Morgunblaðið - 11.10.1980, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. OKTÓBER 1980
21
Forseti íslands, biskup
landsins, sr. Hreinn Hjart-
arson, íorsætisráðherra,
forseti Sameinaðs þings og
ráðherrar koma frá guðs-
þjónustu til þingsetn-
ingar.
Af kærleiksleysi verður maður-
inn neikvæður. Hann á þá auð-
veldara með að skilja hatrið og
tileinka sér það.
Það er hatur sem einkennir t.d.
oft áróður Bandaríkjamanna móti
öllu því sem unnt er að nefna
kommúnisma.
Það er hatur sem skín út úr
ritum Lenins, stéttahatur. Það er
kynþáttahatur milli hvítra og
svartra. Fyrir 40 árum stóð Evr-
ópa í björtu báli vegna haturs,
gyðingahaturs.
Það er ekki ýkjalangt síðan
heyra mátti talað um Danahatur
hér á landi.
Og enn má fá flokka og þjóðir,
já, heil þjóðabandalög til að hata.
Er þá engin von til að mennirnir
geti sameinast í kærleika til
hjálpar þeim sem þjást og undir-
okaðir eru? Jú, vonin kom og lifir í
Jesú Kristi, sem bauð að vér
ættum að koma eins fram við aila
menn, sem sagt að elska bæði vini
og óvini.
Maðurinn hættir ekki að hata
fyrr en honum hefur skilist, að
hann verður að standa reikn-
ingsskil gerða sinna fyrir dómar-
anum mikla, sem er ofar öllu
mannlegu hatri, almáttugum
Guði, skapara himins og jarðar.
Kærleiksleysi, skortur á gagn-
kvæmu trausti og virðingu, skort-
ur á skilningi og umhyggju fyrir
að byggja upp samfélag, þar sem
hver getur treyst öðrum, er ef til
vill versti óvinur mannsins. Þann
óvin þarf maðurinn ekki að elska.
Ágreiningur milli manna er
eðlilegur og skoðanamunur getur
verið æskilegur. En slíkt á ekki að
útiloka kærleik og samvinnu og
leiða til haturs.
Gagnrýni er nauðsynleg, en hún
má ekki vera neikvæð eingöngu.
Þá getur farið svo að hún fjarlæg-
ist allan kærleika og nálgist hatr-
ið.
Það hefur verið vinsælt um-
ræðuefni hér á landi undanfarið
að gagnrýna og lítilsvirða stjórn-
málamenn. Mörg orð um þá og
störf þeirra hafa verið allfjarri
kærleikanum og sum nálgast
hatrið. Þeir sem stærstu orðin
taka sér í munn gleyma því, að
þeir eru að gagnrýna menn sem
þeir hafa sjálfir, ásamt öðrum
einstaklingum í landinu, valið á
lýðræðisiegan hátt til að stjórna.
Vitanlega er misjafnlega stjórn-
að. En vér megum ekki alltaf
gleyma hinu, að það er afar
misjafnlega að stjórn látið af
þegnum þessa lands.
Vér vorkennum oss að þurfa að
búa við þessa eða hina stjórnina.
En höfum vér nokkurn tíma vor-
kennt stjórn að þurfa að stjórna
oss? Sú hlið stjórnmálanna kemur
aldrei eða sjaidan fram.
Vér Islendingar búum við frelsi
til að segja og skrifa það sem oss
langar til. En vér megum ekki
nota þetta frelsi til niðurrifs. Vér
skulum gagnrýna, en gera það
þannig að til uppbyggingar verði.
Krafa Krists um að elska óvini
jafnt sem vini merkir, að vér
eigum að vera eins við alla menn,
hvaða litarhátt sem þeir hafa og
hvaða skoðanir sem þeir aðhyllast.
í kröfu Krists felst, að mennirn-
ir eigi að lifa saman sem bræður
og systur, í einu kærleikssamfé-
lagi. Það geta þeir aðeins í sam-
eiginlegri trú á einn sameigin-
legan föður, almáttugan Guð, og í
trausti til eins sameiginlegs bróð-
ur, Drottins vors Jesú Krists.
