Morgunblaðið - 04.05.1985, Blaðsíða 23

Morgunblaðið - 04.05.1985, Blaðsíða 23
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4, MAÍ 1985 23 Ný stefna í vegagerð: Hámarkshagkvæmni er markmiðið — eftir Arinbjörn Kolbeinsson Fyrsta verkefnið Hagvirki hf. hefur gert ríkis- stjórninni tilboð um að fullgera fyrir árslok 1987 fjóra vegarkafla með tvöfaldri klæðningu og brúm, á leiðinni frá Reykjavík til Akur- eyrar. Samanlögð vegalengd þess- ara kafla er 183 km. Vegalengdin milli Reykjavíkur og Akureyrar er 433 km, af þeirri vegalengd hefur verið lagt bundið slitlag á 197 km. Ljúki Hagvirki við vegagerð þessa á tilsettum tíma verður unnt að aka á vegi með bundnu slitlagi milli Reykjavíkur og Akureyrar þó að því tilskyldu að Vegagerð ríkisins annist minniháttar kafla á þessari leið. Gert er ráð fyrir að verki því, sem tilboð Hagvirkis fjallar um, verði lokið á tveimur og hálfu ári. Þannig verður þess- um vegaframkvæmdum flýtt um 7 ár, miðað við núverandi langtíma- áætlun í vegagerð. Vart þarf að útskýra hið hörmu- lega ástand íslenskra vega þrátt fyrir umtalsverðar framkvæmdir á þessu sviði undanfarin fimm ár, en á þeim tíma hafa verið full- gerðir vegir með bundnu slitlagi um 650 km. Okkar frumstæða vegakerfi á sér enga hliðstæðu meðal menningarþjóða. Nær vega- laust land á borð við ísland er i rauninni óbyggilegt á nútíma- mælikvarða. Undanfarna áratugi hafa fslendingar lifað að hiuta á erlendum lánum og annarri er- lendri aðstoð, enda viðurkennt af vitrum stjórnmálamönnum að efnahagslegt sjálfstæði þjóðarinn- ar sé nú í bráðri hættu, vegna er- lendra skulda. Betri vegir — brýn nauðsyn Þessari hnignun verður vart snúið við nema með stórbættum samgöngum á landi, þ.e. lagningu um 2000 km af vegum með bundnu slitlagi. Þetta verður að gerast á eins skömmum tíma og unnt er, að öðrum kosti tekst ekki að bjarga frá auðn ýmsum byggðakjörnum landsins og byggja upp þann iðnað og efnahag, sem þjóðin þarf til þess að geta búið við mannsæm- andi kjör. Rangar og óarðbærar fjárfestingar, ásamt verðbólgu og frumstæðu vegakerfi, hafa haml- að atvinnuuppbyggingu í landinu og stofnað efnahagssjálfstæði þess í hættu. Nú skilja allir að efnahagsleg nauðsyn er að halda verðbólgu í lágmarki, tryggja arð- semi fjárfestinga og byggja vega- kerfi, sem samræmist tæknimenn- ingu 20. aldar. Tilboð Hagvirkis felur í sér skjótvirka eflingu allra ofangreindra þátta. Aröbær fjárfesting Varanleg vegagerð á fjölförnum leiðum er nauðsynlegasta og ein arðbærasta fjárfesting, sem kost- ur er á hér á landi. Aðeins tiltekn- ar vegaframkvæmdir eru þó arð- bærar og sumar reyndar óarðbær- ar með öllu. Þessir fjórir vegar- kaflar sem lýst er í tilboði Hag- virkis, skila góðri arðsemi, þeir bestu allt að 70%. Fjár verður aflað með innlend- um sparnaði Það vinnur gegn verðbólgu og sparar erlendan gjaldeyri. Einnig sparast mikið fé í minnkuðu sliti á bifreiðum og þar með rekstrarkostnaði þeirra almennt. Þá verður ferðatími þægilegri og styttri. Rekstrar- kostnaður bifreiðar á lélegum malarvegi er talinn um 50% hærri en á vegi með sléttu yfirborði. Hér er raunar um tvíþættan sparnað að ræða. Annars vegar fyrir þegn- ana, sem kemur fram í lækkuðum ferða- og flutningskostnaði með „Vart þarf að útskýra hið hörmulega ástand íslenskra vega . bifreiðum og hinsvegar fyrir ríkið með minnkuðu viðhaldi vega og auðveldari snjómokstri um vetur. Fyrirhuguð fjáröflunarleið felur í sér tækifæri fyrir almenning til ávöxtunar sparifjár með öruggum hætti í arðbærar og þjóðhagslega nauðsynlegar framkvæmdir. Þess vegna er líklegt að fjáröflun muni ganga greiðlega. Fjármagnsáætlun gerir ráð fyrir að ríkið leggi ekki á neina aukaskatta vegna þessara fram- kvæmda og inni ekki af hendi greiðslur fyrr en framkvæmdir hafa staðið í eitt og hálft ár og eru farnar að skila arði bæði til rlkis og einstaklinga. Hér er verið að nýta tæki, tækni og þekkingu sem til er í landinu, þegnum og ríki til heilla. Þar sem ríkinu sparast fé með þessum hætti verður unnt að leggja meiri áherzlu á vega- framkvæmdir á öðrum stöðum á landinu, t.d. á