Morgunblaðið - 12.05.1983, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. MAÍ 1983
Verður kannað í vor og
lagfært ef þörf er á
- segir framkvæmdastjóri Náttúruverndarráðs
um ágang Jökulsár í Herðubreiðarlindum
„ÞETTA verður kannað í vor, og ef
þörf verður talin á, verður væntan-
lega gert við varnargarðinn, fjár-
magn er tiltækt ef þarf og Vegagerð-
in myndi annast verkið,“ sagði Jón
Gauti Jónsson framkvæmdastjóri
Náttúruverndarráðs í samtali við
Morgunblaðið í gær. Jón var spurður
hvort til ráðstafana yrði gripið vegna
ágangs Jökulsár á Fjöllum í Herðu-
breiðarlindum, en eins og Mbl. hef-
ur skýrt frá hafa margir áhyggjur af
að hinar logru Herðubreiðarlindir
skemmist af vatnagangi jökulsárinn-
ar.
Jón kvað fréttir af hættu af Jök-
ulsá vera meiri en tilefni væri til
að sínu mati. Varnargarður hefði
verið reistur í Herðubreiðarlind-
um á fimmta áratug þessarar ald-
ar, og hefði hann trúlega bjargað
staðnum frá því að fara undir jök-
ulvatnið. Væri þess þörf, yrði gert
við garðinn, en ekkert benti til
þess að meiri hætta væri á ferðum
nú en allan síðastliðinn áratug.
„Hitt er svo annað mál,“ sagði Jón,
„að trúlega mun jökulvatnið hafa
sitt fram þarna fyrr eða síðar, en
líklegra finnst mér að það verði á
næstu öld en þessari. En reynslan
sýnir að erfitt er að hemja Jök-
ulsá, þótt um tíma sé unnt að
beina henni aðeins á leið."
Varahluturinn, sem sóttur var til Lyon, fluttur frá borði. Um var að ræða aðalhífingarmótor byggingarkranans.
Ljósm. Mbl. KEE.
Seðlabankabyggingin:
Sendu eftir vara-
hlut til Frakklands
VEGNA bilunar í byggingarkrana
þeim sem notaður er við byggingu
Seðlabankahússins við Arnarhól,
var send flugvél eftir varahlut til
Lyon í Frakklandi og var kostnað-
ur vegna þess um 100 þúsund
krónur, samkvæmt upplýsingum
sem Mbl. fékk hjá Baldri Jóhann-
essyni byggingarstjóra í gær.
Sagði Baldur að með því að
senda sérstaklega eftir vara-
hlutnum hefði sparast fé, bygg-
ingarstaðurinn væri mjög háður
krananum og til stöðvunar hefði
komið, ef ekki hefði verið sent
sérstaklega eftir varahlutnum.
Taldi hann að um 7 vinnudagar
hefðu sparast vegna þessarar
ráðstöfunar, en þarna eru á milli
40 og 50 manns i vinnu og hefði
mannskapurinn orðið verklaus
þann tima.
Tilraunageimskutl
an kemur 19. maí
Geimferðastofnun Bandaríkjanna
(NASA) mun senda tilraunageim-
skutluna Enterprise á flugsýninguna
í París og verður hún flutt til Parísar
á baki geimferjuflutningavélar af
gerðinni Boeing 747 og er búist við
að vélin lendi á Keflavíkurfiugvelli
þann 19. maí og verði þar yfir nótt-
ina. Það er hugsanlegt að svipuð
dvöl verði og á bakaleiðinni frá Par-
ís þann 7. júní, segir í frétt frá
Menningarstofnun Bandaríkjanna.
f geimferðaáætlun Bandaríkj-
anna var Enterprise notuð fyrir
aðflugsprófanir og lendingar við
Andrews-flugherstöðina í Kali-
forníu og milljónir manna sáu
þessar tilraunir í sjónvarpi. Síðar
var skutla þessi notuð við prufur á
skotpallinum og öryggiskerfi
tengdum geimferjunni á jörðu
niðri í Kennedy-geimstöðinni í
Flórida. Samstæðan Boeing
747-vélin og geimskutlan eru 23,7
metrar á hæð (78 fet), 70,7 metra
löng (232 fet) og hefur vængjahaf
sem er 60 metrar (196 fet). Ent-
erprise mun vera föst á baki flutn-
ingafarsins á meðan á allri Evr-
ópudvölinni stendur og ferðinni til
Bandaríkjanna.
