Morgunblaðið - 17.11.1983, Blaðsíða 39

Morgunblaðið - 17.11.1983, Blaðsíða 39
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1983 39 Sýning Gunnars Kristinssonar Sýning Björgvins Björgvinssonar í meginlandsþoku mánudags- ins og átta gráðu hita datt mér í hug að skoða fjórar sýningar er opnuðu dyr sínar fyrir helgi. Degi var farið að halla og verðið hið furðulegasta hér á norðurslóðum, því mér fannst ég allt eins geta verið staddur í Mið-Evrópu. Á slíkum stundum reikar hugurinn víða og margt liðið og gleymt verður ferskt og lifandi á ný og maður kemst í undarlega stemmningu. Um morguninn hafði ég óvænt rekist á vinkonu mína frá Thailandi í miðborginni og það rímaði við þær hugsanir mínar daginn áður, efst uppi á Laugarásnum, að útsýnið yfir Laugardalinn væri í hæsta máta austurlenzkt, dularfullt og fjar- rænt. Ég ranka við mér í Ásmundar- sal, þar sem nú stendur yfir sýn- ing kornungs listamanns, Björg- vins Björgvinssonar, sem er menntaður teiknikennari frá Myndlista- og handíðaskólanum og hefur að auki numið eitt ár í London og annað í Belgrad. Þetta var samfellt nám frá 1975—1982, og er svipað því sem gerist og gengur í myndlistinni á vorum dögum. Björgvin sýnir 20 myndir í Ásmundarsal, sex klippimyndir og fjórtán myndir í blandaðri tækni og eru allar myndirnar gerðar á þessu ári. Það er auðséð að gerandanum er mjög í mun að gera myndir sínar hrifmiklar og notar til þess ýmis tilfallandi tæknibrögð þannig að úr verður mikill pat- aldur í stað samþjappaðrar heild- ar. í einni sterkustu myndinni „Von um framtíð" (1) þykir mér t.d. ljósmyndinni af Lilju Þóris- dóttur ofaukið í raunsæi sínu. Hefði hann sleppt henni eða teiknað í hana hefði það vafalítið skapað meira samræmi. Af öðr- um klippimyndum vakti athygli mína myndin „Fjallkonan" (6), sem ég álít heillegustu myndina í þessari tækni. En það er mjög á- berandi í þessum myndum svo sem í myndum blandaðrar tækni hve einstakir hlutar myndanna eru vel gerðir, það sem á skortir er ein samþjöppuð og rismikil heild. í myndunum „Umbreyting" (15) og „Nafnlaust) (20) þykir mér Björgvini takast langbest upp í því að skapa lifandi heildarsamræmi og þær myndir eru fullkomlega lausar við alla tilhneigingar til föndurs. Hér kemur greinilega fram, að nokkurt meinlæti í notkun tjá- miðla getur verið nauðsynlegt, einkum er viðkomandi nota glæsimyndir úr nútíðinni til að hressa upp á sköpunarverkið, þá vill ýmislegt fara úr böndum. Annars er frumraun Björgvins Björgvinssonar hin þekkilegasta og fram koma ótvíræðir hæfileik- ar er bíða rækilegrar virkjunar. Sýning Örlygs Kristfínnssonar Bragi Ásgeirsson Ferðinni er næst heitið á Vatnsstíg, en þar hýsir Nýlistar- safnið sýningu Gunnars Kristjáns- sonar, er nefnir framtak sitt „Heit framtíð — Gleymd fortíð". Ekki þekkir listrýnirinn neitt til þessa frjóánga á akri nýlista og engar upplýsingar liggja frammi, engin sýningarskrá og verkin ónúmeruð. Inni á slíkum sýning- um er maður líkast því að vera staddur ráðvilltur i óþekktu landi „Terra incognita". Formin í mynd- um gerandans segja mér ei heldur mikið, þau eru fátækleg og sjón- rænt óupplifuð, endurtekin í sí- bylju í sömu litatónunum, gult á Það er örstutt leið frá Gallerí Lækjartorgi og að Gallerí Lang- brók þar sem ungur Siglfirðing- ur, Orlygur Kristfinnsson að nafni heldur sína fyrstu sérsýningu. Sýninguna nefnir gerandinn „í gömlum römmum" og er hér um að ræða 22 myndir málaðar í olíulitum á léreft. Örlygur nam í fjögur ár við Myndlista- og handíðaskóla ís- lands og var m.a. samtíða Magn- úsi Kjartanssyni málara, Ásu Ólafsdóttur vefara og mörgum fleiri virkum listablossum, má þá og ekki gleyma konu hans, hinni hæfileikaríku Valgerði Erlends- dóttur. Örlygur hefur farið sér hægar en margur skólafélaginn og þannig hefur hann einungis tekið þátt í tveim samsýningum á Norðurlandi, sem þykir ekki mik- ið hér sunnan heiða. Listrýnirinn kemst strax í gott skap innan um þessar myndir Örlygs, því að þær geisla af góð- látlegri kímni, sem er fátíð á sýningum íslenzkra myndlist- armanna, oftar er hún hrjúf og stórkarlaleg líkt og til að vekja upp hrossahlátur frekar en að snerta við hinum fágaðari strengjum í brjósti skoðandans. Þá eru þessar myndir margar vel málaðar og byggðar upp af hugmyndaríkri kennd fyrir möguleikum myndflatarins. Nefni ég hér myndir svo sem „Krummi og Lína“ (3), „Flug- hræðsla" (10), „Fundur F.U.H.