Morgunblaðið - 17.03.1984, Blaðsíða 32

Morgunblaðið - 17.03.1984, Blaðsíða 32
32 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. MARZ 1984 Minning: Eggert Páll Theódórsson Fæddur 1. júní 1907. Dáinn 9. mars 1984. Allir dagar eiga kvöld, og svo er því einnig farið um ævidag mannsins á jörðu hér. Vinurinn okkar góði, Eggert Theódórsson, verður borinn til grafar í dag í heimabyggð sinni. Gömlum og sjúkum er gott að hvílast, en eftir- sjá er þó að manni eins og Eggert var. í persónu sinni og eðli sam- einaði hann flest af því skemmti- legasta og besta, sem einkennt hefur hið litríka bæjarfélag í ár- anna rás. Bautastein bjartra minninga hefur hann því reist sér í mörgu hjarta, enda var hann fáum líkur og manna ólíklegastur til að gleymast. Siglufjörður á sér einstæða og ævintýralega sögu. Á sínum tíma var síldin það gull, sem seiddi til sín fólk úr öllum áttum. Á stutt- um en björtum sumrum Siglu- fjarðar mátti þar fyrirhitta fólk af öllum landshornum, fólk, sem kom til að afla sér fjár, — en e.t.v. ævintýra um leið. Margir upp- rennandi menntamenn áttu það uppgripunum í Siglufirði að þakka að þeir gátu brotist áfram af eigin rammleik. Stundum varð Siglu- fjörður einn alþjóðlegasti bær á íslandi, því að mörg voru þau er- lend skip, sem þá sóttu á norð- lensk mið. í landlegum var margt um manninn á götum Siglufjarð- ar, og mörg gerðust þar ævintýrin. En síldin hvarf úr sjónum, og Siglufjörður var í sárum um hríð. Af bjartsýni og dugnaði var þó hafin ný uppbygging með góðum árangri. Alla þessa margþættu sögu þekkti Eggert betur en flestir aðr- ir. Hann lifði þetta allt sjálfur, bæði sem áhorfandi og lifandi þátttakandi. ógleymanlegt var að hlusta á frásagnir hans af lífi fyrri ára, því að frásagnarlist hans var einstök. En þó var Egg- ert ávallt maður nútíðarinnar meir en fortíðarinnar. Mannlífið var honum alltaf jafnáhugavert á hvaða tíma sem var og hvar sem var. Hann fylgdist vel með öllu. Athyglisgáfa hans var næm, og eiginlegt var honum að brjóta brodd erfiðleika með bjartsýni og skopskyni. Ómetanlegt er að hafa átt Egg- ert að vini. Enginn var trúrri og tryggari en hann. Hann var ekki aðeins fróður og skemmtilegur, heldur einnig sá elskulegasti og einstakasti sem hægt var að finna. Alvöru iífsins þekkti hann mörg- um betur, og átti þess vegna næm- an skilning á kjörum og aðstæðum annarra. En miðpunktur gleðinn- ar var hann einnig á góðra vina fundi. Fyndni hans var hugvitsöm og smitandi, en um leið græsku- laus og full góðvildar. Málefni fatlaðra lét hann sig miklu skipta og var þar traustur liðsmaður. Verkalýðssinni var hann einnig af heilum hug. En þó var hann þeirr- ar gerðar í sjón og raun að erfitt var að skipa honum í flokk eða bás. Hann var dæmigerður maður allra stétta, gat átt sálufélag við alla, átti allstaðar heima. Hálfvolgur var Eggert aldrei í vináttu sinni, og þess fengum við að njóta. Hvar sem leið okkar lá á landi hér, var öruggt að hann sækti okkur heim eða hefði sam- band við okkur í síma. Síðasta simtalið átt sér stað fyrir fáum mánuðum og þá var hann enn hinn