Morgunblaðið - 27.10.1979, Síða 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. OKTÓBER 1979 2 1
Pétur Sigurósson:
Madkaveitan
í Morgunblaðinu þann 25. þ.m.
birtist grein eftir Jóhannes Helga
rithöfund undir nafninu „Klippt
og logið" og vitnar réttilega í
nafngift þessari til þess lesenda-
dálks í Þjóðviljanum sem þar ber
nafnið „Klippt og skorið" en virð-
ist oft og tíðum frekar mega
kenna við hlandforarskrif en dálk
fyrir lesendabréf og almennar
vangaveltur.
Ritstjóri Þjóðviljans, Árni
Bergmann, stýrir þætti þessum og
Jóhannes Helgi lýsir bæði Árna og
þessum skrifum hans snilldarlega
í grein sinni með þessum orðum:
— En það var Árni sem á svo
bágt að dálkurinn hans er stund-
um líkastur maðkaveitu.—
Árni — líklega þekktasti geð-
klofi Þjóðviljans — hefur helgað
mér persónulega hluta sinna
skrifa að undanförnu.
Fer sérstaklega fyrir brjóstið á
honum sú ákvörðun mín að raka
ekki skegg meðan sú ríkisstjórn
sæti við völd, sem laug sig inn á
þjóðina í síðustu alþingiskosning-
um.
Ennfremur, að heiti þessu fylgdi
Árni Bergmann
að skeggið yrði fjarlægt strax og
þessi ólánsstjórn, hvers endir var 1
samræmi við tilurð hennar, væri
endanlega hrokkin úr ráðherra-
stólunum.
Að ég efni heit mitt veldur
mögnun geðklofa Árna Bergmann.
Er sá þáttur í slíkri veilu skiljan-
legur, jafnvel hjá manni sem er að
öllum líkindum sæmilega greind-
ur, þótt enginn sé hann vitmaður
eins og vinur minn Björn á
Löngumýri hefði orðað það, haf-
andi fyrir framan sig daglega
misnotkun fyrrverandi ráðherra
Alþýðubandalagsins á fjölmiðlum
með örvinglaðri sviðssetningu
þessa síðasta þáttar mestu kosn-
ingasvika sem þjóðin hefur
kynnst.
„Allt þetta ætluðum við að gera,
allt þetta var í athugun, allt þetta
var á skrifborði okkar, allt þetta
munum við færa ykkur,“ — bara
ef kjósendur láta áfram blekkjast
og veita þeim og öðrum „vinstri"-
Pétur Sigurðsson
flokkum áframhaldandi traust í
næstu alþingiskosningum.
Að Árni skuli jafnhliða hræra
upp í sinni sálarhlandfor —
maðkaveitunni — og láta í sömu
skrifum að því liggja að til mín
sem stjórnarformanns Hrafnistu í
Reykjavík megi rekja saman trún-
aðarstarf mitt þar og það, að 30
vistmenn veikjast í maga (þar
borða venjulegast hátt í 600
manns i mál) er auðvitað langt
fyrir neðan allt velsæmi.
Að vísu kemur mér fátt orðið á
óvart í rógi og bakmælgi á mig
þegar ég stend í prófkjöri og mæli
þar af dýrkeyptri reynslu.
Þannig mun mig ekki undra
þótt næsta útgáfa slíks kjafthátt-
ar geti orðið á þann veg að ég
persónulega hafi eitrað fyrir 30
sósíalista úr hópi vistmanna á
Hrafnistu, til að bæta hag Sjálf-
stæðisflokksins.
Ég held að þeir hinna ábyrgari
aðila sem að Þjóðviljanum standa
ættu að slá á putta slíkra ritbull-
ar, „þótt gúmmíklefinn hæfði hon-
um best“, nema þetta sé einn
þáttur menntamanna, sem þar
ráða, í aðför þeirra að forystu-
mönnum í samtökum launþega, en
hluti samtaka þeirra stendur að
baki Hrafnistuframkvæmdum og
rekstri eins og alþjóð er kunnugt
um.
