Morgunblaðið - 16.03.1980, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. MARZ 1980
Alfreð Elíasson,
f orst jóri, sextugur
Góðvinur minn, Alfreð Elíasson
forstjóri, er sextugúr í dag. Hann
er þjóðkunnur maður, enda saga
hans samofin sögu Loftleiða h/f
frá upphafi og sæti á hann í stjórn
Flugleiða h/f og gegnir þar vara-
formannsstarfi.
Alreð er borinn og barnfæddur
Reykvíkingur, sonur Elíasar Dag-
finnssonar bryta og konu hans,
Aslaugar Kristinsdóttur, sem um
iangt skeið .rak Hárgreiðslustof-
una Perlu, en þau hjón voru hvort
um sig sómi sinnar stéttar, vinsæl
og vel látin. Barn að aldri stundaði
Alfreð nám í Landakotsskóla en
upp úr fermingu innritaðist hann í
Verslunarskóla íslands og lauk
þar námi árið 1938. Hóf hann
síðan störf hjá Kassagerð Reykja-
víkur, en annaðist jafnframt
rekstur bifreiða til fólksflutninga.
Seldi hann bifreiðar sínar og
hvarf að flugnámi í Kanada, sem
þá tók tvö ár, en því námi lauk
hann árið 1942. Þar stunduðu
einnig nám E. Kristinn Olsen og
Sigurður Ólafsson. Að námi loknu
önnuðust þeir um hríð kennslu-
störf hjá kanadíska flughernum,
en hurfu þá aftur til Islands í von
um að fá hér atvinnu við þeirra
hæfi. Sú von brást, en sjálfir
höfðu þeir fest kaup vestanhafs á
lítilli Stinson-vél og flutt heim
með sér. Var þá horfið að því ráði
að vinna að stofnun nýs flugfélags
og með aðstoð vina og vanda-
manna, auk nokkurra áhuga-
manna, tókst þetta og var Loft-
leiðir h/f stofnað 10. mars 1944.
Fyrstu árin önnuðust þeir flug-
reksturinn einir, flugu til skiptis
og jafnframt var verkaskipting
höfð á öðrum sviðum. Bráðlega
sótti þó í það horf að Alfreð
annaðist bókhald og fjárreiður, en
Kristinn Olsen sá um viðhald og
verklegar framkvæmdir. Því næst
hófst farþegaflug aðallega til
Vestfjarða og sjúkraflug, eftir því
sem verkefni gáfust. Fljótlega
náðust samningar um að félagið
annaðist síldarleit, sem gaf góða
raun og með auknum flugvélakosti
var hafið áætlunarflug á ýmsa
staði innanlands, sumpart í sam-
keppni við Flugfélag Islands h/f.
Leiddi þetta til að flugleiðum var
skipt með opinberum aðgerðum,
en stjórn Loftleiða h/f taldi að þar
væri hlutur þess félags mjög fyrir
borð borinn.
Þróun innan félagsins hafði
orðið sú að Kristinn og Alfreð
höfðu vikið úr stjón þess, en
sterkari fjármálamenn tekið við,
sem að lokum töldu flúgrekstur-
inn ekki ábatavænlegan og vildu
hverfa að öðrum verkefnum. Um
þetta leyti höfðú þeir Alfreð og
Kristinn, ásamt sveit manna, tek-
ist að bjarga flugvél, sem lent
hafði og lukst inni á Vatnajökli og
flogið henni til Reykjavíkur svo til
óskemmdri. Var sú vél seld til
Spánar. Var þetta frábært björg-
unarafrek, sem athygli hefur vak-
ið víða um heim. Þetta gerðist á
árinu 1951 eða einmitt um það
leyti er ráðagerðir voru uppi um
að leggja flugreksturinn niður.
Þessu vildu þeir félagar ekki una
og hófust þá átök innan félagsins,
sem lyktaði með því að ný stjorn
var kjörin í félaginu árið 1953.
Áttu þeir Alfreð og Kristinn þar
báðir sæti og var svo alla tíð
meðan félagið starfaði, en er
Flugleiðir h/f var stofnað voru
þeir kjörnir í stjórn þess félags.
