Morgunblaðið - 06.04.1983, Blaðsíða 44

juglýsinga-
síminn er 2 24 80

-K
^skriftar-
síminn er 830 33
MIÐVIKUDAGUR 6. APRÍL 1983
Niðurstaða rannsóknarnefndar flugmálastjórnar:
Mistök fhigumferðarstjóra
og varnarliðsflugvélarinnar
Gífurlegur fjöldi manna
var í Skálafelli á annan
páskadag eins og með-
fylgjandi mynd Emilíu B.
Björnsdóttur ber með sér.
Margir urðu frá að hverfa
í skíðalöndum Reykvík-
inga vegna skorts á bíla-
stæðum.
Þriðja flugvélin fékk heimild til lækkunar
í gegnum æfingasvæði Orion-flugvélarinnar
„Flugmálastjórn skilgreinir þetta atvik sem „raunverulega árekstrarhættu",
sem orsakast hafi af því að flugumferðarstjórinn veitti ekki nugumferð í
stjórnsvæði sínu athygli, og af því að nugstjóri Orion-flugvélarinnar fór ekki að
fyrirmælum flugheimildar sinnar,“ segir í skýrslu nugmálastjórnar um atvikið
suður af landinu um miðjan marz sl. þegar lá við árekstri Arnarnugsþotu og
varnarliðsnugvélar. En á blaðamannafundi í gær sagði Pétur Einarsson flug-
málastjóri að frumorsökin fyrir þessu atviki væri sú að varnarliðsvélin hefði
farið út fyrir það svæði sem henni hafði verið úthlutað til æfinga suður af
Reykjanesi. í ríkisfjölmiðlum í gærkvöldi sagði flugmálastjóri hins vegar að auk
mistaka flugstjóra varnarliðsvélarinnar hefði flugumferðarstjórinn sýnt
aðgæzluleysi.
Aðspurður sagði Pétur Einarsson
á blaðamannafundinum að flug-
málastjórn mundi ekki grípa til að-
gerða gagnvart flugumferðarstjór-
anum og hann gæti þess vegna
haldið áfram störfum óhindrað.
Það væri hins vegar í höndum sak-
sóknara hvort höfðað yrði opinbert
mál á hendur flugumferðarstjóran-
um fyrir vanrækslu í starfi. Fram
kom á fundinum að flugumferðar-
stjórinn gegndi störfum meðan á
rannsókn stóð, og sagði flugmála-
stjóri að engin ástæða hefði verið
til að leysa hann frá störfum á með-
an þar sem öll gögn málsins hefðu
legið fyrir. Strax eftir atvikið hefði
hann verið settur í hæfnispróf og
gengist undir læknisskoðun og stað-
ist hvort tveggja með ágætum.
í skýrslu flugmálastjórnar kemur
fram að flugumferðastjóranum hafi
orðið á mörg mistök við umferðar-
stjórnun sömu mínútur og atvikið
átti sér stað. Hann hafi ekki veitt
því eftirtekt er Orion-flugvélin fór
út fyrir æfingasvæðið, hann hafi
heimilað þriðju flugvélinni lækkun
niður í gegn um æfingasvæði varn-
arliðsvélarinnar, Orion-flugvélinni
var ekki úthlutað réttum ratsjár-
merkjum, jafnframt hafi hann
stýrt Orion-flugvélinni í veg fyrir
Arnarflugsþotuna með því að láta
hana beygja, og einnig hafi hann
ekki farið að reglum um upplýs-
ingamiðlun til flugmannanna um
flúgumferð í nánd þeirra.
Heldur flugumferðarstjórinn því
fram að það kunni að hafa villt
honum sýn að Orion-flugvélin var
með ratsjársvara sinn stilltan sem
þar væri á ferðinni sjónflugsflug-
vél. Einnig kvartaði hann yfir því
að líklega hefði uppsöfnuð þreyta
vegna mikils vinnuálags næstu vik-
ur á undan dregið úr afkastagetu og
viðbrögðum hans.