Könnun á geðheilsu fjögurra ára barna í Reykjavfk:
Fimmta hvert barn á við
alvarlegan vanda að etja
NÝLEG könnun á geðheilsu fjögurra ára barna í Reykjavík leiddi í Ijós að
um 20% þeirra bama sem skoðuð voru eiga við alvarlegan vanda að etja, og
þar af eru 12% sem búa við verulega slæma geðheilsu. Þá kom það fram að
geðheilsa drengja á þessum aldri virðist vera nokkru verri en stúlkna.
Það var Barnadeild Heilsu-
verndarstöðvar Reykjavíkur sem
stóð fyrir þessari könnun á árun-
um 1981—82. Guðfinna Eydal sál-
fræðingur hefur unnið úr könnun-
inni og lágu niðurstöður fyrir í
mars sl. Guðfinna sagði að ein
markverðasta niðurstaða könnun-
arinnar væri sú, að svo virtist að
samband væri á milli geðheilsu
fjögurra ára barna og þess hvar
þau væru á daginn. Það hefði
komið í ljós að börn sem dveldust
heima yfir daginn hefðu meiri til-
hneigingu til að lenda í þeim
flokkum sem alvarlegri teljast
samkvæmt geðheilsumati en þau
börn sem væru í gæslu utan heim-
ilis yfir daginn. En Guðfinna
bætti því við að fara þyrfti var-
lega í að túlka þessa niðurstöðu.
Nefndi hún tvær ástæður í því
sambandi: Það verður að teljast
líklegt að foreldrar reyni frekar
að halda þeim börnum heimavið
sem eiga við einhver vandamál að
stríða. Auk þess er mögulegt að
slæmt ástand á sumum foreldrum
þeirra barna sem heima eru eigi
hér nokkra sök á.
vera með kæki, pissa eða kúka á
sig, alvarlegar svefntruflanir, geð-
ofsaköst og aðskilnaðarkvíða. Svo
og erfiðleika barna við að mynda
eðlileg tilfinningatengsl við aðra.
Eru slík börn iðulega mjög árás-
argjörn eða fram úr hófi bæld og
lokuð.
Aðrar niðurstöður
Engin marktæk fylgni var á
geðheilsu barnanna og stöðu
þeirra í systkinahópi. Reyndar
beindist könnunin ekki sérstak-
lega að þessum þætti þar sem %
barnanna voru einbirni, en meiri-
hluti hinna átti aðeins eitt eða tvö
systkini. Þá var heldur engin
fylgni á milli geðheilsu og búsetu
barnanna á Reykjavíkursvæðinu.
En nokkur fylgni reyndist vera á
milli lakrar geðheilsu barna og
lélegs almenns þroska. Þannig
kom það í ljós að mörg þessara
barna höfðu slakan málþroska,
illa þroskað formskyn og voru
óeðlilega slök í ýmiss konar hand-
verki. Svo virðist einnig sem
drengir séu í heild árásargjarnari
en stúlkur, en þær aftur frekar
bældar og lokaðar.
Auk Guðfinnu unnu að þessari
rannsókn Jóna Guðmundsdóttir
heilsuverndarhjúkrunarfræðing-
ur, en hún tók viðtölin ásamt Guð-
finnu, og Þórólfur Þórlindsson
prófessor, sem hafði umsjón með
tölvuvinnslunni.
Bíður ákvarð-
ana stjórnvalda
VERÐLAGSRÁÐ sjávarútvegsins
kom saman til fundar síðastliðinn
mánudag til að ræða almennt fisk-
verð og verð á humri. Var þar lítið
tekið á málum og annar fundur hef-
ur ekki verið boðaður.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins mun verðlagsráð bíða
átekta eftir ákvörðunum stjórn-
valda um viðbrögð við efnahags-
vandanum. Telur verðlagsráð, að
það geti engar ákvarðanir tekið
eða rætt málin á eðlilegum
grundvelli fyrr en skýrist hvað
stjórnvöld gera vegna væntan-
legra launa- og verðlagshækkana
1. júní næstkomandi.
