Morgunblaðið - 30.11.1979, Blaðsíða 32

á ritstjórn og skrifstofu:
10100
JtUrguntilflbiÍ)
Sími á afgreiðslu:
83033
Jtitrounblnbtb
ér
Arangursrík-
ar viðræður
um olíukaup
VIÐRÆÐUR olíuviðskipta-
nefndar við brezka fyrirtækið
British National Oil Corpor-
ation í Lundúnum um tjasolíu-
kaup á næsta ári hafa verið
jákvæðar og árangursrikar,
að því er Jóhannes Nordal
formaður nefndarinnar tjáði
Mbl. er haft var samband við
hann í Lundúnum i gærkvöldi.
Jóhannes sagði að nú lægi
fyrir að fáanlegur væri samn-
ingur um gasolíukaup á síðari
hluta ársins 1980 og yrði í þeim
samningi miðað við svonefnt
mainstream-verð, sem er mun
lægra en verð á dagmarkaðnum
í Rotterdam. Brezka fyrirtækið
hefur fallist á að ekki þurfi að
ganga frá endanlegum samn-
ingum fyrr en í janúar n.k.
Brezka fyrirtækið hefur boð-
izt til að selja íslendingum
100—150 þúsund tonn á síðari
helmingi ársins 1980. Magnið
mun hins vegar fara eftir
afhendingartíma og öðrum
olíukaupum íslendinga. „Það er
okkar að meta þegar þetta
liggur fyrir hve mikið magn er
hentugt að kaupa á þessu
tímabili," sagði Jóhannes.
Viðræðunum mun ljúka í
Lundúnum í dag.
Ríkisstjórnin:
FRESTAR 13,92%
• •
BUVORUHÆKKUN
RÍKISSTJÓRNIN tók ekki ákvörðun um hækkun búvöruverðs á fundi sínum í gær. „Við vildum fá betri upplýsingar
heldur en lágu fyrir, m.a. hvað launaliðurinn væri hár í útreikningnum. Erum við því að afla okkur betri upplýsinga,
þannig að málið er enn í biðstöðu,44 sagði Bragi Sigurjónsson, landbúnaðarráðherra í samtali við Morgunblaðið í gær.
Bragi kvað tillögur 6-manna-nefndarinnar hafa gert ráð fyrir 13,92% meðaltalshækkun á landbúnaðarvörum.
Morgunblaðið spurði ráð-
herra, hvort þá yrði unnt að
ákveða verðið fyrir 1. des-
ember, hvort þessi af-
greiðsla ríkisstjórnarinnar
kæmi ekki í veg fyrir það.
„Jú, en þetta er nú reyndar
ekki nýtt í sögunni, að það
SM
hýmjólk
I 2 IttRAR
GEfilLSNEYDC
nýmjólk
2 UTR*B
Búvöruverð á að hækka samkvæmt útreikningum sex-manna-nefndar um
13.92%
hafi ekki verið hægt að
standa alveg við dagsetn-
ingar. En í stuttu máli er
þetta þannig, að við höfum,
eins og menn hafa kannski
tekið eftir, ekki leyft neinar
hækkanir, hvorki í þjón-
ustu- né framleiðslugrein-
um og bóndinn er bæði
launþegi og framleiðandi og
við vildum fá nákvæma
skilgreiningu á því, hvað
væri launahækkun og hvað
væri hækkun annarra liða.“
Aðspurður sagði ráð-
herra, að launaliðurinn hafi
ekki verið nægilega til-
greindur í útreikningum
nefndarinnar eins og hún
lagði þá fyrir ríkisstjórnina.
Sjómenn gengu hart að Kjartani Ólafssyni:
Hvar er félags-
málapakkinn?
