Morgunblaðið - 14.04.1985, Síða 20

20 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. APRÍL 1985
Már, Lína,
Hallbera, Guð
og börn þeirra
Frá nöldri til nöldurs
Og þá er að halda áfram nöldr-
inu, sem ég byrjaði á fyrir páska.
Ég var að nöldra um þau, sem eru
að nöldra yfir fermingunni. Og nú
ætla ég að nöldra um fermingar-
veizlur. Ég tel að óhstt sé að hstta
að nöldra um fermingarveizlur.
Það er bláköld staðreynd að
það kostar bæði fé og fyrirhöfn
að efna til veizlu. Féð og fyrir-
höfnin verður ekki minni þótt
veizlan sé fermingarveizla en
ekki fimmtugs- eða sjötíu og
fimm ára afmælisveizla eða af
einhverju öðru tilefni í lífi full-
orðins fólks. Mér finnst að allt
þetta nöldur um fyrirhöfn og
fjárútgjöld við fermingar feli í
sér vanmat, að ég ekki segi bara
hálfgerða fyrirlitningu, á
tvennu, kirkjunni og hússtörf-
um. Rök fyrir fyrri staðhæfingu:
Ég heyri aldrei nöldrað um af-
mælisveizlur eins og ég heyri
nöldrað um fermingarveizlur.
Rök fyrir síðari staðhæfingu:
Það telst til hússtarfa að skipu-
leggja máltiðir, kaupa til þeirra,
baka, elda, gera húsakynnin fal-
leg fyrir gestakomur og ganga
frá þeim á eftir svo að daglegt líf
geti aftur gengið þar sinn vana-
gang. Þetta eru störf sem verður
að vinna, merkileg og vandasöm
og tímafrek störf, sem á að meta,
þakka og dást að. Þau gera
mörgum gott, svo óendanlega
gott.
Ætli það sé ekki svo um veizl-
urnar eins og athafnirnar, að
þær geti ýmist verið innihaldsr-
íkar eða innihaldslausar, rétt
eftir því hvernig við sjálf hugs-
um um þær? Sumum finnst ögn
þrúgandi að vera dregin í ferm-
ingarveizlu, þurfa að fara úr
peysunni í jakkafötin, hætta að
lesa í makindum og drifa sig í
annað hús. Og ekki tekur betra
við ef þau lenda við hliðina á
fólki, sem þau eiga erfitt með að
tala við svona sæmilega lipur-
lega. Fólk uppgötvar stundum í
svona veizlum að smátt og smátt
hefur það vanizt af að halda uppi
samræðum. En það er nú líka
list út af fyrir sig. Aðrir hlakka
til að fara í fermingarveizlur
sem önnur fjölskylduhóf. Þeim
finnst það vináttuvottur að vera
boðin, gullið tækifæri til að fá
nú að hitta frændur og vini, sem
ella hittast nær aldrei eins og
samskipti margra fjölskyldna
eru orðin stopul. Fermingar-
barnið og frændfólkið af eldri
kynslóðunum sjást sem sjaldn-
ast og vita vart hvert af öðru ef
ekki koma tilefni sem fermingar
í fjölskyldunni.
Ég held þess vegna að við ætt-
um ekki að hafa uppi harma-
kvein yfir fermingarveizlum
heldur reyna að gefa hvert öðru
góðar hugmyndir um það hvern-
ig megi halda góðar veizlur án
þess að fyrirhöfnin verði þrúg-
andi og kostnaðurinn lamandi.
Fermingarathöfnin í kirkjunni
verður ekki innihaldsríkari fyrir
barnið eða foreldrana við það
eitt að engin viðhöfn sé á eftir.
Athöfnin verður hins vegar lík-
lega smærri að gildi ( huga
þeirra allra ef tilstandið á eftir
er svo gífurlegt að allt hlýtur að
snúast um það og allir verða frá
sér af rexinu í kring um það. En
einhver taugaspenna hlýtur að
fylgja með, ég held að það sé
hvorki undarlegt né ókristilegt.