í skýrslu rannsóknarnefndarinn-
ar kemur fram að flugumferðar-
stjórinn hafi uúnið stífa vakta-
vinnu næstu 14 daga fyrir atvikið,
þar af 10 12-stunda vaktir, sem ým-
ist voru unnar að nóttu eða degi. í
skýrslunni er lagt til að vinnutil-
högun og vaktaskipulagi í flugturn-
um verði endurskipulögð, einkum
með tilliti til vaktlengdar og örra
breytinga frá dagvakt yfir á næt-
urvakt. Einnig að reglugerð um
hæfnisþjálfun flugumferðarstjóra
verði hrint í framkvæmd, en flug-
málastjórn fékk á sínum tíma und-
anþágu frá ákvæðum reglugerðar-
innar vegna deilna við flugumferð-
arstjóra, sem lögðust gegn hæfni-
prófunum.
Sjá nánar á bls. 27.
MJÖG MARGT fólk var í skíðalöndum Reykvíkinga á annan { páskum, raunar svo margt að lögreglan varð að
vísa fólki frá í Bláfjöllum vegna skorts á bflastæðum. Hreggviður Jónsson, formaður Skíðasambands íslands,
taldi að í skíðalöndum Reykvíkinga gætu rúmast á einum degi hátt í 20 þúsund manns, 6—7 þúsund í
Bláfjöllum og annað eins í Skálafelli og einnig á Hengilssvæðinu, þó afköstin á þeim svæðum væru ekki jafn
mikil. Á toppdegi eins og verið hafi á annan í páskum gætu því hafa verið hátt í 20 þúsund manns, sem nutu
útiverunnar í skíðalöndum Reykvíkinga.
Hreggviður sagði að þetta sýndi að það væri greinilega mjög mikil þörf fyrir bæði betri vegi á sum svæðin og
meiri þjónustu við almenning í sambandi við skíðin. „Við teljum að þetta sé lang fjölmennasta íþróttagreinin
þar sem öll fjölskyldan tekur þátt. Heilu fjölskyldurnar fara á skíði og njóta útiverunnar saman. Það breytir
engu hvað menn eru góðir, hver og einn getur fundið brekku við sitt hæfi,“ sagði Hreggviður.
Verðlag á vínum í fríhöfnum:
45% hærra í Kefla-
vík en í Amsterdam
VÍN, LÉTT og sterk, eru um 45% I
dýrari í Fríhöfninni á Keflavíkur-
flugvelli, en þau eru í fríhöfninni f I
Amsterdam í Hollandi, sem er sú
fríhöfn, sem er með mest úrval.
Þessar upplýsingar koma fram í ný-
útkominni bók um verðlag í fríhöfn-
um víðs vegar um heiminn, sem gef-
in er út af sænska útgáfufyrirtækinu
„General Publications“.
Hröpuðu 25 metra niður í sprungu á Breiðamerkurjökli:
„Ég reiknaði með að
þetta væru endalokin“
— segir Porsteinn Sigurbergsson, sem ásamt Nönnu Gunnarsdóttur slapp furðulítið meiddur úr fallinu
„Ég reiknaði með að þetta væru endalokin," sagði Þosteinn Sigurbcrgs-
son er Morgunblaðið ræddi við hann í gærkvöld. Hann varð fyrir þeirri
óskemmtilegu reynslu á skírdag, ásamt Nönnu Gunnarsdóttur, að hrapa
hálfan þriðja tug metra niður í jökuisprungu þegar þau voru ásamt
fleirum á ferð á Breiðamerkurjökli á leið til Esjufjalla á vélsleðum.
