Morgunblaðið - 07.04.1983, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. MARZ 1983
c*rr*r
Skrúfur
á báta
og skip
Allar stæröir fré 1000—4500
mm og allt að 4500 kíló.
Efni: GSOMS—57—F—45
Eða: GNIALBZ—F—60.
Fyrir öll klössunarfélög.
Skrúfuöxlar eftir teikningu.
\x
SötLðuflaMgjtUKr
JJ£>xn)©®(3Xfi) ©(ö>
Vesturgótu 1 6.
Sími14680.
Poppe-
loftþjöppur
í_
Útvegum þessar
heimsþekktu lofft-
þjöppur í öllum stærð-
um og styrkleikum,
með eða án raf-,
Bensín- eöa Diesel-
mótórs.
SöCUKFÖaQðglfLQtr
Vesturgötu 16.
Sími 14680.
SPECK
Lensi-, slor-, skolp-,
sjó-, vatns- og
holræsa-dælur.
Útvegum einnig dælu-
sett meö raf-, Bensín-
og Diesel vélum.
SöMirflaEa®(U)ir
Vesturgötu 16,
sími 13280
Fer inn á lang
flest
heimili landsins!
Jttúrgamfrlð&ífr
Athugasemd í tilefni af frétta-
flutningi Morgunblaðsins af
stefnumiðum Kvennalistans
— eftir Sigríói Dúnu
Kristmundsdóttur
f Mbl. 23. mars síðastliðinn er
eftirfarandi setning höfð eftir mér
og henni slegið upp sem fyrirsögn
á frétt um stefnumið Kvennalist-
anna: „Ekki hægt að afvopna ís-
land nema afvopnað sé á fleiri
stöðum". Ekki rekur mig minni til
að hafa viðhaft nákvæmlega þessi
orð við blaðamann Mbl., en hins
vegar er ég ekki í neinum vafa um
hvað ég sagði efnislega. Það vil ég
hér með árétta þar sem inntak
orða minna hefur greinilega skol-
ast til í meðförum blaðsins og svör
mín stytt meira en góðu hófi gegn-
ir.
Spurningarnar sem lagðar voru
fyrir mig voru tvær. Sú fyrri var
hvort ég væri hlynnt aðild íslands
að NATO og sú síðari var hvort ég
vildi hafa bandarískan her hér á
landi. Þessum spurningum hefur
hingað til verið svarað með ein-
földu já-i eða nei-i og slík svör
vildi blaðamaður Mbl. fá, en svo
einfalt tel ég málið því miður ekki
vera.
Ég svaraði blaðamann Mbl. á
þá leið að ég teldi reynsluna sýna
að það væri gagnslaust að ræða
Íað sem Mbl. kallaði varnarmál
slands á þeim grundvelli sem
þessar spurningar byðu upp á.
Þannig hefðu þessi mál verið rædd
allar götur síðan 1949 og að í dag
stæði þjóðin í svipuðum sporum og
þá hvað þau varðaði. Ég benti á
hvernig íslenskir stjórnmálaflokk-
ar hefðu gegnum árin notfært sér
þetta mál sjálfum sér til fram-
dráttar, dustað af því rykið fyrir
hverjar kosningar, notað það til að
hala inn atkvæði og síðan lagt það
á hilluna í vel merktri möppu til
að hafa til taks við þar næstu
kosningar. Það er út af fyrir sig
lýsandi í þessu samhengi að Mbl.
skuli aðeins hafa áhuga á að
spyrja um afstöðu Kvennalistanna
til „hermálsins", á grundvallar-
baráttumáli Kvennalistans,
mannréttindabaráttu kvenna, hef-
ur Mbl. ekki áhuga. Eins og ávallt
áður skal þetta mál notað til að
draga fólk i flokkspólitíska dilka,
ekki vegna þess að afdrif þess
skipti stjórnmálaflokkana endi-
lega miklu, heldur vegna þess að
þetta er mál sem þeir geta notað
til að greina sig hver frá öðrum og
til að skilgreina aðra út frá sínum
forsendum.
