Morgunblaðið - 22.07.1982, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. JÚLÍ 1982

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavik.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aóalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Að-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiósla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 120 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 8 kr. eintakið.
Samkeppnisfor-
sendur brostnar
Morgunblaðið tók þá afstöðu í forystugrein, 6. nóvember sl.,
að skynsamlegt hafi verið að „verða við beiðni Arnarflugs
um rétt til áætlunarflugs til útlanda".
í þessari forystugrein er bent á þá staðreynd, að saga ís-
lenzkra flugmála einkennist af áræði. Rök eru leidd að því, að
samkeppni Loftleiða og Flugfélags Islands hafi þjónað hags-
munum almennings. Það hafi hinsvegar verið fyrir frumkvæði
íslenzkra stjórnvalda, að gengið var til sameiningar flugfélag-
anna, á forsendum, sem ríkisvaldið grundvallaði hana á, m.a. að
hið sameinaða flugfélag skyldi sitja að millilandaflugi.
Leiðara Mbl. sem vitnað var í lýkur á þessum orðum: „Gera
verður sömu kröfur til þess,“ þ.e. Arnarflugs, „og Flugleiða,
sömu skilyrði verða að gilda um félögin bæði. Síðan á það að
vera undir félögunum sjálfum komið, hver framvindan verður,
og þar eiga úrslitavöldin að vera í höndum viðskiptavinanna,
farþeganna."
í Reykjavíkurbréfi, 21. marz sl, er þetta sjónarmið Mbl. enn
áréttað, en jafnframt segir:
„Það varpar líka skugga á þetta fyrirhugaða áætlunarflug
Arnarflugs, að Steingrímur Hermannsson hefur hvað eftir ann-
að gefið í skyn, að hann hyggist svipta Flugleiðir flugleyfi á
þeim flugleiðum, sem Arnarflug hefur nú fengið leyfi til þess að
stunda áætlunarflug á. Taki samgönguráðherra slíka ákvörðun
eru gjörsamlega brostnar allar forsendur fyrir stuðningi
margra einkaframtaksmanna við áætlunarflug Arnarflugs, sem
hugsað var til að skapa nokkurt aðhald og samkeppni í fluginu
milli Islands og annarra landa, en ekki til að skapa nýju fyrir-
tæki einokun á ákveðnum flugleiðum."
Það er nú komið fram sem fjallað var um í þessu Reykjavík-
urbréfi og ástæða er til að ítreka það sjónarmið, að með flugleið-
asviptingunni bresta þær forsendur, sem margir einkafram-
taksmenn hafa byggt á stuðning við áætlunarleyfi til Arnar-
flugs.
„Rökleysa
og valdníðslaa
Steingrímur Hermannsson, samgönguráðherra, hefur ein-
hliða ákveðið, að Flugleiðir skuli sviptar flugleyfum til Hol-
lands og Dusseldorf.
Örn O. Johnson, stjórnarformaður Flugleiða, segir í viðtali við
Mbl. í gær, að „ráðherra fari í raun langt út fyrir sitt valdsvið,
a.m.k. siðferðilega séð“, með þessari ákvörðun, sem hann kallar
„rökleysu og valdníðslu". „Það er ósennilegt," sagði Örn, „að
einn ráðherra geti afmáð það sem ríkisstjórn og Alþingi hafa
samþykkt. Hér á ég við þau fyrirheit sem gefin voru þegar
Loftleiðir og Flugfélagið voru sameinuð 1973 ... Ég tel að þetta
mál hafi verið sett á svið og skipulagt frá byrjun til enda. Það
hefur verið ákveðið að láta þetta þróazt svona og réttlæta svo
ákvörðunina með því að ekki hafi náðst samkomulag milli flug-
félaganna."
Þegar samgönguráðherra veitti Arnarflugi flugrekstrarleyfi á
Amsterdam og Dusseldorf var það gert undir merkjum sam-
keppni og hagsmuna flugfarþega. Samkeppnin var talin tryggja
hagkvæmari fargjöld. Þegar samgönguráðherra nú sviptir
Flugleiðir flugleyfum til þessara staða gengur sú gjörð þvert á
samkeppnisforsendur, sem sagðar vóru liggja til grundvallar
flugrekstrarleyfa til Arnarflugs. Eftir stendur 'áðherrann ber-
skjaldaður, án nokkurrar marktækrar flugmálastefnu, baðaður
í ljósi tortryggni, í dæmigerðu hlutverki pólitísks skömmtunar-
stjóra og fyrirgreiðslumanns. Það er því enganveginn út í hött
þegar stjórnarformaður Flugleiða talar um „rökleysu og vald-
níðslu“.
Steingrímur Hermannsson, formaður Framsóknarflokksins,
hefur enn einu sinni vakið upp rökstuddar grunsemdir um póli-
tíska misnotkun á ráðherravaldi. Það er kominn tími til að
þjóðin kenni stjórnmálamönnum af þessari tegund þá lexíu, sem
hleypir fersku og heilbrigðu lofti í íslenzka pólitík.
