Morgunblaðið - 13.02.1982, Síða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. FEBRÚAR 1982
Þessi mynd var tekin þegar fram fór útfór Eduardo Freis, fyrrum forseta
Chile og fyrsta kristilega demókratans, sem því embætti hefur gegnt og
verið kjörinn til í Rómönsku Ameríku. Það bar til, að Pinochet, einvaldur í
Chile, vildi fylgja Frei til grafar en margir viðstaddra hrópu til hansókvæðis-
orð enda hefur Pinochet hrakið úr landi flesta frammámenn Kristilega
demókrataflokksins í Chile. Ap-símamynd
Árekstrar harðna á
Öryggisráðstefnunni
Stuðningur
við Skakka
turninn
|{óm. 12. fehrúar. Al'.
ÍTALSKA stjórnin hefur sam-
þykkt 15 milljarða líra (120
milljónir ísl. kr.) fjárveitingu til
að koma í veg fyrir að Skakki
turninn í Pisa velti um koll.
Fénu verður varið til þess
að koma fyrir rafmagnsdælu-
búnaði til að viðhalda vatns-
þrýstingi í neðanjarðartjörn-
um undir turninum.
Hallinn á turninum hefur
aukizt smátt og smátt og sér-
fræðingar segja að hann velti
um koll verði ekkert að gert.
Turninn hallar um fimm
metra frá lóðréttri línu.
Skakki turninn í Pisa verð-
ur lokaður almenningi hluta
þess fjögurra ára tíma, sem
það tekur að vinna verkið.
Hluta fjárins verður varið til
að bæta borgaryfirvöldum
tekjumissinn.
Krankfurl, 12. febrúar. Al’.
FRIEDRICH Paulus, fyrrum höf-
uðsmaður í SS, var dæmdur í
fjögurra ára fangelsi í dag fyrir
þátttöku í morðum a.m.k. 161
Pólverja á aldrinum 18 til 48 ára
í þorpinu Jossefoh skammt frá
Lublin í apríl 1940.
Pólverjarnir voru líflátnir til að
hefna morðs á þýzkri bænda-
DAGBLADIÐ og V’ísir hafa það eftir
sænsku blaði í gær að ágreiningur sé
um það hvaða þjóðhöfðingi skuli vera
fulltrúi Norðurlandanna á norrænni
menningarsýningu, Scandinavia to-
day, sem haldin verður í Bandaríkjun-
um í haust, en eins og kunnugt er var
forseta íslands, V igdísi Kinnbogadótt-
ur, á sínum tíma falið að opna sýning-
una og koma þar fram fyrir hönd allra
Norðurlandanna. Segir í fregninni að
Danadrottning og maður hennar hafi
ákveðið að vera viðstödd opnunina og
því kunni nýtt vandamál að vera upp
komið. „Ilvað á að gera við frú Finn-
bogadóttur? A að skrifa henni kurt-
eislegt bréf, þar sem harmað sé að því
miður verði ekki af Bandaríkjafór
hennar? Kða á nefndin að halda sig
við fyrri áætlun og láta drottninguna
Bretar
á leið til
Norður-
pólsins
Lomion. 12. ffbrúar. Al*.
LEIÐANGUR tveggja Breta
lagði í dag af stað til Norður
pólsins. Þetta er síðasti áfang-
inn á hættulegri ferð leiðangurs-
ins á sjó, ís og landi yfir bæði
heimskautin, hinni fyrstu sem
hefur verið farin.
Sir Ranulph Fiennes leið-
angursstjóri og félagi hans
Charles Burton lögðu upp frá
bækistöð sirtni Alert í Norð-
ur-Kanada og eiga 829 km
ferðalag fyrir höndum. Þeir
vonast til að koma á Norður-
pólinn í byrjun apríl. Þeir
ferðast í snjóbíl og hafa með-
ferðis 900 pund af vistum og
búnaði.
Kona Fiennes, Virginia, og
tveir aðrir leiðangursmenn
fylgjast með ferðum félag-
anna í talstöð og skipuleggja
birgðaflutninga í lofti ef með
þarf.
Ferð leiðangursins, sem
kallast „Transglobe Expedi-
tion“, hófst 1979. Meðlimir
hans, 20 karlar og fimm kon-
ur, hafa ferðazt yfir Afríku,
Suðurskautið, Ástralíu og
Asíu, Kyrrahafsströnd
Norður-Ameríku, Alaska og
Norður-Kanada. Þetta hefur
verð kallað „erfiðasta ferðalag
í heimi" og síðasti meiriháttar
leiðangurinn á jörðinni.
Ferðin er 52.000 mílur, und-
irbúningur hennar tók átta ár
og 631 fyrirtæki standa að
henni.
Ef allt gengur að óskum
verur Fiennes fyrsti maðurinn
sem stígur fæti bæði á Suður-
pólinn og Norðurpólinn.