Nýtt fiskverð á að taka gildi 1.
júní og humarverð skal ákveðið
við upphaf vertíðar 26. þessa mán-
aðar.
INNLENT
113 þúsund
eintök upp
á 584 síður
SÍMASKRÁIN 1983 er komin út
og verður afhent símnotendum frá
næstkomandi mánudegi. Hún
gengur í gildi miðvikudaginn 1.
júní. Upplag símaskrárinnar er um
113 þúsund eintök og hefur blað-
síðutal bókarinnar aukist um 32
síður frá síðasta ári og er nú 584
blaðsíður. Brot bókarinnar er
óbreytt frá því í fyrra.
Sú breyting hefur verið gerð á
skránni, að atvinnu- og við-
skiptaskráin er nú fyrir aftan
nafnaskrá landsímastöðvanna.
Þá eru símanúmer neyðar- og
öryggissíma á forsíðu kápunnar
innanverðri og á efri hluta bak-
síðunnar að utanverðu.
Framkvæmd könnunarinnar
Könnunin tók til 184 barna sem
valin voru af handahófi. Það lætur
nærri að þetta sé um 10% fjög-
urra ára barna í Reykjavík á þessu
tímabili. Var fyrst rætt ítarlega
við foreldra barnanna, en síðan
voru lögð sérstök stöðluð verkefni
fyrir börnin, sem mæla áttu ann-
ars vegar geðheilsu þeirra og hins
vegar almennan þroska. Er könn-
unin byggð á sænskri fyrirmynd,
en þó talsvert staðfærð, og of mik-
ið til þess að unnt væri að bera
niðurstöður könnunarinnar sam-
an við kannanir sem gerðar hafa
verið á Norðurlöndunum. Þó sagði
Guðfinna að talan 20% væri mjög
algeng niðurstaða í könnunum þar
sem mat væri lagt á geðheilsu.
Meðal atriða sem talin eru til
marks um laka geðheilsu barna
nefndi Guðfinna nokkur afmörkuð
einkenni eins og að naga neglur,
Þorgerði Ingólfsdóttur veitt
„Bjartsýnisverðlaun Bröstes“
Þorgerður Ingólfsdóttir
„ÉG ER afskaplega þakklát og tek
við þessum verðlaunum í afskap-
lega mikilli auðmýkt,“ sagði Þor-
gerður Ingólfsdóttir í samtali við
Mbl. í tilefni þess, að henni hafa
verið veitt „Bjartsýnisverðlaun
Bröste 1983“, en verðlaunin verða
formlega afhent í Bröste Gaard í
Kaupmannahöfn 9. júní nk.
„Verðlaunin eru í raun fyrst
og fremst til þess starfs, sem ég
er aðeins þjónn fyrir. Mér finnst
i þessum verðlaunum fólgin
ákveðin viðurkenning til þess
skólastarfs, sem ég hef tekið
þátt í,“ sagði Þorgerður enn-
fremur.
Það er mjög ánægjulegt að sjá,
að þetta starf er einhvers metið,
ekki sízt það uppeldisstarf, sem
er í því fólgið að ala upp ungt
fólk með tónlist," sagði Þorgerð-
ur að síðustu.
í niðurlagi greinargerðar út-
hlutunarnefndar um verðlauna-
hafann segir: „Aðalatriðið er
samt bjartsýnin, trúin á að vel
takist og að hugur þess, er í hlut
á, ráði hálfum sigri. Þeir, sem
bjartsýnina eiga munu bera sig-
ur úr býtum. Af ofangreindum
ástæðum teljum vér því, að Þor-
gerði Ingólfsdóttur beri með
réttu að hljóta „Bjartsýnisverð-
laun Bröstes" — „Bröstes
Optimistpris“ 1983“.