Morgunblaðið - 06.08.1981, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. ÁGÚST 1981
Bragi Ásgeirsson:
PUNKTAR UR DAGBOK
— Ég hef aldrei fundið til
hræðslu í flugi, enda er mér ennþá í
fersku minni flugferð til ísafjarðar
árið 1943. Þá kynntist ég landinu frá
nýju sjónarhorni og veröldin hefur
aldrei orðið söm eftir það. Máski var
þar sáð fyrsta frjókorni þess, að ég
hef seinna verið gagntekinn af
áhuga fyrir því að uppgötva um-
hverfið frá nýju og fersku sjónar-
horni. Ég var þá nýorðinn tólf ára,
er þetta gerðist, farkosturinn var
lítiil, rauður flugbátur, er laut
öruggri stjórn manns, er mér þótti
einkennast af einbeitni og stálvilja
og hét Alfreð Elíasson. Með mér í
flugvélinni voru Lýður Jónsson,
vegaverkstjóri, og sonur hans, Har-
aldur, og vorum við á leið til
Langadals við Ísafjarðardjúp. Þar
skyldi hefjast undirbúningur að því
að ryðja veg yfir Þorskafjarðar-
heiði, eina erfiðustu þraut íslenzkr-
ar vegagerðar á þeim árum, sem átti
að leysa með hinum frumstæðu
verkfærum þeirra tíma, hökum,
skóflum, járnköllum svo og hestum,
hestvögnum og mjög takmörkuðum
bifreiðakosti.
— Allt er einu sinni fyrst, og mér
verður stundum á að hugsa aftur tii
þeirra tíma, er ég nú sest upp í
risastóra málmfugla, er selflytja
fólk landa á milíi á örskammri
stund miðað við það, sem áður var.
Breytingarnar eru ótrúlegar og
næsta útilokað í stuttu máli að lýsa
þeim fyrir ókunnugum á þann veg,
að upplifunin komi til skila. Fólk
hefur einfaldlega ekki tíma til þess
að doka við og hugsa svo djúpt, —
allt um kring eru hlutir, sem trufla
og erta skynfæri manna.
Þrátt fyrir að ég hef flogið ótal
sinnum innan lands, utan og á milli
landa erlendis, fer jafnan um mig
fiðringur eftirvæntingar, er flugvél-
in hefur sig á loft og tekur stefnuna
á fjarlægar slóðir. Þannig var það
einnig fyrr í sumar, er ég flaug til
K.hafnar. Ágætir sessunautar voru
mér við hlið, þar sem voru þeir Árni
Jörgensen, er hefur með uppsetn-
ingu M.blaðsins að gera, og Guð-
brandur Gíslason, ritstjóri sjó-
mannablaðsins Víkings. Éitt andar-
tak hvarflaði að mér að rekja upp
fortíðina fyrir þeim og /„vegavinnu
mætra manna/er minningar í huga
geymi/, líkt og skáldið orðaði það.
En á þá félaga sótti fljótlega
blundur á brár eins og oft vill verða,
er menn rísa eldsnemma úr rekkju
eftir undirbúning ferðarinnar langt
fram á nótt...
— Það var ys og þys á Kastrup-
flughöfninni er þangað kom á há-
degi á laugardegi svo sem jafnan, en
nú hitti ég óvenju margt kunnugra,
er voru á leið út til íslands. Á
barnum niðri sátu nokkrir, er biðu
með að tékka sig inn fram á síðustu
mínútur með glitrandi mjöð fyrir
framan sig, — þeirra á meðal var
Einar Baldvinsson, listmálari, hress
og kátur eftir ánægjulega ferð.
Tryggvi Ólafsson, listmálari, var
og þar með Gerði konu sinni, þau
voru að kveðja dóttur sína, Gígju, er
var á leið heim í saltfiskvinnu og
Ijómaði af tilhlökkun. Fólk getur
ekki síður fengið nóg af heimsborg-
inni en einangruninni á norðursióð-
um, en ætli hvort tveggja sé ekki
nauðsynlegt í nokkru jafnvægi.