Og hin kristilegu áhrif, sem
fermingunni er ætlað að hafa í
fjölskyldunum, eiga ekki bara að
ná til fermingardagsins. Ferm-
ingarbarnið hefur undirbúizt
undir þennan hátíðisdag allan
veturinn. Á hverjum messudegi
vetrarins hefur kirkjan vænzt
fjölskyldunnar í guðsþjónustu til
að gleðja hana og uppörva til
daglegrar kristinnar trúar. Allt
frá fæðingu barnsins hefur
kirkjan boðizt til að hjálpa til
við uppeldi þess. Og allar götur
eftir ferminguna væntir kirkjan
þátttöku þeirra sem fermdust.
Er það nokkuð undarlegt þótt
efnt sé til veizlu á þessum
kirkju- og fjölskyldudegi?
Er nú ekki bara bezt að hver
gæti að sjálfum sér og hvert
okkar fyrir sig hafi þann fagnað
á fermingardeginum sem okkur
sjálfum finnst við hæfi? Og lát-
um hvort tveggja lönd og leið, að
metast við einhverja aðra og
nöldra yfir bruðlinu í þeim? Þeg-
ar ég er búin að skrifa þetta
finnst mér þetta svo skynsam-
Már og Lína létu ferma Gunnu
litlu í fyrra. Presturinn hvatti
þau til að koma í kirkju á messu-
dögum og þau slógu bara til og
fóru næstum alla sunnudagana,
sem messað var. Það kom þeim á
óvart hvað það var gott að sækja
kirkju svona reglulega, sitja í
kyrrð og syngja sálmana, sem
voru svo reglulega fallegir. Svo
fóru þau öll fjölskyldan í kaffi á
eftir. Stundum fóru þau til Lóu
ömmu og Kjartans afa, stundum
til Sveins afa á elliheimilinu og
drukku kaffi með gamla fólkinu
þar. Stundum fóru þau beint
heim og borðuðu kökur, sem þau
voru búin að baka. Og upp úr því
var mátulegt að fara að horfa á
Húsið á sléttunni. Þetta voru
sannast að segja frábærir
sunnudagar í fyrra. 1 vetur gekk
Ragnheiður vinkona Gunnu til
spurninga og Már og Lína voru
búin að hugsa sér að fara stund-
um í kirkju af því að það var svo
gott í fyrra og af því að Ragn-
heiður er svo mikið heima hjá
þeim. En það er eins og aldrei
verði neitt úr neinu, sem ekki er
bráðnauðsynlegt. Og nú er vet-
urinn búinn. Æ, svona gengur
það.
Hallbera, einstæð móðir Þor-
valdar, sem fermist núna í vor,
ákvað að skipta sér ekkert af því
hvort Þorvaldur fermdist eða
ekki. Sjálf fermdist hún á sinni
tíð af því að allir fermdust og
trúin hefur aldrei skipt hana
nokkru máli. En hún hefur
aldrei haft nokkur áhrif á það
hvort Þorvaldur trúir á Guð, hún
sendi hann aldrei í sunnudag-
askóla en bannaði honum ekki
að fara þegar honum sýndist.
Fólk á ekki að hafa áhrif á það
hverju börnin þeirra trúa, þau
eiga að ákveða það sjálf. Prest-
urinn boðaði tvisvar til sér-
lega sagt að það verði einhvern
veginn búralegt og sjálfumglatt.
Og af því að það var nú ekki
meiningin og drýgindalegt tal
hefur ævinlega neikvæð áhrif en
hins vegar er hér um merkilegt
mál að ræða vildi ég reyna að
koma því til skila með því að
segja frá konunni með svarta
hattinn.
