Morgunblaðið - 05.05.1985, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. MAÍ 1985
SVIPMYND Á SUNNUDEGI/ ORTEGA, FORSETI NICARAGUA
Fremstur
Á HVERJUM morgni snarar
Daniel Ortega forseti Kalashn-
ikov-rifflinum um öxl sér og er
út að skokka. Lífverðir hans
kvarta undan því að hann hlaupi
of hratt og of langt. Hann segist
gera þetta til að halda sér í æf-
ingu og vera viðbúinn — eins og
allir landar hans ættu að vera —
til að verjast bandarískri innrás
í Nicaragua. Það fer ekki á milli
mála að Ortega er eindreginn
andstæðingur Bandaríkjanna og
þó alveg sér í lagi Ronalds Reag-
an forseta. Hann flytur varla svo
mál sitt að hann noti ekki tæki-
færið til að ráðast heldur illsku-
lega á stjórn Reagans fyrir að
standa með skæruliðum gegn
Sandinista-stjórninni. Hann
kallar andstæðinga sína „morð-
ingja og málaliða" og segir að
stjórnin í Washington fylgi
þeirri stefnu sem fyrr að reyna
að beita þjóðirnar í Mið-Amer-
íku kúgun.
Segja má að líf Daniels Ortega
hafi einkennzt af því að undir-
búa og gera byltingu. Hann hef-
ur lent í þeirri sérstæðu stöðu
sem erfið reynist ýmsum bylt-
ingarforingjum að breytast úr
byltingarmanni í þjóðarleiðtoga.
í Nicaragua hefur löngum verið
svo að valdið hefur færzt á milli
með vopnum. Flestar hetjur
sögu Nicaragua öðluðust völd og
áhrif með því að ryðja valda-
mönnum úr sessi. Daniel Ortega
fylgir hefðinni.
Foreldrar hans voru andsnún-
ir Somoza-stjórninni og Ortega
hóf ungur að taka þátt í
mótmælagöngum, raunar áður
en Sandinistar stofnuðu þjóð-
frelsisfylkinguna svokölluðu sem
kom Somoza frá völdum árið
1979.
Ortega gekk óskiptur til þess
að berjast gegn Somoza, og var
orðinn fullgildur skæruliði átján
ára gamall. Rúmlega tvítugur
stjórnaði hann ráni í mjólkur-
stöð í Managua, þar sem vitað
var að allmikið fé var geymt.
Skæruliðarnir fundu peningana
og flúðu með feng sinn, en einn
skæruliðanna náðist og var
drepinn. Að því stóð Gonzalo
Lacayo yfirvörður þjóðvarð-
liðsins, sem þótti mikill ógnvald-
ur. Ortega kom pteningunum síð-
an til félaga sinna og skömmu
seinna skipulagði hann aðför að
Lacayo og var hann skotinn til
bana á götu í höfuðborginni.
Nokkrum árum seinna tók
Ortega þátt í að ræna banka og
einn varðmaður beið þá bana.
Lögregla og þjóðvarðlið var þá
lengi búið að leita Ortega og að
þessu sinni náðist hann og sat í
fangelsi næstu sjö ár. Honum
var sleppt eftir að hópur Sandin-
ista réðst inn í jólaboð ríkisfólks
í Managua og krafðist þess að
hann og nokrir aðrir Sandinistar
yrðu látnir lausir í skiptum fyrir
gislana.
Ortega naut mikillar hylli og
aðdáunar innan Sandinista-
hreyfingarinnar og hann þótti
hafa sannað kænsku sína og út-
sjónarsemi í skæruhernaði. Hins
vegar hafði hann ekki frekar en
þeir neina reynslu í stjórnun-
arstörfum og hafði ekki gegnt
neinni venjulegri vinnu nema í
íhlaupum, þegar hann varð for-
seti.
í óljósri og þokukenndri hug-
myndafræði Sandinista mun
Ortega vera talinn hófsamur.
Félagar hans kjósa hann sem
leiðtoga vegna þess að þeim
finnst hann traustur og einn af
fáum í forystunni sem gæti verið
talinn samningamaður. Hann er
ekki litríkur stjórnmálamaður
og bent hefur verið á að hann
hafi komizt til metorða vegna
þess að langflestir leiðtogar
Sandinista höfðu verið drepnir
þegar Somoza hrökklaðist loks
frá. Og þetta á vitanlega ekki við
um Ortega einan heldur flesta
samstarfsmenn hans. í grein í
New York Times sem var birt
skömmu eftir að hann var kos-
inn forseti sagði: „Eftir að Sand-
inistar höfðu tekið við völdum,
fór Ortega smám saman að
koma fram sem fremstur meðal
jafningja í hreyfingunni og hann
var þess trausts verður eins og
reynslan hefur sýnt.“
Daniel Ortega er sagður feim-
inn maður og hlédrægur og vill
forðast mannamót. Hann hefur
orðið að vera í sviðsljósinu vegna
stöðu sinnar og hann virðist
smátt og smátt hafa vanizt því
og einhver samstarfsmaður hans
orðaði það svo að hvað sem
Ortega segði hefði honum reynd-
ar alltaf þótt gott að vera með
höfðingjum. Hann reykir ekki og
bragðar sjaldan áfengi. Hann
var kvæntur Letica Herrera,
sem var og er áberandi innan
Sandinista-hreyfingarinnar, þau
áttu eitt barn. Síðustu tíu ár hef-
ur hann verið kvæntur Rosario
Murillo, sem er skáld og forseti
Menningarnefndar verkamanna.
Þau eiga fjögur börn.
