Morgunblaðið - 28.04.1983, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. APRÍL 1983

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 180 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 15 kr. eintakið.
Sovétmenn
ögra Svíum
Skýrslan sem birt var í
Stokkhólmi á þriðjudag um
athafnir sovéskra kafbáta í
sænska skerjagarðinum er
ógnvænleg. Niðurstöður rann-
sóknanefndarinnar sýna að
Sovétmenn ögra Svíum með
markvissum hætti. Nokkrir
tugir sovéskra kafbáta hafa
brotið gegn sænsku fullveldi
undanfarin misseri með því að
laumast inn í lögsögu Svía og
meira að segja alla leið inn í
Stokkhólmshöfn. Beitt er nýj-
um smákafbátum sem skríða á
beltum eftir hafsbotni. 1
sænsku skýrslunni segir, að
þessar kafbátaferðir sýni að
Sovétmenn stundi skipulagðar
heræfingar í sænskri lögsögu.
Sovéska herstjórnin brýtur
gegn sænsku hlutleysi og notar
skerjagarðinn undan ströndum
Svíþjóðar til heræfinga.
Sænska rannsóknanefndin
hefur lagt fram ítarlegri gögn
um athafnir sovéskra kafbáta
en nokkru sinni hafa áður birst
og af þeim má ráða að Sovét-
menn svífast einskis á þessu
sviði. Síðasta haust voru að
minnsta kosti þrír sovéskir
kafbátar við Muskö-flotastöð-
ina í Horsfirði, sunnan við
Stokkhólm. Þá var gripið til
margvíslegra ráða til að reka þá
út en þau dugðu ekki. Eftir
þennan atburð lýsti Olof Palme,
þá nýorðinn forsætisráðherra
því yfir, að framvegis yrðu
ráðstafanir gegn óvinakafbát-
um í lögsögunni hertar og bein-
línis yrði reynt að granda þeim.
Hafa Sovétmenn látið segjast
við þessa aðvörun Olof Palme?
Sven Andersson, formaður
sænsku kafbátanefndarinnar,
sagði á fundi með blaðamönn-
um þegar skýrslan var kynnt:
„En það alvarlegasta er kannski
að kafbátarnir hafa haldið
áfram að halda til og æfa sig í
sænska skerjagarðinum eftir
kafbátaleitina miklu í Hors-
firði, þó svo að sænsk skip og
þyrlur hafi nú leyfi til að varpa
að þeim sprengjum þegar við
fyrstu sýn. Þetta sýnir ein-
dæma frekju og ögrun við land-
ið.“
í orðum Sven Andersson
felst, að þær ráðstafanir á
hernaðarsviðinu sem Svíar hafa
gert til þessa duga ekki til að
fæla Sovétmenn á brott. Uppi
eru áform um að auka mátt
sænska flotans. Jafnframt hef-
ur verið gripið til pólitískra
gagnráðstafana, heimköllunar
sendiherra og stórorða yfirlýs-
inga. Frekja Sovétmanna er svo
mikil og tilraunir þeirra til að
veikja trú Svía á eigin varn-
armátt svo markvissar að tæp-
lega er við því að búast að þeir
láti sér segjast við þetta. Sov-
éska stjórnin hefur hagað sér
þannig gagnvart Svíum að engu
er líkara en hún vilji láta á það
reyna, hvort þeir hafi þrek og
þor til að bjóða sovéska birnin-
um byrginn. Nú er svo komið,
að bregðist Svíar ekki hart við
verður ekki lengur unnt að tala
um hlutleysi þeirra gagnvart
Sovétríkjunum — þeir þola að
sovéski flotinn noti landsvæði
þeirra til heræfinga.
Sovétmenn hafa kastað
hanskanum. Svíar hafa með ít-
arlegri rannsókn lýst hvaða
vopnum Sovétmenn beita í ein-
víginu. Svíar hafa tekið hansk-
ann upp. Nú er að sjá hvort ein-
vígið leiði til blóðsúthellinga,
uppgjafar áskorandans eða
niðurlægingar þess sem er ögr-
að. íslendingar þurfa að fylgj-
ast náið með framvindu þessa
máls. Það er prófsteinn á hve
Sovétmenn ganga langt í
ósvífni gagnvart Norðurlöndum
og niðurstaðan mun hafa víð-
tæk áhrif á norðurhveli. Þá
skulum við einnig minnast þess
að strandlína Islands er tæpir
5000 km, sé farið um firði og
flóa, og að mestu leyti mann-
auð, en strönd Svíþjóðar er 2700
km að lengd.
