Morgunblaðið - 13.11.1982, Side 12

Morgunblaðið - 13.11.1982, Side 12
12 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. NÓVEMBER 1982 Hvernig höfum við fjárfest? eftir Birgi Isl. Gunnarsson Allir vita að grundvöllur þess að unnt sé að halda hér uppi góð- um lífskjörum er blómlegt og öflugt atvinnulíf. Það er því frumskylda stjórnvalda á hverj- um tíma að stuðla að því að fjár- festingar gangi til arðbærra verkefna, sem auki tekjur þjóð- arinnar, treysti grundvöll efna- hagslífsins og bæti lífskjör okkar. Fjármunamyndunin Það hefur oft verið rifjað upp að undanförnu, að sl. tvö ár hafa verið óvenjumikil góðæri. Aukn- ar tekjur hafa hins vegar ekki verið notaðar til að treysta grundvöll atvinnulifsins. I þessu sambandi er rétt að athuga hvernig fjárfestingu hefur verið háttað í meginatriðum á undan- förnum árum. Allar tölur um ár- ið 1982 eru miðaðar við láns- fjáráætlun. Meðfylgjandi mynd sýnir hvernig háttað hefur verið fjár- magnsmyndun í nokkrum mik- ilvægum þáttum fjárfestingar hér á landi undanfarin ár. A myndinni kemur fram hvernig fjármagnsmyndun hefur breyst í þessum greinum frá ári til árs. Aukning í opinberum byggingum Efsta línan sýnir opinberar byggingar. Bygging þeirra dróst saman árin 1978 og 1979, en síð- an hefur þessi þáttur fjárfest- ingar í landinu aukist frá ári til árs eða um 6,1% 1980, 9,7% 1981 og 6,8% 1982. Ibúðarbyggingar dragast saman íbúðarhúsabyggingar hafa dregist saman á hverju ári síðan 1978. Samkvæmt myndinni er reiknað með að þær standi í stað á þessu ári, miðað við sl. ár, en þá drógust þær saman um 5%. Nýjustu upplýsingar benda þó til að samdráttur muni enn verða á þessu ári í íbúðarbyggingum. Stórvirkjanir og stóriðja Næsta lína þar fyrir neðan sýnir fjárfestingu í stóriðju og stórvirkjunum. Árin 1978—’80 varð aukning á hverju ári, en ’81 hófst samdráttur í slíkum fram- kvæmdum og á þessu ári hrapar fjárfesting á þessu sviði um 43,5% frá síðasta ári. Vanræksl- an á þessu sviði er einn svartasti bletturinn á starfi þessarar rík- isstjórnar, en einmitt þarna eiga að geta legið möguleikar okkar íslendinga til aukinna fram- leiðslu og aukinna tekna. Hitaveitu- framkvæmdir Framkvæmdir í hitaveitum hafa dregist saman undanfarin tvö ár, lítillega á sl. ári, en um nær þriðjung á þessu ári. Á því er eðlileg skýring, þar sem nú er nær fullvirkjað á þeim stöðum, þar sem borgar sig að virkja heitt vatn til upphitunar, a.m.k. í bili. Hitt er slæmt að Hitaveita Reykjavíkur skuli með stjórn- valdsákvörðunum hafa verið meinað að vinna að frekari virkjunarframkvæmdum og á sú skammsýni örugglega eftir að koma okkur í koll. Fjárfesting í atvinnu- vegunum minnkar Neðasta lína á myndinni sýnir breytingar í fjármagnsmyndun í atvinuvegunum. Þar kemur fram að aukning varð árið 1980, en bæði á þessu og síðasta ári er um samdrátt að ræða. Það er því ljóst, að fjárfesting í atvinnu- Magnbreytingar fjármunamyndunar r/.fra fyrraén) OPINBERAR -1Q9 -1Q1 BVGGINGÁR L 'L •6,1 ♦9,7 +6,8 ÍBÚÐARHÚS -5 Ö -0- ATVINNUVEGIR -4.3 „ 9811 _ -9.1 ALLS T | 0 tí,8 TJ L 78 79 '80 '81 '82 vegunum hefur farið minnkandi, en þó hefði mátt ætla að þörf hefði verið á auknu fjármagni til atvinnuveganna til að treysta frekar grundvöll okkar atvinnu- lífs. Hitt er svo annað mál, að ekki hefur alltaf verið um arð- bærar fjárfestingar, þegar fjár- magni hefur verið varið til nýrra atvinnutækja, en það er önnur saga sem ekki verður fjallað frekar um hér. Dæmigerð vinstristefna Niðurstaðan af þeirri mynd í heild er sú, að fjárfesting í at- vinnuvegum hefur dregist sam- an að undanförnu og það mest á því sviði, þar sem framtíð- armöguleikar okkar eru mestir, þ.e. orkuframleiðslu og iðnaði í tengslum við hana. íbúðarbygg- ingar dragast saman, enda stór- hækkar íbúðarverð á markað- num og húsnæðisleysi gerir í vaxandi mæli vart við sig. Sú grein fjárfestingar, blómstrar eru byggingar hins opinbera. Það er dæmigerð vinstristjórnun að þangað skuli fjármagni vera beint, þegar dregið er saman á öðrum sviðum. Smámyndir Nínu Myndlist Valtýr Pétursson Það er óþarfi að kynna Nínu Tryggvadóttur fyrir listunnend- um hér á landi. Nína var afar virk í listalífi okkar allt fram á