Morgunblaðið - 01.12.1983, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. DESEMBER 1983
Eyjólfur Konráð krefst
lækkunar vörugjalds
— kveðst ekki afgreiða málið óbreytt úr nefnd
í gær var unniA að þakviðgerðum á þeim húsum, sem urðu illa úti í óveðrinu
í Grindavík. Morgunblaðið/Guðfinnur.
Grindavík:
Þakplötur losn-
uðu og þök lyftust
(árindavík, 30. nóvember.
EINDKKGIN krafa hefur komið
fram innan þingflokks Sjálfstæðis-
flokksins að undanförnu um að hið
svoncfnda „sérstaka, tímabundna
vörugjald“ verði lækkað verulega.
Það er Eyjólfur Konráð Jóns-
son, alþm., sem hefur beitt sér
fyrir lækkun vörugjaldsins. Sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðs-
ins mun þingmaðurinn hafa til-
kynnt þingflokknum og forsvars-
mönnum ríkisstjórnarinnar, að
hann muni ekki afgreiða frum-
varp um framlengingu vörugjalds-
ins óbreytt úr nefnd. Máli sínu til
stuðnings vísar Eyjólfur Konráð
Greiðslukortafyrirtækið VISA-
ísland hefur með bréfi boðið kaup-
mönnum viðskipti miðuð við að
kaupmenn greiði frá 3% þóknun
fyrir viðskiptin, en kaupmenn hafa
til þessa þurft að greiða á bilinu
4—5% þóknun fyrir viðskipti hjá
Eurocard.
Kaupmenn ákváðu, þegar tilboð
VISA-Island barst, að óska eftir
viðræðum um enn lægri þóknun.
Tveir nýir
salir í Austur-
bæjarbíó?
HUGMYNDIR eru uppi um að Aust-
urbæjarbíó taki í notkun tvo nýja
sýningarsali í byrjun næsta árs. Sal-
irnir verða í þeim hluta byggingar
bíósins, sem nú hýsir veitingastað-
inn Snorrabæ. Annar salurinn er
hugsaður fyrir 90 manns, hinn fyrir
120.
„Þetta er aðeins í athugun enn-
þá en skýrist væntanlega mikið í
næstu viku, hvort af verður," sagði
Árni Kristjánsson, forstjóri í
Austurbæjarbíói, í samtali við
fréttamann blaðsins. „Þetta er
komið á teikniborðið en ekki mikið
lengra enda á eftir að leita til
allra aðila, sem þurfa að gefa leyfi
fyrir framkvæmdum af þessu tagi.
Það eru ýmis vandamál í þessu en
einnig ýmsir möguleikar. En ég
ítreka, að þetta er aðeins á athug-
unarstigi ennþá,“ sagði Árni
Kristjánsson.
bæði til stjórnarsáttmálans og
samþykkta landsfundar Sjálf-
stæðisflokksins og telur sig bund-
inn af hvoru tveggju í afstöðu til
vörugjaldsins.
í stjórnarsáttmálanum segir
m.a.: „Skattar og tollar, sem nú
leggjast með miklum þunga á
ýmsar nauðsynjavörur verða
lækkaðir." Þingmaðurinn mun
benda á þetta ákvæði svo og árétt-
ingu þess í landsfundarsamþykkt
Sjálfstæðisflokksins og telur
Sjálfstæðisflokkinn bundinn af
þessu. Jafnframt mun Eyjólfur
Konráð hafa haft þann fyrirvara á
stuðningi sínum við ríkisstjórnina
Telja kaupmenn í raun óeðlilegt
að þeir greiði sérstaka þóknun,
auk þess að lána korthöfum fjár-
hæðir í allt að 45 daga.
í auglýsingu frá Kaupmanna-
samtökum Islands í gærdag voru
kaupmenn síðan hvattir til að
gera ekki samninga við greiðslu-
kortafyrirtækin, nema að höfðu
samráði við samtökin.
HJÁ MÁLI og menningu er komin
út ný skáldsaga eftir Olaf Jóhann
Sigurðsson. Ber hún nafnið Drekar
og smáfuglar.
Á bókarkápu segir m.a.: „I þess-
ari miklu skáldsögu leiðir höfund-
ur til lykta sagnabálk sinn af Páli
Jónssyni, blaðamanni, sem hófst
með Gagnvirkinu (1955) og hélt
áfram með Seiði og hélogum (1977).
