Morgunblaðið - 16.04.1981, Blaðsíða 12

60
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. APRÍL 1981
Allra gæfa
að vakna
að vinna
Rætt við athafnamanninn Jóakim Pálsson, skipstjóra í Hnífsdal
Hrjúfur á yfirborðinu. Lætur flest flakka —
hressileikinn uppmálaður. Gull af manni og
hefur reynst fjölmörgum mjög vel.“ — Þetta
eru algeng ummæli Vestfirðinga um at-
/ / hafnamanninn Jóakim Pálsson, fyrrum skip-
stjóra í Hnífsdal, núverandi útgerðarmann og stjórnarformann
Hraðfrystihúss Hnífsdals, en hann var einn af frumkvöðlunum
að stofnun þess 1940. Hnífsdalur var í vetrarskrúða, þegar náð
var leiðarenda til viðtals við Jóakim í heimabyggð hans. Þó
fagurt væri í skini síðvetrarsólar minntu háir skaflar og
þæfingsfærðin í gífurlegu fannfergi á kaldranaleik einangrunat
\%stfirskra byggða.
„Aldar á morgni, vöknum til
vinnu.“ — Það eiga að vera
upphafsorðin í viðtalinu. En þú
færð nú ekkert út úr mér, eins og
ég er margbúinn að segja þér. —
Gakktu í bæinn. Jóakim var hress-
ileikinn uppmálaður, eins og ein-
hver hafði einmitt komist að orði.
Hann er svipmikill og ákveðinn í
fasi, en léttur í lund og einangrun
verður samstundis fjarlægt hug-
tak í návist hans.
Jóakim er fæddur og uppalinn í
Hnifsdal. Hann er af svonefndri
Heimabæjarætt, fæddur og uppal-
inn í gamla Heimabæjarhúsinu í
Hnífsdal, sonur Páls Pálssonar
útvegsbónda þar, sem var einn
Brekkubræðra, og konu hans Guð-
rúnar Guðleifsdóttur, sem ættuð
var úr Hlöðuvík á Hornströndum
og segir Jóakim sterk bönd tengja
sig við Strandir, eins og títt er um
þá sem þaðan eru ættaðir. Jóakim
er ekkjumaður, eiginkona hans
var Gabríela Jóhannesdóttir en
hún andaðist árið 1975. Þau eign-
uðust sex bðrn, þrjá drengi og
þrjár stúlkur sem öll eru uppkom-
in, barnabörnin eru orðin 14.
Jóakim býr nú ásamt Sigríði
Sigurgeirsdóttur að Bakkavegi 4 í
Hnífsdal.
„Gengur þú með framsóknar-
menn á þér?“ spurði hann snögg-
lega og þóttist eilítið hneykslaður,
er við höfðum komið okkur þægi-
lega fyrir með kaffibolla, en hann
hafði gripið eldspýtnastokk til að
kveikja í vindlingi. „Útbrunnar
eldspýtur í stokk köllum við fram-
sóknarmenn hér um slóðir,“ út-
skýrði hann og hló við glaðhlakka-
lega. Með athugasemd þessari
hafði hann tekið stefnuna í viðtali
okkar.
„Stjórnmálamenn kjark-
lausir í dag“
„Pólitík í dag er heldur sviplaus
hjá því sem var,“ sagði hann
aðspurður. „Ég er enginn pólitík-
us, en það var gaman að þessu í
gamla daga, fjörugir fundir og
góðir menn. Ég var um daginn í
London með Birni Guðmundssyni
vini mínum frá Vestmannaeyjum
og Gylfa Guðmundssyni hjá LÍÚ.
Þá heimsóttum við Sigurð Bjarna-
son, gamla höfðingjann okkar.
Hann var bezti þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins á Vestfjörðum. Sá
maður þoldi og kunni að bregðast
við gagnrýni — aðeins þannig geta
menn orðið góðir stjórnmála-
menn. — Já, það er af sem áður
var. Ég held að stjórnmálamenn
séu heldur kjarklausir í dag, en
það er breyttur tíðarandi, nú
verða allir að taka tillit til fjöl-
miðlanna — taka sig vel út, og svo
framvegis.“
Jóakim sagðist hafa gifst inn í
fjölskyldu „sem öll tilheyrði
Hannibal, nema konan mín og
einn bróðir hennar. Ég dáði alltaf
Hannibal sem vitran verkalýðs-
leiðtoga. Hann var mjög heiðar-
legur. Hann kom því í gegn að
allir fengu launin sín á réttum
tíma, og ekkert múður. — Ég trúi
þó á að maður komi í manns stað,
Karvel hefur staðið sig ágætlega.
