Morgunblaðið - 07.04.1983, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. MARZ 1983
39
Minning:
Njáll Guðmundsson
fv. skólastjóri
anna og var lengi skipstjóri á
bandarískum fiskveiðiskútum hér
við land, með aðsetur á Þingeyri.
Móðir Arnórs var Halldóra
Friðgerður Sigurðardóttir, fædd
að Steinhólum í Jökulfjörðum árið
1893.
Arnór ólst upp í stórum systk-
inahóði, en eldri honum voru:
Friðrik Diego, Þorkell, Sigriður og
Sigurður er dó ungur, og yngri þau
Uni, Jón, Guðrún, Þorsteinn og
fóstursystirin Vala. Fjölskyldan
fluttist úr Unuhúsi að Mjóstræti
4, þaöan að-Nýlendugötu 11, en
byggði að lokum húsið að Stein-
hólum við Kleppsveg, þar sem Sig-
ríður Hjálmarsdóttir, systir Arn-
órs, býr enn.
Stutt var í sundlaugarnar í
Laugardal frá Steinhólum, enda
notfærði Arnór sér það óspart og
varð snemma góður sundmaður.
Svo var það líka hið spennandi
flugævintýri, sem tók hug hans
allan og ekki svo langt að fara inn
í Vatnagarða, en þar lentu sjó-
flugvélarnar og höfðu sitt aðsetur.
Ferðir hans þangað urðu æði
margar og áhugi hans fyrir flug-
inu svo mikill að eitt sinn fékk
hann skólabróður sinn til að segja
kennaranum að hann væri forfall-
aður vegna botnlangabólgu, en var
raunar langdvölum í Vatnagörð-
unum. Þá var líka sjálfsagt mál að
taka þátt í sviffluginu og stjórna
þeim tígulegu, hljóðiátu flugum
um loftin blá, enda sparaði hann
hvorki tíma né fyrirhöfn til að
stunda þá ágætu íþrótt í tóm-
stundum sínum.
Það lýsir vel skapfestu Arnórs,
að er hann hafði aldur til, vildi
hann nema loftskeytafræði, en
fékk ekki inngöngu í skólann er
námið hófst, vegna þess að hann
hafði þá ekki lokið gagnfræða-
prófi, sem tilskilið var. Engu að
síður settist hann þar á skólabekk,
en kennarar virtu hann ekki við-
lits lengi vel, þar til leið að jólum,
þá tók skólastjórinn hann eitt
sinn upp í erfiðu verkefni og kom
ekki að tómum kofanum. Eftir það
fór hið besta á með þeim og nám
og próf gengu að óskum. Gagn-
fræðaprófinu lauk hann svo síðar,
er tóm gafst til.
Arnór starfaði sem loftskeyta-
maður á togurum og farskipum
um hríð og eftir að hann kynntist
starfi breska flughersins hér á
landi á stríðsárunum, sótti hann
um og fékk inngöngu í RAF,
breska flugherinn. Var hann svo
við nám og störf í Bretlandi um
skeið, á þeirra vegum.
Haustið 1945 var hann svo, eins
og áður segir, í hópi þeirra fjög-
urra, sem fyrstir hófu nám í flug-
umferðarstjórn hér á landi, hjá
Bretum á Reykjavíkurflugvelli, og
einn hinna fimm fyrstu varðstjóra
er tóku við flugumferðarstjórn-
inni af breskum flugumferðar-
stjórum, í maíbyrjun 1946.
Mikil ábyrgð hvíldi á þessum
frumherjum við mótun nýrrar
starfsgreinar, en með góðri sam-
vinnu og einlægum áhuga tókst að
koma flugöryggismálunum í far-
sælan farveg, þó tæknibúnaður
væri frumstæður og mörg ljón á
veginum.
Arnór kenndi flugmönnum og
flugumferðarstjórum blindflug
um skeið, í æfingatækjum sem
Flugmálastjórn hafði fengið hjá
breska flughernum. Fyrsti flug-
málastjórinn, Erling Ellingsen,
sýndi Arnóri það traust að fela
honum, fyrstum íslendinga, flug-
vallarstjórn á Keflavíkurflugvelli
1946-1947.
Við Arnór vorum báðir í hópi
þeirra 5 flugumferðarstjóra, er
fyrstir fóru héðan til framhalds-
náms við skóla bandarísku
flugmálastjórnarinnar í Okla-
homa síðari hluta árs 1953. Náms-
hópurinn nefndist TF 12 og er
margs að minnast frá þeim góðu
dögum. Við höfum margsinnis
komið saman um þetta leyti árs til
að minnast námsdvalarinnar og
samverunnar vestra, en í marslok
1954 héldum við frá Oklahoma, 3
til Rochester, en 2 til Syracuse, í
New York-fylki, til framhalds-
náms. Nú eru þeir félagarnir frá
Syracuse báðir horfnir af vett-
vangi þessarar tilveru á vit hinnar
næstu.
