Morgunblaðið - 07.04.1983, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. MARZ 1983
© '963 Uniimwl Prtw Syf>d»c«l« / '3
E9 aeUc\ cxb -íöí ö'SríS f a-T
bess’um raksp!/^."
ósí er ...
... ad gefa henni
„ Vibhald“.
Með
morgimkaffLnu
TU Rw U S Pat. Ofl ->« rights r«s*rv»0
*1M2 Lw Angataa Tknaa Syndlcata
Argangurinn 1962? — ofsa árgang helv ... sem hefur verið að
ur það! svekkja gestina í dag!
HÖGNI HREKKVÍSI
Held að hér sé akur fyr-
ir fjölmiðlana að erja
Gestur Sturluson skrifar:
„Velvakandi.
Einn af stjórnendum útvarps-
þáttarins „Gull í mund" fór niður í
Austurstræti hér á dögunum til að
forvitnast um, hve vegfarendur
væru vel að sér í kristnum fræð-
um; spurði þá, hvað þeir vissu um
bænadagana og páskana. Úrtakið
var að vísu ekki stórt, eitthvað sjö
átta manneskjur, en útkoman var
sú, að aðeins einn gat svarað ein-
hverju um þessa helgidaga og af
hvaða tilefni þeir væru haldnir
heilagir. Hinir vissu bókstaflega
ekki neitt, stóðu alveg á gati.
Ekki kom mér þetta alveg á
Húsmóðir skrifar:
„Góður maður sagði: „Glæpur
kapítalismans felst í því, að þeir
sem auðmagnið höfðu borguðu
ekki nógu hátt kaup, svo að það
myndaðist félagslegt óréttlæti.“
Þetta sáu menn fljótt, og þess
vegna kom verkfallsrétturinn. Þá
hlýtur glæpur kommúnismans að
liggja í því að taka hann aftur af
verkamönnunum. Tjáningarfrels-
ið var líka tekið og valdbeitingin
ein tók við. Skáldin, sem fyrir
byltinguna í Rússlandi skrifuðu
tárvotar lýsingar á óréttlætinu,
sem þróaðist á meðan enginn var
verkfallsrétturinn, þau eru öll far-
in. 1 Rússlandi eru þau, sem ekki
voru hreinlega drepin, vistuð á
geðveikrahælum eða í þrælabúð-
um, og þar eru líka mennirnir,
sem reyna að berjast fyrir bættum
kjörum almennings.
Mörg skáld féllu fyrir blekking-
um kommúnismans, enda voru
þau óspart notuð og þeim beitt
fyrir áróðursvagninn. Þau gerðu
sitt gagn, en þegar frá leið og farið
var að framkvæma helstefnuna,
þá gengu þau af trúnni og ventu
kvæði sínu í kross, eins og Orwell
og Steinn Steinarr og fleiri. Þá
hættu áróðursbókaforlögin að
gefa út verk eftir þau. Þess í stað
endurprenta þau það sem passar
fyrir Kremlarherrana. Þau skáld
sem enn trúa á ofbeldi kommún-
ismans og dá stjórnaraðgerðirnar
f Suður-Víetnam, innrásina í
Kampútseu og samþykkja, að
verkamennirnir í Víetnam vinni
af þjóðinni stríðsskuldirnar við
óvart. Ég hafði það einhvernveg-
inn á tilfinningunni, að áhugi og
þekking þjóðarinnar á kristnum
fræðum væri um það bil á þessu
stigi, a.m.k. hjá yngri kynslóðinni.
Én það var annað sem kom mér
á óvart. Spyrjandinn, sem var Sig-
ríður Árnadóttir að mig minnir,
hringdi á eftir í séra ólaf Skúla-
son dómprófast og spurði hann,
hvernig honum hefði litist á svör-
in. Það er skemmst frá að segja,
að þetta virtist koma honum gjör-
samlega á óvart. Þessi ágæti
kennimaður kom alveg af fjöllum.
Og þá vaknaði spurning hjá
mér: Ber þetta ekki vott um, að
Rússa með því að þræla í Síberíu
fyrir 40% af kaupinu en Rússar
hirði afganginn, þeim ferst eins og
þeim, sem glaðir kyssa á böðuls-
höndina og eiga fyrirlitninguna
eina skilið frá öllum, sem frelsi og
mannréttindi meta.
