Morgunblaðið - 21.09.1980, Blaðsíða 20

64
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 1980
Pottarim
Umsjón: SIGRÚN
DAVÍÐSDÓTTIR
Fæstir hafa víst nokkuð á
móti því að fá ilmandi og volg
brauð með morgunmatnum. Við
höfum ekki svo mikið við svona
hvunndags, en e.t.v. er ástæða til
að gæða sér og sinum á slíku
góðgæti á sunnudagsmorgnum,
eða öðrum morgnum, þegar allir
mega vera að því að sitja í ró og
næði og njóta morgunverðarins.
Hér á eftir koma uppskriftir að
tvenns konar brauði, sem er
hvort um sig jafn vel við hæfi á
morgunverðarborðið. Og auðvit-
að er brauð jafn vel til fundið
með eftirmiðdagskaffinu um
helgar, eða með kvöldkaffinu
þegar vel liggur á okkur. Og ekki
má gleyma því að bæði brauðin
eru ágæt með mat, enda er
brauð ljómandi meðlæti.
Þar er það ekki sízt osta-
brauðið sem á vel við. Hvers
konar álegg fer vel með þessum
brauðum, t.d. nýtt grænmeti. Á
skonsurnar getið þið einnig not-
að góðar sultur, t.d. heimalagaða
rabarbarasultu, rifsberjasultu,
eða aðra sultu úr haustuppsker-
unni.
Góða skemmtun!
Heilhveitiskonsur
Skonsur eiga ættir að rekja til
Englands eða Skotlands. Um allt
Stóra-Bretland eru þær geysi
vinsælt kaffibrauð. Ég ætti
reyndar heldur að segja tebrauð,
því eins og kunnugt er drekka
þarlendir helzt te. Af svona
þekktu brauði eru auðvitað til
býsna margar útgáfur, og hér
fylgir ein, sem ég held mikið upp
á. Hún hefur þann kost að vera
bæði auðveld og fljótleg í fram-
kvæmd. Já, hvernig væri að láta
fólkið spreyta sig við bakstur-
inn?
Megingaldurinn við skonsu-
bakstur er að blanda deiginu
hratt og vel saman og hnoða það
ekki. Skonsurnar verða ekki
eggsléttar og hnífjafnar, enda
hvers vegna ættu þær að vera
Skonsur og
ostabrauð
það .. Verið þvi snögg að blanda
deigið og koma því í ofninn. Hér
er notað sódaduft á enska vísu.
Skonsurnar lyfta sér ekki mikið,
en eru samt alls ekki þungar og
þéttar. Það er auðvelt að ná í
heilhveiti. En allra bezt er að
nota heilhveiti, sem er malað í
steinkvörn. Slíkt hveiti liggur
því miður ekki á lausu, en fæst
stöku sinnum í Kornmarkaðnum
á Skólavörðustígnum. Ef þið
náið í slíkt hnossgæti, skuluð þið
ekki setja ykkur úr færi að ná í
poka. Auk þess sem hveitið er
gott í þessa uppskrift, er það
afar ljúffengt í hvers kyns
brauð. Þetta steinmalaða korn
er ekki aðeins bragðgott, heldur
þykir það einnig hollara en
hveiti malað á venjulegan hátt.
Það mælir því allt með því að
nota slíkt hveiti, og það væri
óskandi að fleiri kaupmenn sæju
ástæðu til að hafa það á boðstól-
um.
6 dl heilhveiti, gjarnan malað í
steinkvörn
1 tsk sléttfull sódaduft
50 gr smjör
2 dl súrmjólk
‘/í dl mjólk
1. Setjið ofninn á 200°.
Smyrjið bökunarplötu.
2. Blandið saman hveiti og
sódadufti í skál. Bræðið smjörið.
Látið mesta hitann rjúka úr því
og hellið saman við súrmjólkina
og mjólkina. Búið til holu í mitt
hveitið og hellið súrmjólkur-
blöndunni þar í. Hrærið hveitinu
rösklega saman við súrmjólkur-
blönduna og hnoðið allra síðast,
svo að deigið samlagist, en
ekkert meira en það. Mótið
deigið í kringlótta köku á
smurða plötuna og skerið hana í
átta bita. Stingið plötunni inn í
heitann ofninn og bakið í miðj-
um ofni í um 20 mín. Þá ættu
skonsurnar að vera orðnar gyllt-
ar og iimandi og þar með
tilbúnar á borðið. Skorpan er
stökk, en þær eru mjúkar og
hreint sælgæti. Þær eru beztar
volgar og nýbakaðar. Ég get
ímyndað mér að það sé gott að
frysta þær, en ég hef aldrei
komizt til að reyna það, því þær
hafa alltaf horfið strax ...