Það sem mest skortir á, bæði
hjá stjórnmálamönnum og kjós-
endum, er samvinna, bróðurhug-
ur.
Vér erum of fáir íslendingar til
að hafa efni á að hver höndin sé
upp á móti annarri, þegar mest
þörf er fyrir að taka höndum
saman við lausn þeirra vandamála
sem nú steðja að.“
Ávarp forsetans til Alþingis:
,Jjýórœóió er
trygging okkar
fyrir sjálfstœði“
„Hver og einn vill kveða sina vísif‘
Hér fer á eftir ávarp forseta
íslands. Vigdísar Finnbogadótt-
ur, við þingsetningu í gær. er
hún flutti sína fyrstu þingsetn-
ingarræðu:
„Við upphaf hundraðasta og
þriðja löggjafarþings íslendinga
er vetur að ganga í garð og
landið að unna sér stundarhvíld-
ar með gæði sín geymd í jörðu.
Samtímis takast hugir okkar á
loft til andagiftar samkvæmt því
óskráða íslenzka lögmáli að vet-
ur skal umfram sumar nota til
andlegra íþrótta. Fyrrum beittu
menn vetrarorku eftir sumar-
blíðu til að sigrast á örbirgð. Það
stríð var unnið á þann veg, að
ekki verður betur lýst en með því
að vísa til lífskjara á Islandi nú,
þegar langt er liðið á tuttugustu
öld.
En hverri vegsemd fylgir
vandi. Forfeðrum okkar hefði
vafalaust fundizt það efni í
öfugmælavísu að nokkurt tor-
veldi gæti fylgt velmegun og
lífsgæðum. Hvaða skáld hefði
grunað að álíka þjóðfélagsleg
vandræði og við eigum við að
etja gætu fylgt því að eiga
ríflega til hnífs og skeiðar?
Á þessu ári hef ég kynnzt
fleiri íslendingum um allt land
en almennt gerist í lífi einstakl-
ings. Við þau kynni varð ég djúpt
snortin af dugnaði þessarar
þjóðar, vinnusemi, mannlegri
hlýju og þeirri einlægu ósk hvers
og eins að leysa megi vanda
okkar til farsældar fyrir heild-
ina og ekki hvað sízt fyrir þá
kynslóð sem koma skal.
Við íslendingar erum svo
skapi farnir að hver og einn vill
fá að kveða sína vísu, hafa sína
skoðun og koma henni dyggilega
til skila, enda væri lífið hljómlít-
ið væri þjóðarkórinn ekki marg-
raddaður. En sameinuð hljótum
við að standa andspænis sameig-
inlegum vanda okkar, innbyrðis
og gagnvart umheiminum, sem
gerir okkur þann grikk að vera
margraddaður líka. Um leið og
við fáumst við eigin vanda í
veröld, sem fer síminnkandi
vegna aukinnar þekkingar og
samskipta, verðum við að taka
tillit til vaxandi vandamála um-
heimsins, og það kann á stund-
um að ganga nær smáþjóð á
jaðri heimskringlunnar en stór-
þjóðum, sem eru nær þunga-
miðju viðburðanna. Örðugleikar
þeirra auka okkar örðugleika í
hringrás viðskiptanna, og óein-
ing annarra þjóða í millum getur
gert þjóð, sem ekki á í útistöðum
við neina aðra þjóð, erfitt fyrir.
Metnaður okkar verður að vera
sá að hefja okkur yfir sameigin-
legan vanda alls mannkyns með
því að sýna eigin styrkleika og
samstöðu. Það væri sómi okkar
að sýna það fordæmi að fara
með friði í þessu landi, einhuga,
samhent og sátt hvert við annað.
Bölsýni hefur löngum verið
áleitnari en bjartsýni. Síðustu
tímar eru jafnan verstu tímar.
Hvernig má það vera að vont
geti svo lengi versnað? Skyldum
við eiga við okkur sjálf að
sakast? Við sem búum að þeirri
gjöf, sem lýðræðið er?
