Morgunblaðið - 22.03.1981, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. MARZ 1981
Fagridalur mik-
ill f arartálmi
Ljósafellið fékk á sig brotsjó
Fáskrútefirði, 20. marz.
SAMGÖNGUR hafa geng-
ið með afbrigðum illa síð-
ustu daga og er nánast um
neyðarástand að ræða.
Sem dæmi um að hingað
hefur hvorki verið hægt að
flytja mjólk né brauð síð-
an á mánudag og fólk, sem
kom með flugvél austur á
Egilsstaði á fimmtudag
situr enn fast á Egils-
stöðum. Svo einkennilegt,
sem það kann að virðast,
þá var snjóblásari sá, sem
notaður hefur verið til að
halda Fagradal opnum.
JNNLENT
sendur vestur á ísafjörð
fyrir nokkru síðan. Vega-
gerðin er því nánast
tækjalaus og engan veginn
í stakk búin til að mæta
þeim vandamálum, sem
við er að glíma í sam-
göngumálum.
Togarinn Ljósafell fékk á
sig brotsjó í byrjun vikunnar.
Rúða í brú brotnaði og sjór
komst í tæki og olli miklu
tjóni. Menn frá tryggingarfé-
lagi skipsins eru meðal þeirra,
sem bíða tepptir á Egils-
stöðum og kemst skipið ekki út
fyrr en þeir hafa komist
hingað til Fáskrúðsfjarðar til
að meta tjónið.
Sá farartálmi sem Fagridal-
urinn er og hefur minnt á sig
síðustu daga styrkir mjög þá
skoðun Suðurfjarðamanna, að
nauðsyn sé á góðum flugvelli í
Breiðdal. Þess má geta að
greiðfært hefur verið allar
götur frá Reyðarfirði suður til
Reykjavíkur. — Albert
Borárangur í Svarts-
engi sá bezti í heimi?
„BORÁRANGUR í Svarts-
engi er mjög góður, hugsan-
lega sá bezti í heimi,“ segir í
grein Jónasar Elíassonar,
prófessors, sem birtist í
Morgunblaðinu í gær. í grein-
inni fjallar hann um mögu-
leika í virkjun háhita og
f jallar einkum um Svartsengi
og Reykjanes.
Leiðrétting
í FRÉTT í Morgunblaðinu á blað-
síðu 3 í gær þar sem m.a. var sagt
frá framleiðslu frystihúsa innan
SH í ár misritaðist framleiðslu-
tala þessa árs. Hið rétta er, að frá
1. janúar til 15. marz framleiddu
hús SH samtals 15.946 lestir af
frystum fiski, árið 1980 var fram-
leiðslan 22.240 lestir. Á sama
tímabili hefur framleiðslan því
dregist saman um 6.294 lestir.
Þar kemur fram, að í Svartsengi
er nú virkjuð meiri jarðgufa, en á
öllum öðrum háhitasvæðum
landsins til samans. Holugerðinni
í Svartsengi hefur verið breytt
með þeim árangri að holurnar
skila allt að þreföldum afköstum á
við það, sem sótzt var eftir. Hver
hola í Svartsengi gefur nú um tíu
sinnum meiri orku en góð hola hjá
Hitaveitu Reykjavíkur.
Jónas segir það vera mjög
fýsilegt að byggja jarðgufuraf-
stöðvar, sem þjóni sem toppafls og
varastöðvar og segir, að á Reykja-
nesskaga séu beztu aðstæður, sem
nú þekkist til að byggja slíkar
stöðvar ódýrt, en slík stöð hefði
gert mikið gagn í orkuskortinum í
vetur. Hann bendir á, að á Reykja-
nesi séu góðir möguleikar á að
framleiða gufu til iðnaðarnota og
loðnuverksmiðjur og frystihús
geti nýtt þessa gufu. Landrými sé
á svæðinu til að byggja verksmiðj-
ur og segir að t.d. sé pappírsverk-
smiðja bezt staðsett á Reykjanesi.
Auk þessara nemenda Tónlistarskólans munu um 40 aðrir leika á hljóðfæn sín á tónlistardögum
skólans að Kjarvalsstöðum. Ljósmynd Mbi. Rax.
Tónlistardagar á Kjarvalsstöðum
Tónlistarskólinn í Reykjavík
á hálfrar aldar afmæli um
þessar mundir og i tilefni þess
varða haldnir tónlistardagar á
vegum skólans i næstu viku.
Alis verða 4 slikir dagar haldn-
ir á Kjarvalsstöðum og næsta
laugardag verður klykkt út
með þvi að kór og hljómsveit
skólans halda tónleika i Há-
teigskirkju og flytja þá meðal
annars Sálumessu, Requiem,
eftir Max Reger.
