Morgunblaðið - 11.03.1984, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. MARZ 1984
Fá íslenzk skáld hafa átt jafn miklum vinsældum aö fagna erlendis og
Kristmann Guðmundsson eða verið þýdd á jafn margar tungur. Þarna má
sjá útgáfu af Ströndinni, „Ströndin blá“ á magedónísku og var Krist-
mann lengi eini íslendingurinn sem átti verk á þeirri þjóötungu. A
myndinni má einnig sjá Morgun lífsins á þýzku, Brúöarkjóllinn á kín-
versku og prógramm af sænsku kvikmyndinni er byggð var á Morgni
lífsins, og sýnd var hér veturinn 1956—57.
Á þessari mynd má sjá frumútgáfur á verkum Kristmanns sem allar komu út í Noregi árin 1926—1938, en það
tímabil kom út ein bók á hverju ári eftir Kristmann, nema 1937.
Nú stendur yfir sýning á ýmsum
verkum skáldsins Kristmanns
Guðmundssonar í anddyri Lands-
bókasafns íslands við Hverfisgötu.
Þar getur að líta fjölmargar útgáf-
ur af bókum hans frá ýmsum tím-
um og löndum, ásamt handritum,
dagbókum og ýmsu fleiru. Sem
kunnugt er lést Kristmann Guð-
mundsson hinn 20. nóvember
1983. Að honum látnum gáfu dæt-
ur hans, Ninja, Randí, Vildís,
Hrefna, Ingilín og Kaðlín, Lands-
bókasafni íslands þann hluta
bókasafns hans, er í voru verk
skáldsins bæði á frummálum, ís-
lenzku og norsku, og í þýðingum á
fjölda tungumála, og enfremur ým-
is safnrit, sem hann átti efni í. Þá
eru margvísleg verk sem Kristann
sneri á íslenzku í gjöfinni og er
hún alls 455 bindi prentaðra rita.
Þótt Landsbókasafn íslands
Sýning á verkum
Kristmanns Guðmundssonar
í Landsbókasafni Islands
kappkosti að draga að verk ís-
lenzkra skálda og rithöfunda
hvaðanæva að, voru um 30 bindi
í þessum hluta gjafar Krist-
mannsdætra, sem safnið átti
ekki fyrir — mestmegnis erlend-
ar útgáfur.
Hið sama má segja um mikið
safn af úrklippum úr erlendum
blöðum og tímaritum, er sögur
og þá einkum smásögur Krist-
xK'Mmoxx t'iijmvxasao!!.
RÖKKUftSÖNOVAR
manns birtust í á sínum tíma.
Þessar úrklippur hafði skáldið
látið binda inn í átta bindi. Eins
og nærri má geta átti Lands-
bókasafn (slands einungis sumt
af þessu efni fyrir, enda erfitt að
henda reiður á því og afla þess.
Auk hins innbundna úrklippu-
safns eru í gjöfinni miklar syrp-
ur af úrklippum úr bæði inn-
lendum og erlendum blöðum
með greinum Kristmanns sjálfs
og skrifum annarra um verk
hans — eru hin síðari einkar
mikilsverðar heimildir hverjum
þeim er kanna vill rithöfundar-
feril Kristmanns Guðmundsson-
ar. Gegnir raunar furðu hve vel
skáldinu hefur tekist að halda
saman verkum sínum og því,
sem um þau hefur verið ritað,
svo víða sem rit hans hafa
dreifzt um veröldina.
í gjöfinni eru loks handrit
nokkurra verka Kristmanns
Guðmundssonar ásamt dagbók-
um og ýmsum handritum. Næst-
um allt efni sýningarinnar er úr
gjöf Kristmannsdætra. Umsjón-
armaður sýningarinnar er Einar
G. Pétursson deildarstjóri á
Landsbókasafninu en sýningin
Þessi mynd af Kristmanni Guð-
mundssyni fylgdi gjöf Krist-
mannsdætra.
er opin á opnunartíma Safna-
hússins, mánudaga til föstudaga
kl. 9—19 og laugardaga kl. 9—12.
Blaðamaður og ljósmyndari
Morgunblaðsins litu inn á sýn-
inguna í anddyri Landsbóka-
safnsins á dögunum og voru þá
teknar þær myndir er hér eru á
síðunni.
Morgunn lífsins var sú bóka Kristmanns sem þýdd var á flest tungumál — á að minnsta kosti 17 þjóðtungur, og
á sumar oftar en einu sinni. Hér sjást útgáfur af Morgni lífsins á búlgörsku, dönsku, ensku, finnsku, færeysku,
hollensku, ítölsku, lettnesku, serbokróatísku, slóvakísku, slóvenísku, spænsku, sænsku og tékknesku. Bókin
var bönnuö í Þýzkalandi á valdatímum nazista en kom þar út síöar. Kristmann samdi Morgun lífsins á norsku
og hlaut hún þegar miklar vinsældir.
Kristmann hóf feril sinn sem
Ijóðskáld með Rökkursöngvum ár-
ið 1922 — hér er hægt að bera
saman handrit eins af kvæöunum
og prentunina.
í/
/; f í
!><Í ( t « - -
■f/i ■
(j'';
■ ikniö'* íc
■
h'tlrA
mMí<
* jf SLivTj. JT,
ff ’* t'~’v
% < /-.. t. ■■ vLt’,.
1
U* '■

-
?f
if
w y ‘ma
f ■ -jé, ■/*»
- ff*- " ýW Á '■ v> '"■** X-* * 1 * ■ • • 0
f* 7
w t í,’'', ,3*. Á/ti+iS .<14t-XC
- V-V<V
AkjuvWf, £v>xl*>, v***
9-
**** ■***<#>■, *****
V J+H. ;V ■&**-

9
. ^ ^ • r .
AjAíX *~v-/ /vw*< /ut***,
Ljóðmæli er Kristmann orti á æskuárum.
Hér má sjá upphaf af ritgerð sem Kristmann gerði í barnaskóla.