Morgunblaðið - 25.02.1983, Side 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. FEBRÚAR 1983
Hjónaskilnaðir
fara vaxandi
<)sló, 24. febrúar. Frá Jan Erik Lauré, fréttaritara
SAMKVÆMT nýjustu tölum endar
helmingur allra hjónaband í Osló
með skilnaði. Árið 1981 reyndust
54% allra hjónabanda í höfuðborg-
inni hafa endað með skilnaði að
borði og sæng. Til samanburðar var
tíðni hjónaskilnaða utan Osló 31%
1981.
Tíðni hjónaskilnaða er áberandi
hæst í Osló og hefur farið stigvax-
Mbl.
andi. Sem dæmi má nefna að sam-
bærilegar tölur frá árinu 1974
gefa til kynna að 43% hjónabanda
hafi farið í vaskinn.
Farsælast virðist vera að ganga
í hjónaband á svæðinu við Sogn og
afskekktari byggðum á vestur-
strönd landsins. Þar fóru ekki
nema 16% hjónabandanna árið
1981 út um þúfur.
Fyrirsjáanleg sölutregða
norskra fiskafurða í ár
Ósló, 24. febrúar. Frá Jan Erik Lauré, fréltaritara Mbl.
EF SVO FER sem horfir er Ijóst, að
norskir sjómenn geta ekki selt allan
þann fisk, sem þeir afla á þessu ári.
Segir sjávarútvegsráðherrann, Thir
Listau, að ef ekki verði breyting til
batnaðar á mörkuðum Norðmanna
verði um verulegt vandamál að
ræða.
Sér í lagi eru það skreiðar- og
saltfiskmarkaðir Norðmanna, sem
eru höfuðverkur. Lagt hefur verið
til, að frystiiðnaðurinn taki stærri
hluta aflans en áður til þess að
leysa þann vanda, sem orðið hefur
við uppsöfnun birgða. Talsmenn
frystiiðnaðarins segjast hins veg-
ar ekki geta annað öllu meira hrá-
efni en þeir vinna nú þegar úr.
Verði veruleg aukning á freð-
fiskframleiðslu Norðmanna gæti
það leitt til verðlækkunar á afurð-
um þeirra og þá um leið lægri
launa í framtíðinni. Af þeim sök-
um hyggjast yfirvöld í norskum
sjávarútvegi leita eftir öðrum leið-
um til vinnslu á umframhráefni.
Neysla á fiski hefur farið stig-
minnkandi í Noregi allt frá árinu
1962. Frá því á sjöunda áratugn-
um hefur meðalneysla fiskjar
dregist saman um 10 kíló á hvert
mannsbarn á ári.
Sovéskar ofsóknir í
Eystrasaltslöndum
Genf, Svis8, 24. febrúar. AP.
SAMTÖK útlaga frá Eystrasaltslöndunum, Eistlandi, Lettlandi og Litháen,
greindu frá því í gær, að hin sovésku yfirvöld hefðu mjög hert að mannrétt-
indum og pólitískar handtökur hafi færst í aukana.
Sögðu útlagasamtökin að þau
hafi haft spurnir af mörgum
flóttatilraunum, sumum heppnuð-
um og öðrum ekki, fjölda húsleita,
auk þess sem kaþólskur prestur
var handtekinn i Litháen nýlega
sakaður um andsovéskan áróður.
Þetta er í fyrsta skipti í all mörg
ár, að kirkjumaður er handtekinn
i Eystrasaltslöndunum.
Hópurinn fór þess á leit við þing
Sameinuðu þjóðanna að það fjall-
aði um mál landanna sem Sovét-
ríkin innlimuðu í kring um 1940.
Um 20 vestræn ríki hafa ekki við-
urkennt sovésk yfirráð yfir um-
ræddum löndum, en einungis
Bandaríkin minntust á málið og
aðeins lítillega. Nefndin ræddi i
mjög fáum orðum um þrengingar
þriggja fyrrum sjálfstæðra ríkja
sem nú væru undir hæl öflugs er-
lends ríkis. Minntust bandaríska
nefndin ekki einu orði á löndin
sjálf, nefndi engin nöfn.
Orrustuflugvélar sóttar í
greipar Grænlandsjökuls
New York, 24. lebrúlr. AP.
SÍÐIISTl: fjögur árin hefur Russell Rajani dreymt um að safna saman
hópi manna, sem þyrði að bjóða hættum og hörðu veðurfari byrginn og
endurheimta sex orrustuþotur frá síðara stríði, sem Grænlandsjökull
geymir í fangi sér á 13 metra dýpi. Viljann vantaði sem sagt ekki og þegar
R. J. Reynolds-tóbaksfyrirtækið kom til skjalanna vantaði ekki pen-
ingana heldur. Winston-björgunarhópurinn var orðinn að veruleika.
„Þetta er dýrðlegasti dagur í
lífi mínu,“ sagði Rajani á blaða-
mannafundi í gær en í júní nk.
mun hann stjórna því þegar
reynt verður að bjarga flugvél-
unum. Þær eru sex eins og fyrr
sagði og brotlentu aldrei fleiri í
einu í öllu síðara stríðinu. Fjórar
voru af gerðinni P-38F, Lock-
heed Lightning, og tvær
B-17-sprengjuflugvélar úr 94.
flugsveitinni.
Flugvélarnar voru að flytja
birgðir til Englands, nokkuð sem
ekki hafði verið reynt áður með
flugi, og lögðu upp frá Maine en
komust aldrei á áfangastað.
