Morgunblaðið - 21.09.1980, Side 22

66
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 1980
Gamla fólkinu
borgað fyrir
búferlaflutninga
Eyðimerkurrefurinn, Erwin
Rommel marskálkur, var frægur
fyrir að leika óvænta leiki, eins
og þeir vita manna best, sem
börðust í Norður-Aíríku í síðari
heimsstyrjoldinni. Nú hefur
einkasonur hans, Manfred
Rommel, borgarstjóri í Stutt-
gart. sýnt og sannað að hann er
enginn eftirbátur pápa gamla i
þessum efnum.
Vegna mikilla húsnæðisvand-
ræða í Stuttgart kom Manfred
með þá frumlegu hugmynd, að
borgin keypti gamalt fólk, sem
byggi eitt, út úr allt of stórum
íbúðum og sæi því fyrir góðri vist
á elliheimili.
í Vestur-Þýzkalandi öllu er talið
að húsnæðisskorturinn nemi einni
milljón ibúða, og í Stuttgart, sem
er þó betur sett en margar aðrar
borgir, eru „aðeins" 4000 fjöl-
skyldur á biðlista hjá borginni.
Rommel borgarstjóri, sem kennir
pólitíkusum á borð við hann sjálf-
an um húsnæðisskortinn, telur að
með „flutningspeningunum" megi
bæta úr sárustu neyðinni þar til
fleiri íbúðir hafa verið byggðar.
Gamalt fólk, sem hefur áhuga á
„flutningspeningunum" hans
Manfreds, fær greiddar 29 þús.
króna fyrir hvern rúmmetra og
mest hálfa aðra milljón ef það
flyzt úr húsnæðinu og leigir það
fjölskyldum, sem eru á götunni.
Rommel kennir skammsýnum
pólitíkusum um ástandið, sem
hann segir að hafi ekki séð fyrir
afleiðingar „fæðingasprengjunn-
ar“ á sjöunda áratugnum og auk-
ins fjölda útlendinga í landinu.
Hann kennir einnig um húsaleigu-
lögum jafnaðarmanna, sem hafi
valdið því, að nú hafi enginn
áhuga á að fjárfesta í öðru
húsnæði en sínu eigin.
Fyrir sjö árum voru meira en
700.000 íbúðir byggðar árlega en
árið 1978 var talan komin niður í
135.000. Afleiðingin er sú, að nú
eru hundruð þúsunda fjölskyldna
á biðlista eftir húsnæði á vegum
hins opinbera.
ROMABORGl
Mengunin er
að tortíma
fortíðinni
Sumar fegurstu marmarastytt-
urnar og minnismerkin i Róm
eru nú horfnar sjónum manna.
Þær standa að vísu enn á sínum
stalli en hafa verið sveipaðar
grænum dúk. sem á að verja þær
fyrir menguninni. sem er á góðri
leið með að breyta þeim í ryk-
hrúgu.
Embættismenn borgarinnar
segja, að Konstantínusarboginn,
Trajanussúlan, boginn, sem
kenndur er við Septimus Severus,
og önnur merk minnismerki verði
a.m.k. að nokkru leyti falin undir
Prósentu-
reikningur
sem púður er í
Atvinnuleysi er mikið í Bret-
landi um þessar mundir. Hefur
það ekki sízt bitnað á ungu fólki.
sem lokið hefur grunnskólanámi
án þess að tileinka sér sérnám.
Nú hafa opinberir aðilar beitt sér
fyrir heils- og hálfsdags nám-
skeiðum. þar sem þetta unga fólk
er þjálfað til þátttöku i atvinnu
lífinu. og hefur aðsókn að nám-
skeiðunum farið vaxandi undan-
farin tv<> ár.
Þau eru miðuð við 16 ára
unglinga, sem hafa mjög takmark-
aðan undirbúning eða nánast eng-
an. Er ljóst, að þetta unga fólk,
sem hefur enga möguleika á að fá
atvinnu, er í vaxandi mæii farið að
koma auga á gildi þess að hljóta
menntun, sem gerir það gjald-
gengt úti á vinnumarkaðnum, og
er þar bæði átt við bóklega
menntun og verklega. Nú liggja
fyrir tölur um það, að 78% þeirra
3 þúsund ungmenna, sem lögðu
stund á slíkt framhaldsnám á
þessu ári hefur tekizt að fá vinnu.
Ein af skipuleggjendum þessara
dúknum þar til borgin hefur aflað
sér fjár — og þekkingar — til að
verja þau frá frekari skemmdum.
