Morgunblaðið - 09.03.1979, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 9. MARZ 1979
Mishörd keppni
ásvæðamótunum
Undirbúningur fyrir milli-
svæðamótin í sumar er nú
kominn vel á veg og flestum
svæðamótum lokið. Keppni er
aðeins ólokið á Norður-Evrópu-
svæðinu, þar sem ísraelsmenn
eru einnig meðal þátttakenda,
og á Suður-Ameríku svæðinu,
þar sem Argentínumenn hafa
lengst af látið mikið að sér
kveða. (slendingar eiga þrjú
sæti í N-Evrópu svæðinu, en
líklegastir til að komast áfram
úr því móti eru þeir Hiibner,
Vestur-býzkalandi, Andersson,
Svíþjóð og Dzindzihnhashvili,
ísrael.
Fyrirkomulag undankeppn-
innar er nú með nokkrum
öðrum hætti en áður. Áður
komust t.d. margir stórmeist-
arar áfram án þess að taka þátt
í svæðamóti vegna hárra stiga
sinna, en nú eru slík forréttindi
eingöngu bundin við þá sem
tefldu í sfðustu áskorenda-
keppni.
Þeir sem þegar hafa tryggt
sér sæti í millisvæðamótunum
eru þessir:
Petrosjan, Polugajevsky,
Balashov, Vaganjan, Tseshkov-
sky, Kuzmin og Tal frá Sovét-
ríkjunum; Portisch, Ribli, Sax
og Adorjan frá Ungverjalandi;
Júgóslavarnir Velimirovic,
Ljubojevic og Ivkov; Kavalek,
Tarjan og Shamkovich frá
Bandaríkjunum; Hort og Smej-
kal frá Tékkóslóvakíu; Guiller-
mo Garcia og R. Hernandez
Kúbu; Torre og R. Rodriguez
frá Filippseyjum; Larsen, Dan-
mörku; Mecking, Brazilfu;
Timman, Hollandi, Miles, Eng-
landi, Gheorghiu, Rúmenfu,
Harandi, íran og Herberg frá
Kanada.
Þetta er vissulega fríður hóp-
ur, en þó saknar maður
Walthers Browne frá Banda-
ríkjunum. Hann hóf þátttöku í
Bandaríska meistaramótinu í
fyrra, en hætti snemma þátt-
töku því að hann taldi aðstæður
á mótinu óviðunandi. ,
Gömlu mennirnir Smyslov og
Geller komust áfram á stigum
1976, en nú höfðu þeir ekki roð
við ungu mönnunum á sovézka
svæðamótinu.
Af nýjum nöfnum í milli-
svæðamótum má helst nefna þá
Timman og Miles sem koma
áreiðanlega til með að blanda
sér í baráttuna um hin sex
eftirsóttu sæti í áskorandaein-
vígjunum. Miles er reyndar
fyrsti Englendingurinn sem
kemst áfram úr svæðamóti frá
upphafi. Það var kominn tími
til.
Af nýlegum svæðamótum má
nefna svæðamót Sovétríkjanna
sem gekk ekki átakalaust fyrir
sig. Mótið sjálft fór reyndar
fram í fyrravor, en það var fyrst
nú fyrir hálfum mánuði sem
endanlega var úr því skorið
hverjir kæmust áfram. Mikhail
Tal fyrrum heimsmeistari varð
fyrir því óhappi að veikjast í
upphafi mótsins og ákvað þá
sovézka skáksambandið að eftir-
láta honum eitt af þeim fimm
sætum sem sambandið hafði til
ráðstöfunar án keppni. Tal
sannaði síðan réttmæti þessarar
ákvörðunar með því að verða
sovétmeistari nú rétt fyrir ára-
mótin. En hvað um það, hinir 15
þátttakendurnir luku mótinu og
vildi svo til að þrír skákmenn,
þeir Romanishin, Tseshkovsky
og Kuzmin urðu jafnir í 3.-5.
sæti og urðu að tefla úrslita-
keppni, þar sem sá neðsti félli
út. Flestir spáðu auðvitað að
þeir Romanishin og Tseshkov-
sky, sem er núverandi sovét-
meistari ásamt Tal, kæmust
áfram, enda hafði Kuzmin orðið
neðstur á meistaramótinu. Tefld
Fáum kom til hugar að Gennadi
Kuzmin yrði einn af sjö fulltrúum
Sovétmanna á millisvæðamótunum
í sumar.eftir aðhann varð neðstur
á Sovétmeistaramótinu í desember.