Á FRAMBOÐSFUNDJ stjórnmálaflokkanna á ísafirði á miðvikudagskvöld
var hart sótt að frambjóðanda Alþýðubandalagsins, Kjartani Ólafssyni
fyrrum alþingismanni. Bræla var á miðunum, sjómenn i landi og margir
þeirra því staddir á fundinum. Gengu þeir hart að Kjartani að útskýra
ástæður þess að sá hluti félagsmálapakkans svokallaða, er að sjómönnum
snýr, hafi ekki komið til framkvæmda. bó nokkrar fyrirspurnir þessa efnis
höfðu komið til Kjartans.
í stað þess að snúa sér að
fyrirspurnunum hóf Kjartan al-
menna stjórnmálaræðu, þó að ræðu-
tími hans væri aðeins 10 mínútur.
Greiðslukreppa að skella á?
EINSTAKLINGAR og
fyrirtæki eiga um þessar
mundir í miklum
greiðsluerfiðleikum sam-
kvæmt þeim upplýsing-
um sem Morgunblaðið
hefur aflað sér og hefur
ásókn í lánsfé sjaldan
verið meira.
Þá eru vanskil á lánum
hjá útlánsstofnunum mjög
mikil og beiðnir um fram-
Vanskil aukast
— mikil
ásókn í lánsfé
lengingu víxla og tilhliðr-
anir á afborgunum skulda-
bréfa með mesta móti. —
Að sögn Baldvins
Tryggvasonar sparisjóðs-
stjóra í Sparisjóði Reykja-
víkur og nágrennis fer það
mjög í vöxt að leitað sé
eftir lánsfé til þess að
greiða skatta til ríkisins í
kjölfar þess að dráttar-
vextir af sköttum hafa
hækkað mjög í seinni tíð,
eru nú 4’/2 á mánuði, eða
54% á ári, sem er mun
hærra en útlánsvextir.
Árni Árnason fram-
kvæmdastjóri Verzlunar-
ráðs íslands sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að
minnkandi kaupmáttur
seinni hluta þessa árs
hefði haft mjög slæm
áhrif á öll viðskipti, svo og
hið mikla óöryggi í stjórn-
málum landsins. Þá ættu
fyrirtæki í vanda með að
standa skil á mjög aukn-
um sköttum á þau á þessu
ári. Sjá ennfremur. bls: 5.
Ríkisstjórnin:
Samþykkti vaxtahækkun
RÍKISSTJÓRNIN samþykkti í
gærmorgun á fundi sínum tillögu
bankastjórnar Seðlabanka íslands
um hækkun verðbótaþáttar inn-
lánsvaxta um 4% og verðbótþáttar
útlánsvaxta um 2‘/2%. Þessi afstaða
rikisstjórnarinnar er byggð á því,
að viðskiptabankarnir stigi skref
til að framkvæma þá þætti láns-
kjarastefnunnar, sem snúa að
lengd lánstíma og jöfnun greiðslu-
byrði og verði þannig komið til
móts við hag sparifjáreigenda og
þarfir iántakenda um jöfnun
greiðslubyrði, eins og segir í
fréttatilkynningu frá viðskipta-
ráðuneytinu. Þessi vaxtabreyting,
sem er byggð á lögum vinstri
stjórnarinnar um stjórn efna-
hagsmála o. f 1., kemur til fram-
kvæmda frá og með 1. desember.
Kjartan Jóhannsson sagði i sam-
tali við Morgunblaðið i gær, að í
bréfi, sem hann hefði ritað við-
skiptabönkunum, hefði hann beint
þeim tilmælum til þeirra, að hlut-
fall viðbótarlána yrði rýmkað sem
svaraði 2% af endurkaupanlegu
lánunum. Þetta yrði gert til þess
að minnka áhrif greiðslubyrði
framan af lánstimanum.
Davíð Ólafsson, seðlabankastjóri
sagði í samtali við Morgunblaðið í
gær, að stjórn Seðlabankans teldi
mjög jákvætt, að tillaga hennar
hefði verið samþykkt, og þar með
væri haldið áfram þeirri stefnu að
verðtryggja sparifé og útlán.