Fíngerðar andlitsmyndirnar á
Konstantínusarboganum, sem
reistur var árið 315 e. Kr., eru
mjög illa farnar, nef, augu og
kinnar hfa bókstaflega horfið í
menguninni sl. tuttugu ár. Trajan-
ussúlan er einnig í mikilli hættu.
Lágmyndirnar, sem sýna sigra
Trajanusar keisara, eru máðar og
molnaðar og andlit og hjálmar
margra hermannanna horfin með
öllu.
Sökudólgurinn, sem þessu veld-
ur, er „súr rigning". Brennisteinn-
inn í útblæstri bifreiða blandast
rigningarvatninu og myndar veika
brennisteinssýru, sem étur sig inn
námskeiða, Diane Garrard, sagði
nýlega í blaðaviðtali: — Þeim
unglingum fer fjölgandi, sem taka
heils dags námskeið hjá okkur, og
það gefur m.a. vísbendingu um, að
þeir taka námið mjög alvarlega.
Margir af þessum unglingum voru
haldnir skólaleiða og sáu engan
tilgang í því að reikna út prósent-
ur og brotabrot í skólanum. Aftur
á móti gengur þeim vel við sams
konar nám á námskeiðunum, þeg-
ar reynt er að setja það í hagnýtt
samhengi.
Unglingarnir eru m.a. látnir
kanna, hvernig þeir geti eignazt
plötuspilara á sem auðveldastan
hátt, hvernig bezt sé að taka lán,
og hvernig þeir geti hagnýtt sér
ýmis sértilboð. Þegar dæmið er
sett þannig upp, sjá þeir ákveðinn
tilgang í því að reikna út prósent-
ur og brot og gera það af miklum
áhuga.
Þá hafa nemendurnir fengið
hálfsmánaðar þjálfunarnámskeið
hjá fyrirtækjum og hafa atvinnu-
rekendur verið einkar fúsir til
samstarfs. Fyrir bragðið hafa
unglingarnir öðlast hagnýta
re.vnslu og ef til vill fengið mögu-
leika á áframhaldandi starfi við
fyrirtækin. - DENNIS BARK-
ER.
í marmarann og mylur hann
niður. Vinnupallarnir og dúkurinn
koma að vísu ekki í veg fyrir
mengunina en draga þó nokkuð úr
henni með því að skýla styttunum
fyrir veðri og vindum.
Adriano La Regina, sem hefur
yfirumsjón með fornminjum
Rómaborgar, hefur beðið þingið
um rúma 107 milljarða króna til
að hreinsa stytturnar, skrá þær og
stemma stigu við frekari skemmd-
um með því að húða þær verjandi
efnum.
Á mesta umferðartímanum í
miðborg Rómar er kolsýringurinn
500 hlutar af milljón, sem er átta
sinnum meira en talið er skað-
laust fyrir menn og fyrir listaverk
úr steini og málmi. Þeir, sem
áhugasamir eru um verndun gam-
alla minja, leita ýmissa leiða til að
bjarga styttunum, en sérfræð-
ingar segja, að enn sé allt á
tilraunastigi og t.d. þurfi að
endurnýja plasthúðunina árlega.
Sumir sérfræðinganna spá því,
að stytturnar og minnismerkin
verði undir tjaldi í áratug eða tvo
en La Regina vonar, að það verði
ekki nema í fimm ár. Hann segir
hins vegar, að ef ekkert verði að
gert muni þessi minnismerki róm-
verskrar hámenningar verða fokin
út í veður og vind um næstu
aldamót.
— Clara Hemphill
FRÆOSLUMÁL
„Endurhæfing“ — Hátt 1 sautján þúsund „slæpingjar“ af báðum
kynjum voru nýverið handteknir i Suður-Kóreu og sendir i
betrunarvist undir umsjá hersins. Á þessari AP-mynd frá einum
búðanna gera fangarnir svokallaðar likamsæfingar.
ARFTAKI PARKS|
Chun er síst
betri en Park
Margir hafa illan bifur á
Chun Doo Hwan hershöfðingja.
sem nýlega hefur tekið við
forsetatign i Suður-Kóreu.
Hann þykist vera hlynntur
nýrri stjórnarskrá fyrir ríkið,
þar sem kveðið er á um, að
forseti sitji ekki lengur að
völdum en um 7 ára skeið, en
margir sérfræðingar telja hins
vegar, að hans heitasta ósk sé að
verða lifstiðarforseti.