„Ég þekki nú jökulinn orðið
dálítið eftir nokkrar ferðir á
hann og bjóst sannast sagna
ekki við því að stoppa svona
snemma í sprungunni. Ég slapp
merkilega vel. Fékk að vísu 15
sentimetra langan skurð á
ofanvert ennið, sem þurfti 25
spor til að loka, en það er mesta
furða hvað maður er hress. Mað-
ur er auðvitað hálfslappur enn-
þá, enda missti ég víst talsvert
blóð.“
Þorsteinn og Nanna voru á
ferð með fólki á þremur öðrum
vélsleðum þegar óhappið varð.
Snjórinn lét skyndilega undan
og skipti engum togum að þau
hröpuðu bæði niður í sprungu,
sem opnaðist undir þeim. Vél-
sleðinn stöðvaðist fáa metra frá
brúninni, en þau hröpuðu 25
metra niður í sprunguna, en
stöðvuðust þar á snjótappa.
„Ég missti aldrei meðvitund í
fallinu og minnist þess ekki að
hafa fengið höfuðhögg," sagði
Þorsteinn og bætti því við, að
hann teldi að hann hlyti að hafa
rekið höfuðið utan í ísnibbu á
leiðinni niður. Hann og Nanna
urðu á hírast á syllunni í um
tvær klukkustundir áður en
samferðafólkið bjargaði þeim
upp úr af eigin rammleik.
Þorsteinn kvað dvölina niðri í
sprungunni ekki hafa verið mjög
óþægilega. Samferðafólkið hafði
strax náð sambandi við þau og
stappað í þau stálinu. Sagði
hann þau. strax hafa gert sér
grein fyrir, að þeim yrði bjargað
fyrr en síðar. f gegnum talstöð
kölluðu þau svo á sjúkrabrifreið,
sem kom til móts við þau frá
Höfn.
Hvorki Nanna né Þorsteinn
brotnuðu í þessu mikla falli, en
Nanna tognaði á annarri öxlinni
og hlaut nokkuð slæmt mar.
Þorsteinn hlaut hins vegar ekki
önnur teljandi meiðsl en skurð-
inn á höfðuðið.
Aðspurður sagði Þorsteinn, að
hann og kunningjafólk hans
hefðu reynt að halda til fjalla
alltaf þegar frí gæfist. Hann
hefði ekki lent í neinum óhöpp-
um af þessu tagi áður og léti
þennan atburð ekki aftra sér frá
frekari fjallaferðum. „Þetta er
óhapp, sem alltaf mátti búast við
að gæti hent,“ sagði hann.
f bókinni kemur fram, að vín
eru ódýrust um borð í flugvélum
hinna ýmsu flugfélaga. Verðvísi-
talan er sett á 100 stig í Amster-
dam, en um borð í flugvélum Air
France er vísitalan 81 stig. Hjá
Lufthansa er vísitalan 90 stig og
hjá TAP-Air Portugal er vísitalan
73. Verðvísitalan er eins og áður
sagði 145 stig í Keflavík, en til
samanburðar má nefna, að í Lon-
don er hún 137 stig, í Stokkhólmi
153 stig, í Zúrich 114 stig, í
Frankfurt 120 stig, í París 106 stig
og í Kaupmannahöfn 136 stig.
f bókinni er verðvísitalan á tób-
aki sett á 100 stig í Amsterdam, en
þá er vísitalan í Keflavík 115 stig.
Dæmi um aðrar fríhafnir eru
Kaupmannahöfn með vísitöluna
129 stig, Frankfurt með 111 stig,
London með 131 stig, París með
118 stig, Stokkhólmur með 145
stig og Zúrich með 111 stig. Ef
flugfélögin eru skoðuð kemur í
ljós, að um borð í flugvélum Air
France er vísitalan 95 stig og hjá
Lufthansa er vísitalan 124 stig.
f bókinni kemur ennfremur
fram, að liðlega 300 milljónir
manna ferðist árlega milli landa
og hafi því möguleika á þvi að
verzla í fríhöfnum víðs vegar um
heiminn.