Slæmt veður hrakti þær af leið
og auk þess fengu flugmennirnir
rangar veðurfréttir og er þýskur
kafbátur talinn hafa átt hlut í
því. Þegar þær voru komnar inn
yfir Grænland var bensínið á
þrotum þannig að flugmennirnir
neyddust til að lenda á ísnum.
Það gekk vonum framar og kom-
ust þeir allir af, 25 talsins. Þeir
sendu frá sér neyðarkall og á
fjórða degi heyrðist til þeirra.
Tíu dögum eftir brotlendinguna
komust björgunarmenn til
þeirra á hundasleðum en sleð-
arnir voru notaðir til að flytja
ýmisleg leynileg tæki þannig að
mennirnir máttu ganga rúma 25
km til austurstrandarinnar.
„Aldrei hefur mér dottið í hug
að ég ætti eftir að sjá flugvélina
mína,“ sagði einn flugmann-
anna, sem forðum brotlentu á
jöklinum, McManus að nafni, 64
ára gamall, enda hafði hann
aldrei heyrt minnst á Russell
Rajani, fertugan flugmann, sem
vissi, að nú eru aðeins eftir fimm
P-38F-flugvélar í góðu standi.
Ætlunin er að grafa niður á
flugvélarnar og síðan eiga þyrlur
að lyfta þeim og fljúga með þær
til Bandaríkjanna, þ.e.a.s.
orrustuflugvélarnar, en
sprengj uflugvélarnar verða lík-
lega látnar eiga sig.
Þessi flugvél er af gerðinni Lockheed P-38E Lightning en vélarnar, sem nú á að bjarga af Grænlandsjökli, eru
af gerðinni P-38F. Þær eru þó eins í öllum aðalatriðum.
Lögreglumaður stiklar hér á milli grunaðara eiturlyfjasala, sem Hggja flatir fyrir honum úti fýrir húsi nokkru f
New York. 40 menn úr eiturlyfjalögreglunni ruddust inn í húsið sl. fimmtudag og fiindu þar fyrir heila
marijúana-verksmiðju, 1000 pund af eiturlyfjum og tvær byssur. 17 manns voru handteknir. ap.
Málaliðar áttu að
bylta Súdanstjórn
Khartoum, 24. febrúar. AP.
LÍBÝUMENN höfðu ráðgert að
senda málaliða niður í fallhlífum,
ráða leiðtoga stjórnarinnar af dög-
um og vinna skemmdir á mannvirkj-
um í tilraun til að steypa stjórn Jaaf-
ar Nimeiri, Súdanforseta, að því er
segir í dag í súdanska blaðinu Al-
Ayam.
Á blaðamannafundi ásamt
Hosni Mubarak, Egyptalandsfor-
seta, í Khartoum sl. þriðjudag
sagði Nimeiri, að valdaránstil-
raunin hefði átt að hefjast sl.
föstudag en farið út um þúfur þeg-
ar stjórn hans komst að samsær-
inu og lagði hald á vopn, sem send
hefðu verið með skipi til uppreisn-
armanna. Vegna þessara ráða-
gerða Líbýustjórnar sendu Banda-
ríkjamenn nokkur skip upp að Li-
býuströndum og auk þess Awacs-
ratsjárflugvélar til Egyptalands.
AI-Ayam sagði, að ætlunin
hefði verið að gera loftárásir á
höfuðborgina, Khartoum, og
senda sfðan faMhlífahermenn,
Moammar Khadafy
málaliða, á vettvang til að drepa
súdanska ráðamenn, þar á meðal
Nimeiri, aðstoðarforsetana og
herforingja.
Bandaríkjastjórn:
Eftirlit verði haft með
eitur- og efnavopnum
WjLshinjfton, 24. febrúar. AP.
BANDARÍKJASTJÓRN skoraði í dag á Sovétmenn að taka upp beinar
viðræður um hvernig fylgst skuli með þvf að haidinn sé samningur, sem
kveður á um bann við notkun eiturefna og líffræðilegra efna f hernaði.
Lawrenee Eagleburger, aðstoð-
aryfirmaður í stjórnmáladeild
bandaríska utanríkisráðuneytis-
ins, sagði að fyrri tilraunir til að
komast að samkomulagi hefðu
strandað á aðferðum við að fylgj-
ast með framkvæmdinni. „Hugs-
anlegt samkomulag mun þýða
meiriháttar endurskoðun á hern-
aðaráætlunum Sovétmanna, sem
gera ráð fyrir notkun þessara
vopna,“ sagði Eagleburger. Hann
sagði einnig, að óyggjandi sannan-
ir væru fyrir því að Sovétmenn
hefðu notað efna- og eiturvopn í
Afganistan og Kambódíu.
Að sögn Eagleburgers hafa Sov-
étmenn brotið Genfarsamþykkt-
ina frá 1925, sem bannar fyrstu
notkun þessara vopna, og einnig
samkomulag frá 1972, sem bannar
hönnun, smíði, söfnun, flutning og
eigu eitur- og efnavopna. Hann
tók þó fram, að hvorug samþykkt-
in segði neitt um það hvernig eft-
irliti skyldi háttað.
Viðræður Bandaríkjamanna og
Sovétmanna um þessi efni fóru út
um þúfur árið 1980 og var aðal-
ástæðan sú, að Sovétmenn vildu
ekki sætta sig við fullkomið eftir-
lit með samningnum. Eagleburger
kvaðst þó vilja trúa því, að Sov-
étmenn myndu fást til að fallast á
raunhæft eftirlit en ekki bara
yfirlýsingar.