Morgunblaðið - 02.12.1983, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. DESEMBER 1983
17
Kasparov sýndi
ekki vígtennurnar
Skák
Margeir Pétursson
EFTIR fjögurra daga frí frá
taflmennsku var búist við því
að Gary Kasparov myndi reyna
sitt ýtrasta til að yfirbuga Vikt-
or Korchnoi í fimmtu einvíg-
isskákinni sem tefld var í Lond-
on í gærkvöldi. En Sovétmaður-
inn tvítugi virðist enn ekki
reiðubúinn til að taka á öllu
sem hann á til eftir óvænt tap í
fyrstu skák einvígisins og eftir
fremur rólega skák var samið
jafntefli eftir aðeins 21 leik.
Korchnoi hefur því enn for-
ystu í einvíginu, hefur hlotið
þrjá vinninga gegn tveimur
vinningum Kasparovs, sem
var þó almennt álitinn mun
sigurstranglegri fyrirfram.
Byrjanaval Kasparovs kom
mjög á óvart í skákinni í gær.
Hann beitt hinni rólegu kat-
alónsku byrjun sem vart get-
ur talist hæfa hvössum
skákstíl hans vel. Korchnoi
lét þetta ekki koma sér úr
jafnvægi og eins og í fyrri
skákum einvígisins tefldi
hann af miklu öryggi, einfald-
aði taflið hægt og bítandi, og
þegar jafnteflið var samið
átti hann hann hálftíma fram
yfir Kasparov á klukkunni.
Þegar Korchnoi teflir til jafn-
teflis virðist hann hartnær
ósigrandi, jafnvel fyrir Kasp-
arov.
Hvítt: Gary Kasparov
Svart: Viktor Korchnoi
Katalónsk byrjun
1. d4 — Rf6, 2. c4 — e6, 3. g3
Hér leikur Kasparov venju-
lega 3. Rf3, en í fyrstu og
þriðju skákunum hafði hann
ekki erindi eða erfiði með
þeim leik. Merki um undan-
hald?
3. — d5, 4. Bg2 — dxc4, 5. Rf3
— c5, 6. 0-0 — Rbd7,
6. — Rc6, er tízkuleikurinn
í stöðunni, en það virðist
regla í þessum einvígjum að
fara lítt troðnar slóðir í byrj-
unum.
7. Ra3 — Rb6, 8. Rxc4 — Rxc4,
9. Da4+ — Bd7, 10. Dxc4 —
b5,
10. — Bd6 hefur einnig ver-
ið leikið í stöðunni, en þá gef-
ur 11. Be3 hvítum betra tafl.
11. Dc2 —Hc8, 12. dxc5
Hér kom 12. Bg5 einnig til
greina því hvítur vinnur peðið
til baka eftir 12. — cxd4, 13.
Dd3.
12. — Bxc5, 13. Db3 — 0-0, 14.
Re5, — Db6, 15. Bg5 — Hfd8,
16. Df3
Staðan hefur einfaldast
það mikið að Kasparov á ekki
hægt um vik með að mynda
sér sóknarfæri. Með 16. Bxf6
— gxf6,17. Rg4 — Kg7, veikir
hann að vísu svörtu kóngs-
stöðuna, en hefur ekki bol-
magn til að láta kné fylgja
kviði.
16. — Be7, 17. Rxd7 — Hxd7,
18. Hacl — Hcd8!, 19. Dc6
Endatafl yrði hvítum hag-
stætt því hann hefur biskupa-
parið.
19. — Da5, 20. a3 — b4, 21. Bf4
— Rd5, og hér var samið jafn-
tefli.
m iKili
x Wíííii. M"
ÍB
%!S§
■ a s

Höfundar og útgefendur, talið frá vinstri: Matthías Johannessen, Eyjólfur Konráð Jónsson, Árni Grétar Finnsson,
Birgir Isl. Gunnarsson, Ólafur Egilsson, Brynjólfur Bjarnason, Geir Hallgrímsson, Ólöf Benediktsdóttir, Pétur
Olafsson, Gylfi Þ. Gíslason, Ásgeir Pétursson, Agnar Kl. Jónsson og Baldur Möller. Ljósm. Mbl. ól.K. Magnússon.
