Morgunblaðið - 07.03.1982, Page 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. MARZ 1982
Minnesota-Aust-
firðingur 100 ára
Frímúrarar heiðra
75 ára félaga
’ Langlífi hefur einkennt ætt
Halldórs Guðjóns Jónssonar —
H.G. Johnson — kaupmanns og
síðar póstmeistara í Minneota,
Minnesota. Hann varð rétt og slétt
100 ára 30. janúar.
Afi Halldórs, sem hét Jón
Arngrímsson var kominn langt
yfir nírætt þegar hann dó í Minne-
ota fvrir mörgum árum. Arngrím-
ur Jónsson, faðir Halldórs, fæddur
á Galtastöðum fremri í Hróars-
tungu 5. ágúst, 1849, var líka kom-
inn nokkuð yfir nírætt þegar hann
dó og Jóhanna Jónsdóttir, móðir
„hundraðshöfðingjans", varð 93;
hún var dóttir Jóns Einarssonar á
Snjóholti í Eiðaþinghá og systir
Guðbjargar, konu Gunnlaugs Pét-
urssonar frá Hákonarstöðum á
Jökuldal, sem var fyrsti íslenzki
landneminn í Minnesota-ríki,
1875. Runólfur, bróðir Jóhönnu og
Guðbjargar, átti fleiri börn, meðal
þeirra Jón Runólfsson skáld.
Halldór Guðjón var skírður
snemma á árinu 1882 af séra Hall-
dóri Briem sem þjónaði íslenzkum
söfnuðum í og nálægt Minneota
frá því um vorið 1881 þangað til
hann hvarf aftur til Islands ári
seinna; var hann bróðir Páls
Briem amtmanns og fékkst við
kennslu eftir heimkomuna.
Frímúrarar í Minneota heim-
sóttu Halldór á merkisafmælinu
sjálfu. Ættingjar efndu til afmæl-
isboðs um helgar þar á eftir, frest-
uðu því sökum óveðurs og þá, viku
seinna, streymdu vinir að, að
heilsa upp á öldunginn, þótt kafað
væri í sköflum í kulda langt fyrir
neðan frostmark.
Arngrímur, faðir Halldórs, kom
fyrst til Wisconsin og svo til
Minnesota, 1876. Það haust, 23.
nóvember, fæddist honum og Jó-
hönnu sonur sem var látinn heita
Jón, fyrsta barn íslenzkra foreldra
fætt í Minnesota-ríki. Jón giftist
Björgu, dóttur séra Stefáns Pét-
urssonar á Desjarmýri og Hjalta-
stað og eignuðust þau sex dætur
og einn son. Arngrímur tók heim-
ilisréttarland fyrir suðvestan
Minneota 1878 og var það heimili
þeirra þangað til flutt var inn í
bæinn 1902. Halldór Guðjón fædd-
ist í „Vesturbyggðinni" 30. janúar,
1882, og nokkru seinna eina dóttir-
in, Guðný, sem giftist Þorsteini
Jónssyni Jósefssonar ættuðum að
austan; þau ba;ði dáin fyrir
nokkru. Halldór varð snemma
fyrir því að vera kallaður Jimmy
eftir einhverjum norskum nábúa
sem fékk það gælunafn, og Guðný
var ávallt kölluð Winnie.
Arngrímur og Halldór byrjuðu
með verzlunarfyrirtæki í Minn-
eota 1903 sem hét Johnson and
Son og tók Halldór við búðinni
þegar faðir hans náði háum aldri.
Verzlunin var seld öðrum seinna,
— Roberts-bræðrum sem áttu
báðir íslenzkar konur — og þá um
nokkurra ára skeið var Halldór
póstmeistari bæjarins. í nokkur ár
var hann við póstafgreiðslu í
nærliggjandi bæ, Cottonwood, en
ánnars hefur Minneota verið mið-
punkturinn í starfi hans og lífi
flestöll árin. Hann hefur haldið
trausti og vináttu fólks sem kaup-
maður og í embættisþjónustu,
greiðvikinn og þýður í samstarfi.
Hann var kosinn bæjarskrifari
snemma á árum og var í fjölda
mörg ár féhirðir Sánkti Páls-
safnaðar, íslenzk-lútherskra.
Þann 14da júní, 1911, giftist
Halldór Mörthu, dóttur Snorra
Högnasonar og Vilborgar Jón-
atansdóttur konu hans; fluttu þau
bæði frá íslandi með þeim fyrstu.
Snorri var fæddur á Ósi á Breiðdal
og var bróðir Gísla, föður Ólafs í
Viðey og Magnúsar Gíslasonar
sýslumanns á Eskifirði, síðar í
k’jármálaráðuneytinu. Vilborg var
dóttir Jónatans Jónatanssonar á
Eiðum og fæddist þar; var Jón-
atan sonur Jónatans Péturssonar,
einn þeirra mörgu Hákonarstaða-
bræðra. Martha var í fyrsta „ár-
gangi“ sem útskrifaðist úr Minne-
ota High School 1904, starfaði í
verzlunum, dáin fyrir nokkrum
árum; þeim hjónum varð ekki
barna auðið.