Að sögn Jóns Nordals, skóla-
stjóra Tónlistarskólans, verður
fyrsti tónlistardagurinn næst-
komandi mánudag og verður þá
kynnt tónmenntakennara- og
söngdeild skólans. Hina þrjá
dagana munu allir nemendur
skólans, tæplega 50 að tölu, leika
á öll hugsanleg hljóðfæri, bæði
einleik og kammertónlist og á
meðal þeirra hljóðfæra, sem
leikið verður á, eru harpa og
sembal, en það eru fremur fátíð
hljóðfæri hér á landi. Einnig má
nefna að einleikur verður á
kontrabassa, sem mun fremur
fátítt.
Tónlistardagarnir munu
standa yfir vikuna 22. til 28.
marz að undanskildum fimmtu-
deginum og hefjast þeir klukkan
21.00 öll kvöldin. Auk þessa mun
hljómsveit skólans koma fram í
sjónvarpinu í kvöld, sunnudags-
kvöld.
Gatnakerfí vegna Austursvæða:
Umferðarþungi um Suð-
urhóla aukinn verulega
SAMKVÆMT tillögu að
nýju aðalskipulagi sem nú
liggur fyrir er gert ráð
fyrir mjög aukinni byggð í
Seláshverfi og við Rauða-
vatn. Til að auðvelda um-
ferðartengsl við þau svæði
er gert ráð fyrir að lögð
verði ný brú yfir Elliðaárn-
ar á þeim slóðum þar sem
gamla vatnsveitubrúin er
nú. Síðan verði lögð braut
upp holtið að Suðurhólum.
Þá verði í tengslum við
þetta lögð braut niður af
Suðurhólum og niður í
Stekkjarhakka. Samkvæmt
hugmyndum borgarstjórn-
armeirihlutans sem skýrt
hefur verið frá í blaðinu á
að falla frá hugmyndum um
Ilöfðabakkaveg og láta
Stekkjarbakka taka við um-
ferð um Höfðabakkabrú.
Samkvæmt þessum hug-
myndum mun umferð enn
aukast um Stekkjarbakk-
ann.
„Við Hilmar Ólafsson, fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins í skipulags-
nefnd, béntum á í sérstakri bókun
hve aðalgatnakerfið er meingallað
samkvæmt þessu nýja skipulagi,"
sagði Birgir ísl. Gunnarsson borg-
arfulltrúi í samtali við Morgun-
blaðið.
„Eitt af því sem við gagnrýnum
harðlega er þessi nýja tenging yfir
Elliðaárnar og upp í Suðurhóla, en
með þeirri ráðstöfun eru Suður-
hólar, sem eru inni í miðju
íbúðahverfi og liggja m.a. fram
hjá Hólabrekkuskóla, gerðir að
þungri umferðargötu. Ennfremur
er umferðin á Stekkjarbakka
þyngd með þessari ráðstöfun og er
þá gert ráð fyrir að halda honum í
núverandi legu og hverfa frá
hugmyndum eldra skipulags um
að Stekkjarbakki sé fyrst og
fremst gata til að þjóna hverfinu,
en þyngri umferðaræð yrði síðan
lögð fyrir neðan hann,“ sagði
Birgir Isl. Gunnarsson.
Mat bandarisks emhættismanns:
Flugstöðin,ekki
deilumál á Islandi
Utanríkisráðuneytið sendi á
föstudag frá sér fréttatilkynn-
ingu. ásamt útskrift af umræð-
um i undirnefnd fjárveitinga-
nefndar Bandaríkjaþings 12.
mars 1980 um framiög til hern-
aðarlegra framkvæmda á ís-
landi. í þeim umræðum kemur
fram, að í júlí 1979 hafi ríkis-
stjórnir íslands og Bandaríkj-
anna undirritað samkomulag.
þar sem meðal annars segir. að
„Bandaríkin skuldhindi sig til
að leggja fram ekki meira en 20
milljónir dollara“ til nýju flug-
stöðvarbyggingarinnar, sem
fyrirhugað er að reisa á Kefla-
víkurflugvelli.
Sá, sem frá þessum samningi
skýrir í áheyrn fyrir undirnefnd-
inni, er Iselin flotaforingi, yfir-
maður byggingadeildar banda-
ríska flotans. Athyglisvert er, að
þetta samkomulag sem gert er
með vísan til samkomulagsins
milli ríkisstjórna íslands og
Bandaríkjanna frá 22. október
1974 um breytingar á fyrirkomu-
lagi á Keflavíkurflugvelli, er und-
irritað í tíð ríkisstjórnar Ólafs
Jóhannessonar, þegar Alþýðu-
bandalagið átti aðild að ríkis-
stjórn íslands. Hins vegar er rétt
að geta þess, að í skýrslu þeirri
um flugstöðvarbyggingu á Kefla-
víkurflugvelli, sem Benedikt
Gröndal lagði fyrir Alþingi fyrir
stjórnarslitin haustið 1979, er
ekki á þetta samkomulag minnst.