Einn örlagaríkasti tími í sögu ís-
lenskrar þjóðar er hér magnaður
fram í dagsbirtuna í andstæðum
fortíðar og nútíðar, þjóðhollustu
og þjóðsvika. Nú fá lesendur loks
að vita full deili á Páli Jónssyni og
jafnframt er brugðið upp marg-
brotinni mynd af íslensku þjóðlífi
á fimmta áratugnum þar sem
kímilegar persónur og atvik flétt-
ast inn í alvöruþrungna samfé-
lagskrufningu.
Drekar og smáfuglar er 599 bls.
að stærð, unnin að öllu leyti í
er hún var mynduð, að staðið yrði
við þessa samþykkt.
Ríkisstjórnin lagði fram frum-
varp um framlengingu gjaldsins í
haust, en það var fyrst tekið upp
árið 1974 og átti þá að gilda í
stuttan tíma, en hefur jafnan ver-
ið framlengt síðan. Vörugjaldið er
nú 24% og 30%. Frumvarpið hefur
þegar komið til 1. umræðu í efri
deild Alþingis og að því loknu var
því vísað til meðferðar fjárhags-
og viðskiptanefndar deildarinnar.
Formaður hennar er Eyjólfur
Konráð Jónsson og kveðst hann,
skv. upplýsingum Morgunblaðsins,
munu beita þeirri aðstöðu til að
koma í veg fyrir að frumvarpið
verði afgreitt óbreytt úr nefnd-
inni. Ef frumvarpið verður ekki
afgreitt með einhverjum hætti úr
nefnd fyrir jól og frá báðum deild-
um Alþingis fellur vörugjaldið
niður um áramót.
Eyjólfur Konráð mun vilja
ganga til þess samkomulags, að
vörugjaldið verði lækkað úr 24%
og 30% í 15% en ekki er Morgun-
blaðinu kunnugt um, hver afstaða
þingflokka stjórnarflokkanna eða
ríkisstjórnarinnar er til málsins. í
fjármálaráðuneytinu mun unnið
að útreikningum á því, hvaða
áhrif það mundi hafa á tekjuöflun
ríkissjóðs á næsta ári að lækka
vörugjaldið. Ennfremur mun unn-
ið að útreikningum á því, hvaða
áhrif það mundi hafa á verðlag í
landinu að lækka gjaldið verulega.
Prentsmiðjunni Odda hf. Kápu
gerði Valgarður Gunnarsson.
Ólafur Jóhann Sigurðsson
ÞAÐ VAR um klukkan 18.45 að lög-
reglan kallaði út sér til hjálpar
björgunarsveitina Þorbjörn í
Grindavík. Mikið óveður var, rign-
ing og hvassviðri, af eldri mönnum
talin vart minni en 11 —13 vindstig í
verstu vindhviðunum. Hjálparbeiðni
hafði borist frá eigendum nokkurra
húsa, vegna þess að þakplötur voru
að losna af þökum og þök að lyftast
til endanna.
Björgunarsveitarmenn, um 30
talsins, unnu sleitulaust við hjálp-
arstarf á ýmsum stöðum frá
klukkan 19.00 í gærkveldi til
klukkan 3.00 í morgun og sinntu
hjálparbeiðnum á 15 stöðum í
bænum. Á tímabili þurfti að loka
ýmsum götum vegna foks á járn-
plötum og ýmsu lausadóti, vinn-
uskúrum og fleiru og litlir bílar
sem stóðu á hafnarbakkanum
JÓHANN J. Kúld skýrir frá því í
þætti sínum fiskimál í Þjóðviljanum
í gær, að norsk fiskiskip stundi veið-
ar á alþjóðlegu hafsvæði við Rockall.
Orðrétt segir Jóhann í grein sinni:
„Eins og sakir standa munu
bæði Rockall og hafsvæðið þar
vera talið til alþjóðlegra svæða.
Það er að segja einskis ríkis eign.
Hinsvegar hafa ýmsar þjóðir
stundað fiskveiðar á Rockall-
miðunum undanfarin ár, en við ís-
lendingar erum ekki í hópi þeirra
þjóða. Að sjálfsögðu styrkir það
ekki kröfu okkar um lagaleg ítök á
fuku til og á aðra bíla svo af urðu
nokkrar skemmdir.