Valdimar Björnsson
Meðlimir Frímúrarastúkunnar í
Minneota, Minnesota, héldu upp á
tvö merkisafmæli í heimsókn 30.
janúar til Halldórs Guðjóns
Jónssonar þar í þorpinu. Halldór
varð hundrað ára gamall einmitt á
þeim degi og liðin voru líka 75 ár
frá því hann gekk í stúkuna og
varð Frímúrari, 1907. H.G. John-
son skrifar hann sig en Jimmy Jo-
hnson er hann venjulega kallaður,
eftir norskum nábúa sem fékk það
gæiunafn á ungdómsárum þeirra
beggja.
Af 14 manns, sem sjást á mynd-
inni að ofan, eru níu af algerlega
íslenzkum ættum og tveir í viðbót
tengdir íslendingum. Þegar Frí-
múrarastúkan Equality Lodge var
mynduð í Minneota 1895 voru það
nærri eingöngu íslendingar sem
settu það félag á stofn. Við borðið,
prýtt afmælistertu og kökum,
sitja, frá vinstri, Haraldur Ask-
dal, Halldór, „afmælisbarnið",
Frank (Sigfús) Josephson og
Frank Rebnord. Sá síðastnefndi er
ekkert bundinn Islendingum, en
Haraldur, sem hefur fjórum sinn-
um heimsótt ísland, er ættaður úr
Vopnafirði og nærliggjandi sveit-
um og eins er með Frank Joseph-
son.
Standandi eru Dennis Rafnsson,
sonarsonur Ólafs og Jónu Rafns-
sonar; Láfi dó fyrir mörgum árum
en Jóna ekkja hans, 102 ára, að-
eins í fyrrahaust; bæði vopnfirzk.
Næstur er Julian Gíslason, sonur
Jóns þingmanns Gíslasonar og
Lukku Eðvarðsdóttur Þorleifsson-
ar, fædd í Berufirði, ættuð úr Pap-
ey. Jón, sem sat á Minnesota-þingi
fjögur kjörtímabil, var sonur
Björns Gíslasonar Dannebrogs-
manns, sem flutti vestur frá
Hauksstöðum í Vopnafirði 1879,
og Aðalbjargar Jónsdóttur, konu
hans, frá Grímsstöðum á Fjöllum.
David Josephson, næstur, er bróð-
ir Franks sem situr við borðið. Þar
næst er Cecil Hofteig, stólmeistari
stúkunnar, með plaggið sem af-
hent var Halldóri í tilefni 75 ára
Frímúraraafmælisins. Faðir Cec-
ils hét Halldór og var sonur Sigur-
björns Sigurðssonar er tók nafnið
Hofteig frá bænum á Jökuldal þar
sem hann vann á yngri árum,
fæddur í Vopnafirði, og var kona
hans, Steinunn Magnúsdóttir,
fædd á Skeggjastöðum. Móðir Cec-
ils var Kristjana, dóttir Hallgríms
Gottskálkssonar frá Garði í
Kelduhverfi og Ingibjargar sem
tók ættarnafnið Foss frá fæð-
ingarbænum í Vopnafirði.
Næstur er John E. Josephson,
sonur Guðnýjar, systur Halldórs,
sem heiðraður var, og Þorsteins
Jónssonar Jósefssonar, að austan.
Claire Frakes er næstur í röðinni,
af þýzkum ættum en giftur Eunice
Anderson, dóttur Odds Vigfússon-
ar Andréssonar af Vopnafjarðar-
heiði og Kristínar Albertsdóttur
Jónssonar frá Breiðumýri í
Vopnafirði, af Hróaldsstaðaætt-
inni. Nile Glasser, næstur, er af
þýzkum ættum, en Leon Ousman
alíslenzkur, sonur Jóhanns Stef-
ánssonar Asmann Húnvetnings og
Rósu, konu hans, Kristjánsdóttur
frá Stóradal sem var systir séra
Benedikts á Grenjaðarstað, móðir
Leons er á lífi, komin yfir nírætt,
Sigríður Guðjóns Jónssonar úr
Vopnafirði og Sigríðar konu hans
úr Þingeyjarsýslum. Harold How-
ard, næstur, hefur engin tengsl við
Islendinga og David Gíslason er
stjúpsonur Julians Gíslasonar en
er af þýzkum ættum.
Valdimar Björnsson
„Fjölskyldumeðferð
árangursríkari og
ódýrari fyrir samfélagið“
• •
- segir Hakon Oen fjölskylduráðgjafi
„Fjölskyldumeðferð er mun ár
angursríkari og ódýrari fyrir sam-
félagið en einstaklingsmeðferð.
