Morgunblaðið - 25.02.1983, Side 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. FEBRÚAR 1983
A að refsa mönnum fyrir vel
unnin, erfið ábyrgðarstörf?
eftir Odd C.S.
Thorarensen
Sjálfstatðisfólk í Reykjaneskjör-
dæmi gengur um helgina til próf-
kjörs til að velja sér forystumann
til starfa á Alþingi. Allir þing-
menn Sjálfstæðisflokksins í
Reykjaneskjördæmi gefa kost á
sér í prófkjörinu og leggja þar
með undir dóm stuðningsmanna
sinna verkin sem þar hafa verið
unnin.
Ólafur G. Einarsson, formaður
þingflokks Sjálfstæðisflokksins,
gengur til þessa prófkjörs eftir
mikla þriggja ára eldskírn, þar
sem hluti þingflokksins, sem hann
veitir forystu, hefur verið í ríkis-
stjórn, en mikill meirihluti í
stjórnarandstöðu. Líklega gera fá-
ir sér í hugarlund það álag, sem
slikt ástand hefur í för með sér, og
þær gífurlegu kröfur, sem óhjá-
kvæmilega eru gerðar til þess
manns, sem valinn var til forystu
fyrir þingliði flokksins.
Það vekur því furðu þeirra, sem
þekkja til starfa Ólafs G. Einars-
sonar, að heyra þær raddir meðal
sjálfstæðismanna í kjördæmi
hans, að Ólafur hafi verið harð-
línutalsmaður flokksins og rétt sé
að veita honum áminningu með
því að kjósa hann ekki.
Olafur G. Kinarsson
Staðreynd málsins er hins vegar
allt önnur. ólafur G. Einarsson
hefur verið ótrúlega laginn, þol-
inmóður og óþreytandi í umleitun-
um til að draga úr þeim skaða,
sem blasti við flokknum, er nokkr-
ir þingmenn hlupust undan
merkjum og mynduðu núverandi
ríkisstjórn. Það er ólafur G. Ein-
arsson, sem á stærstan þáttin í því
að þingflokkurinn, að ráðherrun-
um þremur undanskildum, er nú
sameinaður í stjórnarandstöðu og
býr sig undir að fylkja liði í kom-
andi kosningum. A sama tíma hef-
ur Ólafur G. Einarsson óhjá-
kvæmilega verið einn af ötulustu
talsmönnum stjórnarandstöðu
Sjálfstæðisflokksins. Ekki af því
að hann sé harðlínumaður, heldur
vegna ótvíræðrar skyldu sinnar til
að tala máli meginþorra kjósenda
Sjálfstæðisflokksins, og þing-
mannanna sem skipuðu sér í
stjórnarandstöðu.
Það væru því hláleg mistök
sjálfstæðisfólks í Reykjanes-
kjördæmi ef það teldi sig eiga ein-
hverjar óuppgerðar sakir við Ólaf
G. Einarsson, sem kvitta þyrfti
fyrir í komandi prófkjöri. Ólafur
G. Einarsson hefur þvert á móti
unnið sín störf með þeim hætti, að
eina kvittunin, sem honum ber, er
öruggt sæti á framboðslista.
Við skulum taka vel nýju fólki,
sem býður fram krafta sína til
starfa fyrir Sjálfstæðisflokkinn,
en við skulum forðast þau mistök
að gera það á kostnað ólafs G.
Einarssonar.
Oddur ('i>. Thorarensen,
apótekari,
Blikanesi 21, Garðabæ.
Kennarafélag Reykjavíkur fagnar frum-
varpi um bann við ofbeldiskvikmyndum
Morgunblaðinu hefur borist
eftirfarandi ályktun frá Kenn-
arafélagi Reykjavíkur:
Nú liggur fyrir Alþingi ís-
lendinga frumvarp til laga um
bann við ofbeldiskvikmyndum.
Kennarafélag Reykjavíkur
fagnar því að þetta frumvarp
skuli vera komið fram og hvet-
ur eindregið til þess að það
verði samþykkt á yfirstandandi
þingi.
Á síðustu misserum hefur
hér á landi verið komið á fót
miklum fjölda af myndbanda-
leigum. Ekkert eftirlit virðist
vera með starfsemi þessara
fyrirtækja, hvorki hvað varðar
það hverjir geta fengið leigðar
myndir né hvaða myndir eru á
boðstólnum.
Engum blöðum þarf um það
að fletta hvaða þjóðfélagshópur
er viðkvæmastur fyrir því sem
þarna er boðið upp á, það eru
börnin. En eins og fram kemur
í greinargerð með áðurnefndu
frumvarpi eru ábyrgir fræði-
menn á einu máli um að gróft
ofbeldisefni sé skaðlegt börn-
um, andlegri heilsu þeirra og
verði þeim jafnvel beinlínis
fyrirmynd að eigin hátterni.
