Morgunblaðið - 27.01.1980, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. JANÚAR 1980
17
Þjóðleikhúsið:
Tvö gamanverk frum-
sýnd á miðvikudaginn
MIÐVIKUDAGINN 30. janúar
frumsýnir Þjóðleikhúsið tvo
farsa sem hlotið hafa samheitið
„Náttfari og nakin kona“, en þeir
eru eftir Georges Feydeau og
Dario Fo, en verk þeirra beggja
hafa verið sýnd hér á landi fyrr
svo sem Fló á skinni, Hvað varstu
að gera í nótt? Þjófar, lík og falar
konur og Við borgum ekki.
í frétt frá Þjóðleikhúsinu segir
m.a. svo um verkin og leikendur
þeirra:
Farsinn eftir Feydeau heitir
„Vert’ekki nakin á vappi" í þýð-
ingu Flosa Ólafssonar og fjallar
um pólitískan framagosa sem er
orðinn þingmaður og væntir þess
að verða ráðherra. Elsku litla
konan hans er öll af vilja gerð að
styðja mann sinn til upphefðar, en
hún getur bara ómögulega sætt sig
við að þurfa að dveljast í Parísar-
borg um hásumarið meðan hitinn
er óbærilegur. Svo þessi heitfenga
kona hreinlega kafni ekki í moll-
unni, tekur hún til sinna ráða og
kemur þar með manni sínum í
óendanleg vandræði.
Sigríður Þorvaldsdóttir leikur
eiginkonuna en Gísli Alfreðsson
leikur eiginmanninn. Önnur hlut-
verk leika Sigmundur Örn
Arngrímsson, Flosi Ólafsson og
Valur Gíslason sem kémur nú
fram eftir nokkurt hlé. Benedikt
Arnason er leikstjóri Feydeau-
farsans.
Farsinn eftir Dario Fo heitir
„Betri er þjófur í húsi en snurða á
þræði" í þýðingu Úlfs Hjörvar'.
Hér segir frá innbrotsþjófi sem
lendir í hinni furðulegustu aðstöðu
þegar innbrot hans í fínt hús
mislukkast. í rauninni er lítið
hægt að segja um ganginn í
þessum farsa án þess að segjá of
mikið. Ekki má taka skemmtunina
frá áhorfendum, en þó má geta
þess að hinn sígildi þjófur í
verkum Dario Fo verður hér
leiksoppur óvenjulegra örlaga og
úr því hann er ærlegur þjófur,
óskar hánn þess miklu frekar að
fá að fara í fangelsi en að flækjast
í þann blekkingavef sem hér er
boðið upp á.
Bessi Bjarnason leikur þjófinn,
en með önnur hlutverk fara m.a.
Þórunn Magnea Magnúsdóttir,
Helgi Skúlason, Þóra Friðriks-
dóttir, Margrét Guðmundsdóttir,
og Erlingur Gíslason. Leikstjóri er
Brynja Benediktsdóttir, en hún
hefur kynnst Fo og var m.a. við
leiklistarnám hjá sama kennara í
París og hann. Leikmyndin í
sýningunni er eftir Sigurjón Jó-
hannsson.
Fastagestir, sem eiga aðgangs-
kort, athugi að þetta er fjórða
verkefni og er merkt „gamanleik-
ur“ á kortunum.
hlutverkum sínum i „Vert’ekki nakin á vappi“.
Bessi Bjarnason og Þórunn Magnea Matthiasdóttir í hlutverkum
sinum i „Betri er þjófur í húsi en snurða á þræði“.
hefði það bjargað miklu, ef skipt
hefði verið yfir í netaveiðar, með-
an rækjan var ekki við en ágæt
mið eru undan Rauðunúpum, —
rétt við bæjarvegginn.
Húsvíkingar og Kópaskersbúar
hafa nýtt rækjuna í Öxarfirði að
jöfnu. A því sést, hversu þungur
skellurinn er af aflaleysinu í
vetur, að þess hefur verulega gætt
á Húsavík, þar sem atvinnulífið
hefur þó verið svo fjölbreytilegt og
blómlegt.
Land og synir
ísfilm frumsýndi á föstudags-
kvöldið kvikmyndina Land og syn-
ir samtímis á Dalvík og í
Reykjavík við mjög góðar undir-
tektir kvikmyndahúsgesta. Þessi
mynd eftir ágætri skáldsögu Ind-
riða G. Þorsteinssonar og undir
stjórn Ágústs Guðmundssonar er í
senn menningarleg og sönn og
vekur óneitanlega nokkurn söknuð
eftir því þjóðfélagi, sem einu sinni
var. Þeir, sem að þessari kvik-
mynd stóðu, hafa unnið umtals-
vert listrænt afrek, sem mun
gleðja dætur og syni landsins um
ókomin ár. í henni eins og sögunni
ríkir það skáldlega andrúm, sem
sköpum skiptir.
