Morgunblaðið - 11.10.1980, Page 32

Morgunblaðið - 11.10.1980, Page 32
32 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. OKTÓBER 1980 istland í sovétfjötrum grem Rauði herinn varð að hörfa frá Eistlandi undan Þjóðverjum um mitt ár 1941. Þjóðverjar höfðu lagt alit landið undir sig í desemljer það ár og stóð hernám þýsku nasistanna fram til árs- ins 1944. Eistlend- ingar ógnuðu sovéska birninum með því að lýsa yfir sjálfstæði sínu, en það stoðaði ekki og 70. þúsund Eistlendingar flúðu til Vesturlanda haustið 1944 fremur en að búa við harðræði sósíalisma í ráðstjórn- arstíl. Eistland varð á ný hluti Ráð- stjórnarríkjanna. Um þau tíma- mót segir Ants Oras svo í bók •sinni Orlatjanótt yíir Eystra- saltslóndum: „Meira en helmingur þjóðarinnar hefði farið sjálfvilj- ugur í útlegð ef hann hefði átt þess kost, fremur en að faila í hendur Rússa. Þau örlög stóðu fólki fyrir hugskotssjónum sem verri en allt annað. Það hafði fengið smjörþefinn af þeirri reynslu." Eistlendingar höfðu kynnst á skömmum tíma tveimur gerræðisstjórnum og að fenginni reynslu af bæði Gestapo og NKVD, af Rauða hernum og þýsku nasistunum stóð þeim jafnvel meiri stuggur af villimennsku ráðstjórnarinnar. Rússneskunin Eitt helsta einkenni menningar- og samskiptastefnu Rússa gagn- vart smáþjóðunum við Eystrasalt er rússneskunin. Hún lýsti sér í fyrstu öðru fremur í fangaflutn- ingunum. Upphafleg ætlun Rússa var að flytja úr landi tvo þriðju hluta Eistlendinga. Það var ljóst af leyniskýrslum sem síðar fund- ust, að sögn Ants Oras. Fyrst var ákveðið að taka athafnasamasta og menntaðasta hluta þjóðarinnar og síðan hvern af öðrum uns ekki var annað eftir en veigaminnsta fólkið og sauðtryggustu stuðnings- mennirnir í kommúnistaflokkn- um. Þeir sem flytja skyldi úr landi voru: 1) Meðlimir bannaðra flokka og meðlimir viðskipta- og menning- arfélaga. Einnig allir jafnaðar- menn, syndikalistar og þeir sem taldir voru Trotskyistar. 2) Embættismenn, dómarar, liðs- foringjar og lögreglumenn frá lýðveldistímanum. 3) Þátttakendur í frelsisstríðinu gegn bolsévikum 1918—1920. 4) Þeir meðlimir Kommúnista- flokksins .em gengið höfðu úr honum eða höfðu verið reknir. 5) Flóttamenn og innflytjendur. ö) Starfsmenn erlendra sendi- sveita og umboðsmenn erlendra verslunarfyrirtækja. 7) Allir sem áttu í bréfaskiptum við útlendinga, til dæmis esper- antistar og frímerkjasafnarar. 8) Venslamenn pólitískra flótta- manna. !)) Prestar og virkir meðlimir trúfelaga. 10) Aðalsmenn, gósseigendur, iðjuholdar, kaupsýslumenn, bankaeigendur og gistihúseigend- ur. Minnihluti í eijíin landi? Aftökur, nauðungaflutningar, herkvaðningar og fólksflótti urðu til þess að íbúatala Eistlands lækkaði úr 1.134.000 í ársbyrjun 1939 í 850.000 í ársbyrjun 1945. Þar af voru um 825.000 af eistn- esku bergi brotnir. Næstu þrjú árin átti þjóðin í vændum mikinn iiinflutning af fólki og „þjóðinni" fjölgaði þá mjög, en sú tala var á ný jöfnuð er nauðungaflutn- Aðeins 4% ræktaðs lands í Eistlandl er i einkaeigu en framleiða samt sem áður yfir 20% allrar landbúnaðarframleiðslunnar. „Segðu þeim, að Eistland sé liíandi“ Um rússneskun Eystrasaltslanda una af hólmi því að hún var sköpuð til þess að skilja að verkalýð hinna ýmsu landa heims! Algjör miðstýring Lenin var eftir byltinguna á báðum áttum hvora leiðina ætti að fara til að leysa þjóðernis- vandamál Ráðstjórnarríkjanna. Átti að stefna að algerri miðstýr- ingu, eða láta þjóðunum eftir sjálfsforræði í þeirri von að þeim yrði ljóst ágæti kommúnismans í tímans rás? En þegar nokkur landamæraríki lýstu yfir sjálf- stæði sínu á fyrstu árum bylt- ingarinnar var fyrri kosturinn endanlega fyrir valinu. Rauða hernum var snúið gegn Grásía, Armeníu, Úkraínu, Hvíta-Rúss- landi og Turkenistan og þessi ríki með valdi innlimuð í