Morgunblaðið - 21.03.1984, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. MARZ 1984
Þjóðleikhúsið:
Sýningar á
Öskubusku
hefjast á ný
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ frumsýndi ball
ettinn Óskubusku, eftir Velko Vur-
ésha við tónlist eftir Prokofév, á
öskudag og gátu þá aðeins verið
tvær sýningar á verkinu í fyrstu lotu
vegna anna aðalkarldansarans við
Parísaróperuna.
Nú er Jean-Yves Lormeau kom-
in aftur til landsins og hefjast því
sýningar að nýju þriðjudaginn 20.
mars. 4. sýning verður miðviku-
daginn 21. mars, 5. sýning
fimmtudaginn 22. mars, 6. sýning
laugardaginn 24. mars og 7. sýn-
ing sunnudaginn 25. mars. Eftir
það verður enn að gera hlé á sýn-
ingum og verða næstu sýningar
auglýstar sérstaklega. Hlutverk
Öskubusku dansar Ásdís Magn-
úsdóttir.
Ásdís Magnúsdóttir í hlutverki
Öskubusku
Sfldarverksmiðjur ríkisins:
Mjöli og lýsi skip-
að út frá Siglufirði
1.000 lestum af mjöli og 3.000
lestum af lýsi var skipað út hjá Síld-
arverksmiðjum ríkisin:; í Siglufirði
síðastliðinn mánudag og á næstunni
eru fleiri útskipanir fyrirhugaðar hjá
SR. Alls hafa verksmiðjur SR tekið á
móti um 140.000 lestum af loðnu á
yfirstandandi vertíð.
Jón Reynir Magnússon, fram-
kvæmdastjóri SR, sagði í samtali
við blm. Morgunblaðsins, að hann
vonaðist nú til þess að sala loðnu-
afurða færi að ganga greiðlegar en
að undanförnu. Sér virtist að verð
á þeim hefði verið komið í botn og
þokaðist nú heldur upp á við. Mjög
erfitt væri að selja þessar afurðir
þegar verð væri á niðurleið, því þá
héldu kaupendur að sér höndunum
í þeirri von að það lækkaði enn
frekar.
Jón Reynir sagði ennfremur, að
verð á lýsi væri nú um 400 dollar-
ar lestin og á próteineiningu mjöls
um 6,35 dollarar.
Ný löguð
borgfirsk
blanda
Hvernig væri að reyna ný lagaða borgfirska
blöndu sem veitir afslöppun, upplifun og
ánægju.
Blandan er samansett af:
1. Ferð í Borgarnes á laugardaginn kl. 13
með Sæmundi frá BSÍ.
2. Hótel Borgarnes býöur uppá mat, drykk,
gistingu og dans.
3. Leikdeild Skallagríms býöur uppá
skemmtunarleikinn Dúfnaveisluna eftir
Halldór Laxness kl. 20.30.
4. Ferö frá Hótel Borgarnesi til Reykjavíkur
sunnudag kl. 17.
Þessi blanda er seld hjá Ferðaskrifstofu ríkis-
ins, Skógarhlíö 6, og kostar aöeins 1.380 kr.
per. mann. Auk aöalblöndunnar eru ýmsar
smáblöndur boönar þegar á staðinn er kom-
iö. Bendum viö á Heilsuræktina, íþóttahúsiö,
Ljós og nuddstofuna Bata og Hárgreiðslu-
stofuna Heiðu.
Nánari uppl. um blönduna eru veittar á Hót-
el Borgarnesi í síma 93-7119 og hjá Ferða-
skrifstofu ríkisins, sími 25855.
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir GUÐMUND HALLDÓRSSON
Barátta skæruliða
í Kólombíu harðnar
Jp
i-’
„El FI*co“:
myrtur ekki? eða
Betancur: vin-
sæll.
FORSETI Kólombíu, Belisario Betancur ('uartas, hefur lýst yfir umsát-
ursástandi í nokkrum suðurhéruðum vegna árásar skæruliða „19. apr-
íl-hreyfingarinnar“ (M19) á borgina Florencia.
Betancur hefur reynt að fá
skæruliða til friðarvið-
ræðna síðan hann var kjörinn
forseti 1982. Fyrir sex mánuð-
um lýsti M19 yfir vopnahléi, en
tilkynnti nýlega að bardagar
yrðu hafnir að nýju, því ekki
virtist kleift að semja við
stjórnina um frið.