gamli og góði Eggert. Börnum okkar ungum bauð hann að kalla sig afa. Þau tóku því fagnandi, því að þá höfðu þau ný- verið misst Árna afa, sem var þeim með öllu óskyldur, en bar nafnbótina með mestu prýði. Þar sem hinn raunverulegi afi var óþægilega langt í burtu, var upp- bótarafi alger nauðsyn. Nýi afi — Siglufjarðarafi — eða bara Eggert afi, þetta voru nafnbætur, sem unga kynslóðin á heimilinu sæmdi vin okkar af einlægu hjarta. Alltaf var eins og Eggert væri í andlegri nálægð við okkur, þó að vík yrði milli vina. Og alltaf var gestrisnin söm hjá honum og hans ágæta fólki, þegar við áttum leið til Siglufjarðar. Fimm ógleyman- lega daga dvöldumst við á heimili Eggerts og Elsu konu hans sumar- ið 1973. Þá beið eitt af börnum okkar eftir sjúkrahússvist vegna óvenju slæmra afleiðinga um- gangsveiki. En þessir fimm dagar í brennheitri Siglufjarðarsól gerðu kraftaverk, svo að sjúkra- hússvistin varð óþörf. Það var skemmtileg tilviljun að annar helmingur okkar hjónanna skyldi eiga sama afmælisdag og Eggert — 1. júní. Á 65 ára afmæli sínu var Eggert staddur á heimili okkar, sem þá var á Hvanneyri í Borgarfirði. Þann dag varð hús- móðirin 35 ára, svo að samanlagt var þetta 100 ára afmæli. Upp á þetta afmæli var haldið með mik- illi gleði, sem margir vinir okkar hjónanna á staðnum voru boðnir til. Einn gestanna misskildi lítil- lega hvað um var að ræða, því að hann átti von á að hitta þarna fyrir 100 ára öldung, og spurði því varfærnislega, þegar hann kom: „Hvar er gamli maðurinn?" Vakti það bæði hlátur og gleði, er gest- urinn sá, að hinn aldraði var snöggtum yngri og ernari en hann hafði átt von á. Ekkert af þessu fólki hafði Eggert augum litið áð- ur, en fljótur var hann að renna inn í samfélagið, var hrókur alls fagnaðar og umgekkst alla eins og gamla vini. Oft minntist Eggert síðar þessarar björtu vornætur í Borgarfirði og fólksins góða, sem hann kynntist þar. Minningarnar eru margar, og bjart er um þær allar. En hratt líður stund, og strítt rennur lífsins straumur. Margar helgar stundir í gleði og sorg áttum við með Egg- ert og fleiri vinum í Siglufjarðar- kirkju. Þar hefðum við gjarnan viljað vera í dag, er hann er kvaddur. En prestur ræður ekki alltaf við hvers gröf hann stendur. í öðrum helgidómi verðum við stödd í dag á kveðjustund, en í andlegri nálægð við Eggert vin okkar eins og alltaf áður. Bjartsýnn var Eggert í trú sinni, og björt mun hans framtíð. { trú kveðjum við okkar góða vin og þökkum honum samfylgdina á brautum lífsins bæði í gleði þess og alvöru. Eiginkonu hans og vinkonu okkar, Elsu Þorbergsdóttur, og öllum afkomendum þeirra þökk- um við órofa tryggð og vináttu, sendum þeim hugheilar kveðjur og biðjum þeim blessunar Guðs. Auóur Guðjónsdóttir og Kristján Róbertsson. Eggert andaðist að morgni 9. þessa mánaðar eftir stutta legu. Hann hafði um áraskeið átt við vanheilsu að stríða, en létt lund hans og æðruleysi áttu sinn stóra þátt í því að hann bugaðist ekki fyrr fyrir Elli kerlingu og liðs- mönnum hennar. Hann var fæddur 1. júní 1907 i Höfn í Siglufirði. Foreldrar hans voru