Bókin um Bjarna Benediktsson:
Ævi og störf Bjarna í
samtíðarmanna
augum
BÓKIN um Bjarna Benediktsson,
sem Almenna bókafélagið gefur út
og kom út í gær, 1. desember, er
rituð af sextán samtíðarmönnum
Bjarna, sem allir þekktu hann náið.
Á blaðamannafundi í gær, sem hald-
inn var með höfundum og útgefend-
um, sagði Ólafur Egilsson, sendi-
herra, m.a., en hann annaðist útgáf-
una, að höfundarnir segðu frá at-
burðum í bókinni sem þeir upplifðu
með Bjarna eða hafa af öðrum
ástæðum sérstaklega góða aðstöðu
til þess að fjalla um. Þættirnir sex-
tán hefðu því allir sérstakt sögulegt
gildi, og mætti því ætla að með út-
gáfu bókarinnar væri bjargað frá
glötun ýmsum upplýsingum frá einu
viðburðaríkasta tímabili íslandssög-
unnar og um mann sem átti flestum
stærri þátt í sköpun þeirrar sögu.
Brynjólfur Bjarnason, fram-
kvæmdastjóri Almenna bókafé-
lagsins, kynnti í upphafi fundar-
ins í gær aðdragandann að útgáfu
bókarinnar og sagði að mikil
vinna lægi að baki útkomu henn-
ar. Hann sagði samvinnu við höf-
unda og umsjónarmann, ólaf Eg-
ilsson, hafa verið frábæra og væri
árangurinn bezta vitnið þar um.
ungl og sendiráð ...
„Með hliðsjón af því,
sem að framan er sagt um
möguleikann að nota bún-
aðinn til móttöku frá öll-
um símafjarskiptagervi-
tunglum yfir Atlantshafi
og þar með t.d. sending-
um, sem ætlaðar eru
Skyggni, er það skoðun
mín, að sendiráðið eigi að
fá formlegt leyfisbréf, þar
sem móttaka er einskorð-
uð við rússneska gervi-
tunglið. Það er svo annað
mál, hvernig hægt er að
líta eftir að ákvæði leyfis-
bréfsins séu haldin.“
fyrir. Við hefðum ekki fengið að sjá
enskan knattspyrnuleik í sjónvarp-
inu á laugardaginn, ef Ríkisútvarp-
ið hefði ekki greitt fyrir upptöku
efnisins og sendingu þess upp í
gervitungl. Sendandi og móttakandi
sjónvarpsefnisins álíta sig hafa
tryggt réttarlega eign sína á efninu
með því að senda það sem símafjar-
skipti. Hefði ekki legið á, mundu
þeir hafa sent það í pósti.
Á síðastliðnum vetri flutti versl-
un í Reykjavík inn og setti upp
loftnet og búnað til að taka á móti
sendingum frá gervitungli. Tiðni-
svið það, sem loftnetið og
móttökubúnaðurinn nær yfir, er
eingöngu ætlað til símafjarskipta
en ekki fyrir hljóðvarps- eða sjón-
varssendingar í almenningsþágu.
Verslunin stillti loftnetið inn á
rússneskt gervitungl og komst þar
inn á sjónvarpsefni, sem verið er að
dreifa til sjónvarpsstöðva í Sovét-
ríkjunum (og líklega Kúbu) til
áframhaldandi dreifingar. Búnað-
inn má nota til að hlusta hvers kon-
ar símafjarskipti, sem fara um
gervitungl þau sem eru yfir
Atlantshafi. Fræðilega gat verslun-
in farið að hlusta samtöl, sem fara
um jarðstöðina Skyggni enda þótt
samtalsgæðin hefðu verið miklu lé-
legri en simanotendur eiga að venj-
ast vegna þess að loftnetið er ekki
nema tíundi hluti af loftneti
Skyggnis í þvermál.