var fjórföld umferð og öllum til
mikillar undrunar byrjaði
Tseshkovsky á því að tapa tveim
fyrstu skákum sínum á meðan
hinir gerðu innbyrðis skákir
sínar jafntefli. Tseshkovsky
sýndi þó fádæma seiglu með því
að vinna fyrst Kuzmin og síðan
Romanishin undir lokin. Þeir
voru því enn jafnir, en í stað
þess að láta stig úr aðalmótinu
gilda sem er venjan í slíkum
tilfellum, voru þeir látnir tefla
eina umferð til viðbótar. Þá
brustu taugar Romanishins,
yngsta keppandans. Hann tap-
aði báðum skákum sínum og
verður því að sitja heima í
sumar.
Þá vikur sögunni til Varsjár,
en þar sameinuðust Ungverjar,
Búlgarar, Rúmenar, Tékkar og
Pólverjar um svæðamót, þar
sem fimm af tuttugu þátttak-
endum komust áfram. Mótið var
teflt með allsérstæðu sniði;
þátttakendum var skipt í tvo tíu
manna riðla þar sem fjórir úr
hvorum riðli komust áfram og
af þeim átta féllu þrír út. I
úrslitariðlinum var því nægilegt
að vinna aðeins eina skák og
gera allar aðrar jafntefli. Jafn-
tefli í öllum skákunum hefði
reyndar nægt til sætis í milli-
svæðamóti. Skákmenn frá sum-
um þessara landa hafa lengi
verið þekktir fyrir annað en
mikinn baráttuvilja og eins og
nærri má geta bar freistingin
nokkra ofurliði. Ég get því ekki
stillt mig um að birta töfluna í
mótinu.
Til þess að spara lesendum
talninguna skal þess getið að 20
af 28 skákum mótsins lauk með
jafntefli. Sérstaklega skal bent
á innbyrðis úrslit á milli þeirra
sem lentu í öðru til fimmta sæti.
1962 kvartaði Fischer yfir klíku-
skap Sovétmanna á áskorenda-
mótinu, hvað ætli hann segi nú
þegar stórmeistarar frá ólíkum
þjóðum eru farnir að mynda
með sér hærðslubandalög.
Hugmyndin með keppnisfyr-
irkomulaginu virðist einfaldlega
hafa verið sú að tryggja að
engin „slys“ hentu, þ.e. að þeir
sem fyrir fram voru álitnir
sterkastir kæmust áfram.
Slík mót, þar sem íþrótta-
mennskan er látin sitja á hak-
anum, hafa blómstrað í skjóli
afskiptaleysis af hálfu Alþjóða-
skáksambandsins. Það er verð-
ugt verkefni fyrir Friðrik Ólafs-
son, nýkjörinn forseta FIDE, að
sjá til þess að slík skrípaskák-
mót endurtaki sig ekki. Slík
hlýtur að vera krafa allra
sannra skákunnenda.
Við skulum nú líta á eina
„alvöruskák" frá mótinu. Hún
var tefld í fyrstu umferð af þeim
Ribli og Sax, en þeir lögðu
einmitt, ásamt Portisch, horn-
steininn að sigri Ungverja á
Ólympíumótinu í Buenos Aires.
Hvítt: Gyula Sax
Svart: Zoltan Ribli
Sikileyjarvörn
I. e4 - c5,2. Rf3 - d6,3. d4 -
cxd4, 4. Rxd4 — Rf6, 5. Rc3 —
a6, 6. Bg5 — Rc6,
(Hinn hvassi leikur 6. Bg5 hefur
greinilega skotið Ribli skelk í
bringu, því að hann ákveður að
hætta við að tefla Najdorf af-
brigðið. I stað þess velur hann
Rauzer afbrigðið sem er mjög í
tízku um þessar mundir).
7. Dd2 - e6, 8. 0-0-0 - Bd7, 9.
f4 - b5, 10. Bxf6 - gxf6, 11.
g3! ?