Ég sagði við blaðamann Mbl. að
mér fyndist þetta mál varða þjóð-
ina svo miklu að ég vildi ekki taka
þátt í með-eða-á-móti-leiknum
sem stjórnmálaflokkarnir hafa
leikið á þessu sviði sjálfum sér til
framdráttar en málinu til óþurft-
ar. Ég sagði að ég vildi reyna að
nálgast þetta mál á annan máta
til þess að reyna að svipta burt
þeirri flokkspólitisku hulu sem
liggur yfir þessu máli og sem
hindrar alla sýn á þann veruleika
sem við okkur blasir, veruleika
gjöreyðingarhættunnar sem nú
ógnar öllu lífi á jörðinni.
Ég sagði að af þessum sökum
yrðum við að ræða um afvopnun
ekki aðeins hvað ísland varðaði
heldur yrði jafnframt að ræða
þessi mál á víðari grundvelli. Ann-
ars vegar kæmumst við hvorki
lönd né strönd á þeim vettvangi
fyrir hefðbundnum flokkspólitísk-
um dilkadrætti, og hins vegar
væri ísland hluti af heild og þá
heild yrði að taka með í reikning-
inn þegar við værum að ræða um
afvopnun fslands.
Við Kvennalistakonur erum
friðarsinnar, við teljum alla heri
alls staðar hættulega, einnig þann
sem hér er, og við erum á móti
öllum hernaðarbandalögum, einn-
ig því sem við erum í. Við teljum
að ógnarjafnvægi tryggi ekki frið-
inn, það sér hvert mannsbarn að
gjöreyðingarvopnin eru hættuleg.
En er það fullnægjandi svar við
þeirri ógn sem við okkur blasir að
berjast fyrir því að fá vígbúnaðinn
fluttan um set út fyrir íslenska
lögsögu? Ná eyðileggingaráhrif
vopnanna ekki til okkar þrátt
fyrir það? Drepa þau ekki börnin
okkar eftir sem áður? Hvað vitum
við í rauninni um það hvaða víg-
búnaður er hér á landi og í næsta
nágrenni við okkur? Hvaða upp-
lýsingum um þessi efni er haldið
leyndum fyrir landsmönnum og
hvers vegna? Hvernig er tengslum
íslensks efnahagslífs og hernað-
arhagsmuna í reynd varið? Hvers
vegna hafa þeir sem aðstöðu hafa
haft til að gera eitthvað í þessum
málum ekkert gert?
Við slíkum spurningum verðum
við að fá svör til að geta ákveðið
hvernig best er að taka á þessum
málum og slík svör liggja ekki á
lausu við núverandi aðstæður. Til
að fá svör þurfum við að hafa að-
gang að og koma á framfæri rétt-
ari og nákvæmari upplýsingum
um þessi mál og við verðum að
reyna að ræða um þau á annan
máta en verið hefur. Við verðum
að leysa þau úr þeim flokkspóli-
tísku viðjum þar sem þau hefur
dagað uppi og við verðum að ræða
þau heiðarlega og af fyllstu alvöru
því þau varða líf og dauða okkar
allra.
Með þökk fyrir birtinguna.
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir.
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir skipar
1. sæti Kvennalistans í Reykjavík.
Aths. ritstj.