Einhverjum kann að þykja að
með banni því er í frumvarpinu
felst, sé gengið á rétt fólks,
frelsi einstaklingsins, en á móti
því kemur að ekki verður séð
með hvaða hætti öðrum verði
hægt að tryggja börn og ung-
menni gegn því skefjalausa
ofbeldi sem þeim gefst nú tæki-
færi til að horfa á, meira og
minna eftirlitslaust. Bann eins
og þarna er um að ræða, sem
beinist að því að vernda börn og
ungmenni á viðkvæmasta ald-
ursskeiði hlýtur því að vera
þyngra á metunum en sá réttur
sem einhverjum fullorðnum
kann að þykja gengið á.
MorjjunblaAiA/ Emilfo.
Jan Eklund frá finn.sku útflutningsmiöstöðinni og Rabbe Nyman, versl-
unarfulltrúi í finnska sendiráðinu í Osló, halda hér á milli sín auglýs-
ingaplakati finnsku vikunnar.
Finnsk vika 25.—30. aprfl:
Kynning á finnskum
framieiðsluvörum
og finnskri menningu
DAGANA 25.—30. apríl næstkom-
andi, verður haldin hér á landi
finnsk vika, undir kjörorðinu „Finn-
arnir koma“, þar sem finnsk menn-
ing og finnskar framleiðsluvörur
verða kynntar. Áður hafa slíkar
kynningar verið haldnar tvívegis
1976 og 1980. Kynningin nú verður
stærri í sniðum, en báðar þær kynn-
ingar, sem áður hafa verið haldnar,
en þær voru báðar takmarkaðar við
fata- og sælgætisiðnað Finnlands.
Kynningar þessar eru haldnar
til að kynna framleiðsluvörur
Finna og auk þeirra framleiðslu-
vara sem áður voru nefndar,
verða kynntar á vikunni neyt-
enda- og iðnaðarvörur. Efnt verð-
ur til sýningar á vikunni á finnsk-
um framleiðsluvörum á Hótel
Loftleiðum, 27.-29. apríl, og
tískusýningar á finnskum fatnaði
verða þar einnig í gangi á sama
tíma. Þá munu Hótel Loftleiðir og
Hótel Esja bjóða upp á finnskan
mat meðan vikan stendur yfir.
Samfara þessu verða kynningar
í búðum, sem selja finnskar fram-
leiðsluvörur, á þeim vörum sem
þær bjóða upp á. Hefur útflutn-
ingsverslun Finna (The Finnish
Foreign Trade Association) út-
búið af þessu tilefni ýmiss konar
efni, þar sem minnt er á finnskar
framleiðsluvörur, og er þetta efni
kaupmönnum, innflytjendum og
umboðsmönnum falt, til þess að
auðvelda þeim þessa kynningu.
Á vikunni verður einnig reynt
að kynna menningu Finnlands.
Miðstöð þeirrar kynningar verður
Norræna húsið, þar sem finnska
vikan verður formlega sett, en þar
mun fara fram flutningur á
finnskri tónlist og finnska ferða-
málaráðið ráðgerir einnig að
halda þar finnska ferðakynningu.
Þá verða hér einnig sýningar á
finnskum kvikmyndum og sýn-
ingar á finnskum bókum, en ekki
hefur verið endanlega ákveðið
með hvaða hætti það verður.
Óhæf málamiðlun — at-
kvæðamisvægið
— eftir Gunnar G.
Schram
Sú málamiðlun í kjördæma-
málinu, sem formenn þingflokk-
anna og stjórnmálaflokkanna
hafa nú samið um, er með öllu
ófullnægjandi.
Eftir sem áður hafa Reyknes-
ingar og Reykvíkingar minna en
hálft atkvæði á borð við marga
landsbyggðarmenn. Þeir eru ekki
einu sinni hálfdrættingar í þessu
grundvallarmannréttindamáíi.
Þetta er vægast sagt magur og
dapurlegur árangur eftir allt það
langa samningaþóf, sem átt hefur
sér stað milli flokkanna.
Gngin bót frá 1959
Þessi niðurstaða flokkanna
verður ennþá furðulegri þegar
þess er gætt að árangurinn í kjör-
dæmamálinu er að engu leyti betri
nú en 1959, þegar breytingar voru
siðast gerðar. Eftir 24 ár hjökkum
við enn í sama farinu — ranglætið
er óbreytt eftir öll þessi ár. Það
eina sem gerst hefur er það að
vísirinn á kjördæmisklukkunni
hefur verið færður aftur um nær
aldarfjórðung og stilltur á sömu
tölur. Getur einhver búist við að
kjósendur í þessum landsfjórðungi
séu ánægðir með slíka lausn —
slíka frammistöðu flokkanna?