þau hjón Svanhildur Ólöf Þorsteinsdóttir sem lést 1910 og Jónas Theódór Pálsson víðkunnur hákarlaskipstjóri, sem lést 1957. Móðir hans var húnvetnsk en faðir hans skagfirðingur. Þau hjón fluttust til Vesturheims árið 1903 ásamt syni sínum sem fæddur var á Dalabæ við Siglufjörð. Þessi sonur þeirra bar nafnið Eggert en hann andaðist vestan hafs svo og dóttir þeirra, Marta Laufey. Eftir það eða árið 1906 fluttust þau Svanhildur og Theódór heim til ís- lands og settust að í Höfn í Siglu- firði og þar fæddist Eggert, sem hér er minnst með nokkrum orð- um. Móðir Eggerts andaðist er hann var þriggja ára 1910 en Theódór kvæntist aftur 1912 Guðrúnu Ólafsdóttur og ólst Eggert upp hjá föður sínum og stjúpu ásamt hálf- systkinum sínum sem urðu þrjú. Hann ólst upp að þeirrar tíðar hætti og fór 15 ára gamall til sjós með föður sínum, sem þá var skip- stjóri á v/b „Æskan". Skipið var á hákarlaveiðum og stóð vertíðin venjulega frá því í marsmánuði og fram í júnímánuð og eftir að há- karlavertíðinni lauk var hann á v/b „Ruby“ frá Siglufirði og var gerður út á þorskveiðar. góður afli varð á báðum skipunum en að sumarvertíð lokinni var sjó- mennsku Eggerts lokið. Þá um ha- ustið — 1922 — starfaði hann við kvikmyndasýningar við kvikmyn- dahús H. Thorarensens og um vet- urinn var hann á vélstjóranám- skeiði, sem Jón Sigurðsson frá Hellulandi stóð fyrir og lauk Egg- ert þaðan prófi með 1. einkunn. Við sýningar í Nýja Bíó í Reykjavík starfaði Eggert og hlaut sýningarréttindi eftir eitt og hálft ár og mun fyrstur Siglfirð- inga hafa hlotið þessi réttindi. Eggert starfaði eftir heimkom- una úr Reykjavík hjá Bíói, sem Thorarensen rak í Siglufirði en um vorið 1929 réðst hann til starfa hjá verksmiðjunni Bein, sem tók til starfa í júnímánuði það ár. Þá um haustið slasaðist hann í verk- smiðjunni með þeim afleiðingum að hægri höndin varð ónýt til hverskyns nota eða beitingar síð- an. Haustið 1930 hóf Eggert störf hjá Síldarverksmiðjum ríkisins í Siglufirði, fyrst sem aðstoðarmað- ur birgðavarðar, en frá árinu 1960 varð hann aðalbirgðavörður fyrir- tækisins og gegndi því uns hann lét af störfum fyrir aldurssakir og hafði þá starfað hjá SR um hálf- rar aldar skeið. Eggert var góður bridgespilari og var oddviti þeirra bridgemanna í Siglufirði um 10 ára skeið rúml- ega þó og hafði hann mikið yndi af þessu spili, en hug hans átti þó allan Félag lamaðra og fatlaðra „Sjálfsbjörg" og var hann formað- ur þess félags um 20 ára skeið og vann þar af miklum áhuga og þegnskap fyrir þessi samtök. Eggert kvæntist 1931 Elsu Þorbergsdóttur, sem ættuð er úr Reykjavík. Eignuðust þau 6 dætur og 1 son, sem öll eru á lífi og hin mannvænlegustu. Elsa bjó manni sínum gott og vistlegt heimili að Suðurgötu 43 í Siglufirði, en þar bjuggu þau hjón allan sinn búskap. Þar er rausn í garði, hlýlegt og notalegt að sækja þau heim. Þeim fækkar nú samborgurun- um frá Siglufjarðarárunum. Og nú er Eggert farinn og hefur kvatt okkur kunningja sína og vini. Við kynntumst mjög fljótlega eftir komu mína til Siglufjarðar og vorum samstarfsmenn í 25 ár hjá