(Þessi leikur felur í sér vel
þekkta hugmynd, en algengustu
leikirnir í stöðunni eru 11. Rxc6,
II. f5 og 11. Kbl)
- Db6,12. Rce2 - 0-00,
Nafn 1 2 3 4 5 6 7 8 VINN. NR.
1 2.RIBLI Ungverjal. 0 1/2 1/2 1/2 1 1 1 41/2 1.
2 G.SAX Ungverjal. É 1/2 1/2 1/2 1/2 1/2 y2 4 2-5.
3 J. SMEJKAL i Tékkósl. 1/2 1/2 1/2 1/2 1/2 1 1/2 4 2-5.
4 J. GHEORGHIU Rúmeniu 1/2 1/2 1/2 11 1/2 1/2 1 1/2 4 2—5.
5 A. ADORJAN Ungverjal. 1/2 1/2 1/2 1/2 !/////, m 1/2 1/2 1 4 2—5.
6 M. GHINDA Rúmeníu 0 1/2 1/2 1/2 1/2 m 1/2 1/2 3 6.
7 E. PRANDSH " Tékkósl. 0 1/2 0 0 1/2 y2 m 1 21/2 ' 7.
J 8 SZNAPIK ! Póllandi 0 1/2 1/2 1/2 0 1/2 0 É 2 8.
Þrátt fyrir ungan aldur hefur Zoltan Ribli unnið sigur á tveim svæðamótum. í fyrra skiptið var það
svæðamótið hér í Reykjavík 1975.
Katrín Vigfúsdótt-
ir - Minningarorð
Fædd 20. júní 1893.
Dáin 1. marz 1979.
Kynslóðir koma og kynslóðir
fara. Enginn veit sín ævispor fyrr
en þau eru gengin. Nú hefir Kata
frænka gengið sín ævispor, kvatt
okkur hér á jörðu og flust á annað
tilverustig, sem hún trúði á. Hún
kvaddi á sinn hljóðláta hátt, eins
og hún hafði lifað hér, á trú á Guð
sinn og fól honum alla sína ástvini
er hún fann skilnaðarstundina
nálgast.
Kata frænka, eins og hún var
ævinlega kölluð af okkur systra-
börnunum, var fædd í „Lukku" í
Staðarsveit 20. júní 1893. Foreldr-
ar hennar voru Ragnhildur Gests-
dóttir og Vigfús Jónsson er síðar
bjuggu á Búðum. Að Búðum er
einhver fegursti staður á landinu.
í þessu umhverfi ólst hún upp og
oft talaði hún um þann stað og
rifjaði upp endurminningar frá
bernskuárunum. Hún unni sveit
sinni, alla tíma, þótt leið hennar
lægi suður. Römm er sú taug er
rekka dregur föðurtúna til. For-
eldrar hennar eignuðust 2 drengi
er dóu í bernsku og 3 dætur og lifa
hana systurnar tvær Hildur og
Rannveig. Einnig átti hún hálf-
bróður er Gunnar hét Vigfússon,
var hann skósmiður í Reykjavík,
en er látinn fyrir allmörgum ár-
um. Systurnar 3 höfðu ávallt náið
samband hvor við aðra þótt þær
fyrr á árum byggju hver í sínu
byggðarlaginu. En síðar voru þær
allar búsettar í Hafnarfirði og
kært á milli þeirra.
Ung fór Kata frænka að heiman
til vinnu eins og á þeim tíma var
títt. í föðurhúsum hafði henni
verið innrætt trú á Guð sinn,
samviskusemi og húsbóndaholl-
usta, þjónustulund, og þannig var
allt hennar líf. Það eru mörg
heimili, sem hún hefur veitt þjón-
ustu og hjálpsemi á sinni löngu
ævi, og veit ég að þeir sem voru svo
lánsamir að njóta þess, báru til
hennar þakkar- og hlýhug sem
þeir sýndu henni við ýmis tæki-
færi. Hún var ein af þessum mildu
umhyggjusömu konum, sem gott
var að vera í nálægð við.