— Og ég sem var að vona að
viðbrögð Árna Bergmanns við því
að ég lét klippa og raka mitt
fallega skegg væru tilkomin af
öfund einni saman vegna hans
eigin fátæktar á þessu sviði, en
hann er skegglaus frá höku og
aftur á hnakka eins og kunnugt er
_ i
Dagrún Kristjándsóttir:
N æg jusemi
Hve margir taka sér þetta orð í
munn, nú á dögum og hve margir
láta sér detta það í hug. Mér kæmi
ekki á óvart, þó að það hyrfi brátt
alveg úr málinu svo víðsfjarri eru
lifnaðarhættir fólks og hugsun-
arháttur, því sem áður var. Þá
þótti það dyggð að vera nægju-
samur, nú þykir það heimska og
púkalegur hugsunarháttur, kauða-
skapur og sá er ekki metinn á við
annað fólk, sem ekki heimtar,
krefst og lætur öllum illum látum
til þess að geta lifað nógu flott,
eytt nógu miklu í nógu mikla
heimsku, óþarfa og hégóma, sem
er einskis nýtt og eykur aðeins
áhyggjur manna. Hve mörgum er
ekki auðurinn fjötur um fót, sem
ekki kunna að fara réttilega með
hann? Hve margar svefnlausar
nætur getur það ekki orsakað að
eiga of mikið, — ekki síður en að
eiga of lítið. Þetta er fljótt á litið,
kjánaleg staðhæfing, í augum
þeirra snauðu — þeir álíta alltaf
að nægir og miklir peningar séu
það sem færi þeim gæfuna, en
þurfum við annað en að líta í
kring um okkur til þess að sjá að
peningar eru ekki allt. Meira að
segja geta þeir gert meiri ógæfu,
en auðið er að bæta á heilu
æviskeiði, séu þeir ekki í höndum
þeirra sem kunna með þá að fara
og nota þá til góðra og þarfra
hluta.
Nægjusemi er fáum gefin nú á
dögum. Allt er mælt og metið í
fjárfúlgum, — og því að berast
sem mest á. Sá sem ekki hampar
troðinni pyngju, er lítils metinn.
Jafnvel sá, sem ekkert á, en lifir
samt eins og greifi, — hann er
meira metinn en hinn sem sníður
sér stakk eftir vexti og lifir
samkvæmt efnahag, hvort ber
meiri vott um nægjusemi, er ekki
vandi að sjá.
Það ber efalaust vott um flóns-
hátt að minna á, við hvaða kjör
fólk varð að lifa fyrr. Það þarf
ekki að fara svo langt til baka til
þess að unga fólkið sem nú er að
vaxa upp, trúi ekki frásögnum,
sem þó eru sannar og sóttar eru
aðeins aftur um 40-50 ár. Sé farið
enn lengra aftur þá verða það enn
ótrúlegri sögur, sem segja má.
Vissulega óskar enginn sér aftur
til þeirra tíma, en hver veit hvort
hlutfall ánægðra og óánægðra, í
þessu þjóðfélagi eða öðrum, sé
nokkurt hlut hagstæðara nú, en
þá, þrátt fyrir allar framfarir, og
margfalt meiri þægindi og aura-
ráð. Hve lengi þarf hver og einn að
velkjast í veröldinni til þess að
læra þann augljósa sannleika að
það eru ekki aðeins peningar og
þægindi sem skipta máli. Það er í
sannleika hörmulegt að heyra fólk
barma sér yfir bágum lífskjörum,
þrátt fyrir augljósa hagsæld. Við
megum ekki rugla því saman, hve
miklu hægt er að eyða, og því,
hvað nægir til að lifa af, ef
skynsemi og hagsýni ráða ferðum.
Það er ekkert auðveldara en það
að eyða, það getur hvert barn gert,
en það þarf meira til ef fara á vel
með og láta minna nægja. Og það
virðist ekki of mikil tilætlunar-
semi, þegar fullorðið fólk á í hlut,
að það noti vit sitt og reynslu til
að leggja bönd á þá barnalegu
hegðun, að vilja eignast allt,
kaupa allt sem hugurinn girnist,
vera alltaf á ferð og flugi, til
útlanda eða á skemmtistaði og í
einu orði sagt haga sér eins og
óþægir krakkar sem vita ekki upp
á hverju þeir eiga að finna til að
flýja frá sjálfum sér. Það er
ekkert annað en andleg fátækt
sem ræður þessu æði, sem virðist
þjá alltof marga. Fólk virðist blátt
áfram vera hrætt við að vera
nokkurntíma eitt með sjálfu sér
eða sinnar eigin kæru fjölskyldu.