síðustu stund, og það er merki- legt að ekki hafa verið haldnar fleiri sýningar á verkum hennar, en margir munu minnast sýn- ingar, er Listasafn íslands hélt á verkum hennar árið 1974. Nú hefur Listasafn ASÍ fengið hingað til lands sýningu á smá- myndum eftir Nínu, og er hún forvitnileg um margt. Þessi verk eru flest til sölu og munu í eigi erfingja Nínu, því er hér ein- stakt tækifæri til að eignast verk eftir þessa merkilegu lista- konu, og vonandi kann fólk að notfæra sér slíkt tækifæri. Á þessari sýningu eru ein- göngu smámyndir eins og undir- titill sýningarinnar bendir til. Nína hafði þann háttinn á að gera oft litlar myndir, er hún síðar vann í stærri verk, en hún var afar frjó listakona, sem átti það til að láta gamminn geisa og síðan skeði það oft á tíðum, að verkin urðu á allt annan hátt en til var ætlast í byrjun. Þannig varð mikið til af smámyndum, sem ekki voru frummyndir í þeim eiginlega skilningi, en þess í stað urðu að sjálfstæðum litl- um listaverkum, sem mörg eru sannkallaðar perlur. Og þessar myndir eru einmitt uppistaða þeirrar sýningar, sem nú stend- ur við Grensásveginn. Það eru mestmegnis abstraktar myndir á þessari sýningu, en samt eru þar nokkuð margar myndir eftir Nínu frá hennar fígúratíva tímabili og sumar þeirra mjög einstæðar. Má þar til nefna portrett af Sigurði Nordal og nokkrar götumyndir frá Reykja- vík, og einnig eru þar myndir frá skólaárunum í Danmörku og sjálfsmyndir, ásamt Reykjavík- urhöfn. Ég nefni þessi viðfangs- efni eingöngu til að gefa lsesend- um hugmynd um, hve fjölbreytt efnisval Nínu er á þessari sýn- ingu, en ég held að fullyrða megi, að þarna séu sýnishorn frá flest- um tfmabilum í list Nínu. En Nína var þannig úr garði gerð, að hún var alla tíð leitandi fyrir sér í málverkinu, og hún var vart búin að ná árangri á einu sviði, er hún lagði annað fyrir sig, hvort heldur um aðferðir eða verkefnaval var að ræða. Hún notaði krít, olíu, vatnsliti og grafík til að koma hug sínum á blað og það liggja eftir hana kirkjurúður og mosaik Þessi upptalning ætti að gefa hug- mynd um, hve margþætt hennar starf að myndlist var. Hún orti einnig kvæði og bjó til barna- 4 bækur. Nína varð aðeins 55 ára að aldri. Þegar þessir þættir all- ir eru skoðaðir í samhengi, verð- ur lífsstarf Nínu Tryggvadóttur miklu meira en maður gerir sér yfirleitt gréin fyrir. Ég rifja þessi atriði hér upp til að minna á hve margslungin listakona Nína var. Þessi sýning, sem nú stendur, er gott vitni um hvernig Nína vann og hvernig hún notfærði sér ýmsar stílteg- undir án þess að ánetjast nokk- urri þeirra til fullnustu. Hver veit, hvernig hún hefði málað í dag? Þessar litlu myndir eru margar hverjar afar lifandi og hafa sinn persónulega svip, sem ætíð er finnanlegur í list Nínu. Hún var mjög ákafur og vel menntaður málari sem kunni fullkomlega að notfæra sér þá þekkingu og möguleika er hún var í sambandi við. Margar af þessum smámyndum gefa svo góða hugmynd um Nínu sem málara, að ég vil jafnvel halda því fram, að margar hverjar séu þær gæddar meiri hreyfingu og lífi en sumar stærri myndir hennar. Það má vera stuttorður og segja: Megnið af þessum myndum eru tvímælalaust lista- verk. Ekki skal ég þreyta lesend- ur með langri lofrullu að sinni, en samt vil ég vekja máls á ein- um þætti þessarar sýningar, sem mér finnst einna merkilegastur: Það eru klippimyndir Nínu, sem að mínu áliti eru algerlega í sér- flokki, og einmitt í þeim má á stundum finna uppsprettu margra veigameiri verka, sem til eru frá hendi Nínu. Persónulega hafði ég afar gaman af að sjá þessi verk eftir Nínu. Ég hef ætíð verið upptek- inn af smámyndum eftir hina og þessa listamenn. Ég man hér á árunum er ég sá smámyndasýn- ingu í fyrsta skiptið, hve hissa ég var á að svo miklir meistarar skyldu til á þessu sviði, og hve hægt var að gera skemmtilega sýningu af ekki stærri verkum. Eg gæti nefnt mörg heimsþekkt nöfn í þessu sambandi, en látum það liggja milli hluta hér. Hver veit nema fólk upplifi það sama á þessari sýningu Nínu? Það er mögulegt, ekki vantar gæðin, og þær 123 myndir sem sýndar eru, standa sannarlega fyrir sínu. i

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.