Nafnvextir af vaxtaaukaútlánum
eru nú 1% lægri en nafnvextir af
vaxtaaukainnlánum. Á innlánum er
nú 43,5% nafnvextir á ári, en af
útlánum eru árlegir nafnvextir
42,5%. Þetta þýðir þó ekki, að
bankarnir beri skarðan hlut frá
borði, því að vextir af vaxtaauka-
innlánum reiknast eftir á einu sinni
á ári, 43,5%. Hins vegar reiknazt
vextir af útlánum vaxtaaukalána
a.m.k. tvisvar á ári, sem færir
bankanum 47% vexti og sé greitt
ársfjórðungslega af láninu verða
vextirnir 51%.
Engu að síður eru afkomumögu-
leikar bankakerfisins minni nú en
þeir voru fyrir þessa vaxtabreyt-
ingu, þar sem munur á útlánum og
innlánum hefur minnkað bankan-
um í óhag um 1,5%, og er talinn
vera miðað við vegið meðaltal
innlána um 0,9%. Til umræðu hafa
einnig verið lán, sem eru vísitölu-
tryggð með svokallaðri lánskjara-
vísitölu, sem gilt hefur í hálft ár og
hefur hækkað um 30%. Á árs-
grundvelli er vísitölutryggingin því
nú 69%, sem ásamt 2% nafnvöxtum
gefur 72,4% ársvexti. Er það að
fullu verðtryggt lán.
Sjá fréttatilkynningu við-
skiptaráðuneytisins á bls. 18.
Undir ræðu Kjartans hófu margir
fundarmanna framíköll og kröfðust
þess að hann sneri sér að því að
svara fyrirspurnum, sem hann þá
gerði. Ekki svaraði hann þó fyrir-
spurnum er höfðu komið frá sjó-
mönnum um mál er vörðuðu beina
hagsmuni þeirra. Hins vegar svaraði
hann m.a. fyrirspurnum nokkurra
herstöðvaandstæðinga er beint
höfðu til hans orðum. í þann mund
er Kjartan var að yfirgefa ræðustól-
inn stóð upp Gunnar Þórðarson
formaður Sjómannafélags ísfirð-
inga. Hann hafði komið með fyrir-
spurnir til Kjartans og kallaði til
hans: „Hefurðu ekki farið út fyrir
hússins dyr í dag og orðið var við að
það er bræla og þess vegna eru allir
togarar í höfn? Þarafleiðandi eru
margir sjómenn hér á fundinum og
þeir krefjast þess að spurningum
sem þeir spyrja verði svarað."
Við þetta kom nokkuð á Kjartan
og svaraði hann á þá leið að ástæður
þess að sá hluti félagsmálapakkans,
sem að sjómönnum sneri, væri ekki
kominn fram, væri að störf nefndar,
sem sjómenn hefðu m.a. átt aðild að,
hefðu gengið hægt.
Morgunblaðið hafði samband við
Gunnar af þessu tilefni. Honum
fórust svo orð: „Höfuðáróður Al-
þýðubandalagsins er sá að sterkt og
öflugt Alþýðubandalag sé varnar-
veggur fyrir launafólk. Ég tel það
grófa móðgun við sjómenn, sem voru
margir á fundinum hvernig Kjartan
reyndi að koma sér undan því að
svara nokkru um mál er varða
hagsmuni sjómanna. Fyrr um dag-
inn hafði einmitt verið haldinn
félagsfundur í Sjómannafélaginu,
þar sem þessi mál voru mikið til
umræðu. Sjómenn væntu því þess að
frambjóðendur vildu ræða þessi mál,
ekki síst þeir, sem guma svo mikið af
stuðningi sínum við verkamenn og
sjómenn, en eyddu ekki tímanum í
annað og reyndu þannig að komast
undan því að svara spurningum
þeirra."