Síldarverksmiðjum ríkisins þar. Er því að vonum margs að minnast en verður ekki talið upp hér, enda of langt mál. Eggert var leikbróðir glettninn- ar og vinur og hafa þau skötuhjúin margt sporið stigið saman, spaugsöm og spræk. Þó hann hafi hin síðari árin gengið hægar um götur en áður fyrr vegna heilsu- brests þá átti hann ætíð gaman- yrði á vörum þegar kunningja var mætt og boðinn góður dagur. Mörgum kynntist Eggert við störf sín hjá Síldarverksmiðjum ríkis- ins, og mörgum námsmanninum kynntist hann og spauguðu þeir saman. Eru ýmsar minningar við það tengdar og margar í bundnu máli, því margir þeirra voru snjallir hagyrðingar og sjálfur gat Eggert verið allliðtækur á því sviði ef hannvildi svo við hafa. Átti og töluvert safn slíkra vísna, sem allar eru að vissu marki mannlífslýsingar þess tíma meðan síldin var og hét. Mundu þær efheyrðust minna margan stúdentinn eigi síður en sjómann- inn á liðnar síldarvertíðir og lipur samskipti, liðnar stundir, smá glettni við starfsfélaga og jafnvel yfirmenn og yfirvöld. Þarna er að finna snjallar stökur ungra og lífsglaðra hagyrðinga úr stúdenta- hópnum, sem sumir hverjir urðu landskunnir síðar á æfinni. Lag- erstörfin voru erilsöm þegar allt var í fullum gangi. Hundruð síld- arskipa, allar verksmiðjur starf- andi og búið þurfti margs við, og var margt af því sótt á lager verk- smiðjanna. Allt er þetta nú liðin tíð og kemur aldrei aftur. Siglu- fjörður síldveiðitímans og síldar- áranna er nú minning ein, harla kær og gaman að rifja upp ýmisl- egt frá þeim tíma eins og við Egg- ert gerðum er við hittumst á strjálum stundum nú seinni árin. Nú verða fundir okkar Eggerts og vina hans ei fleiri. En margar góðar og hugljúfar minningar á ég um hann. Hann var tryggur vinum sínum, glettinn og hýr, en gat þó verið allfastur fyrir og lét ekki hlut sinn. Ég þakka honum að leiðarlokum samfylgdina og vináttuna og margar skemmtilegar glettur bæði gerðar mér og sameiginleg- um kunningjum. Við hjónin sendum eiginkonu hans og börnum þeirra og fjöl- skyldum samúðarkveðjur. Megi minning þeirra um kæran eiginmann og föður styrkja þau vera þeim huggun á þungri stund. Eggert verður jarðsunginn frá Siglufjarðarkirkju í dag 17. mars. Baldur Eiríksson Kveðja frá „Sjálfsbjörg“, Siglufírði Látinn er í Sjúkrahúsi Siglu- fjarðar Eggert Theódórsson eftir skamma sjúkdómslegu. Útför hans fer fram frá Siglufjarðar- kirkju laugardaginn 17. mars. Með Eggert Theódórssyni er genginn einn þeirra manna, sem settu ákveðinn svip á siglfirskt at- hafna- og bæjarlíf um áratuga- skeið. Eggert fæddist 1. júní 1907 í Siglufirði og þar átti hann heima alla tíð. Ekki er það ætlunin hér að rekja ættir hans, enda munu aðrir vafalaust færari um að gera það. Eggert var einn af stofnendum „Sjálfsbjargar" í Siglufirði vorið 1958, og formaður þess lengst af, l Laufið \ Kjólar — kjólar — alltaf nýj- asta tíska. Munið: Laufiö, Iðnaðarfi^ inu, Hallveigarstíg 1. V 1 Opiö í dag kL 10—16 Opiö í dag kL 10—16 Vörumarkaðurinnhf. Vörumarkaöurinn hf. Eiðistorgi 11

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.