Morgunblaðið - 07.07.1984, Blaðsíða 16

Ti
16
t£Pf í TTTT ? íTTin /ino A rVT A T rtjn a Tm/TrrxnAi#
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. JÚLl 1984
„Ósigra verður
að yfírstígaa
Frú Marianne Strauss hafði mikil
áhrif á mann sinn bak við tjöldin
DAUÐI Marianne Strauss, konu
Franz Josef Strauss, leiðtoga CSU í
Bæjaralandi, er enn ráðgáta. Hún
fórst í bflslysi fyrir rúmri viku, er
bifreið hennar, sem hún ók sjálf, fór
út af veginum og lenti á tré. Er frú
Strauss talin hafa beðið bana sam-
stundis. Þetta er enn meiri ráðgáta
fyrir þá sök, að hún var reyndur bfl-
stjóri og þekkti leiðina vel. Hún var
54 ára að aldri.
Maður hennar, Franz Josef
Strauss, var í opinberri heimsókn
í Júgóslavíu sem forseti efri deild-
ar vestur-þýzka þingsins, er slysið
átti sér stað. Batt hann þegar í
stað enda á heimsókn sina og hélt
heim. Með honum á ferðalaginu
var yngri sonur þeirra hjóna,
Franz-Georg.
Þau Marianne og Franz Josef
höfðu verið gift í 27 ár. Eftir vini
þeirra hjóna, Max Streibl, fjár-
málaráðherra í Bæjaralandi, var
haft, er hann frétti um slysið:
„Hjónabandið var Strauss upp-
spretta þreks á stormasömum
stjórnmálaferli hans.“
Marianne Strauss lét manni sín-
um eftir stjórnmálasviðið. Sjálf
hafði hún mjög margt til brunns
að bera og það var ekki með öllu
sársaukalaust, að hún fórnaði öll-
um frama á opinberum vettvangi
og helgaði sig fjölskyldu sinni.
Hún hafði lokið háskólanámi í
hagfræði og þar að auki prófi sem
túlkur bæði í frönsku og ensku.
Um börn þeirra þrjú sagði húrf
með sýnilegu stolti: „Þeim gengur
virkilega vel.“ Og hún lét ekki þar
við sitja, heldur beitti sér af alefli
fyrir því, að önnur börn fengju
sama tækifæri. „Við verðum að
geta gefið börnum okkar ráð, svo
að þau komizt hjá því að verða
fórnarlömb einræðishugsjóna,
gervitrúarbragða, áfengis eða
fíkniefna," sagði hún.
Manni sínum var hún mikil
stoð. Er herferðin gegn honum var
hvað mögnuðust á árinu 1962, á
hún að hafa sagt, er hann hug-
leiddi að draga sig í hlé af
stjórnmálasviðinu: „Osigra verður
að yfirstíga. Menn mega ekki láta
ósigra fá sig til þess að gefast upp.
Geri þeir það, þá brotnar þeirra
innri maður."
Engu að síður ráðlagði hún
manni sínum frá því hin síðari ár
að sökkva sér aftur á kaf í stjórn-
málin. Hún fagnaði því ekki, er
Strauss gaf kost á sér sem kansl-
araefni CDU/CSU 1980 og hún réð
honum frá því að taka við ráð-
herraembætti, er ný stjórn var
mynduð í Bonn. 1 það skipti var
það hún, sem réð. En í Munchen
eru þegar komnar á kreik raddir
um, að það mikla áfall, sem fráfall
hennar er, verði til þess, að Franz
Josef Strauss herði upp hugann og
hasli sér að nýju völl á
stjórnmálasviðinu í Bonn með því
að taka við valdamiklu ráðherra-
embætti í sambandsstjórninni.
(Heimild: Die Welt)
Dýrasta mál-
verk í heimi
Loadon, 5. júlf. AP.
MÁLVERK eftir breska listamanninn Turner, var selt fyrir tæpar
300 milljónir ísl. króna á uppboði í London í dag. Þetta er hæsta
verð sem nokkru sinni hefur verið greitt fyrir málverk á uppboði.