Frá slysstað
í Kistufelli
Radarskermurinn á Keflavíkurflugvelli:
Leifur Magnússon formaður Flugráðs:
Ágreiningur embættismanna
stöðvar framkvæmd málsins
„ÞESSI radarstöð var sett upp og
kostuð af Bandaríkjamönnum
með það markmið í huga að geta
veitt radaraðflug bæði á Keflavík-
urflugvelli og Reykjavíkurflug-
velli. Þessi radaraðflugsstjórn
fyrir Keflavíkurflugvöll er komin í
gang fyrir nokkrum árum, en stóll-
inn fyrir Reykjavík er ennþá auð-
ur,“ sagði Leifur Magnússon,
formaður flugráðs, þegar hann var
spurður um radarstöðina á Kefla-
víkurflugvelli.
„Þegar nýi flugturninn á
Keflavíkurflugvelli var byggður
fylgdi honum þessi radarstöð,
sem er þar skammt frá, og er
þetta radar sem er sérstaklega
gerður fyrir að- og brottflug frá
flugvöllum og staðsetning hans
var samkvæmt kröfum íslands á
sínum tíma.
Staðurinn var þannig valinn
að hægt væri að sinna radar-
aðflugi bæði að Keflavíkurflug-
velli og Reykjavíkurflugvelli. Þá
var til þess ætlast að það kæmu
flugumferðarstjórar frá Reykja-
vík sem myndu starfa í turnin-
um. Síðan hefur þetta hinsvegar
lent í ágreiningi á milli embætt-
ismanna um framkvæmd þessa
máls, sem hefur haft það í för
með sér að ennþá er ekki farið
að nýta tækin fyrir radaraðflug
að Reykjavíkurflugvelli."
— Á milli hvaða embættis-
manna er þessi ágreiningur?
„Ágreiningurinn er á milli
flugmálastjórnar í Reykjavík,
sem heyrir undir samgöngu-
ráðuneytið, og flugvallarstjórn-
arinnar á Keflavíkurflugvelli,
sem heyrir undir varnarmála-
deild utanríkismálaráðuneytis-
ins. Ágreiningurinn sem slíkur á
kannski rætur sínar að rekja til
reglugerðar sem þáverandi
utanríkisráðherra setti árið
1957, þar sem að Keflavíkur-
flugvöllur sem slíkur var tekinn
undan valdsviði flugmála-
stjórnar, þannig að flugvallar-
stjórinn á Keflavíkurflugvelli
heyrir beint undir flugráð eins
og flugmálastjórinn og síðan
undir sitt ráðuneyti. Að mínu
mati var skorið á þennan hnút
hvað varðar tæknilega fram-
kvæmd með bréfi sem utanrík-
isráðuneytið gaf út 1973 en þar
var staðfest að öll tæknileg mál-
efni sem varða flugumferðar-
stjórnina á Keflavíkurflugvelli
heyrðu undir flugöryggis-
þjónustuna og flugmálastjóra í
Reykjavík, en önnur málefni svo
sem starfsmannahald og hús-
næðismál, heyrðu undir flug-
vallarstjórann á Keflavíkurflug-
velli."
— Eru engin slík tæki á
Reykjayíkurflugvelli nú?
„Nei, það eru engin radartæki
fyrir flugvöllinn í Reykjavík.
Það eru að vísu radartæki í flug-
stjórnarmiðstöðinni en þau eru
ekki hentug til að fylgjast með
eða leiðbeina flugvélum í blind-
aðflugi, þau eru fyrir flugum-
ferðarstjórn á stóru svæði og
aðallega ætluð fyrir úthafsflug-
umferðina og að einhverju
marki fyrir flug á innanlands-
leiðum."
— Hver ber ábyrgð á að tæk-
in eru ekki notuð?
„Það er ágreiningur á milli
embættismanna í kerfinu um
framkvæmd málsins sem stöðv-
ar það. Nú vil ég taka skýrt
fram, varðandi flugslysið á
þriðjudag, að það hvort það
hefði verið radar í notkun eða
ekki þarf ekki að vera afgerandi
atriði í þessu máli. Hinsvegar
hefði það að sjálfsögðu ekki ver-
ið lakara að geta fylgst með að-
fluginu."
— Nú hefur verið fullyrt við
okkur að þetta slys hefði að lík-
indum ekki orðið ef þessi tæki
hefðu verið í notkun. Hvað vilt
þú segja um það?
„Ég get ekki fullyrt um þetta,
en almennt sagt þá er það auð-
vitað markmiðið með því að
nota þessi tæki að auka öryggið.
Blindaðflugið sjálft er flogið af
flugmönnunum, það er hin
venjulega regla, en svona tæki
geta þá fylgst með honum og
sagt til um það hvort einhver
frávik eru, bilun á tækjum um