Lög um sakaruppgjöf voru
samþykkt fyrir atbeina Betanc-
ur forseta 20. nóv. 1982. Til-
raunir hans til að koma á frið-
arviðræðum hafa mistekizt,
m.a. vegna þess að M19, Kól-
ombíski byltingarherinn
(FARC) og fjögur önnur skær-
uliðasamtök hafa krafizt þess
að hann lýsi yfir vopnahléi á
svæðum þar sem barizt er.
Skæruliðar hafa einnig kraf-
izt haldbetri trygginga fyrir því
að þeir fái að breyta hreyfing-
um sínum í stjórnmálaflokka og
stofna verkalýðsfélög. Þeir vilja
líka tryggingar fyrir vernd gegn
dauðasveit hægrimanna, MAS,
sem nýtur fjárhagsstuðnings
eiturlyfjasala og hefur myrt
nokkra skæruliða síðan þeir
tóku upp borgaralegt líferni.
Sakaruppgjöfin hefur notið
víðtæks stuðnings, m.a. komm-
únistaflokksins, sem er lögleg-
ur, og flokka sósíalista. Þótt
M19 og FARC hafi hafnað því
hafa rúmlega 1.000 skæruliðar
gefizt upp og tekið upp borgara-
lega lífsháttu, þar af um 300
liðsmenn M19 og 60 úr FARC.
Þessi tala getur verið hærri, því
að margir skæruliðar hafa snú-
ið aftur til borgaralegs lífs án
þess að tilkynna það.
Fylgi skæruliða hefur dvínað
vegna sakaruppgjafarinnar.
M19 og P'ARC hafa hrósað Bet-
ancur fyrir „velvild" og „póli-
tískt raunsæi" og sýnt áhuga á
sakaruppgjöfinni. Skilmálar
Betancurs eru taldir sanngjarn-
ir og hann hefur átt erfitt með
að ganga að skilyrðum skæru-
liða. Heraflinn hefur aldrei ver-
ið ánægður með sakaruppgjöf-
ina og mundi leggjast harka-
lega gegn fleiri tilslökunum.
Síðan borgarastyrjöld geisaði
í Kólombíu 1948 hafa 19.668
fallið af völdum pólitísks
ofbeldis, þar af aðeins 432 lög-
reglumenn og 947 hermenn. í
borgarastyrjöldinni sjálfri („La
Violencia") létu 200.000 manns
lífið. Stjórnin telur að skærulið-
ar séu 6.000, en herinn að þeir
séu 15.000. Kólombíuher mun
skipaður 60.000 mönnum.
FARC, M19 og aðrir hópar
hafa verið í vörn síðan lög um
sakaruppgjöf voru samþykkt.
FARC er deild úr kommún-
istaflokknum og hefur starfað í
30 ár. Skæruliðar í öðrum lönd-
um hafa tekið sér þessa rót-
grónu hreyfingu til fyrirmynd-
ar vegna baráttuaðferða og bar-
áttuhæfni liðsmanna hennar.
Hún hefur þó verið minna í
fréttum en M19.
Sakaruppgjöfin leiddi til
klofnings í M19, sem var komið
á fót fyrir fimm árum, og liðs-
menn hreyfingarinnar fóru til
Kúbu á endurþjálfunarnám-
skeið.
M19 missti yfirmann sinn,
hefur einnig rænt ættingjum
skæruliða og hótað aftökum ef
skæruliðar sleppa ekki föngum.
Einnig hafa skæruliðar aflað
fjár með því að ræna landeig-
endum. Landeigendurnir hafa
snúið sér til hersins, mafíunnar
og nú síðast til MAS. Þetta hef-
ur viða^leitt til átaka.
Sums staðar í frumskóginum
hafa risið þorp skæruliða með
sjúkrahúsum, skólum og raf-
orkuverum og þeir lifa góðu lífi.
Þegar blaðamaður Observers
Jaimc Betancur, bróóir Kólombíuforseta, í haldi hjá skæruliöum ELN.
llonum var sleppt eftir 15 daga. Til hægri er bandarískur blaðamaóur.