í viðtali við Morgunblaðið sagði
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir
orðrétt: „Ég held að það sé ekki
hægt að afvopna ísland nema það
sé afvopnað á fleiri stöðum í einu.“
Biaðamaðurinn sem átti samtalið
við Sigríði Dúnu tók ummæli
hennar niður á segulband og vél-
ritaði þau síðan upp eftir því. Það
afrit er til í fórum Morgunblaðs-
ins. Þessi ummæli voru síðan not-
uð í fyrirsögn á frétt blaðsins um
viðhorf frambjóðenda á Kvenna-
HÆSTIRÉTTUR hefur fellt dóm í
máli sem skapaðist vegna sambýlis-
erfiðleika í húsinu Þingvallastræti
22 á Akureyri. Niðurstaða dómsins
var sú að stefndu í málinu, Danielle
Somers Jónsson og Ólafi Ragnari
Jónssyni, eru skylduð til að flytja út
úr íbúð sinni í Þingvallastræti 22,
innan þriggja mánaða frá birtingu
dómsins að telja. Þá var stefndu og
gert að greiða 25.000 krónur í máls-
kostnað.
Aðalkrafa áfrýjanda í málinu,
Grímu Guðmundsdóttur, var sú að
stefndu verði gert skylt að flytjast
úr íbúð þeirra í Þingvallastræti 22
á Akureyri og jafnframt var kraf-
ist málskostnaðar.
í umfjöllun Hæstaréttar um
ávirðingar stefndu segir að sorp-
haugur hafi verið í húsinu
Þingvallastræti 22 á lokuðum
gangi milli húss og bílskúrs um 10
lista til utanríkis- og varnarmála.
Við því er ekkert að segja og er í
raun fagnaðarefni að Sigrfður
Dúna skuli nú vilja skýra nánar
hvað hún átti við með þessum um-
mælum sínum sem snúast i raun
um gagnkvæma afvopnun. Hitt er
með öllu ástæðulaust fyrir hana
að skella skuldinni á blaðamann
Morgunblaðsins fyrir að hafa birt
ummælin á prenti. Varla sam-
ræmist það mannréttindabaráttu
kvenna að hengja bakara fyrir
smið?
Af grein Sigríðar Dúnu má ráða
að henni þyki ekki mikið til þess
koma „sem Mbl. kallaði varnarmál
íslands". Staðreynd er þó að vegna
þessa máls hafa menn skipað sér í
stjórnmálaflokka á íslandi og það
er meira að segja eitt af þeim mál-
um sem ræður mestu um almenna
stjórnmálaþátttöku mikils hluta
landsmanna. Ástæðan fyrir þessu
er einföld, þótt Sigríður Dúna sýn-
ist ekki koma auga á hana: Það er
í senn verið að fjalla um stríð og
frið, líf og dauða, og sjálfstæði ís-
lensku þjóðarinnar, sess hennar í
samfélagi þjóðanna. Það er at-
hyglisvert að Sigríður Dúna minn-
ist ekkert á sjálfstæðismál þjóðar-
inar í athugasemd sinni. Hún
gleymir forsendunum fyrir því að
Islendingar ákváðu að gerast aðil-
ar að Atlantshafsbandalaginu og
gera varnarsamning við Banda-
ríkin. Án tillits til þekkingar
manna og þá ekki síst frambjóð-
enda til alþingis á hermálum ættu
daga skeið í aprílmánuði 1977 og
hafi stefndi, Ólafur, ekki fjarlægt
sorpið fyrr en heilbrigðisfulltrúi
hótaði að láta gera það á kostnað
Ólafs og undir lögregluvernd. í
júlímánuði sama ár voru öll ör-
yggi fyrir kjallaraíbúð skrúfuð úr,
en í þeirri íbúð bjó Dusine Krist-
jánsson. Þá var búið að raða sfld-
arflökum I hurðarfals skáps þess,
sem rafmagnstaflan var I og við-
urkenndi stefnda, Danielle, að
hafa komið þessum flökum fyrir.
Segir Hæstiréttur að skýringar
hennar á þessu framferði séu
„fráleitar og verkið sýnilega unnið
til þess eins að valda áfrýjanda og
leigjanda hennar vandræðum".