Finnsk vika
essa dagana er svonefnd
Finnsk vika í Reykjavík,
sem er ætlað að „auka enn á
skilninginn á milli þjóðanna og
treysta vináttuböndin" eins og
Mauno Koivisto, Finnlandsfor-
seti, komst að orði í kveðju til
íslendinga sem birtist í sér-
stöku kynningarblaði Morgun-
blaðsins á sunnudag. „ísland og
Finnland eru útverðir Norður-
landafjölskyldunnar, en þótt
langt sé á milli landanna koma
öll tengsl á milli þeirra að gagn-
kvæmum noturn," sagði forseti
Finnlands einnig. Morgunblaðið
leyfir sér að taka undir þessi
orð. Það er sérstök ástæða fyrir
okkur íslendinga að fagna því
hve Finnar hafa lagt sig mikið
fram um að treysta bæði form-
leg tengsl og vináttubönd við ís-
lendinga undanfarið. Þótt við
höfum ekki efni á því að svara
með sama hætti eins og til
dæmis með því að opna íslenskt
sendiráð í Helsinki er það von
Morgunblaðsins að finnskum
stjórnvöldum og öllum Finnum
sé ljóst, hve mikils íslendingar
meta hin nýju tengsl og hve
hlýjan hug þeir hafa borið til
Finna um langan aldur.
Morgunblaðift/ÓI.K.M.
Björn Björnsson Dugvirki, skoðunarmaður flugmálastjórnar, þrýstingsprófar
strokka hreyfils flugvélarinnar, sem fórst í Hvalfirði á mánudag.
Neyðarsendir flugvélarinnar og skrúfa.
sent út, en var meira og minna skermai
Eins og sjá má eru skrúfublöðin bogin
hafi ekki framleitt afl og verið með litlur
Flugslysið f Hvalfirði:
Líkur taldar á ofrisi vegna gai
LJÓST er, að flugvélin, sem fórst í Hvalfirði á mánudag, hafði aðeins verið rúmar
10 mínútur á lofti er hún fórst, samkvæmt klukku flugvélarinnar, sem stöðvaðist
klukkan 17,30, en flugvélin fór í loftið í Reykjavík klukkan 17,18.
Jafnframt er ljóst, að hreyfill
flugvélarinnar hefur framleitt lítið
sem ekkert afl þegar hún skall í sjó-
inn, því að skrúfublöð hennar
reyndust örlítið bogin aftur á við.
Ef hreyfillinn hefði framleitt afl
þegar flugvélin fórst, hefðu skrúfu-
blöðin verið bogin fram á við vegna
átaks, sem myndast við snertingu
við vatn eða jarðveg. Hins vegar
hefur enn ekkert komið fram er
bendir til hreyfilbilunar.
Hins vegar er vitað, að rakastig
lofts var hátt á þessum slóðum og
því talið mögulegt að myndast hafi
blöndungsísing í mótornum með
þeim afleiðingum, að flugvélin hafi
orðið fyrir gangtruflunum, misst
afl, ofrisið og steypst í sjóinn.
Vegna áverka á flakinu er talið, að
hún hafi steypst nánast beint niður.
Við athugun kom í ljós, að öll
stjórntæki vélarinnar voru í lagi og
vængbörð reyndust uppi.
Einnig er talið, að flugvélin hafi
ekki lent eða verið við lendingaræf-
ingar á flugvellinum á Hálsanesi,
sem er skammt frá slysstaðnum, m.
a. þar sem íbúar á nærliggjandi
bæjum urðu flugvélarinnar ekki
varir, en þeir verða jafnan varir
Papagrunn lokað
togveiðiskipum
PAI'AGRIINNI VAR í fyrrinótt lokaö fyrir togveiði, þar sem of hátt hlutfall
smáþorsks reyndist í afla togara þar, samkvæmt upplýsingum Hafrannsóknarst-
ofnunarinnar. Veiðisvæðið verður lokað
Við mælingar Baldvins Gíslasonar
eftirlitsmanns stofnunarinnar um
borð í skuttogaranum Snæfugli frá
Reyðarfirði í fyrradag reyndist
hlutfall smáfisks undir viðmiðun-
armörkum hærra en leyfilegt er.