í þessari kvikmynd slátrar ungi
maðurinn öllu sauðfé að föður
sínum látnum, selur jörðina og
fellir hest sinn. Jafnvel unnustu
sína verður hann að skilja eftir, af
því að hann getur ekki sætt sig við
stöðnunina heima, — finnur að
hann hefur ekki möguleika til þess
að takast á við þau verkefni, sem
hljóta að kalla á ungar hendur.
Ekki einu sinni stórvirku tækin,
sem breyta móa í tún, voru til í
hans heimasveit.
Að sumu leyti stöndum við
íslendingar nú í sömu sporum.
Synir landsins vita af ótal mögu-
leikum, sem bíða eftir því að vera
nýttir. Á því landssvæði, sem hér
hefur verið gert að umræðuefni,
eru einhver ákjósanlegustu skil-
yrði, sem hægt er að hugsa sér, til
lax- og silungseldis eins og í
Fjallalóni og Litlu-Á í Keldu-
hverfi, svo að dæmi sé tekið. En
þar sem annars staðar stranda
þvílíkar framkvæmdir á því, að
lánsfé er hvergi falt, en ásókn
ríkisins í eigið fé fyrirtækja þvílík,
að það er sama og að kasta fé sínu
á glæ að setja það í atvinnurekst-
ur. Eða hví skyldu menn hætta fé
sínu í slíkt og verða hundeltir af
skattayfirvöldum, ef þeir geta
tekið allt á hreinu áhyggjulaust
með því að kaupa verðtryggð
skuldabréf ríkissjóðs?
Og ekki má gleyma stóriðjunni
og þeim tröllauknu verkefnum,
sem bíða okkar í tengslum við
hana. Það er óþarfi að kippast við
út af mengunarhættu, þegar talið
berst að slíku. Við getum sjálf
valið úr, hvað við viljum. Járn-
blendið er í Hvalfirðinum og álið í
Straumsvík. Vel má hugsa sér
einhvern annars konar rekstur
fyrir norðan til þess að styrkja
atvinnulífið og þar með byggðina.
Ekki veitir af. Ðæmi af Kópaskeri
minnir okkur enn á, að svipull er
sjávarafli og bágt að vanta kjark-
inn til þess að takast á við stóru
verkefnin.
Að rétta upp
hönd með
framleiðni
Lúðvík Jósepsson var eini
maðurinn í þingflokki Alþýðu-
bandalagsins, sem hafði skilning á
því, að atvinnufyrirtæki þyrftu að
bera sig. Ef hann datt í þá freistni
að látast ekki vita það, voru
félagar hans og sameignarmenn
austur á Norðfirði fljótir að kippa
í hann og minna á sig. I því
sveitarfélagi fer það saman að
heita fulltrúi verkalýðsins en vera
forsjármaður útgerðarinnar og
kaupa togarann samt að utan, þótt
ráðherra og bankastjórar banni.
Eftir að Alþýðubandalagið
komst í ríkisstjórn á haustdögum
1978 hefur afrakstur þjóðarbúsins
minnkað jafnt og þétt. Hringinn í
kringum landið eru einstaklingar
æ neikvæðari gagnvart því að
standa fyrir rekstri á eigin ábyrgð
og ekki er að sjá, að þar verði á
nein breyting á þessu ári, nema
eitthvað sérstakt komi til.
Þegar Svavar Gestsson tók að
sér myndún ríkisstjórnar skrifaði
hann það niður á blað eftir að
hafa borið það upp á fundi i
Alþýðubandalaginu, að ef hann
yrði forsætisráðherra, myndi
framleiðni í sjávarútvegi sjálf-
krafa aukast svo og svo mikið og í
iðnaði eitthvað annað eins eða
kannski heldur meira. Og svo
ætlaði hann að lækka verðbólg-
una, án þess að nokkur fyndi fyrir
því. Það er í rauninni illt, að hann
skyldi ekki hafa gert neitt af
þessu, meðan hann átti að heita
viðskiptaráðherra fyrir nokkrum
mánuðum.
íslendingar voru illa blekktir af
síðustu ríkisstjórn. Við finnum
fyrir því núna. Lífskjörin versna
dag frá degi, eftir því sem harðar
er að atvinnuvegunum gengið.
Sumir hafa við orð eins og ungi
maðurinn í Landi og sonum að
yfirgefa ættland sitt, en aðrir viija
þrauka. Og það er engum of gott
að þrauka. Skilningurinn er óðum
að vakna á ný fyrir því, að
stórhugurinn sem lýsti sér í stofn-
un Kísiliðjunnar í Mývatnssveit
skilar okkur áleiðis að því tak-
marki, sem við viljum öll setja
okkur að ná, að hér á landi séu
lífskjör svipuð og þau gerast bezt
annars staðar, að hér á landi sé
menningarþjóðfélag, þar sem
samanburðurinn og metnaðurinn
vísar fram á veg og upp á við. —
Og því skulum við ekki gleyma, að
unga stúlkan í Landi og sonum
hélt tryggð við sveitina sína, þótt
ungi maðurinn færi út í ævintýrið
á mölinni. Síðan hefur mikið vatn
runnið til sjávar — og margir
menn horfið aftur heim, þar sem
ævintýrin hafa ekki síður orðið að
veruleika en annars staðar.