Þannig getur einnig verið munaður
að segja: „Lífið er saltfiskur!“
Er fólkið var farið, drifum við
Tryggvi og frú hans okkur upp í
leigubíl og héldum áleiðis inn í
miðborgina og til þeirra heima. Ég
var tilbúinn að halda svo beint á
Picasso-sýninguna á Lousiana, er
átti að loka daginn eftir, en Tryggvi
vildi heldur eiga með mér heiian
dag þar. Tryggvi vissi um ferðaáætl-
un mína tií Parísar, Kölnar og
Diisseldorf og var fullur áhuga á því
að koma með. Hann er einn af þeim
islenzku myndlistarmönnum, er
hafa lifandi áhuga á því að skoða
söfn og sýningar og eru ekki of
uppteknir af sjálfum sér. Það er
ekki vansalaust, hve áhuga mynd-
listarmanna virðist hafa hrakað
mikið á þessu sviði á undanförnum
árum, á sama tíma og aðstreymi á
söfn hefur stóraukist víða um heim,
og þá ekki síst í Evrópu. Og þrátt
fyrir það fjölgar sýningum ótrúlega
mikið á íslandi, einkum miðlungs-
sýningum og þar fyrir neðan. Máski
er það afleiðing fáfræði og sjálfs-
linku.
— Það er mikill misskilningur, að
listaverkabækur, kvikmyndir og
sjónvarpsþættir geti bætt það upp
að standa augliti til auglitis við
listaverkin sjálf og uppgötva þau og
upplifa í návígi, ef svo má að orði
komast. Þá eru söfnin orðiii stórum
fullkomnari en á árum áður og
Konan er framtíð heimsins. „I.a femme c’est l'avenir du Monde“.
skemmtilegri heim að sækja, því að
reynt hefur verið að gefa þeim
manneskjulegra yfirbragð t.d. með
því að hafa a.m.k. smáafdrep fyrir
veitingar, þar sem gestir geta hvílt
sig og rætt um það, sem þeir hafa
þegar séð og/eða melt það. Hinum
stóru söfnum nægir sumum hverj-
um ekki minna en heilu veitingasal-
irnir undir slíka þjónustu. Þeir sem
reynt hafa, vita ofurvel, að það er á
við erfiða fjallgöngu að skoða stór-
söfn og sýningar, svo að vel sé, og
því er þessi þjónusta mjög æskileg. I
fyrstu hlaut hún að vísu harða
andspyrnu og olli sums staðar
fjaðrafoki og deilum í fjölmiðlum.
Þær raddir eru löngu þagnaðar,
enda hafa þeir, sem harðast mót-
Hvort heldur komið er á Bellevue-
eða Amagerstrond á sólardegi má
sjá fjölda (ólks. er spókar sig nakið
líkt og í árdaga. í almenningsgorð-
um Kaupmannahafnar liggja
hlómarósir berbrjósta í hundruða-
tali. Ég hyggst ekki gerast svo
djarfur að sinni að birta myndir af
þeirri lifsflóru vegna þjóðlegs vei-
sæmis. Vel heldur þann kostinn að
gauka að ritglöðum lesendum þess-
ari skemmtilegu mynd. er við
gætum nefnt „skarpskyggni og
víðsýni“.
mæltu, uppgötvað kosti þess að geta
slappað af yfir kaffibolla, öl- eða
vínglasi og gera það engu síður en
aðrir.
— Það var nokkrum vandkvæð-
um bundið hvort Tryggva tækist að
koma með mér til Parísar, Kölnar
og Diisseldorf, því að framundan
hjá honum var sýning í „Politikens
hus“, en sem betur fór var sýning-
unni frestað vegna verkfalls starfs-
manna blaðsins. Þetta verkfall hef-
ur valdið því, að sýningu Tryggva
hefur svo tvisvar verið framlengt,
eftir að hún hófst og nú síðast til 23.
ágúst. Úr vandamálum Tryggva
greiddist svo smám saman og á
mánudagskvöld var haldið til Paris-
ar. Sunnudeginum höfðum við eytt á
Picasso-sýningunni, þar sem að-
streymi gesta þennan síðasta
opnunardag var gífurlegt, en frá
þeim degi segir væntanlega seinna í
Lesbók ásamt með litmyndum.
Í þessari för minni kom ég þrisvar
til K.hafnar og var allan tímann
upptekinn við að skoða söfn, sýn-
ingar og úrvals kvikmyndir, svo sem
nánar verður greint frá í næstu
grein. Ég hlýt að viðurkenna, að
þótt ég hafi dvalið í Höfn í þrjá
vetur á námsárum mínum og seinna
komið þangað ótal sinnum sem
gestur, þá er jafnan hægt að
uppgötva eitthvað nýtt, sem gerir
mann forviða. Þeir einir verða leiðir
á hlutunum, er einungis skoða hið
sama aftur og aftur innan þröngs
ramma áhugasviðs viðkomandi og
þeir eru sannfærðir um, að allt, sem
þeir hafa ekki áhuga á, sé harla
lítils virði til nánari kynna, og því
miður eru listamenn ekki síður
undir þá sök seldir en aðrir nú á
tímum. Áhugaleysið hefur gripið
um sig og gjarnan er það sett undir
einhvern nýjan lífsstíl og nýja
liststefnu.