Þá var ágreiningur á milli
áfrýjanda, Grímu, og stefndu,
Ólafs og Danielle, um steinvegg
sem reistur var í kjallara hússins
af stefnanda, en stefndu töldu að
þeir að hafa myndað sér afdrátt-
arlausa skoðun á því hvaða ráð
eru nauðsynleg til að varðveita
sjálfstæði íslensku þjóðarinnar og
lýðræðislega stjórnarhætti —
tryggja frið með frelsi. Mannrétt-
indabarátta kvenna er markleysa
nema þessar grundvallarforsend-
ur séu varðveittar.
Sigríður Dúna Kristmundsdótt-
ir varpar fram ýmsum spurning-
um um hernaðarlega þætti varn-
anna og segir að svör við þeim séu
nauðsynleg til að „við“ getum
ákveðið „hvernig best er að taka á
þessum málum og slík svör liggja
ekki á lausu við núverandi aðstæð-
ur“. Menn þurfa ekki einu sinni að
hafa haft það í huga að bjóða sig
fram til þings til að afla sér upp-
lýsinga um þau atriði varðandi
varnir íslands sem Sigríður Dúna
tíundar í spurningum sínum. Hún
velur þann kost sem allir velja
sem vita ekki sjálfir mikið um
ákveðinn málaflokk að halda því
fram að aðrir viti jafnvel minna.
Herstöðvaandstæðingum hefur
lengi dugað að tala á þessum nót-
um og allar upplýsingar um ör-
yggismál þjóðarinnar voru „leyni-
upplýsingar" samkvæmt þeirra
kokkabókum fram á síðustu miss-
eri. En meira að segja þeir eru
teknir til við að ræða málin á
grundvelli viðurkenndrar vitn-
eskju og hættir að ala á því að
þetta sé allt svo „dularfullt".
Kvennalistinn kýs hins vegar að
hverfa nokkur ár aftur í tímann
og grípa til hinna úreltu aðferða
herstöðvaandstæðinga að segjast
ekki geta rætt málið af því að ekk-
ert sé um það vitað. Ef Sigríður
Dúna heldur að með þessu sé hún
„að svipta burt þeirri flokkspóli-
tísku hulu sem liggur yfir þessu
máli og hindrar alla sýn á þann
veruleika sem við okkur blasir,
veruleika gjöreyðingarhættunnar
sem nú ógnar öllu lífi á jörðinni" á
hún langt í land að ná markmiði
sínu, því að hún er á vitlausri leið.
Áður en til kosninga kemur
verða kvennalistarnir að gera
hreint fyrir sínum dýrum og skýra
frá því undanbragðalaust, hver
stefna þéírra er í grundvallarmáli
eins og öryggismálum landsins.
Kjósendur eiga rétt á því. Margir
greiða atkvæði I alþingiskosning-
um í samræmi við skoðanir sínar
á þessu lífshagsmunamáli þjóðar-
innar. Ekki síst konur.
mað staðsetningu veggsins væri
gengið á eignarhluta þeirra. Gögn
málsins sýna að margsinnis hafi
spjöll verið unnin á veggnum og
segir Hæstiréttur ljóst, að þau
hafi verið unnin frá íbúð stefndu
þannig að telja megi sannað að
þau beri ábyrgð á skemmdunum.
Þá hefur komið fram í málinu
að stefnda, Danielle, hafi meinað
Grímu að láta slá túnblett við hús-
ið í júlímánuði árið 1979 og réðst
Danielle á Grímu í áframhaldi af
því. Auk þessa eru fleiri ávirð-
ingar tilfærðar í dóminum.
Hæstiréttur segir að sannað sé
að stefndu hafi gerst sek um
stórkostleg og ítrekuð brot á
skyldum sinum gagnvart áfrýj-
anda, Grímu, og samkvæmt því
verði að taka til greina kröfu
hennar um að stefndu verði gert
skylt að flytjast úr húsinu.
Hæstiréttur dæmir í máli íbúa Þingvallastrætis 22 á Akureyri:
Gert að flytjast úr eigin íbúð vegna
ítrekaðra brota á skyldum sínum