Fiennes kveðst hafa farið í
ferðina „fyrir England“ og til
að sanna að ævintýri séu ekki
liðin undir lok.
fjölskyldu í grenndinni nokkrum
dögum áður. Sækjandinn færði
rök fyrir því við réttarhöldin, sem
hafa staðið i eitt ár, að það hafi
verið sígaunar, en ekki pólsku
þorpsbúarnir sem nazistar myrtu,
er urðu þýzku fjölskyldunni að
bana.
Dómur Paulusar var mildaður
þar sem hann hefur þrívegis orðið
og forsetann keppa um athyglina vió
setningarathöfnina?" er síðan haft eft-
ir Sydsvenska dagbladet.
Ólafur Egilsson, sendiherra, sem
gegnir störfum forsetaritara um
þessar mundir, sagði um þetta mái í
samtali við Morgunblaðið í gær:
„Þessi skrif hljóta að vera á mis-
skilningi byggð. Ferð Margrétar
drottningar mun upphaflega til
komin vegna óska fólks af dönskum
uppruna, búsettu í Bandaríkjunum,
og breytir á engan hátt því hlut-
verki sem forseta Islands var í byrj-
un falið af hálfu Norðurlandanna
sameiginlega. Raunar var forseta-
skrifstofunni kunnugt um fyrirhug-
aða för drottningarinnar vestur um
haf áður en tilkynnt var um hana
Madríd, 12. fobrúar. Al*.
ÁREKSTRAR Austur- og Vesturveld-
anna á Öryggisráðstefnunni út af
Póllandi hörðnuðu í dag, endurnýjað-
ar voru ásakanir um mannréttinda-
brot í Póllandi og fulltrúar Póllands
sögðu Vesturveldin reyna að hrinda
af stað borgarastyrjöld í landinu.
Framtíð ráðstefnunnar er óljós, og
vilja Svisslendingar að henni verði
hætt sem fyrst.
Utanríkisráðherrar Bretlands og
Frakklands, Carrington lávarður
og Claude Cheysson, og aðrir ráð-
herrar og fulltrúar á ráðstefnunni,
gerðu ástandið í Póllandi að um-
ræðuefni, gagnrýndu herstjórnina
harðlega og sökuðu Rússa um að
bera ábyrgð á því að herlögum var
komið á í Póllandi.
I ræðum fulltrúanna var því
haldið fram að Pólland og Sovét-
ríkin hefðu brotið mannréttinda-
ákvæði Helsinki-sáttmálans frá
1975.
„Það er út af fyrir sig skiljanlegt
þegar herlögum er lýst í lóndum
þar sem reynst hefði ókleift að
halda lögum og reglu, en hvað Pól-
land snertir verðum við að hafa
að mæta fyrir rétti á einum ára-
tug vegna málsins.
Óvissa ríkti um endalok rétt-
arhaldanna vegna herlaganna í
Póllandi, þar sem enn skorti fram-
burð mikilvægra, pólskra vitna.
Lögfræðingur í Frankfurt fékk
vegabréfsáritun í janúar til að
fara til Póllands og viða að sér
síðustu upplýsingunum sem skorti
í málinu.
opinberlega. Verður Margrét
drottning viðstödd aðalopnun
Scandinavia today í Washington, en
mun síðan opna sérstaka danska
sýningu sem haldin er í New York í
tengslum við Scandinavia today.“
í viðtali við fréttaritara Morgun-
blaðsins í Svíþjóð, Guðfinnu Ragn-
arsdóttur, sagði Göran Löfdahl, for-
stjóri Svenska Institutet, sem sér
um að skipuleggja þátt Svía í Scand-
inavia today:
„Þessi frétt er á algjörum mis-
skilningi byggð. Danir senda drottn-
ingu sína og mann hennar til að
vera við opnunina, en sænski kon-
ungurinn mun heimsækja sýning-
una í nóvember. Hins má geta, að
nokkrar deilur hafa verið innan
dönsku sýningarnefndarinnar, en
þær deilur ollu því t.d. að formaður
dönsku nefndarinnar sagði af sér
fyrir fáeinum dögum. Þau skrif sem
hér um ræðir kunna að eiga rót sína
það hugfast, að ofbeldið og mann-
tjónið er ekki orsök, heldur afleið-
ingar herlaganna," sagði Carring-
ton.
Cheysson sagði kreppuástandið í
Póllandi aukast og fara versnandi.
„Fangelsanir á stuðningsmönnum
Samstöðu aukast 'og borgararnir
eru neyddir til að breyta gegn eigin
samvizku. Mótmæli almennings
eru kæfð í fæðingu með ofbeldi af
hálfu herstjórnarinnar," sagði
Cheysson.
Ráðherrar frá Svíþjóð, írlandi,
l’arís, 12. fcbrúar. Al*.
HUSIÐ þar sem ayatollah
Khomeini bjó í útborg Parísar,
þegar hann skipulagði bylting-
una í íran, gereyðilagðist í
sprengingu og eldi í nótt.