Arnór hafði mikinn áhuga fyrir
félagsmálum, hann var um hríð
formaður Félags flugmálastarfs-
manna ríkisins og sat í fyrstu
stjórn Félags íslenskra flugum-
ferðarstjóra, sem stofnað var í
október 1955.
Þá var hann einn af forustu-
mönnum Kiwanis-hreyfingarinn-
ar hér á landi og annar forseti
klúbbsins - Heklu. Hann gerðist
einnig félagi í Oddfellow-félags-
skapnum árið 1962 og naut þar
mikils trausts og gegndi ýmsum
trúnaðarstörfum. Fyrir hans orð
gerðist ég einnig félagi 1 þeim
ágæta félagsskap og er sannarlega
margs góðs að minnast frá sam-
vistunum þar, ekki síður en frá
vettvangi samstarfsins við flug-
umferðarstjórnina um 30 ára
skeið.
Árið 1955 tók Arnór við störfum
yfirflugumferðarstjóra flug-
stjórnarmiðstöðvar og flugturns í
Reykjavík, annar maðurinn sem
gegndi því starfi, en þar er sann-
arlega í mörg horn að líta, bæði í
innlendu og erlendu samstarfi.
Hann sótti ýmsa fundi og ráð-
stefnur erlendis á vegum starfsins
og eignaðist þar fjölda vina.
Hinn 2. september 1943 kvænt-
ist Arnór eftirlifandi konu sinni,
Guðfinnu Vilhjálmsdóttur frá ísa-
firði. Þau eignuðust stóran og
myndarlegan barnahóp: Selmu,
sem er gift Magnúsi Jónssyni stór-
kaupmanni, Hjálmar flugumferð-
arstjóra, kvæntan Önnu S. Krist-
jánsdóttur, Halldóru Friðgerði,
gifta Arngeiri Lúðvíkssyni stór-
kaupmanni, Hörð flugumferðar-
stjóra, kvæntan Emmu Magnús-
dóttur, Jóhann Pétur yfirverk-
stjóra hjá Reykjavíkurborg,
kvæntan Jenný Jónasdóttur,
Ölmu, gifta Ævari Gestssyni hús-
asmið, og Guðfinnu Hrefnu, gifta
Karvel Jóhannssyni verkstjóra.
Vorið 1974 syrti í álinn, Arnór
veiktist mjög alvarlega, tvísýnt
var um líf hans og honum var
varnað máls um sinn. Með ein-
stæðum viljakrafti komst hann
aftur á fætur, þótt hann næði ekki
fullri heilsu, jafnvel til starfa
hluta úr degi, við skrifstofustörf
flugumferðarstjórnarinnar, þar
sem starfsreynsla hans og þekking
var svo mikils virði. En það starf
varð ekki til langframa, heilbrigð-
iskröfur til flugumferðarstjóra
eru strangar. Arnór fann sér fljótt
önnur viðfangsefni, enda athöfn
þörf öllum nauðsyn. Hann undi
löngum við myntsöfnun og frí-
meiki og átti orðið myndarlegt
safn þeirra muna. Þau hjónin
ferðuðust, jafnvel langferðir er-
lendis og hann átti margar góðar
stundir með fjölskyldu sinni og
vinum og alltaf var gaman að
hitta hann að máli. Ég minnist
þess er ég sem oftar kom á heimili
þeirra Arnórs og Guðfinnu, að
Hæðargarði 44, fyrir ári, er Arnór
varð sextugur. Málverkið, sem Jó-
hannes Kjarval málaði af Arnóri,
blasti við, með þeim sterku áhrif-
um sem þeim stórmerka lista-
manni einum var svo lagið að ná.
Svo sannarlega voru þau hjón
höfðingjar heim að sækja og hafa
margir notið þeirra frábæru
gestrisni. Okkur starfsbræðrum
hans varð stundum að orði, að
Arnór hefði á margan hátt skap-
lyndi stórhöfðingja, og venjulegt
umhverfi og efni stundum reynst
honum þröngur stakkur. Kastalar
fyrri alda, með tiiheyrandi tign,
hefðu verið betur við hæfi.
En enginn ræður sínum næt-
urstað. Hin alvarlegu veikindi
börðu enn að dyrum. Til allrar
hamingju var hans trausti
lífsförunautur og eiginkona við
hlið hans þá, eins og jafnan áður.
Leitað var tafarlausrar læknis-
hjálpar, en mannshöndin var
máttvana gagnvart kallinu að
handan, nú skyldi vinur okkar
nema lönd nýrrar tilveru, við hin
dveljumst hér áfram — um sinn.