Myndin er olíumálverk af
sjávarsíðunni í Folkstone,
málað í kringum 1845. Búist
var við að verkið yrði slegið á
um 2 milljónir sterlingspunda
(u.þ.b. 80,6 millj. ísl. kr.) en
yfirmenn Sotheby’s uppboðs-
haldaranna í London sögðu að
aldrei væri hægt að spá um
endanlegt verð mikilla verka
sem þessa.
Myndin var úr safni Clarks
heitins lávarðar, en synir hans
seldu hluta safnsins til að
borga fasteignaskatta. Kaup-
andi málverksins krafðist
nafnleyndar og fóru kaupin
fram í gegnum umboðsmann.
Sá neitaði að gefa upp hvort
myndin yrði flutt úr landi eð-
ur ei.
Hæsta verð sem greitt hafði
verið fyrir málverk til þessa,
var um 2,689,076 sterlings-
pund árið 1980 og var það
einnig verk eftir Turner.
Þetta er í annað sinn á einni
viku sem heimsmet er sett á
málverkauppboði í London, en
á þriðjudag voru 70 teikningar
eftir gömlu meistarana seldar
á um 21 milljón punda.
AF ERLENDUM VETTVANGI
Eftir SUSAN LINNEE
Sættir Gonzales sig
við aðild að NATO?
í árangursríkri kosningabaráttu fyrir þingkosningarnar í október 1982
lagði leiðtogi Sósíalistaflokksins, Felipe Gonzales, ríka áherslu á nauðsyn
þess, að efnt yrði til þjóðaratkvæðis um áframhaldandi veru Spánar í
Atlantshafsbandalaginu.
Nú, nítján mánuðum seinna,
virðist bæði ríkisstjórn sósí-
alista og forsætisráðherrann, Fel-
ipe Gonzales, hafa sætt sig við, að
pólitískur raunveruleiki krefjist
áframhaldandi aðildar Spánar að
bandalaginu, auk þess að her
landsins hefji samstarf við her-
afla NATO og verði undir sameig-
inlegri stjórn.
Þrátt fyrir þetta sýna skoðana-
kannanir, að a.m.k. 60% af 38
milljón íbúum vilja að landið segi
sig úr NATO. Þegar innganga
Spánar átti sér stað, aðeins fimm
mánuðum fyrir kosningasigur
sósíaiista, var stjórn miðflokka
við völd.
Háttsettur vestrænn sendi-
fulltrúi, sem ekki vildi láta nafns
síns getið, sagði að við inngöngu
Spánar hefði „sfðasti steinninn
verið lagður í varnarvirki vestur-
veldanna".
Fyrir u.þ.b. ári ftrekaði Gonzal-
es í fréttaviðtali, skömmu áður en
hann hélt í ferð til Bandarfkj-
anna, að hann óskaði eftir þjóðar-
atkvæði um málið. Auk þess kvað
hann æskilegt, að efnt yrði til
fræðsluherferðar um Atlants-
hafsbandalagið meðal spænsks al-
mennings.
Enn heldur Gonzalez þvf fram,
að efnt verð til þjóðaratkvæðis
„fyrir lok kjörtrhabilsins (1986)“,
en ekki bólar enn á framkvæmd
fræðsluherferðarinnar.
Það fer að hitna í kolunum í
kringum þetta mál í desember-
mánuði, þegar Sósíalistaflokkur-
inn heldur ársþing sitt. Mörgum á
vinstra væng flokksins, sem lftð
tillit hefur verið tekið til, þykir
þátttaka í NATO svik við hlut-
leysistefnuna sem flokkurinn
fylgdi þegar hann var f stjórnar-
andstöðu.
í október 1981 lögðust þing-
menn Sósfalistaflokksins og
Kommúnistaflokksins á eitt í
neðri málstofu þingsins og
greiddu atkvæði á móti inngöngu
landsins í NATO. Það var hins
vegar Lýðræðisbandalagið (UCD),
sem fór með sigur af hólmi ásamt
stuðningsflokkum sinum f rfkis-
stjórn og fékk aðildina samþykkta
með 186 atkvæðum gegn 146 at-
kvæðum stjórnarandstöðunnar.
Ekki létti Joseph Luns, fyrrum
framkvæmdastjóra Atlantshafs-
bandalagsins, Gonzales forsætis-
ráðherra róðurinn, þegar haft var
eftir honum fyrir nokkrum mán-
uðum, að í lýðræðislöndum væri
ekki efnt til þjóðaratkvæðis-
greiðslu, heldur tíðkaðist slfkt að-
eins f „löndum þar sem ofstjórn
ríkir“.