Það má þakka ötulu starfi
björgunarsveitarmanna, sem
höfðu vinnuvélar sér til aðstoðar,
hve vel tókst til og að ekki urðu
stórskemmdir á mannvirkjum, en
þar lögðu þeir sig í talsverða
hættu við starfið.
Eins og svo oft áður hafa eig-
endur húsa og skúra ekki undir-
búið hús sín nægjanlega vel til
átaka við svona veður, sem alltaf
má búast við á þessum tíma árs.
Um tíma var Grindavíkurvegir
nær ófær vegna hálku og hliðar-
vinds, sem nærri feykti bílum af
veginum, en engin slys urðu.
Við höfnina urðu engin ósköp,
en margir selir leituðu vars í höfn-
inni vegna veðurofsans og brims
úti fyrir. — Guðfinnur.
þeim miðum í framtíðinni, að við
höfum hvorki sent þangað skip til
rannsókna né fiskveiða. Er þá ein-
hvern fisk að hafa á þessum mið-
um? Þann 12. október sl. kom
norski línuveiðarinn ms. Berg-
holm til Álasunds af Rockall-
miðunum eftir 10 vikna úthald.
Hann lagði frá Noregi í veiðiferð-
ina um mánaðamótin júlí-ágúst,
búinn flökunarvélum og með 13
manna skipshöfn. Farmurinn sem
ms. Bergholm kom með heim af
Rockall-miðunum var þessi: Af
flöttum og söltuðum stórþorski 50
tonn, af söltuðum flökum 70 tonn
og 23 tonn af frosnum fiski. Út-
gerðarmaður línuveiðarans taldi í
blaðaviðtali að hér væri um mjög
verðmætan fiskfarm að ræða bæði
fyrir útgerð og skipshöfn, þar sem
allur fiskurinn væri 1. flokks vara.
Skipstjórinn lét mjög vel yfir
veðri allan tímann sem þeir voru á
Rockall-miðunum.
Norskir línuveiðarar sem búa
við aflakvóta á heimamiðum bæta
þannig útgerðargrundvöll sinn
með sókn á alþjóðleg fiskimið eins
og Rockall-svæðið.“
Einn í gæzlu
HÁLFÞRÍTUGUR maður hefur
verið úrskurðaður í allt að 45 daga
gæzluvarðhald vegna rannsóknar
fíkniefnasmyglsins í Lagarfossi á
dögunum, þegar hald var lagt á
fíkniefni að verðmæti um 4,4
milljónir kr.
Minningar Thors Jensens endurútgefnar af AB
Thor Jensen
ALMENNA bókafélagið hefur
sent frá sér Minningar Thors Jen-
sens í tveimur bindum skrásettar
af Valtý Stefánssyni ritstjóra.
Þetta er önnur prentun Minn-
inganna, en fyrri prentunin kom út
1954 og 1955.
í fréttatilkynningu frá AB
segir: Thor Jensen var sá ein-
staklingur sem lagt hefur einna
drýgst af mörkum til fram-
þróunar atvinnumála íslendinga
á þessari öld. Hann var kunnast-
ur fyrir útgerðarfélagið Kveldúlf
sem hann stofnaði með sonum
sínum 1912 og rak með miklum
myndarbrag, þannig að Kveld-
úlfur var um áratugi stærsta og
glæsilegasta útgerðarfélag
landsins.
Thor Jensen rak einnig lengi
búskap og var bú hans á Korp-
úlfsstöðum hið stærsta hér á
landi á seinni öldum, og hefur
enginn bóndi komist jafn langt
og hann í landbúnaði fyrr en þá
á síðari árum.“
Fyrri hluti minninganna nefn-
ist Reynsluár og síðari hlutinn
Framkvæmdaár. Bækurnar eru
með fjölda mynda bæði af
mannvirkjum, tækjum og þó
einkum af fjölskyldumeðlimum
og samstarfsmönnum Thors Jen-
sens.
Fyrra bindið, Reynsluár er 246
bls. að stærð og síðara bindið,
Framkvæmdaár 264 bls. Bækurn-
ar eru unnar í Prentsmiðjunni
Odda.
Valtýr Stefánsson
Aukin samkeppni Eurocard og VISA:
Kaupmenn vilja nú
greiða lægri þóknun
Skáldsaga eftir Ólaf
Jóhann Sigurðsson
Norðmenn veiða á alþjóð-
legu hafsvæði við Rockall