Þegar ég tilheyrði krökkunum
í Þingholtunum fyrir örfáum
áratugum stóð ég stundum í búð-
um við hliðina á konu, sem
oftast var með lítinn, svartan
hatt framan á höfðinu. Hún var
afskaplega reisnarleg og við
krakkarnir höfðum fyrir satt að
hún skrifaði í blöð. Við heyrðum
líka að hún og maðurinn hennar
og krakkarnir þeirra, sem við
þekktum ekki af því við lékum
okkur aldrei með krökkunum í
þeirra götu, héldu stundum boð
fyrir fullt af skemmtilegu fólki.
Og í boðunum voru borðaðar
pylsur eða einhver svoleiðis mat-
ur. Það var vegna þess að heima-
fólkið vildi hafa boð sem oftast,
heyrðum við krakkarnir, og ef
það yrði of fyrirhafnarsamt
myndu þau hvorki nenna því né
hafa tíma til að taka sjálf þátt í
boðunum eins og þau langaði til.
Þú segir nú kannski, kæri les-
andi, að fermingarboð séu nú
ekki haldin oft og dæmið því
ekki vel valið. En í sumum fjöl-
skyldum eru fermingarboð á
fárra ára fresti. Hvað um það,
þetta er bara ein hugm.vndin af
mörgum. Þakka ykkur lesturinn.
stakra funda með foreldrum fer-
mingarbarnanna en hún fór í
hvorugt skiptið. Þegar leið á vet-
urinn fór Þorvaldur að tala við
hana um spurningatímana. Þeir
höfðu greinilega áhrif á hann.
Hann las í Bibliunni á hverju
kvöldi og fór hreint ekkert leynt
með það. Og hann, sem er svo
æstur í fótbolta og öllu mögu-
legu félagslífi og virðist ekki
þurfa neinn sérstakan stuðning.
Hallbera, sem sjálf er önnum
kafin við ýms félagsstörf og á
góða vini, er farin að verða hugs-
andi út af því, sem Þorvaldur er
að tala um við hana. Hún hefur
meira að segja gert tilraun til að
ávarpa Guð. Hún skilur ekki
sjálf hvers vegna hún er að
hugsa þetta en heldur því samt
áfram. Það er ekki að vita hvern-
ig þetta endar.
Séra Friðrik Hjartar
Jafnvel
þótt menn-
irnir vilji
ekki ..
Hér heyrum við þá aftur frá
presti, sem sótti æskulýðsnefnd-
arfund í Reykjavík í janúar. Við
reyndum að ná tali af fólki þar til
að segja fréttir utan af landi — og
þctta skrifaði séra Friðrik J. Hjart-
ar í Búðardal fyrir okkur.
— Það er líkt með starfi
prestsins og bændanna í Dölum,
að þótt ekki verði alltaf mikill
afrakstur mældur og veginn af
iðni þeirra og striti, láta þeir
ekki niður falla að sá, þótt í
grýtta jörð sé.
Starf prestsins hefur eðlilega
fallið í ákveðna farvegi, sem þó
er hægt að breyta. Miklu fleira
verður til að gleðja mann og
hvetja í starfinu en öfugt.
Skemmst er að minnast góðrar
kirkjusóknar um hátíðar og af-
mælishátíðar Hjarðarholts-
kirkju. Þar lögðust margir á eitt
og sýndu í verki að kirkjan er
lifandi og starfsfús. Góðar heim-
sóknir biskups, æskulýðsfulltrúa
og fleiri á síðastlíðnu ári skilja
eftir ánægjulegar minningar og
gætir áhrifa þeirra enn. f vetur
ber meira á því en áður að for-
eldrar sæki kirkjuskólann með
börnum sínum og er það vel. Þá
er það gleðilegt vaxtarmerki, að
ungt fólk skuli skipa sér i raðir
kirkjukóranna i stað annarra
sem þreyttir eru og þjáðir.
Allt starf prestsins er unnið í
þeirri trú að Guð gefi vöxtinn og
ljósið skíni í myrkrinu, jafnvel
þótt mennirnir vilji ekki taka við
því.