Almenningur las Charles Dick-
ens og fleiri, svo að það var auð-
velt fyrir kommúnistana að kom-
ast til valda í verkalýðsfélögunum,
og þar gátu þeir gert mestu
óhæfuverkin. En verkamennirnir
sáu fljótt í gegnum svikavefinn og
núna fá kommúnistarnir ekki at-
kvæðin frá verkamönnum, enda
alls staðar að verða áhrifalausir í
hinum frjálsa heimi.
Það er fróðlegt að fylgjast með
atkvæðatölunum, sem þeir fá í
lýðræðisríkjunum, hvar sem er í
heiminum. Sannleikurinn er sá, að
með verkfallsréttinum eru verka-
mennirnir eins réttháir og þeir
sem þurfa að ávaxta sitt pund.
Þessir aðiljar hafa fjöregg þjóð-
anna í hendi sér og þar af leiðandi
eru hinir frjálsu verkamenn orðn-
ir tregir til að fara í verkfall, sem
ekkert færa þeim í aðra hönd, og
hiirír sem hjá ríkinu vinna fá
kauphækkun án þess að fórna
nokkru. í Danmörku og fleiri lönd-
um spyrna verkamenn við fótum,
og á þá verkalýðsforingja, sem
heimta verkföllin, er ekki lengur
hlustað, og þeir tapa þingsætum
sínum um allar jarðir. Gott á sú
þjóð, sem ekki hlustar á þá, sem
til hennar koma i sauðargærum
kommúnismans."
prestastéttin sé að sumu leyti
hálfeinangruð, búi í eins konar
fílabeinsturni og viti ekki nógu
vel, hver staða hennar og kirkj-
unnar er meðal þjóðarinnar? Að
vísu stendur í opinberum skýrsl-
um, að 90% þjóðarinnar séu í
þjóðkirkjunni, en það segir bara
ekki alla söguna. Skýrslur segja
stundum svo lítið.
En ég er smeykur um, að þetta
sé ekkert einsdæmi hjá presta-
stéttinni. Mér virðist þjóðin vera í
auknum mæli að skiptast upp i
einangraða hópa, þar sem hver
baukar í sinu horni. Ég óttast, að
haldi svo fram sem horfir, komi að
því, að við eigum fátt af sameig-
inlegum áhugamálum, nema ef
vera skyldi Dallas.
Ég held, að það sem okkur ís-
lendinga vanti, sé sjálfsrýni.
Hvernig erum við sem þjóð? Hvar
erum við staddir og hvert erum
við að fara? Ég held, að við gerum
of mikið af því að gana áfram í
einhvers konar samblandi af
stressi og andlegum sljóleika. Það
sem vakti mig til umhugsunar um
þetta var fyrrgreind könnun niðri
í Austurstræti. Úrtakið var að
vísu lítið, eins og áður er sagt, en
var þó nokkur vísbending, að mínu
mati.
Og þá kem ég að því, sem ég
ætlaði að segja að endingu. Ég
held, að hér sé akur fyrir fjölmiðl-
ana að erja, t.d. dagblöðin. Þar á
ég við skoðanakannanir af ýmsu
tagi, þar sem reynt væri að kanna
þá andlegu strauma, sem eru að
verki í þjóðardjúpinu. Að vísu
hafa oft verið gerðar skoðana-
kannanir, og á ég þar við kannanir
DV og Helgarpóstsins, en þær
hafa verið alltof einhliða, að mér
finnst. Þær hafa alltaf og ævin-
lega snúist um það sama, pólitík
og aftur pólitík. Sama rórillið aft-
ur og aftur. Hvort menn vilji held-
ur Gunnar eða Geir, Vilmund eða
Jón Baldvin, óla Jó eða ólaf
Ragnar. Á þessu jagi eru flestir
orðnir hundleiðir, enda upp undir
helmingur fólks, sem neitar að
svara.
Mér er fullljóst, að vandaðar
skoðanakannanir eru bæði vanda-
samar og dýrar. T.d. ber að varast
að spyrja þannig, að í spurningun-
um felist dulinn þrýstingur um
ákveðið svar, en ég held, að þetta
væri þess vert að reyna það.
Áð lokum ein lítil ábending til
ykkar Morgunblaðsmanna:
Hvernig væri, að þið riðuð á vað-
ið?“
Gott á sú þjóð