Ráðstjórn- arríkin. Á 12. flokksþinginu 1923 var samþykkt ályktun sem sýndi um- burðarlyndi í þjóðernismálum, en ári síðar var Lenin allur og stefnan þróaðist út í að boða drottnunarvald Rússa. Nú fyrir- finnst jafnrétti þjóðanna innan Ráðstjórnarríkjanna aðeins í Orwellskri merkingu, eins og And- ers Kúng orðar það, semsé þeirri að rússneska þjóðin er jafnari en hinar. Leiðtogar minnihlutaþjóð- anna í Ráðstjórnarríkjunum kalla þá rússnesku einatt „stóra bróður" þegar hefja þarf þá til skýjanna við hátíðleg tækifæri. Stalín var helsti erindreki flokksins í þjóðernismálum og hugmyndir hans eru enn við lýði innan Ráðstjórnarríkjanna og hann varð eins konar „kommiss- ar“ yfir þeim málaflokki í fyrstu byltingarstjórninni 1917. Hans hugmyndir voru eins og þessi yfirlýsing Stalíns er dæmigerð um: „I vissum málum lýstur sjálfsákvörðunarréttinum saman við annan og æðri rétt — rétt verkalýðsins, sem brotist hefur til valda, til að styrkja stöðu sína. Þegar þannig stendur á — og þetta verður að segja afdráttar- laust — þá má sjálfsákvörðunar- rétturinn ekki verða tálmi á leið verkalýðsins til að ná því alræðis- valdi, sem hann á rétt til.“ „Stóri bróðir“ í austri Eftir valdatöku Stalíns var rússneskuninni fylgt æ fastar fram, þrátt fyrir að hann sjálfur Endalausar biðraðir setja svip sinn á Tallin höfuðborg Eistlands. Vöruskorturinn þar kemur í stað verðbólgunnar hér. ingarnir hófust á ný 1949 er tugþúsundir Eistlendinga, einkum bændur sem spyrntu gegn sam- yrkjubúskapnum, voru fluttir úr landinu. Hlutfallstala þeirra Eistlend- inga sem ekki eru af eistnesku bergi brotnir hefur farið sífellt hækkandi. Árið 1945 voru þeir 3% af heiidaríbúafjölda, árið 1959 voru þeir orðnir 25%, árið 1970 voru þeir orðnir 32% og nú munu þeir vera 40% (meira en 500 þúsund) og um næstu aldamót verður þessi hlutfallstala væntan- lega farin að nálgast helming. Meginþorri þeirra útlendinga sem sest hafa að í Eistlandi eru Rússar. Innflytjendurnir eru flestir á besta skeiði til vinnu og þeir eru flestir jafnframt á frjósamasta skeiði ævinnar. Þess vegna er dánarmeðaltal þeirra lægra en Eistlendinga sjálfra og jafnframt er hlutfall barnsfæðinga hærra í hópi Rússa. Því stefnir þróunin í þá átt að Eistlendingar verði í meirihluta í elstu aldurshópunum en aðkomuménnirnir og afkom- endur þeirra verði fjölmennari í yngri aldursflokkunum. Anders Kúng segir í bókinni Eistland — smáþjóð undir oki erlends valds að þegar tímar líði verði gamalt fólk í Eistlandi af eistnesku kyni er börnin og æskufólkið Rússar. Með því að skipta á þennan hátt um íbúa í landinu er ráðstjórnín að framfylgja grundvallarstefnu kommúnista. Sú stefna var árétt- uð á þingi Kommúnistaflokks Ráðstjórnarríkjanna 1961. Þá var samþykkt svohljóðandi stefnuyf- irlýsing: „Nýtt stig í uppbyggingu kommúnismans skal vera þróun samskipta milli þeirra þjóða, sem að Ráðstjórnarríkjunum standa. Þær skulu dragast æ meir hver að annarri, uns algjörum samruna er náð.“ Þessi stefna kveður í raun á um að þurrka út öll sérkenni þjóða og þjóðabrota. Þetta þýðir sam- kvæmt kommúnískri hugmynda- fræði að alþjóðleg samábyrgð stéttanna á að leysa þjóðareining- væri ekki Rússi heldur Grúsíu- maður og bjagaður rússneskur framburður hans væri aðhlátur- scfni í Rússlandi. Það var á Stalínstímanum sem hinir stór- kostlegu fangaflutningar fóru fram í Eystrasaltslöndunum. Rússar voru settir í öll embætti og markviss rússneskun fór fram í skólum þar sem stóri sannleikur ráðstjórnarinnar réð lögum og lofum. Einnig fór í gang stórkost- leg ritskoðun í blöðum, tímaritum, bókum, útvarpi og sjónvarpi. Markmiðið var að svæfa alla þjóðlega tilburði. Listamenn og rithöfundar fengu það verkefni að dásama ríki Stalíns: sæluríki verkamanna.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.