Það er yndislegt að koma til
Hafnar að sumri til, ef menn kunna
að nýta það, sem borgin og umhverfi
hennar hafa upp á að bjóða á þeim
tíma. Stutt er á baðstrandir og
fagrir almenningsgarðar eru þar
margir og stórir. Vilji menn upp í
sveit, er einnig stutt að fara þangað,
og t.d. að koma á „Friluftsmuseet" í
Sorgenfri í úthverfi borgarinnar er
ekki einasta líkast því að vera
kominn upp í sveit heldur og einnig
að vera horfinn nokkrar aldir aftur
í tímann.
Ég hitti jafnan nokkuð af lista-
mönnum, er ég á leið um Höfn, bæði
dönskum og íslenzkum. Að vísu eru
þeir íslenzku margir heima yfir
sumartímann, séu þeir ekki á annað
borð búsettir í Höfn. Þarna hitti ég
þó Sjöfn Haraldsdóttur, er nemur
veggmyndalist við Listaháskólann.
Hún hafði fengið undanþágu til að
vinna að myndum í júní og júlí þótt
verkstæðunum eigi alla jafna að
vera lokað á þeim tíma. Hún hefur
Heimsókn iðnaðarráðherra Noregs:
Kanna möguleika á
auknu samstarfi á sviði
iðnaðar og orkumála
FINN Kristensen. iðnaðarráðherra
Noregs. kom í opinhera heimsokn til
íslands á mánudag i hoði Iljörleifs
Guttormssonar iðnaðarráðherra, og
á hlaðamannafundi með ráðherrun-
um kom fram. að ráðherrarnir
ætluðu að beita sér fyrir því að
kannaðir yrðu möguleikar á auknu
samstarfi milli landanna á sviði
iðnaðar og orkumála. Auk ráðherr-
anna og starfsliðs ráðuneyta tóku
þátt i viðra.'ðunum formaður sam-
starfsnefndar um iðnþróun, Vil-
hjálmur Lúðviksson, og formaður
orkustefnunefndar ríkisstþirnar-
innar. Tryggvi Sigurbjarnarson.
í viðræðunum kom fram gagn-
kvæmur vilji hjá ráðherrunum um að
greiða fyrir auknu samstarfi, bæði
varðandi almennan iðnað þar á
meðal rafiðnað og sérstaklega
orkufrekan iðnað. í sambandi við
hugsanlega samvinnu á sviði orku-
freks iðnaðar, hafa ráðherrarnir m.a.
í huga hráefni til iðnaðar, markaðs-
mál, gagnkvæm skipti á upplýsingum
um tæknileg málefni, svo og rann-
sókna- og þróunarstarfsemi.
Hjörleifur sagði, að samstarfið
væri enn á umræðustigi, en nú yrði
ráðist í að kanna nánar á hvaða
sviðum grundvöllur væri fyrir sam-
starfi. Hjörleifur sagði, að haft hefði
verið samstarf við Norðmenn, þegar
athugað var hvort stækka skyldi
verksmiðjuna við Grundartanga, en
síðan kom í Ijós, að það var ekki
hagkvæmt, svo ekki varð af frekara
Frá hlaðamannafundi sem iðnaðarráðherra hélt vegna opinberrar heimsóknar iðnaðarráðherra Noregs, Finn
Kristensens. Ráðhcrrarnir sitja við endann, en tii beggja hliða eru samstarfsmenn.
samstarfi. Nú er verið að athuga með
samstarf við Norsk Hydro um mögu-
leika magnesíumvinnslu hérlendis.
í júní sl. fóru fulltrúar frá staðar-
valsnefnd íslenska iðnaðarráðu-
neytisins í ferð til Noregs til að
kynna sér reynslu af félagslegum og
umhverfislegum áhrifum stóriðju og
nutu fyrirgreiðslu norska iðnaðar-
ráðuneytisins.
Kristensen var spurður að því,
hvort möguleikar væru á því að
Norðmenn seldu íslendingum olíu og
tók hann vel í það, en sagði, að þetta
hefði ekki verið rætt formlega milli
landanna.
Á næstu dögum mun norski iðnað-
arráðherrann feröast um landið
ásamt konu sinni, frú Bodil Kristen-
sen, og heimsækja ýmis fyrirtæki.