Sem dæmi má nefna að á ungl-
ingameðferðarheimili, sem ég
veitti forstöðu um tíma, styttist
dvalartími barnanna verulega eft-
ir að fjölskyldan var öll tekin inn
í myndina, algengt var að meðal-
dvalartími væri þrjú ár, en varð
ekki nema um ár eftir að við fór-
um að taka fjölskyldurnar með,“
sagði Hakon Öen í stuttu spjalli
við blm., en hann var staddur hér
á landi fyrir stuttu. Hann hélt hér
fyrsta námskeiðið, í þriggja ára
námi, í fjölskyldumeðferð sem
haldið er fyrir starfsfólk hinna
ýmsu meðferðarstofnana og með-
limi þeirra félagasamtaka sem
vinna að þessum málum hér á
landi.
Þetta er í fyrsta sinn sem boð-
ið er upp á slíkt nám hér, Hákon
átti reyndar frumkvæðið að
komu sinni hingað til lands en
hann hefur á undanförnum ár-
um þjálfað fjölskylduráðgjafa
m.a. í Danmörku og Þýskalandi.
Sjálfur hefur hann numið fjöl-
skylduráðgjöf bæði í Bretlandi
og Bandaríkjunum. Um 10 ára
skeið veitti hann forstöðu ungl-
ingameðferðarheimili, Dalgard-
en í Danmörku. Frá 1975 hefur
Hakon þjálfað fjölskylduráð-
gjafa í Danmörku og í Þýska-
landi hefur hann unnið frá 1979.
Hingað kemur hann fyrir
milligöngu Sálfræðingafélags
Islands en þetta nám er viður-
kennt af félaginu sem sérhæfð
framhaldsmenntun. A náms-
tímabilinu mun Hakon koma
hingað til lands um fjórum sinn-
um á ári og dvelja hér í um viku-
tíma í hvert sinn. Milli þess sem
hann kemur hingað mun Sigrún
Júlíusdóttir halda áfram vinnu
með þeim hópum, sem myndaðir
hafa verið, nokkra tíma í mán-
uði.
Blm. spurði Hakon hvort
þetta væri í fyrsta sinn sem
hann kæmi hingað til lands og
hvort hann hefði fengið ein-
hverja mynd af íslenskum fjöl-
skyldum. Hann sagðist hafa
komið hingað í september á
liðnu ári og haldið þá inngangs-
námskeið í fjölskyldumeðferð.
„Ég er ekki búinn að gera mér
neina grein fyrir séreinkennum
íslenskra fjölskyldna, mér skilst
að fólk vinni hér almennt meira
en gengur og gerist víða ann-
arsstaðar, en ég gæti hugsan-
lega svarað þessari spurningu
betur að tveimur til þremur ár-
um liðnum." En á hvað leggur
Hakon megináherslu í þessari
þjálfun? Hann sagði að lögð
væri áhersla á að virkja þann
kraft og þær tilfinningar, sem
hver og einn meðferðaraðili
byggi yfir, og fyrstu vikuna
hefðu þátttakendur farið í gegn-
um eigin fjölskyldureynslu,
reynt að gera sér grein fyrir
hvernig þeirra upprunalega fjöl-
skylda var uppbyggð, hvernig
samskipti voru innan fjölskyld-
unnar og hvaða reglur voru í
gildi bæði skráðar og óskráðar.
„Oft á tíðum er sá einstakl-
ingur, sem leitar til sérfræð-
inga, fórnarlamb óheppilegs
fjölskyldukerfis. Það gagnar því
oft lítið að viðkomandi fari í
meðferð og fari síðan aftur til
(Ljósm. Mbl. Krislján (>rn.)
„Sá sem leiUr aðstoðar sérfræðinga er oft fórnarlamb óheppilegs fjölskyldu-
kerfis. Þess vegna leggjum við mikla áherslu á að fá alla fjölskylduna í
meðferð." Hakon Öen og Sjgrún Júlíusdóttir sem leiðbeina nemendum í
fjölskyldumeðferð hér á landi.
fjölskyldunnar." Því sagði
Hakon að mjög mikilvægt væri
að fá alla fjölskylduna í með-
ferð, reyna að kanna hvernig
hún vinnur saman, hvort allir
meðlimir hennar hafi tækifæri
til að vaxa og þroskast og ef
ekki, reyna að hafa áhrif á fjöl-
skylduna til betri vegar, því allt-
af er eitthvað heilbrigt í fjöl-
skyldunni sem hægt er að hafa
áhrif á og auka.
„Fjölskylduráðgjafinn verður
hluti af þeirri fjölskyldu sem
hann er að aðstoða hverju sinni,
og því nauðsynlegt að hann sé
sem hæfastur til þess starfs sem
hann á að inna af hendi og mik-
ilvægt að reyna að virkja þá
möguleika sem hann býr yfir til
fullnustu", sagði Hakon.
Sigrún Júlíusdóttir var spurð
um hvort fjölskyldumeðferð
væri algeng hér á landi. „Fjöl-
skyldumeðferð sem slík er ekki
sérstaklega algeng, en að sjálf-
sögðu fást margir við að tala við
fjölskyldur á hinum ýmsu stofn-
unum félags- og heilbrigðisþjón-
ustunnar. Við erum tiltölulega
fá sem höfum fengið þjálfun í
sambandi við fjölskyldumeðferð
hér á landi, og lagt áherslu á
mikilvægi hennar."