Morgunblaðið - 11.03.1984, Blaðsíða 48

TIL DAGIiGRA NOTA
SUNNUDAGUR 11. MARZ 1984
VERÐ í LAUSASÖLU 20 KR.
Atvinnuleysistryggingasjóður:
Lausafjárskortur
ekki á næstunni
HÖFUÐSTÓLL Atvinnuleysistryggingasjóds var um áramótin talinn um 500
milljónir króna og að sögn framkvæmdastjóra sjóðsins, Eyjólfs Jónssonar, er
lausafjárskortur ekki fyrirsjáanlegur á næstunni. Alls hafa um 60 milljónir
króna verið greiddar úr sjóðnum fyrstu tvo mánuði ársins.
Eyjólfur Jónsson sagði í samtali
við blaðamann Morgunblaðsins,
að þessar tölur væru þó ekki ná-
kvæmar. Uppgjöri síðasta árs
væri enn ólokið en höfuðstóllinn í
lok ársins 1982 hefði verið um 430
milljónir króna og trúlega hefði
höfuðstóllinn um síðustu áramót
verið um 500 milljónir króna.
Uppgjöri fyrir febrúarmánuð væri
heldur ekki lokið, en útborgun at-
vinnuleysisbóta þá hefði verið
svipuð og í janúar, eða um 30
milljónir króna.
Eyjólfur sagði ennfremur, að
ekki væri til yfirlit bóta til ein-
stakra atvinnugreina, þar sem
bæturnar væru greiddar í gegnum
hvert verkalýðsfélag fyrir sig. Þá
væri ekki hægt að svara þeirri
spurningu hvort sjóðurinn hefði
bolmagn til þess að taka á sig
auknar bætur vegna samdráttar í
fiskvinnslu. Ómögulegt væri að
segja til um hve mikili hann yrði
svo og hver þróun í öðrum at-
vinnugreinum yrði.
Hjálmar Vilhjálmsson, fiskifræðingur:
Lítil von á við-
bótarloðnugöngu
„VIÐ höfum verið að kanna hvort nokkrir möguleikar seu a viðbotarloðnu-
göngu upp að landinu aö þessu sinni, og eins og er hef ég ekkert séð, sem
bendir til þess að svo verði. Verði engin viðbót standa veiðarnar varla lengur
en fram um 20. marz, þó vandi sé um slíkt að spá,“ sagði Hjálmar Vilhjálms-
son, fiskifræðingur og leiðangursstjóri á Árna Friðrikssyni, í samtali við
Morgunblaðið.
Hjálmar sagði, að yfirstandandi
leiðangur hefði hafizt 29. febrúar
síðastliðinn, og hefði þá verið far-
ið austur eftir fyrir Suðurlandi og
síðan austur um. Á því svæði hefði
ekkert virzt ógengið inn, en tals-
vert hefði verið af loðnu á blettum
frá Skarðsfjöru að Dyrhólaey og
mikið af loðnu milli Reykjaness og
Þorlákshafnar. Svo virtist, að það,
sem verið hefði fyrir utan fyrr í
vetur, væri gengið inn, og viðbótar
úr þeirra átt því ekki að vænta.
Síðan hefði áætlunin verið að
kanna svæðið út af Vestfjörðunum
og suður um, en veður hefðu verið
því að miklu leyti mótfallin. Eins
og útlitið hefði verið í janúar væri
hins vegar lítil von á loðnu úr
vesturáttinni. Kæmi hins vegar
eitthvað þaðan, gæti teygzt úr
veiðinni, annars lyki henni fljót-
lega.
Ljósmynd Kristján ArnRrímsson.
Glugga banka landsmanna þarf að þvo eins og aðra glugga, og er þessi
mynd því til sönnunar, þar sem unnið er við að hreinsa glugga Lands-
banka íslands í Austurstræti.
Arfgeng heilablæðing í
átta íslenskum ættum
í ÁITA íslenskum ættum, sem að
stofni eru úr sýslunum í kringum
Breiðafjörð, er arfgeng heilablæð-
ing ættarfylgja. Þeir sem sjúkdóm-
inn hafa deyja oftast milli tvítugs
og fertugs. Sjúkdómurinn er næst-
um óþekktur utan íslands, þeir
sem dáið hafa úr honum erlendis
kunna að vera af íslenskum ætt-
um.
Sjúklegar æðabreytingar eru
undanfari dauðsfallanna. Nýlega
fannst aðferð sem talin er hæf
til að greina þennan sjúkdóm í
lifandi fólki.
Rannsóknir á þessum sjúk-
dómi hafa farið fram á vegum
Blóðbankans og Taugalækninga-
deildar Landspítalans undir
stjórn Ólafs Jenssonar og dr.
Gunnars Guðmundssonar.
Tekist hefur að rekja ættir
þessar um tvö hundruð ár aftur í
tímann og er það hald manna að
sjúkdómur þessi eigi uppruna
sinn hjá einni og sömu mann-
eskjunni enn lengra aftur í sög-
unni. í Flateyjarbók er getið
ungs manns sem dó af heila-
blæðingu og þar er sagt sem svo
að hann hafi líklega tekið
„ættar sj úkdóm i n n “.