Eftir stjórnarskiptin hófst það,
sem oft hefur verið nefnt Loft-
leiðaævintýrið, en í ævintýrum
lenda menn ekki nema að til slíks
sé stofnað. í árslok 1953 var
Alfreð ráðinn framkvæmdastjóri
Loftleiða h/f. Undir farsa'li
stjórn hans sótti íélagið fram ti
aukinna umsvifa og var það óslitin
baráttusaga en jafnframt sigur-
ganga. Sú saga er öllum lands-
mönnum kunn, enda hefur þjóðin
notið góðs af framtaki félagsins
fjárhagslega og menningarlega.
Landkynningu hefir félagið uppi
haldið meiri en dæmi eru hér til,
enda hefur fé aldrei verið til þess
sparað. Alfreð hefir aldrei verið
letjandi, en ávallt hvetjandi er í
framkvæmdir hefur verið ráðist,
en í því efni hefir hann gætt allrar
varúðar og aldrei flanað að neinu
óathugað. Samstarf hans og
stjórnar félagsins var eindæma
gott og fullyrða má að hann naut
fyllsta trausts stjórnar og alls
starfsliðs vegna mannkosta hans
og mannúðar, prúðmennsku og
nærgætni í samskiptum við aðra.
Alfreð hefur verið sæmdur stór-
riddarakrossi íslensku fálkaorð-
unnar og L’Ordre Merite stórher-
togadæmis Luxembourg, auk ann-
arra heiðursmerkja og viðurkenn-
inga frá ýmsum aðilum. Besta
minnismerkið eru þó stórbygg-
ingar félagsins við Reykjavíkur-
flugvöll, sem skreyttar hafa verið
listaverkum, sem til fyrirmyndar
mættu verða.
Alfreð er kvæntur Kristjönu
Millu Thorteinsson, bráðgáfaðri
og ágætri konu, sem lauk prófi í
viðskiptafræðum við Háskóla
Islands á síðasta ári. Börn þeirra
eru: Áslaug viðskiptafræðingur og
hótelstjóri, Haukur verkfræðing-
ur, Ragnheiður hjúkrunarfræð-
ingur, sem öll hafa eignast eigið
heimili, en heima eru Katrín,
Geirþrúður og Elías Örn. Barna-
lán þeirra hjóna er mikið. Heimili
þeirra hjóna er að Haukanesi 28,
en þar hafa þau byggt glæsilegt
hús utarlega í Arnarnesi og við
sjávarströndina. Eru þau hjónin
heilluð af íslenskri náttúru og
vilja frekar una hér heima en á
erlendum stöðvum. Megi heill og
hamingja fylgja þeim og megi
þeim hlotnast langir lífdagar.
Kristján Guðlaugsson.
Á sextugsafmæli Alfreðs Elí-
assonar ber fyrst og fremst að
færa honum þakkir fyrir örugga
forystu þeirrar sveitar er hóf
nafnið Loftleiðir frá örbirgð og
ókynni til þess að verða svo traust
og víðkunnugt að félagsins mun
ekki einungis lengi og lofsamlega
minnst sem frábærs fordæmis um
íslenzkt framtak heldur verður
þess einnig alltaf getið með að-
dáun í annálum flugferðanna yfir
Norður-Atlantshafið. Undir
ágætri stjórn Alfreðs var hundr-
uðum milljóna varið til þess að
gera nafn íslands góðkunnugt
heimsbyggðinni. Mikill fjöldi
íslenzkra og erlendra starfsmanna
Loftleiða naut þeirrar hamingju
um langt árabil að vera stoltur af
félagi sínu og landi þess. Engum
einum manni er hér allt að þakka
en engum einum manni ber frem-
ur að þakka fyrir þetta undursam-
lega ævintýri en Álfreð Elíassyni.
Og fyrir það er öllum skylt að
þakka honum á þessum heiðurs-
degi hans og einkum bæði skylt og
ljúft þeim samferðarmönnum sem
vegna langra góðkynna eru öðrum
færari um að meta að verðleikum
hið mikla og gæfuríka starf Al-
freðs allt frá því er hann reisti
merki Loftleiða ungur að árum og
til þess er það féll inn í fylkingu
Flugleiða.
