Morgunblaðið - 27.05.1984, Page 12

Morgunblaðið - 27.05.1984, Page 12
60 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. MAÍ 1984 BARNAÞRÆLKUN FJÖLMIÐLAR Þessi börn í umsjá Móöur Teresu í Calcutta geta talist lánsöm. Uti á landsbyggöinni geta börn allsleysingja allt eins hafnaö í einskonar þrælabúöum. Índverjar eru almennt ekki upp- næmir fyrir neinum smámunum en þó brá mörgum manninum í brún þegar i Ijós kom fyrir nokkr- um vikum, aö fjöldamörgum börn- um á aldrinum fimm til tiu ára heföi veriö rænt og þau síöan seld sem þrælar í leppaverksmiöjurnar í Mirzapur í ríkinu Uttar Pradesh. Tuttugu og sjö drengir, sem lögreglan bjargaöi úr „pyntingar- búöunum í Mirzapur", eins og blöðin kölluöu þaö, hafa nú sagt sögu sína. Er þaö saga um fjár- græögi, áfellisdómur yfir sinnuleysi opinberra embættismanna og ófagur vitnisburóur um þaö hálf- geröa lénsskipulag og nauöungar- vinnufyrirkomulag, sem enn er viö lýöi sums staöar á landsbyggöinni. Drengjunum var rænt í þorpinu Chachori, sem er í einhverjum fá- tækasta hluta Bihar-fylkis, og þaö var rakarinn á staönum, sem aö því stóö. Tældi hann þá til sín meö því að lofa þeim ókeypis kvik- myndasýningum eöa meö því aö lofa þeim vinnu og þremur máltíö- um á dag, en fór þess í stað meö þá til Mirzapur þar sem þeir voru neyddir til aö vinna viö teppagerð í rúma 20 tíma á sólarhring. Ef drengirnir stóöu sig ekki í vinnunni eöa kvörtuöu voru þeir Tuttugu tíma vinnudagur baröir meö stöfum, stungnir meö skærum eöa brenndir meö heitu járni. „Viö vorum vaktir klukkan fjögur aö mogni og látnir þvo okkur. Síö- an var okkur skipaö aö setjast viö vefstólinn," sagöi Suresh Mochi, einn af yngstu drengjunum. „Viö fengum engan mat fyrr en klukkan tvö eftir hádegi og þá aöeins eina brauösneiö og lapþunnt súpu- glundur. Síðan var haldiö áfram aó vinna framyfir miönætti og viö fengum aöeins tveggja stund svefn á sólarhring." Aö sjálfsögóu fengu drengirnir aldrei neina peninga fyrir vinnu sína. Þegar foreldrar þeirra komust aö þvi hvar þeir voru og reyndu aö ná þeim aftur sagöi verksmiöjueig- andinn, aö fyrst yröu þeir að borga honum aftur jafnviröi nær 20.000 íslenskra króna, sem hann kvaöst hafa borgað rakaranum fyrir „aö ráöa“ drengina, og drengjunum sagöi hann, að foreldrar þeirra hvers og eins yröu aö kaupa þá lausa fyrir sem svarar 1.380 ís- lenskum krónum. Foreldrar drengjanna eru allir bláfátækt, landlaust fólk af lægstu stigum og skuldum vafiö. Þeir höföu því engin ráö meó aö greiöa þessa peninga. Þess vegna báru þeir máliö undir lögreglustjórann á staönum, sem lá þó ekki lífiö á og beiö i þrjá daga meö aö færa mál- iö til bókar. Lögreglumennirnir, sem rannsökuöu þaö, héldu þvi svo fram, aö drengirnir heföu fariö til Mirzapur til aö vinna meö fullu samþykki foreldranna. Því hafa þeir auövitaö harðneitaö. Sex vikum eftir aö foreldrar drengjanna leituöu til lögreglunnar var börnunum loks bjargaö, aö undanteknum þremur, sem ekkert hefur spurst til. Rakarinn, Kumar Thakur, var handtekinn og sakaö- ur um mannrán en síðan látinn laus gegn tryggingu. Lögreglan hefur sakaö saksókn- arann um aó hafa staöiö illa aö þessu máli og hann aftur lögregl- una um aö hafa búiö þaö illa í hendur honum af ásettu ráöi. Hvort heldur er þá er eitt víst, aö réttvísin indverska viröist ekki sniöin fyrir „hina ósnertanlegu“. — ERIC SILVER Lesendurtaka Vinnuna fram yfir Sannleikann Þaö er til rússneskur brandari, sem segir frá manni, sem kemur í blaóaturn og biöur um flokksmálgagniö, Pravda (Sann- leikur). „Því miður, við höfum eng- an Sannleika.