Þetta er uggvænleg staðreynd.
Það er eins og tómið innifyrir sé
svo algjört, að verði eitthvert hlé á
látunum umhverfis, þá sé veröldin
hrunin í rúst. Hverskonar líf er
þetta? Skyldi þetta vera það sem
Almættið ætlaðist til, þegar heim-
urinn var skapaður, að veröldin
Jóhann Björnsson
sýnir á Akureyri
LAUGARDAGINN 27. okt. kl.
15.00 opnar Jóhann Björnsson frá
Húsavík sýningu á verkum sínum
í Gallery Háhól.
Jóhann er kunnur um allt land
af verkum sínum, einkanlega af
útskornum munum gerðum af
miklum hagleik.
Jóhann var nemandi Ásgríms
Jónssonar og Ríkarðs Jónssonar
og eins var hann nemandi í
Handíðaskólanum og lauk þaðan
prófi.
Sýningin í Háhól er þriðja
einkasýning listamannsins. Á sýn-
ingunni eru 43 verk unnin með
vatnslit og nokkrir útskornir
munir. Sýningin er sölusýning og
verði mjög stillt í hóf.
Sýningin stendur dagana 27. 27.
okt. — 4. nóv. opin virka daga kl.
20.00—22.00 og um helgar 15.00—
22.00.
léki stöðugt á reiðiskjálfi að eilíf-
um hrunadansi, sem trylltist meir
og meir? Nei, öllu frekar er það
samhljóða vilja hans að láta sér
nægja minna og vera ánægður og
þakklátur fyrir það að hafa skjól
fyrir veðri og vindum, næga fæðu
til matar og klæði til að skýla nekt
sinni. Efnið er forgengilegt, þess-
vegna er það ekki viturlegt að
leggja allt kapp á efnisleg gæði,
þau verða þér hvort eð er ekki
samferða lengur en að landamær-
um lífs og dauða, en þau landa-
mæri getur þú stigið yfir í næsta
skrefi án þess að fá nokkru ráðið
þar um. Hvað er þá unnið?
Augnablikið getur gert þig svo
snauðan að þú hafir ekki einu
sinni nakinn líkama þinn til um-
ráða, en neyðist til að láta þér
nægja samfélagið við þína eigin
sái, en hvernig verður því háttað,
ef þér hefúr aldrei hugkvæmst að
leggja rækt við sál þína — hug-
kvæmst að hún þyrfti líka nær-
ingu og eftirtekt? Þú stendur
frammi fyrir þeirri staðreynd að
þú þekkir ekki sjálfan þig, þegar
allt efnislegt er frá þér tekið. Sál
þín er hlutur sem getur reynzt þér
erfiðari baggi en allt annað, ef þú
vanrækir hana vegna hverfullar
efnislegrar sýndarmennsku.
Það er spor í rétta átt að hefja
aftur til vegs og virðingar mál-
tækið, „Nóg á sá, sér nægja lætur"
og draga ögn saman seglin, sem nú
virðast þanin til hins ítrasta.
Þjóðin rambar á barmi gjaldþrots,
vegna óviturlegrar stjórnar og
vegna kröfugerðar hins almenna
borgara. Heimilin eru talin riða til
falls, einnig vegna ónógs fjár-
magns til að „hægt sé að lifa
mannsæmandi lífi“, en það er
teygjanlegt, hvað telja beri
mannsæmandi líf, — gleymum því
ekki. Á meðan einn þarf tvær eða
fjórar milljónir á mánuði til að
þykjast geta lifað þessu marg-
fræga mannsæmandi lífi, þá getur
annar það á auðveldan hátt, með
sín tvö-þrjú hundruð þúsund og
jafnvel verður margur að láta sér
nægja ennþá miklu minna, en þó
ekki verið ýkja mikið óánægðari
en hinn með milljónirnar.
Það hlýtur að vera mikil
skekkja einhversstaðar í þessu
flókna mannlífsdæmi og það er
tvímælalaust það besta, ef að hver
og einn vildi leggja það á sig að
reikna sitt eigið dæmi samvizku-
samlega og spyrja sjálfan sig,
hvort útkoman geti orðið rétt, ef
áfram sé haldið á sömu braut.
Stuðningsmenn
Gunnlaugs Snædal
læknis
minna a
prófkjör
Sjálfstæðis-
flokksins
í Reykjavík
Auglýsing