I tilkynningu, sem símastjórn
Sovétríkjanna sendi alþjóða-
fjarskiptastofnuninni árið 1976 um
rússneska gervitunglið, sem hér um
ræðir, segir að því sé ætlað að flytja
talsíma, skeyti og myndskeyti
ásamt dagskrárefni hljóðvarps og
sjónvarps. Samkvæmt alþjóðasátt-
málanum um fjarskipti bar Pósti og
síma tvímælalaust að stöðva mót-
töku á þessum fjarskiptum. Til þess
að sýna sem mesta lipurð í málinu
samþykkti Póstur og sími að búnað-
urinn mætti standa uppi meðan
leitað væri heimildar frá Sovét-
ríkjunum að taka á móti og nota
sjónvarpsefni það, sem um gervi-
tunglið fer. Heimildin fékkst ekki
og var sú ástæða gefin að ekki væri
verið að dreifa efninu til almenn-
ings. Eigendur verslunarinnar féll-
ust að svo búnu á að nota ekki bún-
að sinn lengur.
Að því er viðkemur uppsetningu
þessa búnaðar í rússneska sendiráð-
inu og ummælum Póst- og síma-
málastjóra í því sambandi þá er
auðvitað gengið út frá því af hans
hálfu að sendiráðið fái sjálfkrafa
leyfi frá sínum stjórnvöldum til að
taka á móti sjónvarpsefninu og ef
til vill öðrum sendingum, sem um
gervitunglið rússneska fara. Með
hliðsjón af því sem að framan er
sagt um möguleikann að nota bún-
aðinn til móttöku frá öllum
símafjarskiptagervitunglum yfir
Atlantshafi og þar með t.d. sendi-
ngum, sem ætlaðar eru Skyggni, er
það skoðun mín að sendiráðið eigi
að fá formlegt leyfisbréf þar sem
móttaka er einskorðuð við rússn-
eska gervitunglið. Það er svo annað
mál, hvernig hægt er að líta eftir að
ákvæði leyfisbréfsins séu haldin.
Að álykta að sú munnlega heim-
ild, sem sendiráðið hafi fengið sé
tilnefni þess að hver sem er megi
taka á móti og dreifa því sjónvarps-
efni, sem símastjórnir eru að flytja
milli landa fyrir sjónvarpsstöðvar
og stúdíó, hefur ekki lagalegar for-
sendur og er ekki réttlætanleg
gagnvart þeim, sem leggja í kostnað
við að búa til sjónvarpsefni.
tíústar Arnar er yfirrerkfræðingur
Pósts og síma.
Brynjólfur Bjarnason, framkvæmdastjóri Almenna bókafélagsins, afhendir
Ólöfu Benediktsdóttur, systur dr. Bjama heitins Benediktssonar, fyrsta
eintak bókarinnar, en hún ritar fyrsta þátt hennar um bernskuheimili og
uppvaxtarár Bjarna.
Brynjólfur sagði það og vel við
hæfi að Almenna bókafélagið gæfi
út bók um Bjarna. Hann hefði ver-
ið einn af stofnendum félagsins og
formaður þess meðan honum ent-
ist aldur. Brynjólfur bað Óiaf Eg-
ilsson síðan að kynna efni bókar-
innar og afhenti síðan systur
Bjarna, ólöfu Benediktsdóttur,
fyrsta eintak bókarinnar.