Seinna sagði Luns, að rangt
hefði verið eftir sér haft.
Margir spænskir fréttaskýrend-
ur líta á áframhaldandi veru
landsins í NATO og langvarand
tilraunir þess til að komast f Evr-
ópubandalagið (EBE) sem tvær
hliðar á sama málinu. Bæði Hel-
mut Kohl, kanslari
Vestur-Þýskalands, og Bettino
Craxi, forsætisráðherra ítalfu,
Manuel Fraga
hafa opinberlega stutt þessa skoð-
un, en Ruud Lubbers, forsætis-
ráðherra Hollands, sagði nýlega f
Madrid, að þessu tvennu ætti ekki
að blanda saman.
Ef svo fer, að haldin verði þjóð-
aratkvæðagreiðsla, verður Al-
þýðubandalag hægri manna, sem
nú er f stjórnarandstöðu, í lykil-
andstöðu. Fréttaskýrendur velta
því nú fyrir sér, hvort það muni
e.t.v. bjarga Gonzales í þessari
erfiðu stöðu, að leiðtogi stjórnar-
andstöðunnar, Manuel Fraga, taki
það ráð að halda að sér höndum.
Einangrunarhyggja á rík ftök í
Spánverjum, bæði meðal vinstri-
og hægrimanna, enda þótt ástæð-
urnar til þess séu af ólíkum póli-
tískum toga.
Kommúnistaflokknum, sem
orðið hefur fyrir miklu fylgistapi,
hefur tekist að skapa sér áhrifa-
stöðu innan friðarhreyfingarinn-
ar og í samtökum andstæðinga
kjarnorkuvopna, en fylkingar
þessar hafa staðið fyrir samkom-
um, þar sem allt að 250.000 manns
hafa mótmælt þátttöku f NATO
og áframhaldandi veru banda-
rískra hermanna f landinu sam-
kvæmt samningi frá 1953.
Einangrunarhyggja, sem rfkir
meðal hægrimanna og í sumum
deildum hersins, á rætur að rekja
til áranna eftir borgarastríðið og
Felipe Gonzales
heimsstyrjöldina sfðari, þegar
Vesturveldin sneru baki við
Franco vegna stuðnings hans við
Möndulveldin.
Vestrænir fréttaskýrendur
telja mikilvægi Spánar fyrir
NATO einkum fólgið í stærð
landsins og strjálbýlli hásléttu,
þar sem hægt er að gera tilraunir
með ný vopn og flugvélar. Álíta
þessir sömu aðilar, að það mundi
veikja varnir bandalagsins á
sunnanverðu Miðjarðarhafi, milli
Balerísku eyjanna, Gfbraltar og
Kanarfeyja, ef Spánn stæði utan
hernaðarsamvinnu NATO-ríkj-
anna.
Hin nýja stétt f varnarmála-
ráðuneytinu, sósíalfsku skriffinn-
arnir, telur einnig, að þátttaka
landsins f NATO verði til þess að
beina sjónum einangrunarsinna í
hernum út á við. Auk þess gefist
tækifæri til að endurnýja vopna-
búnaðinn og eiga samvinnu við
nýtískulega búna heri NATO-
rfkjanna.
Að því er varðar hin aðildarrfk-
in, 15 að tölu, eru það aðeins
Frakkland og Island, sem ekki
taka þátt f samvinnu rfkjanna á
sviði hermála.
Nýlega birtist skopteikning í
dablaðinu E1 Pais, sem er óháð, og
lýsir hún þeirri klemmu sem
Spánn er kominn f út af aðildinni
að NATO.
Myndin sýnir mann sem aug-
sýnilega veit ekki sitt rjúkandi
ráð. Fyrir ofan höfuð hans eru sex
áletranir og gætu allar hugsan-
lega verið svar við spurningunni,
sem þjóðaratkvæðagreiðslunni er
ætlað að svara: „Nei.“ „Hví ekki
að hætta þátttöku?" „Kannski."
„Við ættum að hætta." „Hvf ekki
að vera áfram." „Já.“
Susan Linnee er blaðamaður hjá
AP og sendir þennan pistil frá
Madrid.