Jaime („El Flaco“) Bateman, í
flugslysi 28. apríl í fyrra. Hann
skipulagði rán á sverði frelsis-
hetjunnar Bolivars og sendi-
ráðsumsátrið í Bogota 1980,
þegar skæruliðar héldu flestum
fulltrúum erlendra ríkja í gísl-
ingu í tvo mánuði. Ári síðar hóf
M19 sókn, sem leiddi til þess að
stjórnin sleit stjórnmálasam-
bandi við Kúbu.
Bateman var sérfræðingur í
að ræna blaðamönnum og halda
fundi með þeim þegar hann
þurfti að koma einhverju á
framfæri. Þegar hann fórst
hurfu átta milljónir dala úr
sjóðum M19. Sumir töldu að
hann hefði horfið með pen-
ingana. Síðan hefur verið stað-
hæft að óánægðir félagar í M19
hafi átt við tæki flugvélarinnar.
Þessir menn voru óánægðir með
náið samstarf hans við eitur-
lyfjasala á Karíbahafi og
ósveigjanlega afstöðu hans til
náðunarinnar.
Önnur helztu samtök skæru-
liða eru „Þjóðfrelsisher" (ELN)
Castrosinna, sem stundar að-
gerðir nálægt landamærum
Kólombíu og Venezúela, og „Al-
þýðufrelsisher" (EPL) Maoista.
Herinn segir að ELN, Maoist-
ar í Perú, „Rauði fáninn" í Ven-
ezúela og Farabundo Marti-
frelsisfylkingin í E1 Salvador
hafi samið um samstarf um eit-
urlyfjasölu og öflun vopna frá
eiturlyfjasölum gegn loforði um
að skipta sér ekki af eiturlyfja-
viðskiptum.
Vitað er að bæði FARC og
M19 hafa þegið hergögn og „eit-
urdollara" frá fjölskyldum, sem
stunda smygl á kókaíni og
marijúana, fyrir „veitta þjón-
ustu“, m.a. varðgæzlu umhverf-
is marijúana- og kókaín-plant-
ekrur og undirróðursaðgerðir
til að dreifa athygli hersins.
FARC og M19 hafa reynt að
hasla sér völl á sviði eiturlyfja-
sölu með því að ræna mönnum
úr eiturlyfjamafíunni. Mafían
heimsótti eitt þorpið nýlega
skemmtu skæruliðar sér við að
horfa á myndbandi á „Midnight
Express" og „100 Rifles" yfir
kampavínsglasi.
Svokölluð friðarnefnd Bet-
ancurs forseta hefur átt leyni-
fundi með yfirstjórn FARC.
Sjálfur ræddi forsetinn við leið-
toga M19 og FARC í Madrid
nýlega. Það var fyrsti fundur af
því tagi í 30 ár.
Betancur forseti hefur verið
pólitískur einfari. Enginn for-
seti hefur notið eins mikilla
vinsælda síðan skoðanakannan-
ir voru teknar upp í Kólombíu.
Hann var frambjóðandi íhalds-
flokksins þegar hann var kjör-
inn forseti 1982. En hann hefur
haft orð fyrir að vera „alþýðu-
sinni" og hefur færzt til vinstri
í innanríkis- og utanríkismálum
síðan hann var kjörinn.
Betancur hefur boðað meiri-
háttar félagslegar umbætur og
stjórn hans hefur verið laus við
spillingu. í utanríkismálum
hefur hann skipað Kólombíu í
sveit óháðra ríkja, bætt sam-
búðina við Kúbu og Nicaragua
og verið helzta driffjöður
Contadora-ríkjanna, sem reyna
að finna friðsamlega lausn á
deilunum í Mið-Ameríku. Bet-
ancur hefur litið svo á að til-
raunir til að koma á jafnvægi í
Mið-Ameríku stuðli að því að
tryggja frið heima fyrir.
Skæruliðar hafa reynt að
mynda samfylkingu til að efla
sveitir sínar og styrkja samn-
ingsaðstöðu sína. Herinn reynir
að fá frjálsar hendur í barátt-
unni gegn skæruliðum og vill
vera laus við þrýsting landeig-
enda, sem vilja harðari aðgerð-
ir. Landeigendur óttast að þeim
verði rænt, eignum þeirra er
illa stjórnað og það kemur
niður á efnahagslífinu. Þrátt
fyrir vinsældir Betancurs og
óvinsældir skæruliða eru marg-
þætt vandamál Kólombíu vand-
leyst.