Við starfsbræður Arnórs í Fé-
lagi flugumferðarstjóra þökkum
honum gifturíkt samstarf í öll
þessi ár, og vottum Guðfinnu,
börnum þeirra, barnabörnum,
systkinum Arnórs og öðrum
vandamönnum, okkar innilegustu
samúð.
Valdimar Ólafsson
Fæddur 3. nóvember 1914
Dáinn 18. mars 1983
í ársbyrjun 1980 kom Njáll Guð-
mundsson til starfa í Austurbæj-
arskólann, gamall og margreynd-
ur liðsmaður í kennarastétt. Njáll
lauk kennaraprófi 1941, kenndi
um hríð við Langholtsskólann uns
hann varð skólastjóri Barnaskól-
ans á Akranesi árið 1954.
Er Njáll kom til starfa við Aust-
urbæjarskólann hafði hann látið
af störfum sem skólastjóri, enda
var hinum svonefnda eftirlauna-
aldri náð. En starfsorkan virtist
lítt skert og áhuginn á að starfa
að kennslumálum var brennandi.
Við Austurbæjarskólann tók hann
að sér það erfiða verkefni að ann-
ast kennslu og uppeldislega hand-
leiðslu þeirra nemenda sem þurfa
lengri tíma til að tileinka sér
námsefni efstu bekkja grunnskól-
ans en allur þorri nemenda. Hon-
um tókst á skömmum tíma að ná
í dag er kvaddur Ólafur Gutt-
ormsson Stýrimannastíg 3, hér í
borg. Ólafur var fæddur á Kárs-
stöðum í Helgafellssveit 9. des-
ember 1919, sonur Guttorms
Andréssonar arkitekts og seinni
konu hans, Guðrúnar Þorkelsdótt-
ur. Guttormur faðir hans var son-
ur Andrésar Bjarnasonar söðla-
smiðs í Reykjavík og konu hans,
Guðlaugar Jónsdóttur, Gutt-
ormssonar prófasts í Hjarðarholti
í Dölum.
Guðrún móðir ólafs var dóttir
Þorkels ‘Hreinssonar trésmiðs í
Reykjavík. Einn bróður átti ólaf-
ur, Magnús Guttormsson loft-
skeytamann.
Ólafur ólst upp á miklu menn-
ingarheimili þar sem bókmenntir
og listir skipuðu veglegan sess,
foreldrar hans höfðu bæði dvalist
við nám í Kaupmannahöfn, Gutt-
ormur í húsagerðarlist við Kunst-
akademiuna, en Guðrún við
saumanám. Að loknu stúdents-
prófi frá Menntaskólanum í
Reykjavík árið 1940, stóð hugur
góðu sambandi við nemendurna og
leiðbeina þeim svo að framfarir
urðu framar vonum. Um síðustu
áramót voru þessir nemendur
teknir í Iðnskólann þar sem þeir
njóta nú kennslu í verklegum
greinum, en Njáll sleppti ekki af
þeim hendi, kenndi þeim bóklega
þætti námsins og fylgdist með
framgangi þeirra í Iðnskólanum.
Á þann hátt nutu þeir áfram
handleiðslu Njáls og gátu snúið
sér til hans með vandamál sín.
Það er ómetanlegt hverjum
skóla að hafa hina hæfustu kenn-
ara. Ég tel að Njáll heitinn Guð-
mundsson hafi verið einn þeirra.
Hann lagði metnað sinn í að sinna
nemendum sínum af kostgæfni
svo að þeir yrðu færir um að
standa á eigin fótum í lífsbarátt-
unni.
Hin skyndilega brottkvaðning
Njáls heitins Guðmundssonar úr
þessum heimi varð okkur sam-
starfsmönnunum og nemendum
Ólafs til náms í arkitektúr en þá
var síðari heimsstyrjöldin skollin
á og ekki auðvelt fyrir íslenska
námsmenn að fara utan til náms,
svo frekari námsdraumar voru
lagðir á hilluna. Þótt ólafur
tengdafaðir minn væri fremur
dulur maður hefur mér þó fundist
nokkurrar eftirsjár gæta er þessi
mál báru á góma.
A stíðsárunum var ólafur túlk-
ur hjá Bretum og síðar Banda-
ríkjamönnum, en síðar hóf hann
samstarf við föður sinn við húsa-
teikningar allt þar til faðir hans
lést árið 1958, en síðan í samvinnu
við aðra. Einnig starfaði Ólafur í
mörg ár á teiknistofu Borgarverk-
fræðings.
Árið 1943 kvæntist ólafur Hel-
enu Geirsdóttur Zoéga og eignuð-
ust þau þrjár dætur, elst er Anna
Guðlaug, gift undirrituðum, Helga
Guðrún, gift Halldóri Pálssyni, og
yngst Erna ólöf, gift Michael
Rothe.