Eftir kjördæmabreytinguna
1959 var vægi atkvæða í Reykja-
nesi og Reykjavík miðað við fá-
mennasta kjördæmið 1 á móti 2,4.
Eftir sem áður er því fólkið hér
í þessum landshluta ekki hálf-
drættingar á við marga þá, sem
annars staðar á landinu búa.
Fyrir liggur þó að unnt var inn-
an ramma núverandi kjördæma-
skipunar, hinna átta stóru kjör-
dæma, að minnka misvægið allt
niður í 1 á móti 1,5 samkvæmt
upplýsingum reiknimeistara
þeirra sem forystumönnum flokk-
anna hafa verið til aðstoðar. En
greinilegt er að pólitísk togstreita
og samningaþóf hefur leitt til þess
að ekki var unnt að ná fram
sanngjarnari og betri lausn en nú
er kynnt fyrir kjósendum þessa
dagana.
Samningar bak
vió tjöldin
Annað atriðið er hér líka um-
hugsunarvert. Sú lausn, sem kjós-
endum í þessum landshluta er nú
lögfest
boðið upp á, er fengin með samn-
ingum flokkanna bak við tjöldin.
Engin almenn umræða hefur þess-
vegna farið fram í þjóðfélaginu
um málið. Hinn almenni kjósandi
hefur varla fengið tækifæri til
þess að láta skoðanir sínar og
sjónarmið í ljós í þessu efni. Það
er þó undirstaða lýðræðislegrar
ákvarðanatöku að þjóðinni gefist
tækifæri og kostur á að segja sína
skoðun á svo mikilsverðum málum
sem kjördæmamálið er.
Þær lausnir, sem þar komu til
greina, hafa hinsvegar ekki verið
kynntar öllum almenningi nema
að sáralitlu leyti í óljósum blaða-
fréttum að fundum forystumanna
flokkanna. Þetta er mjög miður
farið. Sennilega er því borið við að
opinská umræða hafi sökum tíma-
skorts ekki getað farið fram í
þjóðfélaginu. Samningarnir um
þetta mál hafa þó tekið marga
mánuði og vandséð er hvers vegna
ekki var unnt að hafa þjóðina
meira með í ráðum en raunin hef-
ur verið.
Áhrif óréttlætisins
Það liggur í augum uppi að einn
maður — eitt atkvæði er hin eina
I)r. Gunnar G. Schram
sanngjarna lausn, sem menn geta
við unað. Þannig er það víðast
hvar í nágrannalöndunum, eins og
fram hefur komið í fréttum.
En misræmið, sem enn gildir,
dregur dilk á eftir sér. Enn mun
ástandið verða svo á Alþingi að
meiri hluti þjóðarinnar er þar í
minnihluta hvað fjölda þing-
manna varðar. Þetta hefur það
aftur í för með sér að þar eru
ákvarðanir ekki teknar í samræmi
við vilja kjósenda svo sem hann
birtist í kosningum.
Ekki síst á þetta við um margar
mikilvægar ákvarðanir í fjárfest-
ingarmálum, þegar fjallað er um
það hvernig skipta skuli hinu
opinbera fjármagni milli hinna
einstöku landshluta, atvinnuvega
og fyrirtækja. Misræmið í at-
kvæðavæginu býður heim ranglát-
um ákvörðunum á þessu sviði. Það
þekkjum við allt of vel af reynslu
Íiðinna ára.
Full leiðrétting
forgangsverkefni
Nú þegar útséð er um það að
ranglætið í kjördæmamálinu verði
leiðrétt að nokkru gagni að þessu
sinni, er óhjákvæmilegt að spyrja:
hvert verður næsta skrefið?
Það ætti að vera deginum ljós-
ara. Þegar í stað verður að hefjast
handa um nýja, víðtæka leiðrétt-
ingu, sem afnemur það hróplega
misvægi atkvæðanna, sem enn
gildir. Líta verður á frumvarp
flokkanna, sem nú er í burðarliðn-
um, sem skammvinnan áfanga á
leiðinni til fulls réttlætis. Við
fyrsta tækifæri, á næsta þingi,
verður að taka málið upp aftur og
leiða það fram til sigurs. Það er
nefnilega ekkert náttúrulögmál,
sem segir að meirihluti lands-
manna skuli áfram búa við stór-
lega skert mannréttindi — hafa
helmingi minni áhrií á stjórn
landsins en aðrir íslendingar.
Við annað verður ekki unað. Þ«ð
er réttlætiskrafa meirihluta þjóé-
arinnar. Það verða þingmenn að
skilja og leiða það mál til fullnað-
arsigurs.