Tveir hermenn úr frönsku Út-
lendingahersveitinni féllu jafn-
framt fyrir hendi vopnaðs manns
á Korsíku og nokkrar sprengjur
sprungu víðs vegar í Frakklandi.
Khomeini fékk húsið í útborg-
inni Neauphle-le-Chateau að láni
þegar hann kom til Frakklands í
október 1978 þegar hann hafði
verið rekinn frá írak þar sem
hann var 15 ár í útlegð.
að rekja til þeirra deilna að ein-
hverju leyti. Ove Svenson, sem bor-
inn er fyrir því sem stendur í Syd-
svenska dagbladet, á sæti í stjórnar-
nefnd Scandinavia today, en um-
mælin sem höfð eru eftir honum í
blaðinu, hljóta að vera byggð á mis-
skilningi, því að þetta hefur aldrei
verið rætt innan nefndarinnar."
Preben Hansen, nýr formaður
dönsku sýningarnefndarinnar; sagði
í samtali við Ib Bjornbak, fréttarit-
ara Morgunblaðsins í gær, að enn
hefði ekki verið endanlega gengið
frá því með hvaða hætti þátttaka
Margrétar drottningar í Scandinav-
ia today yrði. Hins vegar lægi ljóst
fyrir að þar sem drottningin kynni
að verða viðstödd opnanir þar sem
forseti íslands kæmi fram fyrir
hönd Norðurlandanna allra í
Bandaríkjunum 8. — 14. september
nk. mundi drottningin sitja á meðan
forsetinn talaði.
12 teknir í
Indónesíu
Djakarla. 12. febrúar. Al*.
TÓLF indónesískir herforingjar hafa
verið færðir til yfirheyrslu vegna
njósnastarfsemi Rússa. Þetta fylgir í
kjölfar brottvísunar sovézka stjórnar
erindrekans Sergei Egorov undirof-
ursta og handtöku yfirmanns skrif-
stofu Aeroflot í Djakarta, Alexander
Finenko, samkvæmt áreiðanlegum
heimildum.
Sjóliðsforinginn Susdaryanto var
þegar handtekinn fyrir að útvega
sovézkum útsendurum mikilvæg
skjöl um flotavarnir. Hann er líka
sakaður um að hafa veitt þeim leyfi
til athugana úr lofti á Natuna-eyjum
á Suður-Kínahafi, sem Víetnamar og
Indónesar deila um vegna mikil-
vægra gas- og olíulinda er þar finn-
ast.
Indónesar efldu viðbúnað á eyjun-
um fyrir tveimur árum og flugstöð
var opnuð þar í maí í fyrra.
Danmörku og Hollandi tóku í sama
streng og Carrington og Cheysson í
ræðum sínum.
Jozef Wiejacz aðstoðarutanrík-
isráðherra Póllands sagði Haig
utanríkisráðherra Bandaríkjanna
og félaga hans á ráðstefnunni
halda uppi sálfræðistríði á pólska
ráðamenn. Hann sagði ýmis um-
mæli fulltrúa Vesturveldanna til
þess fallin að hrinda af stað borg-
arastyrjöld í Póllandi, og að Vest-
urveldin myndu bera ábyrgð á at-
burðum af því tagi.
Brotizt hafði verið inn í húsið og
eftirlíking af Khomeini fannst
hangandi í tré í garðinum.
Mengun
mótmælt
uppi á
reykháfi
New lork, II. fobrúar. Al*.
Umhverfisverndarmenn, sem
berjast gegn þeirri gífurlegu
mengun, scm súr rigning veldur,
settust í dag að uppi á reykháfum
nokkurra orkuvera í Ohio og
Indiana og á reykháfi kopar
bræðslu í Arizona. Á jörðu niðri
beið hins vegar lögreglan eftir
því að geta handtekið mótmæl-
endurna.
Mótmælendurnir, sem eru í
deild úr Greenpeace eða
Grænfriðungasamtökunum,
klifu skorsteina þessara sömu
verksmiðja fyrr í vikunni til að
vekja athygli á afleiðingunum
sem súr rigning hefur fyrir
náttúruna, en hún veldur því
m.a., að fiskur hverfur úr vötn-
um og ám og tré og jurtir drep-
ast.
Mjög kalt hefur verið í Indi-
ana að undanförnu en mót-
mælendur hafa ekki látið það
hafa nein áhrif á sig og verið
næturlangt uppi á reykháfun-
um í allt að 20 gráðu frosti.
Sumir hafa þegar verið hand-
teknir fyrir tiltækið og segist
nú lögreglan bíða eftir því að
hinir komi sjálfviljugir ofan,
ella verði þeir sóttir.
Dæmdur fyrir morð í Póllandi
„Á algjörum misskilningi byggðara
-segir Svenska Institutet um frásagniraf
misklíð vegna opnunar Scandinavia today
Hús Khomeini
í París brennur