Barnabörnin eru orðin sjö og nú
á dögunum fæddist fyrsta lang-
Guðný Jóna Jóns-
dóttir — Minning
Fædd 31. janúar 1919
Dáin 3. mars 1983
Mig langar með þessum línum
til þess að kveðja frænku mína
Guðnýju Jónu. Hún andaðist í
Borgarspítalanum 3. mars sl. eftir
tæplega 5 mánaða erfiða sjúk-
dómslegu. Hún hafði ekki gengið
heil til skógar síðustu ár. Gekkst
hún meðal annars undir heilaupp-
skurð fyrir rúmu ári, en fólk
heyrði hana aldrei kvarta.
Fátt er manni dýrmætara í líf-
inu en að eiga góðan vin. Nú þegar
ég kveð hana og minningarnar
þyrlast upp í huga minn, þá er
margs að minnast. Gugga, eins og
hún var alltaf kölluð, var fædd á
Kalmarstjörn í Höfnum, dóttir
hjónanna Sigríðar Sigurðardóttur
og Jóns Björgvins Sigurðssonar.
Móður sína missti Gugga þegar
hún var 9 ára gömul, og stóð Jón
þá uppi með tvær dætur móður-
lausar. Þá hófst í raun alvara lífs-
ins. Seinna kvæntist Jón aftur
Margréti Helgadóttur og með
henni eignaðist hann tvo syni. Hjá
föður sínum og Margréti ólst hún
upp, en systur hennar var komið í
fóstur hjá föðurömmu sinni.
Gugga var gift Sigurði Lúðvík
ólafssyni frá Súgandafirði og
eignuðust þau 11 mannvænleg
börn og eitt barnabarn ólu þau
upp að auki. Einn son sinn, Elías,
misstu þau þegar hann var 24 ára.
Var það mikið áfall fyrir þau
hjónin. Eitt er víst, að það hafa
verið miklir fagnaðarfundir hjá
þeim mæðginum að hittast, því að
Gugga vissi að hverju dró og var
farin að hlakka til endurfund-
anna.
Gugga var mjög iðin, vandvirk
og afkastamikil kona, þess sáust
best merki þegar saumaðar voru
flíkur upp úr litlu efni en úr varð
kraftaverk. Gugga var fríð kona,
létt í lund og hafði ákveðnar skoð-
anir. Hún var sjálfstæð og sjálf-
stæðiskona alla tíð. Starfaði hún
mikið að félagsmálum um nokk-
urra ára skeið í Kópavogi, því þar
bjuggu þau hjónin lengst af bú-
skaparárum sínum.
Þessi fátæklegu kveðjuorð eru
bara brot af því sem ég vildi segja,
því það var alltaf pláss í litla hús-
inu hjá Guggu og Sigga við Kárs-
nesbrautina, þótt óvæntan lítinn
gest bæri að garði fyrirvaralaust
Ólafur Guttorms-
son — Minning
skólans mikið áfall, en sárastur
harmur er kveðinn að dóttur hans
og syni, tengdabörnum og barna-
börnum. Þeim votta ég mína
dýpstu samúð og megi algóður guð
styrkja þau harmi gegn.
Við í Austurbæjarskólanum
minnumst hans einkum vegna ein-
staklega hlýs viðmóts og hógværð-
ar í daglegum samskiptum. Þökk-
um samfylgdina. Fari hann í friði.
Alfreð Eyjólfsson
og langaði til að gista, bara svona
að gamni, eins og ég gerði oft.
Þetta sýndi best hvern mann hún
hafði að geyma, því ávallt var
pláss fyrir einn í viðbót í hjarta
hennar, og allt vildi hún fyrir alla
gera.
Kveð ég hér frænku mína með
þökk fyrir allt og allt. Að lokum
sendum við fjölskyldan í Stang-
arholti 2, Sigurði, börnunum og
fjölskyldum þeirra okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Þeir sem mér unnu eru dánir
ojj umhyggja — hún fór meó þeim.
Nú hvert ég etii engir spyrja
og engir nær ég komi heim.
(Jens Hermannsson)
Ellý
afabarnið. Helena og Olafur slitu
samvistum.
Lífshlaup tengdaföður míns
varð stutt, þar skiptust á skin og
skúrir eins og hjá okkur flestum,
hann var prúðmenni mikið, vel
hagmæltur eins og hann átti kyn
til. Bridgespilari var hann og góð-
ur, það vitna margir fallegir verð-
launagripir um, fróður var hann
og skemmtilegur til viðræðna.
Nú er skarð fyrir skildi og sökn-
uður ríkir í hugum ástvina hans,
en við trúum því að vel hafi verið
tekið á móti honum handan móð-
unnar miklu.
Einar Benediktsson