“ „Jæja, láttu mig þá fá Rússneska menningu (Litera- turnaya Gazeta)“. „Nei, hún er ekki til.“ „Nú, hvaö hafið þiö þá?“ „Allt, sem er eftir, er Vinnan (Trud).“ Trud, blaö sovéska verkalýös- sambandsins, gerir þessa dagana stuttan stans hjá blaðasölunum og er reyndar oröiö langvinsælasta dagblaöiö í Sovétríkjunum. Dag- legt upplag þess er nú 15.619.000, sem er upplag Prövdu margfaldaö meö einum og hálfum og ritstjórar blaösins eru svo hreyknir af vel- gengninni, aö þeir segja frá ein- takafjöldanum hverju sinni neöst á baksíöunni. Þaó sem af er árinu hefur hann vaxið um 100.000 á mánuöi. Hvers vegna skyldi Trud vera svona vinsælt? Blaöamennirnir á Prövdu, sem segjast vera hreyknir af því hvaó þaö er mikill „alvöru- blær“ yfir blaöinu þeirra, viöur- kenna, aó Trud sé miklu líflegra og skemmtilegra. Og ekki nóg með þaö. Frekar en nokkurt annaö sov- éskt dagblað býöur Trud lesend- um stnum upp á þaö, sem þeir vilja lesa, en ekki bara þaö, sem taliö er, aö þeir eigi aö lesa. Skoöanakannanir sem geröar voru í Sovétríkjunum 1968 og 1977, leiddu í Ijós, aö almenningur vildi helst lesa um lifnaöarhætti erlendra þjóöa, um „siöferöileg álitamál" (líklega ósiósemi ekki ELLIÁRIN Nú viljum við ffá næði, börnin góð Millie Herland kveöst hafa gert skyldu sína. Hún og maöur hennar eignuöust fjögur börn og ólu þau upp. Sáu sam- viskusamlega um þau, sýndu þeim ástúö, sendu þau til náms og frama. Nú hafa þau hjónin dregiö sig f hlé og hafa tekiö sér bólfestu í rúmlega tíu þúsund manna samfélagi sem er aöeins ætlaö fullorönu fólki. Börn eru þar bönnuö ef svo mætti oröa það. Viö lögöum fram okkar skerf fyrir guð og fööurlandið og nú höfum viö ekki lengur áhuga á krökkum,“ segir Millie og hreiör- ar um sig í hægindastól í sam- komuhúsinu í Century Village í Roca Raton, sem er einnar klukkustundar akstur frá Miami. „Alla okkar ævi höfum við unniö hörðum höndum og nú viljum viö fá að skemmta okkur,“ bætir hún við. Núna búa 10% allra Banda- ríkjamanna, sem náö hafa 65 ára aldri, í sérstöku húsnæði fyrir aldraða og aö sögn Nicholas Patricios prófessors í Miami er hér um að ræöa einstætt fyrir- bæri í heiminum. En svo viröist sem þaö bæti úr brýnni þörf, því að um 20% ellilífeyrisþega í viö- bót myndu vilja búa viö svona aöstæður ef þeir heföu ráö á og nægilegt rými væri, að sögn Charles Longino, prófessors í þjóöfélagsfræöum viö Miami- háskóla. Roskiö fólk í Bandaríkjunum hefur aldrei veriö ánægt meö aö búa á heimilum barna sinna, segir Longino. Flest af því sér a.m.k. eitt af börnum sínum daglega, en þaö kýs fremur aö búa út af fyrir sig. Þeir sem fá eftirlaun þurfa ekki aö vera upp á börn sín komnir og margir þeirra vilja dveljast á stööum þar sem mikiö er um fólk á svipuð- um aldri og meö svipuð áhuga- mál og þeir sjálfir. í Miami Beach og Miami eru fleiri þorp og hverfi á borö viö Century Village. Fólk hefur þar ýmislegt sér til dægrastyttingar. Þaö stundar spilamennsku, tungumálanám, heimsækir vini sína, starfar í klúbbum, horfir á sjónvarp og gerir sítt af