Ólafur Egilsson sagði bókina
geyma sextán þætti um Bjarna
Benediktsson. Bókinni væri skipt í
þrjá hluta. Fyrsti hlutinn fjallaði
um æviskeið hans. Þá þætti rituðu
Ólöf Benediktsdóttir, mennta-
skólakennari og systir Bjarna,
Baldur Möller, ráðuneytisstjóri,
Birgir ísl. Gunnarsson, alþingis-
maður, Agnar Kl. Jónsson, sendi-
herra, Ásgeir Pétursson bæjarfó-
geti og Jónas H. Haralz banka-
stjóri.
Miðhluti bókarinnar hefur
fyrirsögnina „Svipmyndir". Þann
hluta rita: Matthías A. Mathiesen,
ráðherra, Árni Grétar Finnsson,
lögfræðingur, Eyjólfur Konráð
Jónsson, alþingismaður, Davíð
Ólafsson, Seðlabankastjóri, og
Magnús Jónsson, bankastjóri.
Þriðji og síðasti hluti bókarinn-
ar ber yfirskriftina „Skyggnst um
öxl“. Þar rita greinar Pétur
Ólafsson, forstjóri, Gylfi Þ. Gísla-
son, fyrrv. ráðherra, Andrew G.
Gilchrist, sendiherra, Matthías
Johannessen, ritstjóri, og Geir
Hallgrímsson, utanríkisráðherra.
í formála bókarinnar segir m.a.:
„Bókin má að því leyti kallast
ævisaga — og þá í nýju formi —
að í fyrsta hluta hennar er rakið
æviskeið Bjarna frá að hann vex
upp í andrúmslofti rammíslenskr-
ar menningar og lifandi þjóðmála-
áhuga á mannmörgu heimili for-
eldra sinna við Skólavörðustíg uns
hann nær að leiða þjóðina klakk-
laust í gegnum erfiðustu efna-
hagsáföll sem á lýðveldinu höfðu
dunið. í öðrum hluta er brugðið
upp svipmyndum af einstökum at-
burðum eða starfsvettvangi. í lok-
in bera nokkrir menn niður á víð
og dreif á ferli hans og fylla þann-
ig út í myndina. Þar er m.a. að
finna frásagnir af ritstjórnar-
störfum Bjarna sem ella hefðu átt
heima í fyrsta hlutanum."
Bókin um Bjarna Benediktsson
er prýdd fjölda mynda frá starfs-
ferli hans. Nafnaskrá og atriðis-
orðaskrá fylgja verkinu. Bókin er
262 bls. að stærð. Hún er unnin 1
Prentsmiðjunni Odda.
Sandey II seld á staðnum
ÁKVEÐIÐ hefur verið að bjóða
flakið af sanddæluskipinu Sandey
II til sölu, þar sem það marar í kafi
í grennd við Engey utan við Reykja-
vík. Skipinu hvolfdi þar í lok októ-
ber sl. með þeim afleiðingum að
fjórir skipverjar fórust.
Það er Tryggingamiðstöðin hf.
sem auglýsir skipið til sölu, en
það fyrirtæki er nú eigandi Sand-
eyjar II ásamt með erlendum
endurtryggjendum. Fallið hefur
verið frá áætlunum um að snúa
skipinu við og gera við það enda
dugar vátryggingaverðmæti þess
ekki fyrir kostnaði við slíka að-
gerð, skv. upplýsingum, sem Mbl.
fékk hjá Þóri Konráðssyni, for-
stjóra Könnunar hf., er hafði ver-
ið falið að annast hluta af þeirri
hlið málsins. Skipið er þannig
talið glatað og ónýtt eigendum
sínum, eða það sem kallað er á
alþjóðlegu tryggingamáli
„constructive total loss“.
Tryggingamiðstöðin mun óska
eftir tilboðum í skipið. Reiknað er
með að hægt verði að nýta ein-
hver tæki og búnað úr flakinu en
að sjálfur skrokkurinn verði á
endanum seldur í brotajárn.
Kvaðir eru um að skipið verði
fjarlægt þaðan sem það er nú,
sagði Þórir Konráðsson.