í skýrslunni segir hins vegar um
stöðu flugstöðvarmálsins þá:
„Bandaríkin greiða flugbrautir og
flughlað að öllu. Kostnaður við
bygginguna og annað viðkomandi
henni er áætlaður 16,5 milljarðar
króna. Af því munu Bandaríkin
reiðubúin að greiða 6—7 millj-
arða króna."
Iselin segir nefndarmönnum,
að áætlaður kostnaður við bygg-
inguna í mars 1980 sé 46 milljónir
dollara, Bandaríkjamenn muni
greiða 20 milljónir en íslendingar
26 milljónir. Þá segir hann einn-
ig, að á fjárlögum íslands fyrir
1981 muni verða gert ráð fyrir fé
til flugstöðvarinnar væntanlega
með lánsútvegun. Hann fullyrðir,
að um þetta mál séu ekki pólitísk-
ar væringar á íslandi.
Af umræðunum er augljóst, að
bandarísku þingmönnunum lýst
ekki meira en svo á það að verja
þessu fé til byggingar almennrar
flugstöðvar á Islandi. Formaður
nefndarinnar McKay þingmaður
frá Utah spyr, hvort flotaforing-
inn haldi, að unnt væri að gera
slíkan samning um byggingu
flugstöðvar í Ogden í Utah. Þá er
þingmaðurinn leiddur í allan
sannleika um starfsemi Banda-
ríkjamamanna á Keflavíkurflug-
velli, sem hann virðist ekki vita
mikið um. Hann spyr að því,
hvort ekki hafi legið beinna við
að veita íslendingum fjárstuðn-
ing til framkvæmdarinnar undir
liðnum „foreign aid“, aðstoð við
erlend ríki, eða hvort ekki hefði
mátt lána Islendingum pen-
ingana. Loks veltir hann því fyrir
sér, hvers vegna ekki sé unnt að
fá framlag úr sameiginlegum
framkvæmdasjóði NATO. í öllum
tilvikum svara embættismenn-
irnir neitandi, hér sé um fram-
kvæmd í tengshim við hernað-
armannvirki að ræða, og á
stríðstímum muni varnarliðið
geta haft not af flugstöðinni, en
NATO sé ekki reiðubúið til að
leggja fram fé til mannvirkja,
nema þau séu einnig til afnota
fyrir heri bandalagsþjóðanna á
friðartímum.
Tilefni þess, að utanríkisráðu-
neytið sendi út fréttatilkynningu
sína ásamt útskriftinni úr banda-
rísku þingtíðindunum, er frétt úr
sömu heimild, sem Halldór Hall-
dórsson flutti í hljóðvarpinu á
sunnudagskvöldið. Fréttamaður-
inn vakti þar sérstaka athygli á
umræðum í þingnefndinni um
nýjar radarstöðvar á Islandi. Um
það segir í fréttatilkynningu
utanríkisráðuneytisins: „Það skal
tekið fram, að engar endanlegar
óskir liggja fyrir um þetta (þ.e.
radaraðstöðu hérlendis innsk.) og
hefur málið alls ekki komið til
kasta íslenskra stjórnvalda."
Þá segir utanríkisráðuneytið,
að ummæli eins bandaríska emb-
ættismannsins, þar sem hann
fullyrðir að íslendingar muni
/a land undir radarstöðvar séu
aðeins „persónuleg skoðun eins
embættismanns og hafa banda-
rísk stjórnvöld ekki sett fram
neina ósk um það efni“.
I frétt útvarpsins var einnig
látið að því liggja, að í ráði væri
að reisa „sprengjugeymslur" í
tengslum við ný flugskýli fyrir
orrustuþotur á Keflavíkurflug-
velli. Um það mál segir utanríkis-
ráðuneytið, að síðustu fjárveit-
ingar sem það samþykkti til
skotfærageymslna hérlendis séu
frá árinu 1978. Þessum fjárveit-
ingum, sem komu frá Atlants-
hafsbandalaginu, hefur verið var-
ið á eftirfarandi hátt: A) Til
endurbóta á aðkeyrslu milli
skotfærageymslu og Patterson-
flugvallar. B) Til viðhalds, þ.e.
skipt var um geymslugrindur og
lagfærðar voru hurðir, lýsing,
frárennsli og fleira. Segir ráðu-
neytið, að ofangreindum fram-
kvæmdum sé lokið, ef frá er talin
malbikun á vegi.
Þá segir í fréttatilkynningu
utanríkisráðuneytisins: „í nóv-
ember á sl. ári var samþykkt á
fundi um byggingarframkvæmdir
á Keflavíkurflugvelli að leyfa
byggingu á húsnæði, sem nota á
til eftirlits og viðhalds á flug-
skeytum."