Chun var tiltölulega lítt þekkt-
ur, þegar hann varð forseti 10
mánuðum eftir morðið á Park
Chung Hee, sem var lærifaðir
hans og fyrirmynd. Þeir fáu
útlendingar, sem hitt hafa hann
að máli eftir að hann varð
þjóðhöfðingi, hafa einkum veitt
eftirtekt hégómagirnd hans og
valdagræðgi.
Sl. vor efndu stúdentar til
mikilla mótmælaaðgerða gegn
honum. Þegar þær stóðu sem
hæst lét hann auka vald herlaga-
stjórnarinnar, sem mynduð var
eftir morðið á Park, og nær það
nú um gervallt landið. Hann
fyrirskipaði handtökur á svo til
öilum andstæðingum sínum. í
þeirra hópi voru ýmsir af nán-
ustu vinum Parks og helztu
leiðtogar stjórnarandstöðunnar.
Við fyrrgreindar mótmælaað-
gerðir lék Chun illilega á stúd-
enta, að því er fullvíst þykir.
Hann mun hafa fyrirskipað her
og lögreglu að aðhafast ekkert
gegn þeim, þannig að þeir settu
allt á annan endann á strætum
og torgum. Þegar leikurinn stóð
sem hæst, var mikið lögreglulið
kvatt á vettvang, og beitti það
pipargasi gegn mótmælaseggjun-
um. Bandaríkjamaður, sem
stundað hefur kennslu við há-
skóla í Suður Kóreu frá árinu
1953, segir að með þessu móti
hafi Chung viljað réttlæta að-
gerðir sínar. — Stúdentaleiðtog-
ar gera sér nú ljóst, að þeir hafi
gengið í gildruna, segir hann.
Háskólarnir hafa verið lokaðir
frá því að mótmælaaðgerðirnar
hófust, en nú telur Chun sig svo
öruggan um sinn hag, að hann
hefur ákveðið, að kennsla skuli
hefjast að nýju. Hins vegar hefur
það verið brýnt mjög fyrir kenn-
urum og nemendum, að þeir
verði tafarlaust teknir höndum,
ef þeir svo mikið sem ræði um
pólitískar mótmælaaðgerðir.
Herlagastjórnin hefur látið
handtaka þúsundir andófsmanna
og margir þeirra hafa sætt pynd-
ingum. Þá hafa hundruð kennara
og blaðamanna verið neyddir til
að láta af störfum, og bönnuð
hefur verið útgáfa um 200 blaða
og tímarita.
- DONALD KIRK
VILLIGÖTURj
Þeir hafa líka
sín Hallæris-
plön í Kínaveldi
Dagblöð í Kina eru yfirleitt
mjög alvöruþrungin og þar hef-
ur að undanförnu mátt lesa
greinar, fullar vanþóknunar um
unglingaskril í níðþröngum föt-
um i faðmlögum á almannafæri,
og um aðra, sem brugðu sér á
hjólaskauta og dönsuðu á spit-
alagöngum „eins og glæpa-
menn“. Og í Kína fer nú fram
almenn umraða um, hvernig
megi veita villuráfandi æsku
landsins lífsfyllingu.
I nýútkomnu hefti af ritinu
Fréttir af kínverskri æsku birt-
ust játningar 23ja ára gamallar
konu, Pan Xiao að nafni, og hafa
borizt tugþúsundir bréfa frá
fólki, sem vill láta í ljósi álit á
því, sem hún hefur fram að færa.
Það er raunar harla dapurlegt,
því að hún segir, að fyrir sér hafi
lífið glatað allri þýðingu, þokka
og dulúð. Sem barn kveðst hún
hafa lagt sig í líma við að byggja
upp framtíð kommúnismans, en í
umróti menningarbyltingarinnar
hafi hún glatað allri von.
Dagblöðin hafa einnig fjallað
um örvæntingu og vonleysi
æskufólks. Dagblað alþýðunnar
segir að æskan hafi mátt þola
gríðarlegar þjáningar í menning-
arbyltingunni. Hugmyndir henn-
ar um kommúnismann og fram-
tíð Kínverja biðu hastarlegt
skipbrot á þessum róstursama
áratug (1966-1976).
Blaðið fullyrðir, að margt fólk
hafi gefið upp alla von. Hetjur
þess og átrúnaðargoð hafi hvert
á eftir öðru hrunið af stalli og
orðið að skrýmslum og glæpa-
mönnum.