Kata giftist Björgólfi Björgólfs-
syni og bjó með honum að Fitjum
á Miðnesi. Þau eignuðust 2 börn,
Viggó og Kristínu. Með þeim og
okkur systkinunum knýttust sterk
fjölskyldubönd og litum við alltaf
á okkur öll sem systkin. Fyrstu
minningar mínar um Kötu eru frá
því að ég 5 ára gömul dvaldi hjá
henni um tíma meðan móðir mín
fór sjúklingur á Vífilsstaði. Litla
telpan var stundum leið og saknaði
mömmu og pabba. Þá voru það
útbreiddar hendur hennar er tóku
hana í faðm sinn eins og sín eigin
börn og þá varð allt gott aftur.
Hún var mér slík frá þeim tíma og
til dauðadags og af henni hefi ég
margt lært og á ýmislegt að þakka.
Meðan hún bjó að Fitjum var
alltaf tilhlökkunarefni okkar
systkinanna að fá að fara til Kötu
frænku á sumrin, þar lékum við
okkur í sjávarmálinu, tíndum
skeljar og kuðunga, veltum okkur í
grasinu, ærsluðumst eins og ung-
viði allra tíma. Oft eru rifjaðar
upp stundirnar frá þeim dögum,
þegar við hittum systkinin frá
Fitjum.
Björgólfur og hún slitu samvist-
um og þá fluttist hún til Hafnar-
fjarðar, þar undi hún hag sínum
mjög vel og þótti vænt um bæinn
og var hlýtt til fólksins. Á stríðs-
árunum tók hún að sér þvotta og
var hún mjög eftirsótt. Þótti allt
hennar handbragð við þvott og
frágang hans með afbrigðum gott.
Hún kom báðum börnum sínum til
mennta í iðngreinum og var þeim
mikil og góð móðir. Hún gerði
aldrei kröfur sjálf til manná en
kunni vel að meta það sem fyrir
hana var gert.
Kristín dóttir hennar er gift í
Danmörku, Óskari Andersen og
eiga þau 3 dætur. Hugur hennar
var mikið hjá þeirri fjölskyldu,
sem hún hefði kosið að væri nærri
sér, en hún heimsótti þau, þegar
hún gat og naut þeirrar dvalar
ríkulega. Kristín kom nú í heim-
sókn til hennar er hún lá sína
síðustu legu og var það henni
kærkomin heimsókn. Hún var
dóttur sinni afar þakklát fyrir að
sitja við rúmið sitt og finna
umhyggju hennar. En því miður
varð hún að fara áður en yfir lauk
og getur því ekki fylgt henni
seinasta spölinn.
Viggó er kvæntur Ástu Jóns-
dóttur og eiga þau 3 börn. Þeirri
fjölskyldu fylgdist hún mikið með
og bar mikla umhyggju fyrir enda
voru þau henni öll mjög góð. Viggó
sonur hennar sýndi henni þakk-
læti sitt fyrir allt sem hún var
honum á sinn trausta hátt með því
að annast hana framúrskarandi
vel með heimsóknum sínum og
umhyggju til hinstu stundar.
Kata frænka lét ekki mikið á sér
bera í félagsmálum. En ég veit að
tvö félög áttu sterkan félagsmann
í henni, var það SVDK Hraunprýði
og Kvenfélag þjóðkirkjunnar. Þau
eru ótalin sokkaplöggin frá henni
á þá basara og hlýjan, sem fylgdi
um leið og þau voru afhent. Hún
bjó seinustu árin að Hrafnistu í
Reykjavík, þar leið henni vel og
bar mikið lof og þakkir til alls
starfsfólks og þeirra sem hún
kynntist þar. Ævin var orðin löng
og hún gerði sér grein fyrir að
kveðjustundin var að nálgast. Hún
fól sig Guði sínum sem hún hafði
Iært að gera sem barn og var
þakklát við allt og alla.
Nú þegar við kveðjum Kötu
frænku hinstu kveðju, þökkum við
henni alla tryggðina. Við systur-
börnin á Austurgötu 40 og fjöl-
skyldur okkar sendum innilegar
samúðarkveðjur til Stínu og henn-
ar fjölskyldu í Danmörku og til
Viggós og hans fjölskyldu.
Eg kveð Kötu mína með versinu,
sem hún lét mig fara með á
kvöldin.
Nú lcgg ég augun aftur,
ó Guð þinn niAar kraftur
mfn veri vörn f nótt.
Æ, virst mig að þér taka
mér yfir littu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
Hafi hún þökk fyrir allt sem hún
var mér og fjölskyldu minni.
Hulda Sigurjónsdóttir.