hverju sem þaö haföi ekki aöstööu til aö gera meðan þaö var í fullu starfi. Þaö vill fremur hafa sam- neyti viö jafnaldra sína og kunn- ingja en viö börn — jafnvel sín eigin börn. En slíkt fyrirkomulag er ekki hafið yfir gagnrýni. Til dæmis segir Nicolas Patricios: „Mér krossbrá þegar ég kom til Bandaríkjanna og sá íbúöarhús, þar sem bannaö var aö hafa börn. Ég hef aldrei rekizt á slíkt í nokkru öðru landi. Frá þjóðfé- lagslegu sjónarmiöi tel ég þetta óæskilegt. Fólk einangrast í hóp- um sem talast ekki viö og telur vandamál annarra hópa sér óviðkomandi.“ Charles Longino tekur undir þaö sjónarmiö, aö ungir og gamlir ættu aö geta búiö saman í sátt og samlyndi. En hann segir jafnframt aö niöurstööur rann- sókna sinna hafi yfirleitt sýnt að gamla fólkiö vilji vera út af fyrir sig. „Þaö segir þaö veita meira öryggi og ánægju aö búa i sér- stökum hverfum fyrir aldraöa og aö samskipti fólks þar séu vin- samlegri en annars staöar. Longino segir aö eldra fólk vilji hafa góð tengsl viö börn sín, en í hæfilegri fjarlægö. í þeirra augum líkist líf barnanna sjón- varpsþáttum meö giftingum, hjónaskilnuöum, framapoti og margvíslegum flækjum og átök- um. Þaö vill gjarnan fylgjast með atburöarásinni en ekki flækjast inn í hana. — BEN BARBER stjörnur. síður en siðsemi), um hús og híbýli, launamál og almennar tryggingar, íþróttir, verslanir og þjónustu og heilsugæslumál — í þessari röö. Þaö er lika einmitt þetta, sem Trud gefur lesendum sínum. Trud er aö því leyti ólíkt öörum sovéskum dagblööum, aö þaö hef- ur erlendu fréttirnar á forsiöu og þriöjungur blaðsins er erlendar greinar ýmiss konar og sumar jafn- vel ópólitískar. Aö ööru leyti er áherslan aö sjálfsögöu mannrétt- indaskortur og „stéttabaráttan" á Vesturlöndum, einkum hlutskipti verkalýösfélaganna. Trud er samt sem áöur miklu sanngjarnara í garö Vesturlanda en önnur sovésk stórblöö og les- endur þess fá dálitla nasasjón af lífinu þar, sem ekki er alslæmt. Sögur um velgengni og sigra — frá hjarta- og lifrarígrœöslu í Banda- ríkjunum til byltingarkennds gróö- urhúss í Hollandi — eru birtar í blaöinu og jafnvel litiö á þær meö velþóknun. Á laugardögum er þáttur í blaö- inu, sem heitir „Viö svörum spurn- ingum lesenda", og er þar leitast viö að ráöa fram úr ýmsum hversdagslegum og kannski litil- fjörlegum vandamálum, eins og t.d. hvernig eigi aö taka Ijósmyndir af myndum á sjónvarpsskermin- um, hve mikiö brauð er skynsam- legt aö boröa og hvernig eigi aö búa til kartöfluflögur. A baksíöunni hefur nú nýlega veriö fjallaö um ótímabæran skalla, um kosti þess aö gangast undir augnaögerö í staö þess aö hafa gleraugu og um skottulækningar auk frétta af kvikmyndastjörnum, gamanleikur- um og galdrakörlum. Á baksíðunni eru líka íþrótta- fréttir og „Síöasti dálkurinn* svo- kallaöi en þar kennir margra grasá úr sovéskum og vestrænum dag- blöðum. Nýjar uppfinningar eöa uppgötvanir, furöuleg fyrirbæri og skrítnir atburöir. Enginn skyldi þó halda, aö Trud sé ekki á flokkslín- unni. Hugmyndafræöin er sú sama og i Prövdu en bara matreidd á laglegri hátt og krydduö meö gómsætum réttum úr daglega líf- inu. Þannig er uppskriftin á þess- um Ijúffenga rétti, sem um 45 millj- ónir Rússa gæöa sér á daglega. — ANGUS ROXBURGH

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.