Ostabrauð
Þetta er gerbrauð, og því ekki
alveg eins fljótlegt og skonsurn-
ar, en árangurinn er ósvikinn
fyrir brauðaðdáendur. Brauðið
er býsna matarmikið, enda not-
uð mjólk og feiti í það, að
ógleymdum ostinum. Þið getið
notað vatn í stað mjólkur ef
ykkur sýnist svo og olíu í stað
smjörs ef ykkur lízt það væn-
legri kostur. Það er býsna gott
að krydda brauðið með krydd-
jurtum, en þið hafið ykkar
hentisemi í því. Ef brauðið á að
lyfta sér hratt, og þið viljið fá
brauðið sem fyrst, velgið þið
vökvann, svo hann verði um 37°
eða heldur heitari, ef þið notið
þurrger sbr. leiðbeiningarnar á
pakkanum. Ef þið velgið vökv-
ann, er deigið varla nema um 1
klst. að lyfta sér nægilega mikið,
þ.e. að tvöfalda rúmmál sitt, eins
og venjulega er miðað við. Og
eins og ég hef minnzt á áður, er
gerbakstur fjarska einfaldur, og
auk þess skemmtilegur. Reynið
sjálf og þið sannfærist. Ég held
að flestum þeim, sem byrja að
baka úr geri, beri saman um að
það sé óvenjulega skemmtilegt,
enda möguleikarnir óteljandi og
árangurinn alltaf góður, þó
hann sé ekki alltaf sá sami. Og
krökkum finnst gaman að fá að
handleika og móta deigið. Eins
og ég hef nefnt áður er tilvalið
og sjálfsagt að láta þau byrja
sem fyrst að hjálpa til í eldhús-
inu. Þau læra þá verkin og
sjálfsagt að kenna þeim hrein-
læti um leið.
30—50 gr ger eða um Vi pakki
þurrger
3 dl mjólk
100 gr smjör eða 1 dl. olía
150 gr rifinn óðalsostur eða
annar handbær ostur
ca. 8 dl hveiti, e.t.v. 2 dl.
heilhveiti + 6 dl hveiti
1 tsk timjan
2 tsk oregano
1. Myljið gerið í skál. Ef þið
notið smjör, bræðið það og hellið
saman við vökvann. Látið hann
ná því hitastigi, sem hentar
ykkur. Ef þið notið olíu, þá
blandið henni í mjólkina og hitið
ef ykkur sýnist. Ef þið notið
þurrger, leysið það þá upp, eins
og nefnt er á pakkanum. Ger-
magnið skiptir ekki meginmáli,
þ.e. þið þurfið ekki að mæla það
upp á milligramm.
2. Hellið hæfilega heitum
vökvanum yfir gerið og hrærið í,
svo gerið leysist upp. Rífið
ostinn.
3. Hellið nú mjölinu og ostin-
um og kryddinu saman við
vökvann og hrærið í. Ef deigið er
mjög blautt, bætið þá mjöli við
það. Þannig að hægt sé að hnoða
deigið. Athugið þó að það verði
ekki of þurrt, en bætið mjölinu
smátt og smátt í. Þegar þið hafið
hnoðað deigið sæmilega vel,
þannig að það er orðið mjúkt og
fjaðrandi, setjið það þá í skálina
og látið það lyfta sér. Eins og
áður er nefnt tekur það mislang-
an tíma, eftir því hvað vökvinn
var heitur, og eftir því hvað heitt
er í kringum deigið. Meiri hiti
fær það til að lyfta sér fljótar.
Það er hæfilegt, þegar það hefur
tvöfaldað rúmmál sitt, eða þar
um bil.
4. Takið létt og loftmikið
deigið úr skálinni og hnoðið enn
á ný. Mótið það nú í bollur,
langbrauð eða á þann hátt, sem
ykkur lízt bezt og setjið á
smurða plötu. Nú á það enn að
lyfta sér í 15—30 mín., eða þar
til það er orðið reisulegt.
5. Setjið ofninn á 250° ef þið
eruð að baka lítil brauð, en á
200°, ef þið bakið eitt stórt,
formbrauð, fremur þykkt.
6. Setjið nú háreist brauðin
inn í heitan ofninn. Þar eiga þau
að bakast í um 20 mín., eða þar
til þau eru gullin og ilmandi og
bökuð í gegn. Þau eru býsna góð
beint úr ofninum en einnig köld,
t.d. með smjöri og gúrkusneið-
um. Og bragðmikil eru þau
óneitanlega. Það er ekki beinlín-
is ostabragð af þeim, en fínn
keimur. Því ættu þau einnig að
falla að smekk þeirra, sem eru
annars lítt hallir undir osta.
Öllum vinum mínum fjær
og nær sem glöddu mig
með heimsóknum, heilla-
óskum og gjöfum á sex-
tugsafmæli mínu 7. sept.
s.L sendi ég alúðarþakkir
og bestu kveðjur.
Sigfús Halldórsson.
í Kaupmartnahöfn
FÆST
í BLAÐASÖLUNNI
Á JÁRNBRAUTAR-
STÖÐINNI
JKAUPMENN
- VERSLUNARSTJÓRAR
hak
Appelsínur, sítrónur, greipaldin, epii rauö, epli
græn, vínber græn, vínber blá, perur, melónur
gular, bananar, ananas, kiwi, kókoshnetur,
piómur, greipaldin honduras.
EGGERT KRISTJANSSON HF
Sundagörðum 4, sími 85300
1
-J