“ (11), „Veröld flá“ (12), „Brýna- gogg“ (13), Fuglinn minn“ (18) og Háleggur" (21), sem allar eru byggðar upp með fiðurfé sem uppistöðu. Þá vil ég og sérstak- lega vísa til myndarinnar „Leit“, sem er máluð í nýbylgjustíl og staðfestir að Örlygur á erindi inn á það svið og frekar mörgum öðr- um er haldið hafa stærri sýn- ingar. Dregið saman í hnotskurn þá er þetta með skemmtilegustu sýningum er settar hafa verið upp í þessu vinalegu galleríi og er mesta furða að ekki skuli hver einasta mynd vera seld, því að Örlygur er einnig látlaus og hóf- samur í verðlagningu mynda sinna. Þá er það von mín að Ör- lygur Kristfinnsson gerist virk- ari á vettvangi myndlistarinnar, máli mínu til réttlætingar vísa ég til þess að margar þessara smáu mynda búa ekki síður yfir kyngikrafti, en risastórar mynd- ir nýbylgjumálaranna. Frá þess- ari sýningu hélt listrýnirinn glaður út í meginlandsþokuna, til síns heima og ritvélarpikksins. Myndlíst — svörtu eða svart á gulu og í mis- munandi stærðum. Hér verður maður ekki var við ástríður né mannlegar kenndir heldur ein- hvern yfirþyrmandi tómleika og andlega fátækt ásamt unggæðis- legu yfirlæti. Máski á þetta ein- mitt að virka þannig á skoðand- ann og ef svo þá hefur það tekist með glæsibrag. „Gjörning tóm- leikans" mætti nefna þessa sýn- ingu eða jafnvel bæta við nafn hennar „Glötuð nútíð". Er myndlistin og listir yfirleitt fyrir gerendurna eingöngu, ber þeim að sna í heimahúsum siálf- um sér til ánægju en hafi þeir eitthvað mikilvægt fram að færa skal að nokkru vanda til umbúð- anna. Sýningar sem þessar fæla fólk frá sýningarsölum og eiga þátt í minnkandi aðsókn á al- mennar sýningar í borginni og máski er það tilgangurinn. Að rífa niður og byggja svo upp frá grunni, en með hverju? Skyldi ekki málið vandast ef svara ætti slíkri spurningu á skiljaniegu máli? En hvað sem öðru líður og skoð- unum almennt þá heldur lífið áfram, og lífið er hin eina og sanna list. Sýning Guðrúnar E. Halldórsdóttur Frá „háborg nýlista" er haldið áfram, þar sem leið liggur niður Laugaveginn og að Lækjartorgi, þar sem Gallerí Lækjartorg er til húsa. Þar sýnir um þessar mundir Guðrún Elísabet Halldórsdóttir 15 kol- og blýantsteikningar og 35 olíumálverk. Guðrún hefur víða farið og sótt mörg námskeið en upphaflega nam hún hjá Unni Briem. Frúin hefur haldið nokkrar einkasýningar og tekið þátt í að- skiljanlegum samsýningum. Yfir sýningunni svífur blær tómstundamálarans er vandar sitt handverk og vinnur af alúð og elsku. Það má vissulega skynja heitar kenndir og mikinn vilja á bak við þessar myndir, og sýning- in í heild veldur mér heilabrotum eftir tómleikann sem ég kom frá. Ekki ætlar Guðrún sér að frelsa heiminn með myndverkum sínum né kollvarpa ríkjandi þjóðskipu- lagi, hún er ekki fulltrúi neinnar listastefnu né sértrúarsöfnuðar er allt veit betur og réttar en aðrir, hinir syndugu og óhreinu. Hér svífur pentskúfurinn yfir sviðið prýddur ríkum kenndum en yfirstígur ekki ótal þúfur og hindranir er fyrir verða, hér er sumum hrasgjarnara en öðrum. Og þó eru kenndir og þrár verð- mætari óbilgjörnum og köldum hroka þeirra er allt vita öðrum betur og vilja troða sannleik sín- um upp á okkur hvað sem það kostar. Mannleg hlýja er verðmæt hvaðan sem hún kemur, hvort sem hún er prýdd hnökrum eða snilld og hið smáa er jafnlítið smátt og hið stóra er stórt. Ég yfirgaf sýningu Guðrúnar E. Halldórsdóttur með þakklátum huga og minnist helst mál- verkanna „Sjávarklappir" (2), og „Vetrarlífgjafi" (14) ásamt nokkr- um teikningum svo sem nr. 42, 44, 46 og 47, sem allar eru frúnni til sóma.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.