Morgunblaðið - 25.02.1983, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. FEBRÚAR 1983
Skuldabaggar — út
gáfukostnaður —
staðgreiðsla skatta
Skuldasúpan
Matthías Á. Mathiesen (S) hefur
borið fram á Alþingi eftirfarandi
spurningar til Ragnars Arnalds,
fj ármálaráðherra:
I. Hverjar eru lántökur ríkis-
sjóðs, ríkisstofnana, fjárfest-
ingarlánasjóða ríkisins svo og
lántökur annarra með ábyrgð rík-
issjóðs eða fjárfestingarlánasjóða
ríkisins?
Sundurliðist á eftirfarandi hátt.
• 1. Erlendar lántökur:
a) Ríkissjóðs.
b) Ríkisstofnana og fjárfest-
ingarlánasjóða ríkisins.
c) Annarra, sem fengið hafa
ríkisábyrgð og þá hverra.
d) Annarra án ríkisábyrgðar.
• 2. Innlendar lántökur ríkis-
sjóðs.
a) Seld spariskírteini ríkissjóðs.
b) Seld happdrættisskuldabréf.
c) Verðbréf keypt af bönkum og
sparisjóðum.
d) Verðbréf keypt af lífeyris-
sjóðum.
e) Annað.
• 3. Innlendar lántökur ríkis-
stofnana og fjárfestingarlána-
sjóða ríkisins:
a) Verðbréf keypt af bönkum og
sparisjóðum.
b) Verðbréf keypt af lífeyris-
sjóðum.
c) Annað.
II. Að hve miklu leyti hefur því
lánsfé, sem aflað hefur verið, verið
ráðstafað og hvernig?
Samanburður sé í öllum tilvik-
um gerður við lánsfjáráætlun 1982
svo og getið lántökuheimilda."
Hver borgaöi
útgáfukostnaðinn?
Árni Gunnarsson (A) hefur borið
fram eftirfarandi spurningu til
Hjörleifs Guttormssonar, iðnað-
arráðherra, um kostnað við 360
bls. bók er fylgdi frumvarpi þing-
manna Alþýðubandalags um orku-
verð til Alusuisse.
„Hvað kostar útgáfa frumvarps
til laga um leiðréttingu orkuverðs
til íslenska álfélagsins hf. og er þá
átt við prentun, umbrot, töflu- og
kortagerð og aðra undirbúnings-
vinnu, þ.e. heildarkostnað verks-
ins frá upphafi?"
Staögreiösla skatta
Guðrún Helgadóttir (Abl.) beinir
svohljóðandi spurningu til fjár-
málaráðherra:
„Hvað líður undirbúningi þess,
að staðgreiðsla skatta hefjist?"
Jarðgöng um Ólafs-
fjarðarmúla
ÞINGMENNIRNIR Árni Gunnarsson (A) og Stefán Jónsson (Abl.) hafa lagt
fram tillögu til þingsályktunar um að skora á ríkisstjórnina að láta hraða
gerð jarðgangna um Ólafsfjarðarmúla.
Tillagan er svohljóðandi: „Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að láta
hraða gerð jarðgangna um Ólafsfjarðarmúla. Verði við það miðað, að göngin
verði tilbúin eigi síðar en í árslok 1987.“
I greinargerð með tillögunni inn um ólafsfjarðarmúla sé eina
kemur m.a. fram að vegurinn um
Ólafsfjarðarmúla sé einn hættu-
legasti bílvegur landsins og þar
hafi orðið yfir 20 alvarleg umferð-
arslys á síðustu 7 árum. f slysun-
um hafi fjórir beðið bana og
margir slasast, auk þess sem
eignatjón hafi orðið mikið. Vegur-
samgönguleiðin á landi við ólafs-
fjörð mestan hluta ársins og sé
vegurinn snjóþungur og oft erfitt
eða lífshættulegt að ryðja hann.
Þessar aðstæður hafi mikil
áhrif á allt mannlíf á Ólafsfirði og
eina lausnin sé að gera jarðgöng í
gegnum Ólafsfjarðarmúla.
Salome Þorkelsdóttir:
Lögregluvarðstöð
í Mosfellshreppi
Salome Þorkelsdóttir (S) mælti í gær fyrir tillögu til þingsályktunar um að
komið verði á fót lögregluvarðstöð í Mosfellssveit. Meginröksemdir hennar
vóru:
1) Á viðkomandi svæði, Mos-
fells-, Kjalarness og Kjósarhrepp-
um, er íbúatala komin upp í 4.400
manns. Þörf á hliðstæðri lög-
gæzluþjónustu og í sambærilegum
sveitarfélögum er því ótvíræð.
2) Vesturlandsvegur liggur um
þéttbýlasta hluta Mosfellshrepps
og sker byggðina í tvennt. Opinber
þjónusta, skólar, barnaheimili,
íþróttasvæði o.þ.h. er öðru megin
þessa mikla umferðarvegar, en
íbúðasvæði hinsvegar. Innansveit-
arumferð um Vesturlandsveg er
því mikil og aukin slysahætta er
ein meginástæða þess að þörf er á
virkri löggæzlu á þessu svæði.
