Morgunblaðið - 26.07.1980, Síða 33

fclk í
fréttum
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. JÚLÍ 1980
33
„Eg hef
mikið til
að lifa
fyrir“
í iöandi mannlífinu í Ox-
ford Stræti í London finnast
margir götuspilarar. Einn
þeirra er John Solomon
sem spilar á munnhörpu.
John er mikiö fatlaöur, hann
vantar báöa fótleggi og
annan handlegginn.
Þrátt fyrir þaö bjargar
John sér sjálfur. Eina hjálpin
sem hann fær frá hinu
opinbera er hjálp til aö
kaupa nýjan hjólastól þegar
sá gamli er orðinn ónýtur og
eins fékk hann hjálp til aö
kaupa sér bíl. Hann á rétt á
nokkrum öryrkjabótum en
þá má hann ekkert vinna
sér inn sjálfur. John á sitt
stolt og vill hann því heldur
sjá fyrir sér sjálfur. Auk þess
eru þessar bætur svo litlar
aö næstum ómögulegt væri
fyrir hann aö lifa af þeim.
Meö því aö spila á götunni
sjö daga vikunnar þénar
hann nóg til aö komast af.
John hefur kynnst mörgum
viö vinnu sína, margir senda
honum kort þegar þeir fara í
frí og hann fær margar
jólagjafir. En þaö er ekki
eingöngu skemmtilegt fólk
sem John kynnist á götunni.
Margir hafa gert tilraun til
aö ræna veskinu hans en
þaö hefur aðeins einu sinni
tekist og var þá aleigunni
stolið frá honum.
John er fæddur í Rhodes-
íu og hann þakkar þaö
móöur sinni hve vel honum
gengur aö bjarga sér. Strax
frá því hann var lítill lét hún
hann sjálfan hjálpa sér og
bannaði öörum aö aöstoöa
hann. Þegar John var átta
John gefur dúfunum i Hyde Park
ára fluttist fjölskylda hans til
Englands, til þess aö John
kæmist í sérskóla fyrir fötl-
uö börn. John syndir miklö í
tómstundum sínum auk
þess sem hann kennir fötl-
uöum börnum aö synda.
Þrátt fyrir allt er John lífs-
glaöur maöur og segist hafa
mikiö til aö lifa fyrir.
Þennan bikar vann John í sundi.
John ásamt nemendum sínum.
Lauf af vetrareik.
Eik
Quercus
Fagurt tré að fornu og nýju,
verður elst Evróputrjáa. Orðið
EIK var stundum notað sem
kenning eða samnefni vænna
trjáa, og er jafnvel enn í
skáldskap. I Evrópu vaxa víða
tvær svipaðar eikartegundir:
vetrareik og sumareik — og
margar í Ameríku. Eikin er
stórvaxið tré, tiltölulega fallegt
með afar mikla limkrónu. Bolur-
inn verður oft mjög digur. Hæð
jafnan 20—30 m, en til eru á
meginlandi Evrópu 40—50 m há
tré. Ummál bols gamalla eik-
artrjáa er oft 5—6 m, en getur
orðið miklu meira, 8—12 m, eða
jafnvel enn meira. Talið er, að til
séu í Evrópu, t.d. skammt utan
við Kaupmannahöfn, allt að þús-
und ára gömul eikartré og eru
sum þeirra fræg og bera sérstök
nöfn: Konungseikin, Storkeikin,
Snúna eikin o.s.frv. Eikarbolir
fúna smám saman innan og trén
verða jafnvel hol þótt þau lifi og
standi hin sterklegustu. Getur
orðið mjpg erfitt að telja ár-
hringana, svo aldur mjög gam-
alla eika er oftast all óviss. En
nú er farið að mæla aldurinn
með nýjum aðferðum er hafa
a.m.k. staðfest mjög háan aldur
eika. „Ég vatt mér út í veiðigarð,
voldug eik þar fyrir mér varð. Sú
hefur lengi viðrað sín völd, vaxin
úr grasi á Sturlungaöld". Við
gamlan skemmtistað, góðan spöl
utan við Kaupmannahöfn í
„Dýramörkinni", stendur æva-
gömul hol eik, sem prestur einn
fyrr á tíð notaði sem bænaher-
bergi.
í flipóttum eikarblöðunum er
talsvert af sútunarsýru. Stofn
ungra eika er sléttur og gráleit-
ur, en börkurinn verður þykkur,
grófur og langrákóttur með aldr-
inum. Fyrrum voru miklir eik-
arskógar í Danmörku og á Bret-
landseyjum svo dæmi séu nefnd.
Hrói höttur bjó undir eik og oft
voru haldnir fundir undir um-
fangsmiklum limkrónum eika.
En eikarskógar hafa víðast verið
mjög eyddir svo lítið er eftir af
j>eim. Viðurinn er þungur, harð-
ur og sterkur og hefur jafnan
verið eftisóttur til smíða, eftir
að menn fengu sæmileg verk-
færi. T.d. fóru fyrr á öldum
geysimikið af eikarskógum til
herskipasmíða, ótrúlega mikið,
svo sem á Bretlandseyjum. Og
þegar mikið var höggvið af eik
sótti beykið fram í staðinn. Enn
er eik notuð til margskonar
smíða sem og alkunnugt er.
Viðurinn er dökkbrúnn hið innra
í trjánum en gulleitur utantil.
Aldinið er hneta sem kallast
akarn. „Hvárt féll akarn nokkv-
at í höfuð mér,“ sagði Skrýmir
jötunn við Þór úti í skóginum
(sbr. Snorra-Eddu).
í Reykjavík og Hellisgerði t.d.
vaxa nokkrar eikarhríslur 2—3
m háar, en kræklóttar, og verða
varla annað en stakir runnar því
nægan sumarhita vantar.
I.D.
Þess skal getið að siðasta
grein, um Gullregn, er einnig
eftir Ingólf Davíðsson, grasa-
fræðing, en fangamark hans
undir greininni féll niður í
prentun. Þá misprentaðist og
latneska heiti trésins sem er
Laburnum alpinum.