Vestfjörðum og Austurlandi. Landsbyggðarsjón- armið mæla með að þar verði var- ið meira fé en verið hefur til vega- framkvæmda, enda þótt arðsemi þeirra sé víðast hvar mun minni heldur en á leiðinni Reykjavík — Akureyri. Vaxandi vega- framkvæmdir Tilboð þetta felur í sér fjölþætt framtak einstaklinga, sem flestar framfaraþjóðir kappkosta að efla hvort heldur er í vestrænum eða austrænum hagkerfum. Næstu tvö ár sparast ríkinu vegafé og heild- arfjármagn til vegamála eykst. Vegaframkvæmdir aukast og at- vinna tengd þeim vex alls staðar á landinu. Framkvæmdir vegagerð- arinnar á norðurleiðinni leggjast ekki niður. Vegagerð ríkisins tek- ur þátt í að leggja nokkra spotta af veginum til Akureyrar sam- kvæmt tilboðinu, en einnig verður hægt að snúa sér að öðrum vega- verkefnum norðanlands en aðal- veginum milli Reykjavikur og Akureyrar. Þess vegna er óþarfi fyrir þá, sem hugsa sér að fá verk- efni við vegagerð hjá ríkinu í næstu framtíð að óttast afleið- ingar þessa tilboðs. Þvert á móti, vinna og verkefni aukast. Lang- tímaáætlun í vegagerð má aldrei breyta á þann hátt að seinka henni í neinum landshluta, en það er þjóðinni allri til heilla að finna og nýta leiðir til að flýta þessari áætlun. Skjótar framkvæmdir við varanlega vegagerð á fjölförnum leiðum er undantekningarlaust öllum heiðarlegum landsmönnum til hagsbóta. Úrelt og óarðbær vinnubrögð við vegagerð verður að sjálfsögðu að leggja niður. Valið verði hagkvæmasta tilboðið Athuga ber tilboð Hagvirkis nákvæmlega. Bjóða þarf þessar framkvæmdir út með venjulegum hætti og kanna hvort nokkrir aðr- ir aðilar í landinu geta unnið verkið skjótar og hagkvæmar en Hagvirki. Slik athugun má aðeins taka skamman tíma, þannig að hún komi ekki í veg fyrir að verkið geti hafist í júní nk. eins og gert er ráð fyrir. Reynsla af útboðum í vegagerð á sl. ári gaf góða raun og jók framkvæmdamátt vegafjár. Útboð og framkvæmd í samræmi við hugmynd Hagvirkis myndi að sjálfsögðu skila enn betri árangri. Látum verkin tala Ríkisstjórn og Alþingi stendur til boða sérstakt tækifæri til þess að efla lífæðar arðbærs atvinnu- lifs og félagslegra samskipta þegnanna án erlendra lána eða sérstakrar skattlagningar. Ein- ungis þarf að gefa íslenzku fram- taki, fræðilegri þekkingu og tæknilegri færni, tækifæri til þess að hrinda í framkvæmd einu nauðsynlegasta og arðbærasta verki sem þjóðin hefur beðið eftir í áratugi. Ríkisstjórn og Alþingi, sem framkvæma slíka þjóðholla fyrirætlan, mun lengi minnst fyrir skilning, framsýni og dugnað. En bregðist stjórnendur landsins í þessu efni er hætta á að í sögunni verði þeir settir á bekk með hinum skammsýnu bændum, sem í upp- hafi aldarinnar hlupu frá túnasl- ætti og lögðu leið sína til Reykja- * Arinbjörn Kolbeinsson „Kíkisstjórn og Alþingi stendur til boða sérstakt tækifæri til þess að efla lífæðar arðbærs at- vinnulífs og félagslegra samskipta þegnanna án erlendra lána eða sér- stakrar skattlagningar.“ víkur til þess að koma í veg fyrir þá miklu hættu og atvinnuröskun, sem þeir töldu þjóðinni stafa af símanum. Þessi ferðasaga er sígilt dæmi um vanþekkingu og skammsýni. Slík saga getur naum- ast endurtekið sig í þessu máli í lok 20. aldar. Tilboð Hagvirkis opnar stjórn- völdum landsins leið til að virkja einkaframtak, nútímaþekkingu og tækni til stórframkvæmda, sem mynda undirstöðu fjölbreytts at- vinnulífs og blómlegs efnahags þjóðarinnar. — Framkvæmda sem eru raunar forsenda byggðar í landinu með vestrænu menning- arsniði. Þetta er landnám á tutt- ugustu öld, þar sem mikilvægi málefna ræður ferðinni og verkin eru látin tala íslensku máli. Höfundur er læknir og formaður Félags íslenskra bifreiðaeigenda. jmr RENAULT 9 NÓTÍ/VIABÍLL MEÐ FRAMTÍÐARS Renault 9 er sparneytinn, snarpur og pýöur, auk pess er hann framhjðiadriflnn. hreint útllt. vandaður frágangur, öryggi og ending hafa tryggt Renault 9 vlnsældlr viða umlön er pvi draumabill islenskra ðkumwma- Komdu og taktu í hann, pá veistu hvað viö melnum lönd. Þú getur reitt . kjftj..., t || ujll, úll kSON Hf.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.