3) Hreppsnefnd Mosfellshrepps
hefur ítrekað ályktað um þetta
mál og vitnaði Salome til bókunar
þar um 30. júní sl.
4) Vesturlandsvegur er meðal
fjölförnustu þjóðvega landsins og
þungaflutningar um hann miklir.
Aðstæður þar sem vegurinn liggur
í kvos við Brúarland, en þar er
gangbraut barna og unglinga yfir
veginn, er þannig, að nauðsynlegt
er að auka á öryggi, m.a. með stór-
aukinni löggæzlu og betri gang-
brautarmerkingum.
Salome vitnaði til ályktana frá
Salome Þorkelsdóttir
alþingismaður
hreppsnefndum Kjalarness- og
Kjósarhreppa, sem og bréfs sýslu-
mannsins í Kjósarsýslu til
dómsmálaráðherra, þetta mál
varðandi, þar sem sterklega er
tekið undir þau sjónarmið, sem
þingsályktun hennar hefur inni að
halda.
Matthías Á. Mathiesen
Steingrímur Hermannsson
Matthías Bjarnason
Hugmyndir sjávarútvegsráðherra:
Að hagnast á óseldri skreið
SEÐLABANKI fslands hefur ekki endurkeypt afurðalán vegna nýrrar
skreiðar sem framleidd er á þessu ári. Stafar þetta af mikilli óvissu sem
nú ríkir um sölu skreiðar til Nígeríu, en síðan í apríl 1982 hafa gilt
strangar reglur um innflutning á vörum þangað. Nígería hefur verið helsti
skreiðarmarkaður okkar, þar hefur framleiðsla á olíu dregist mjög saman
undanfarin ár, 1980 var hún tvær milljónir tunna á dag en er nú hálf
milljón tunna á dag. Nígería varð fyrst til að rjúfa samkomulag OPEC-
landanna á dögunum og fara með olíuverðið rétt undir það sem Norð-
menn og Bretar höfðu ákveðið fyrir Norðursjávarolíuna en hvorug þjóð-
anna er í OPEC.
Við afgreiðslu bráðabirgða-
laga ríkisstjórnarinnar um efna-
hagsaðgerðir vakti athygli, að
tillaga Steingríms Hermanns-
sonar, sjávarútvegsráðherra, um
ráðstöfun gengismunar á skreið
náði ekki fram að ganga. Þessi
tillaga varð til með þeim hætti,
að ráðherrann taldi sér fært að
nýta gengismun af óseldri
skreið, en Seðlabankinn reiknaði
ógreiddan gengismun vegna
skreiðarbirgða kr. 54 milljónir
miðað við lækkun gengis 22.
ágúst 1982. Þegar Matthías Á.
Mathiesen spurði Steingrím
Hermannsson á alþingi, hvar
hann ætlaöi að útvega þetta fé
sem lægi ekki á lausu þar sem
skreiðin hefði ekki verið seld og
enginn vissi hvenær seldist,
sagði Steingrímur, að hann vissi
það ekki. Nærtækasta skýringin
er sú, að sjávarútvegsráðherra
hafi ætlað að fela Seðlabanka að
prenta peninga með vísan til
þess, að hugsanlega fengist ein-
hver gengishagnaður af skreið-
inni.
Upphaflega gekk Steingrímur
Hermannsson fram í máli þessu
með þeim hætti, sem þannig er
lýst í nefndaráliti sjálfstæð-
ismannanna Matthíasar Á.
Mathiesen, Alberts Guðmunds-
sonar og Sigurlaugar Bjarna-
dóttur í neðri deild:
„Þá gerist það við 1. umræðu í
síðari þingdeild, að sjávarút-
vegsráðherra lýsir samþykkt
ríkisstjórnarinnar og flytur
breytingartillögu við frumvarpið
sem felur -í sér, að nokkrum
hluta gengismunar verði ráð-
stafað til Byggðasjóðs (50—60
millj. kr.) er endurláni
sjávarútvegsfyrirtækjum sem
eigi í miklum erfiðleikum. Við
endurgreiðslu lána renni helm-
ingur til Fiskveiðasjóðs, en
helmingurinn verði eign Byggða-
sjóðs. Hér er um að ræða að taka
gengismun frá sjávarútvegi og
ráðstafa til einstakra fyrirtækja
sem eiga í rekstrarerfiðleikum.
Ekki eru neinar upplýsingar
fyrir hendi um að þau fyrirtæki
séu í stakk búin til þess að
endurgreiða væntanleg lán, og
meðan svo er sýnist eiga að taka
gengismun og gefa Byggðasjóði
og einstökum fyrirtækjum."