Okkur hættir til að vanmeta
lýðræðið. Það er vandmeðfarið
og flókið í framkvæmd, einatt
seinvirkt, en ég hygg að við séum
öll sammála um að okkur beri
skilyrðislaust að standa vörð um
það, innbyrðis og gagnvart öðr-
um þjóðum. Lýðræðið er trygg-
ing okkar fyrir sjálfstæði.
Lýðræði er mikið og vandmeð-
farið verðmæti. í varðveizlu þess
reynir á þroska, skilning og
tillitssemi okkar, í garð hvers
annars, en ekki síður gagnvart
þjóðarheildinni í nútíð og fram-
tíð, því sem við eigum saman, því
sem gerir okkur að þjóð.
Það er ósk mín okkur til
handa, þjóðarinnar í heild og
ykkar, lýðræðiskjörinna þing-
manna, sem hafið tekið á ykkur
þá ábyrgð að handleika fjöregg
þessarar þjóðar um sinn, að þið
megið bera gæfu til að standa
sem fastast saman, og láta það
sem sameinar sitja í fyrirrúmi
fremur en ágreiniftgsefni, og
setja þjóðarheill nú og um alla
framtíð ofar stundarhagsmun-
um og flokkadráttum.
Þá þarf ekki að ugga um
ísland.
Ég bið þingheim og aðra
viðstadda að rísa úr sætum og
minnast, ætt.iarðarinnar “
Vigdís Finnbogadóttir, nýkjörinn forseti Islands. ávarpar
þingheim i fyrsta sinn.
Kirkjudag-
ur Óháða
safnaðarins
KIRKJUDAGUR Óháða safnað-
arins cr á morgun, sunnudag. og
hefst kl. 2. Eftir messu annast
konur í kvenfélagi kirkjunnar
kaffiveitingar til ágóða fyrir
kirkjustarfið og kl. 4 verður sýnd
kvikmynd fyrir b<)rn í kirkjunni.
Allsherjarþing SÞ:
Fulltrúar þing-
flokkanna utan
23. október nk.
Utanríkisráðuneytinu hafa
borist tilneíningar þingflokka
Alþýðubandalags. Alþýðu-
flokks og Framsóknarflokks
um fulltrúa á allsherjarþing
Sameinuðu þjóðanna. Aður
höfðu ráðuneytinu borist til-
nefning Sjálfstæðisflokksins
og annars fulltrúa Framsókn-
arflokksins. en hver flokkur
tilnefnir tvo menn.
Fulltrúar Sjálfstæðisflokksins
eru: Birgir Isl. Gunnarsson og
Lárus Jónsson, F'ramsóknarflokks:
Jóhann Einvarðsson og Gerður
Steinþórsdóttir, Alþýðuflokks:
Eiður Guðnason og Magnús Magn-
ússon og Alþýðubandalags: Guð-
mundur J. Guðmundsson og Einar
Karl Haraldsson.
Einn fulltrúi frá hverjum flokki
mun halda utan 23. okt. nk. og
dvelja þar í þrjár vikur, en þá fer
hinn hluti hópsins utan.
FIM-sýningu
er að ljúka
SÝNINGU FÍM. Félags islenzkra
myndlistarmanna. sem staðið
hefur að undanförnu á Kjarvals-
stöðum, lýkur nk. sunnudags-
kvöld. en aðsókn að sýningunni
hefur verið mjög góð að sögn
aðstandenda hennar.
Guðspekifélagið:
Kynningar-
fundur í Nor-
ræna húsinu
Annað kvöld verður haldinn í
Norræna húsinu kynningar-
fundur á vegum Guðspekifélags-
ins.
Fundurinn hefst kl. 20.30, en á
efnisskránni er eftirfarandi:
Kynning á eðli og starfi félagsins
hér á landi. Spurningum um
félagið svarað. Umræður um
hugleiðingu. Tveir menn verða
fyrir svörum.
Kaffistofan verður opin og
gert kaffihlé um kl. 21.30. Að-
gangur er öllum heimill og
endurgjaldslaus.