EUefu manneskjur hafa dáið
úr mjög svipuðum sjúkdómi í
Hollandi. Vitað er til að af
Barðaströndinni, þar sem þessa
sjúkdóms varð snemma vart í
ákveðnum ættum, flýði ungur
maður nokkru eftir aldamótin
1800 í hollenska skútu.
Hann hafði gert ungri stúlku
barn og átti í vök að verjast
vegna reiði ættingja hennar.
Menn geta sér þess til að þangað
megi ef til vill rekja dauðsföllin í
Hollandi. Tvö dauðsföll urðu í
Bretlandi í byrjun seinni heims-
styrjaldarinnar af sama toga.
Var þar um íslensk frændsystk-
ini að ræða. Ung stúlka dó úr
þessum sjúkdómi í Bandaríkjun-
um og telja menn að hún hafi
einnig átt til íslenskra að telja.
Komið hefur í ljós, að í heila-
æðum þeirra sem látist hafa úr
þessum sjúkdómi hefur efni sem
heitir „Amyloid" myndast.
Ástæðan er ekki kunn.
Lýsing á efnisuppbyggingu
„Amyloid“-efnisins, sem skemm-
ir heilaæðarnar, hefur verið gerð
af samvinnuhóp vísindamanna í
New York. Efnið sem liggur til
grundvallar er hluti úr eggja-
hvítuefni sem finnst í öllu fólki
og heitir „Gamma Trace". Þetta
efni er mælanlegt í mænuvökva.
í ljós hefur komið við mælingar
á fólki sem er með einkenni
þessa arfgenga heilasjúkdóms,
að efnið mælist aðeins þriðjung-
ur af því sem finnst hjá heil-
brigðu fólki.
Ættarrannsóknir hafa leitt í
ljós að hluti þeirra, sem bera
erfðavísa sjúkdómsins, getur lif-
að við eðlilega heilsu fram á elli-
ár.
íslenski rannsóknahópurinn,
sem stendur að þessum rann-
sóknum, hefur frá árinu 1976
unnið kappsamlega að rann-
sóknum málsins hér á landi, en
með samstarfi við Bandaríkja-
menn og Svía. Á síðastliðnum
tveimur árum hafa þegar náðst
markverðir rannsóknaáfangar.
Samkvæmt rannsókn dr.
Gunnars Guðmundssonar og
John Bendix deyr fimmtungur
þeirra fslendinga, sem látast af
völdum heilablæðinga, innan við
þrjátíu og fimm ára aldur úr
þessum arfgenga heilaæðasjúk-
dómi. Sjá ættartré á bls. 2.
/Eð sem skemmd er af völdum sjúkdómsins arfgenga.
Orkustofnun:
Dregið úr
viðbúnaði
við Kröflu
ORKUSTOFNUN hefur sagt upp
starfsmanni við Kröflu, Hirti
Tryggvasyni, sem fylgst hefur
raeð skjálftamælingum og unnið
önnur störf á vegum stofnunar-
innar þar nyrðra undanfarin ár.
„Það þótti ekki lengur ástæða
til að fylgjast'með Kröflusvæð-
inu á sama hátt og áður. Þó er
ekki rétt að draga of víðtækar
ályktanir af því hvort við álít-
um að Mývatnseldum sé lokið
eða ekki, þó auðvitað sé ljóst að
ró hefur verið yfir svæðinu um
nokkurt skeið," sagði Jakob
Björnsson, forstöðumaður
Orkustofnunar, í samtali við
blm. Mbl. Þá kom fram að und-
anfarin fimm ár hefur jafnt og
þétt verið dregið úr viðbúnaði
stofnunarinnar nyrðra.
ísafjörður:
Lögreglumað-
ur og toll-
þjónn ákærðir
EINUM tollþjóni og einum lögreglu-
manni á ísafirði hafa verið birtar
ákærur vegna meintra brota í starfi,
en mennirnir eru ákærðir vegna
tveggja mála sem upp komu á Isa-
firði fyrir nokkru, samkvæmt upplýs-
ingum sem Mbl. fékk hjá Pétri Haf-
stein, sýslumanni á ísafirði.
Annað málið reis vegna þess að
tollþjónn þáði áfengi að gjöf úr
skipi, sem lá í höfninni og
lögregluþjónarnir neyttu áfengis-
ins ásamt öðrum, en hitt málið
snerti einn lögregluþjón, sem er
grunaður um að hafa skipt um
blóðsýni úr manni sem grunaður
var um ölvun við akstur.
Setudómarinn birti tollþjónin-
um, sem jafnframt er lögreglu-
maður, ákæru vegna fyrra máls-
ins, en lögregluþjónarnir tveir
voru áminntir. 1 hinu málinu var
lögreglumaðurinn ákærður.
40.000 kr.
sekt fyrir
of smáan
möskva
VARÐNKIPIÐ Óðinn stóð á fimmtu-
dagsmorguninn togbátinn Jón
Gunnlaugs GK 444 aö ólöglegum
veiðum við Eldey. Reyndist báturinn
vera með of smáan möskva í poka
botnvörpu sinnar.
Báturinn var færður til hafnar
og dæmt í máli skipstjórans í
Keflavík. Skipstjórinn viður-
kenndi sekt sína og fallist var á
dómsátt í málinu. Greiddi skip-
stjórinn 40.000 króna sekt og veið-
arfæri voru gerð upptæk.