Við víkjum um stund frá póli-
tíkinni og forvitnumst um mann-
inn sjálfan, Jóakim Pálsson.
„Ég var sjómaður númer eitt,
hef alltaf verið og tel mig vera.
Það er illa farið með gömlu
sjómennina okkar, það er til
háborinnar skammar. Hvar eru
gömlu kempurnar okkar í dag. —
Þessir karlar sem drógu mest inn
og stóðu undir þjóðarbúinu? Þeir
hokra hver í sínu horni og hafa
rétt í sig og á. Þarna þarf að
breyta til. Þessir menn eiga að
njóta síns ævistarfs og eiga skilið
þakkir og heiður fyrir, en ekki þá
meðferð sem þeir hljóta.“
Jóakim ásamt Hansinu Einarsdóttur, Steindórssonar, en hún hefur
starfað um árabil á skrifstofu Hraðfrystihúss Hnifsdals. Einar faðir
hennar var einn af stofnendum fyrirtækisins ásamt Jóakim og
fleirum.
99 Hvernig á annað
að vera þegar hið
opinbera
er með puttana
ofan í öllu? 99
„Hlýtur að verða sárt“
— Hverju er um að kenna, að
þínu mati?
„Embættismennirnir, þeir hafa
séð um sig sjálfir, en gleymt þeim
sem hafa lagt hornsteininn að því
að mennta þá. Ég viðurkenni, að
mennt er máttur og að það sé af
hinu góða að mennta sig, en mér
finnst að ekki megi gleyma gömlu
afreksmönnunum. Annars finnst
mér sárt að sjá á eftir unga
fólkinu hámenntuðu til útlanda.
Gamlir sjómenn og verkafólk hafa
unnið baki brotnu fyrir menntun-
arkostnaði þessa fólks. Já, og
sumir þurfa jafnvel að horfa upp á
börnin sín verða að kommúnist-
um. Það hlýtur að vera sárt.“
— Þú kýst að kalla þig skip-
stjóra, þó þú sért fremur útgerð-
armaður. Attu góðar minningar af
sjónum?
„Já, ég fór fyrst til sjós smá-
strákur, eins og gengur með pabba
mínum. En fyrstu sjóferðina fór
ég á Múla sem er vestur af
Ritnum. Þá var ég í fyrsta og eina
skiptið sjóveikur á ævinni. Ég
hugsaði með mér að ég myndi
aldrei fara á sjó aftur. Ég fór
síðan i fyrsta sinn á togara fyrir
sunnan. Það var á Tryggva gamla
hjá Snæbirni ólafssyni. Hann var
góður maður og hjálpaði mörgum
hér að vestan um skipspláss. Þá
var ekki sjálfgefið að komast í
skipspláss og talið að menn að
sunnan ættu að ganga fyrir. Ég
var sjómaður og skipstjóri í mörg
ár. Ég geymi þaðan aðeins góðar
minningar, minningar um gott og
atorkusamt fólk, sjómennskan er
gott starf."
— Varstu lánsamur skipstjóri?
„Já, það tel ég mig hafa verið.
Ég missti aldrei mann, missti einn
útbyrðis, en náði honum aftur. —
Það eru áreiðanlega þyngstu spor
skipstjórnarmanns að þurfa að
tilkynna missi manns.“
— Þú ert einn af stofnendum
Hraðfrystihússins hér í Hnífsdal
1940 og stjórnarmaður frá upp-
hafi. Hvernig hefur gengið að
baslast í frystihúsarekstri og út-
gerð um dagana?
Aldrei farið á hausinn
„Þegar ég var að alast upp voru
hér fjórir kaupmen,n, hvorki meira
né minna. Þeir fóru allir héðan
samtímis og þá var ekki um annað
að ræða en stofna fyrirtæki.
Aðalhvatamenn að stofnuninni
voru Ingimar Finnbjörnsson,
pabbi, Elías Ingimarsson, Hjörtur
Guðmundsson og ég. Burtfluttir
Hnífsdælingar, þeir Aðalsteinn
HJÁLPARTÆKI
PYLSUSTÚTUR
SMÁKÖKUMÓT
FYUGIHUUTIR: STÁLSKÁL HNOÐARI HRÆRARI ÞEYTARI-
^SRAFBÚÐ
s&SAMBANÐSII
MLINS
Armula 3 ^Reykjavik Simi 38900
DOMUS Laugavegi
Kaupfélögin um allt land
Hestar
Hjá okkur er ávallt úrval reiöhesta til sölu.
Kaupum efnilega fola.
HESTAMIDSTOD
Hafravatnsleiö,
(ekiö frá Geithálsi, sími 66885.)