Samkvæmt þeim má hlutfall smá-
þorsks undir 53 sentimetrum ekki
vera meira en 25% af afla. Tekin
voru sýni úr tveimur hölum, og í
öðru reyndist hlutfall smáþorsks
44% og í hinu 36%
Um 30 skip voru á Papagrunni er
því var lokað, bæði skuttogarar og
stærri nótaskip, sem eru á togveið-
um. Uppistaða í afla skipanna var
viku.
þorskur. Talsverð veiði hefur verið
undanfarna daga allt frá Hvalbaks-
halla og vestur undir Mýragrunn.
Fengist hefur mikill afli í hverju
hali, en mikill ufsi verið innan um.
Sex færeyskir togarar hafa verið á
þessum slóðum að undanförnu og
fengið góðan afla, allt upp í 60 tonn í
hali.
Papagrunn er grunnsvæðið, sem
gengur fram á milli Berufjarðaráls
og Lónsdjúps, 16 sjómílna breitt og
20 mílna langt, en innri mörk þess
eru um 14 sjómílur frá landi. Stærð
þess er um 320 fermílur.
Reglum um hundahald í Kópavogi breytt:
Lífið ánægju-
legra að vera
með hund í leyfi
- segir Einar Sindrason læknir
„ÉG ER mjög ána-gður yfir því að búið er að taka þessa ákvörðun. I»að gerir
manni lífið miklu ánægjulegra, að vera með hund í leyfi. Ég get fyrst og fremst
veriö þakklátur," sagði Einar Sindrason læknir í spjalli við Morgunblaðið, en
hann er einn þeirra Kópavogsbúa sem
hundahald breytt þar.
Kópavogsbær hefur nýlega gefið
leyfi fyrir þeim hundum sem í bæn-
um voru í febrúarmánuði sl., en
bannað hundahald að öðru leyti.
Þeim sem áttu hunda á fyrrgreind-
um tíma er heimilað að halda þeim,
en þó verða eigendur að greiða af
þeim tryggingar og gjöld.
„Mér finnst það eðlilegt að maður
borgi tryggingu fyrir hundinn sinn
og mér finnst eðlilegt að ef maður
ætlar að eignast hund, sem er mikill
ábyrgðarhluti og mikið fyrir því að
hafa, að maður borgi sínar trygg-
ingar og um leið sýnir það að manni
er full alvara með það að eiga sinn
hund. Hins vegar geri ég mér grein
eiga hund, en nýlega var reglum um
fyrir því að þetta eru miklir pen-
ingar og allir eru ekki jafn greiðslu-
færir og það vill segja það að e.t.v. er
verið að mismuna fólki að einhverju
leyti,“ sagði Einar.
„Þar sem ég þekki til á Norður-
löndunum voru mjög strangar reglur
um hundahald og maður varð að
greiða þar tryggingar og þess háttar,
þó það væri ekki svona dýrt. Ég held
að þessi kostnaður sé ekki þröskuld-
ur fyrir þá sem ætla sér að eiga
hund, þeir sem virkilega ætla sér að
eiga hund borga þessa peninga glað-
ir og ánægðir fyrir að vera rólegir
með hundinn sinn,“ sagði Einar
Sindrason.
Sinueldar loguðu á svæði austan Elliðavogar og n
víða verið brennd upp á síðkastið.
Victor Borge 1
á skemmtun ]
NÝLEGA var stofnaður Háskólasjóður
Stúdentafélags Reykjavíkur. Markmið
sjóðsins er einkum það að styðja ýmis
verkefni Háskóla íslands, svo og stúdenta
skólans, samkvæmt ákvörðun sjóðsstjórn-
ar.
Stjórn sjóðsins skipa þessir menn:
Guðlaugur Þorvaldsson, ríkissáttasemj-
ari, Guðmundur Magnússon, rektor,
Jónas Hallgrímsson, prófessor, Jóhann
Már Maríusson, aðstoðarframkvæmda-
stjóri Landsvirkjunar og Jón E. Ragn-
arsson hrl.
Studentafélag Reykjavíkur hefur
ákveðið að efna til fjölbreytilegrar