Æviferill Alfreðs er svo þjóð-
kunnur að þarfleysa er nú að taka
til við að rekja hann. Og persónu-
legar minningar okkar, sem vor-
um svo lánsamir að eiga með
honum samstarf og fá að njóta
vináttu hans, eru of margþættar
til þess að fá rúm í stuttri
afmælisgrein. Hin farsæla forysta
Alfreðs í sigursælli baráttu fjár-
vana félags fyrir hlutgengi til
þátttöku í grimmilegri styrjöld
stórvelda um markaði segir meira
um frábæra eðliskosti og áunna
verðleika hans en öll þau orð sem
hugsanlega er unnt að raða saman
til sæmdar í afmælisgrein. Þar
lofar verkið sinn ágæta meistara.
Þar hefur Alfreð sjálfur reist sér
verðugan og óbrotgjarnan bauta-
stein, ofar öllu fánýti orða.
En í dag finnst mér að ég skuldi
það minningunum um hið hlýja
hjarta móður Alfreðs — og raunar
einnig föður hans, sem öllum vildi
gott gera — að segja hér frá því,
sem ég trúi að skipti eigi síður
máli við þáttaskil en miklar
mannvirðingar og heiðurssæti á
sögubekk, að aldrei minnist ég
þess frá þeim mörgu árum er ég
vann undir stjórn Alfreðs að hann
neitaði mér eða nokkrum öðrum
sinna samstarfsmanna um bón ef í
hlut átti einhver bágstaddur, sem
Alfreð gat rétt hjálparhönd. Og á
öllum hinum langa og farsæla
ferli Alfreðs við stjórnvöl Loft-
leiða eru þeir orðnir ótrúlega
margir sem standa nú í þakkar-
skuld vegna þeirrar líknar, sem
hann veitti þeim, oft sjúkum og
allslausum, stundum til einhverra
sérstakra miskunnarverka, hjálp-
ar einhverju því sem Alfreð sann-
færðist um að gæti orðið til góðs.
Þegar farið var fram á fjárfram-
lög til einhvers sem talið var að
yrði síðar meir ábatasamt var
Alfreð mjög harðsnúinn og glögg-
skyggn kaupsýslumaður, sem eng-
an eyri lét af hendi rakna án þess
að þar kæmu til skotheld rök. En
ef hinn aumasti ölmusumaður
legði hendi að hjartastað Alfreðs
þá stóðu honum allar dyr opnar til
þeirrar hjálpar sem Alfreð gat
veitt.
Þessi fjölmenni hópur nauð-
leytamanna skráir eflaust enga þá
sögu sem lifa mun um aldir. En þó
er það sú saga, er trúlega geymir
það langlífi sem bezt er að eignast
og fá að njóta þessa heims og
annars. Og af öllum þeim mörgu
og björtu minningum sem sækja
að mér á sextugsafrnæli Alfreðs
Elíassonar eru þær hjartfólgnast-
ar sem freista mín nú til að færa
honum þakkir frá öllum þeim
mörgu sem nutu ylsins frá því
hlýja hjarta sem slær í brjósti
þessa sextuga heiðursmanns og
mikilhæfa brautryðjanda í
íslenzkri flugmála- og athafna-
sögu.
Sigurður Magnússon.
J
Bústoð
'L
Vatnsendavegi 14, Keflavík,
sími 92-3377.
HÚSGAGNA
MONICA svefnherbergissett rúm með dýnum, nátt-
boröum snyrtiboröi, spegli, Ijósum, næturljósi, les-
Ijósi, kassettuútvarpi.
Allt settiö kr. 841.800.-
OG GÓ L FTEPPASÝNING
Á 1000 FM. SÝNINGASVÆÐI
í DAG KL. 2—7
MIKIÐ ÚRVAL HÚSGAGNA SEM EKKI FÁST ANNARS STAÐAR
Bæaaöur askur
Lengd 2.55 m. Hæó 178.
Verö kr. 436.600,-
VERONIKA rúm meö dýnum, náttboröum og
sængurfatnaöi.
140x2 m.
Verö kr. 376.600.- 170x2 m. Verö kr. 397.400.-