í nefndaráliti sjálfstæð-
ismannanna segir einnig:
„Framkvæmdastjóri Skreið-
arsamlagsins benti á að sú upp-
hæð, sem ríkisstjórnin hygðist
ráðstafa samkvæmt tillögunni
um gengisinun, væri svipuð upp-
hæð og allur gengismunur af
skreiðarbirgðum, milli 50 og 60
milljónir króna. Benti hann á þá
gífurlegu erfiðleika, sem skreið-
arframleiðendur hefðu við að
glíma vegna söluerfiðleika, og
væri ástæða fyrir stjórnvöld að
bregðast við með öðrum hætti en
þessum. Benti hann m.a. á hvað
ríkisstjórn Norðmanna hefði
gert til að létta undir með
skreiðarframleiðendum til þess
að tryggja áframhaldandi
skreiðarframleiðslu og koma í
veg fyrir erfiðleika á mörkuðun-
um... Það kom frá hjá fulltrúa
Seðlabankans, að ráðstöfun
gengismunar samkvæmt tillög-
um ríkisstjórnarinnar, sem sam-
þykkt á breytingartillögu sjáv-
arútvegsráðherra er ætlað að
tryggja, sé einsdæmi, ráðstöfun
gengismunar út fyrir sjóði og
stofnanir sjávarútvegsins og
fiskframleiðslu hefði ekki áður
gerst."
Steingrímur Hermannsson,
sjávarútvegsráðherra, skipti um
skoðun þegar hann varð var við
að þingmenn voru andvígir því
að „fyrirgreiðsluféð" til skuldug-
ustu fyrirtækjanna rynni í gegn-
um Byggðasjóð. Tillaga Stein-
gríms gekk því út á það, að hann
fengi sjálfur heimild til að ráð-
stafa fénu sem fengist vegna
óseldu skreiðarinnar að vísu að
höfðu samráði við sjávarútvegs-
nefndir alþingis. Þingmenn voru
ekki ginkeyptir fyrir þessu til-
boði. í nefndaráliti Sighvats
Björgvinssonar, Alþýðuflokki,
sagði um þetta:
„Það er mál út af fyrir sig,
hvort og þá hvernig eigi að veita
tilteknum fyrirtækjum sérstaka
fjárhagsaðstoð svo þau geti
haldið áfram rekstri. Þingmenn
Alþýðuflokksins eru reiðubúnir
til þess að taka afstöðu til slíks
máls eða tillögu þar um ef hún
kæmi fram á alþingi. Eins og frá
tillögu sjávarútvegsráðherra er
gengið er alþingi hins vegar ekki
gefinn kostur á að taka ákvörðun
um það atriði, heldur aðeins að
sjávarútvegsráðherra fái til-
tekna fjármuni til úthlutunar án
nokkurra sérstakra fyrirmæla
frá alþingi um hvernig með skuli
fara. Þingmenn Alþýðuflokksins
eru á móti slíkri tilhögun og
munu því greiða atkvæði á móti
tillögunni, en lýsa sig hins vegar
reiðubúna til þess að taka efnis-
lega afstöðu til tillagna frá ríkis-
stjórninni um hvernig mæta eigi
rekstrarerfiðleikum tiltekinna
atvinnufyrirtækja ef slík tillaga
kæmi fram á alþingi."
Við aðra umræðu um bráða-
birgðalögin í neðri deild alþingis
fluttu sjálfstæðismennirnir
Matthias Bjarnason og Matthías
Á. Mathiesen breytingartillögu
þar sem sagði: „Útfluttar skreið-
arafurðir skulu greiddar á því
kaupgengi, sem í gildi er þegar
útflutningsskjöl eru afgreidd frá
banka við gjaldeyrisskil." Með
þessu ákvæði er komið í veg
fyrir, að unnt sé að taka geng-
ismun af hinum óseldu skreiðar-
afurðum jafnt fyrirfram og þeg-
ar þær seljast. Þessi tillaga var
samþykkt gegn atkvæði sjávar-
útvegsráðherra og stjórnarsinna
en Guðmundur J. Guðmundsson,
Alþýðubandalagi, gekk til liðs
við stjórnarandstöðu.
Steingrímur Hermannsson,
sjávarútvegsráðherra, gafst ekki
upp. Fyrir þriðju umræðu um
bráðabirgðalögin flutti hann
breytingartillögu, þar sem geng-
ismunur af óseldu skreiðinni er
lækkaður um 1%, úr 6'á% í
5'á%. Þessi tillaga var einnig
felld en nú á jöfnum atkvæðum,
þar sem Hjörleifur Guttorms-
son, iðnaðarráðherra, var ekki
viðstaddur atkvæðagreiðsluna
en Guðmundur J. Guðmundsson
greiddi atkvæði með sjávarút-
vegsráðherra.
Við svo búið var málinu vísað
til einnar umræðu í efri deild al-
þingis. Henni er ekki lokið en
Steingrímur Hermannsson svar-
aði fyrirspurn Eyjólfs K. Jóns-
sonar um gengishagnaðinn af
hinni óseldu skreið á þann veg,
að hann ætlaði að sætta sig við
að hafa orðið undir í neðri deild.
Bj-Bj.