Daniel Ortega fæddist 11. nóv-
ember 1945 í bænum La Libertad
sem er nokkru fyrir vestan höf-
uðborgina. Faðir hans var kaup-
maður og mikill andstæðingur
Somoza. Eftir að foreldrar
Ortega fluttu til Managua og
settu þar á stofn bakarí hófu þau
vopnaða þátttöku í Sandinista-
hreyfingunni. Þau hjón áttu þrjá
syni og eina dóttur. Yngsti bróð-
irinn Camilo var drepinn árið
1978.
Ferð Ortega nú til Sovétríkj-
anna og annarra kommúnista-
ríkja Austur-Evrópu er auðvitað
engin tilviljun; hún kemur í kjöl-
far þess sem hefur verið að ger-
ast í þessum heimshluta.
Væntanlega þykir Ortega sem
hann geti með ferðinni hrellt
Ronald Reagan Bandaríkjafor-
seta eftir að neitað var beiðni
forsetans um efnahagsaðstoð við
skæruliða. Ortega hefur ítrekað
að hann sé ekki að leita eftir
hernaðaraðstoð, þar sem Nicara-
gua-menn þurfi á því einu að
halda að geta endurreist efna-
hagskerfi sitt og bætt lífskjör
þjóðarinnar.
(Heimildir NYT, Observer, (<uardian o.fl.
Jóhanna Kristjónwdóttir tók saman.)
Opið bréf til
Jóns Baldvins
Hannibalssonar
— frá Kristófer M. Kristinssyni
ÞÚ SEGIR að enginn munur sé á
stefnu Bandalags jafnaðarmanna
og Alþýðuflokksins og ert reiðu-
búinn til þess að breyta nafni
flokksins þín til þess að auðvelda
samruna. Þessi afstaða þín bygg-
ist á mannfyrirlitningu og van-
þekkingu og er lýðskrum. Það er
lýðskrum þegar þú segir 10 þús.
manns að þessi flokkur þinn sé
eins og Bandalag jafnaðarmanna.
Þú talar annað hvort gegn betri
sannfæringu eða af vanþekkingu.
Það er óheiðarlegt að sigla undir
fölsku flaggi, eins og þú gerir,
kallinn f brúnni. Þú veist að
áhöfnin þín hefur ekki annars
konar áhuga á Bandalagi jafnað-
armanna en að þagga niður f þvi.
Samfylking kerfisflokkanna er
ykkur meira virði en nokkuð ann-
að.
Ef tal þitt byggist á vanþekk-
ingu er full ástæða til að benda
þér á kjarnann í stefnu Banda-
lagsins. Þú getur þá við fyrsta
tækifæri gert okkur og þjóðinni
grein fyrir afstöðu þinni. Sfðan
getur þú annað hvort endurtekið
bónorð þitt með blómum eða snú-
ið þér að því að vera alþýðuflokks-
maður. Stefna Bandalags jafnaö-
armanna snýst fyrst og sfðast um
að hafa endaskipti á kerfinu. Það
er engin þörf fyrir einn stjórn-
málaflokkinn enn. Það er brýn
þörf fyrir róttækar stjórnkerf-
isbreytingar. Við ætlum ekki að
standa í almennu siðbótarhjali.
Við ætlum að hafa endaskipti á
því kerfi sem getur af sér pólitík-
usa á borð við þig.
Við viljum afnema þingræðið
og kjósa oddvita ríkisstjórnar í
sérstökum kosningum. Það er
hlutverk Alþingis að setja landinu
lög og fylgjast með framkvæmd
þeirra. Við viljum gera vinnustað-
inn að grunneiningu i kjarabar-
áttu með vinnustaðasamningum.
Við viljum ekki einungis losna við
þingmenn úr stjórnum og ráðum,
við viljum að Alþingi hætti öllum
afskiptum af því tagi af fram-
kvæmdavaldinu.
Þetta eru grundvallaratriði.
Þessar skoðanir eru ekki til sölu.
Svaraðu nú þjóðinni og sjálfum
þér, er enginn munur á Alþýðu-
flokknum og Bandalagi jafnað-
armanna?
Höfundur er formadur landsnefnd-
ar Bandalags jafnafiarmanna.
Morgunblaðið/Bjarni
Þessir þrír sómamenn úr Bústaðahverfinu efndu i dögunum til hlutaveltu til
ágóða fyrir Styrktarfélag vangefinna. Miðaverðið var fimm krónur og af-
raksturinn á sjötta hundraðið. Nöfnin frá vinstri: Óskar Steinn Gunnarsson,
ívar Guðmundsson og Eldar Ástþórsson.
íran:
Friður
ekki á
næsta leiti
Nikósfu, Kýpur, 3. m«í. AP.
VALDAMIKILL erkiklerkur í fran
sagði í dag, að ekki kæmi til mála að
friðmælast við fraka og að stríðinu
yrði haldið áfram þar til yfir lyki
með þeim og írönum. Skýrði íranska
fréttastofan frá þessu í dag.
Emami Kashani erkiklerkur,
sem nú stjórnar föstudagsbæna-
haldinu i Teheran, sagði í dag, að
fyrir írökum vekti að þvinga írani
til að semja um frið, einangra þá
og kæfa hina islömsku bylt-
ingarglóð, sem logaði í brjósti
þeirra. Sagði hann, að þeim yrði
ekki kápan úr þessu klæðinu og að
setjast að samningaborði með
Saddam Hussein hvarflaði ekki að
einum einasta frana.
Aðalfundur Póstmannafélags íslands:
launastefnu ríkisins
Mótmælir
AÐALFUNDUR Póstmannafélags
íslands var haldinn 15. aprfl sl. f
félaginu eru um 800 manns og sátu
félagsmenn víðs vegar af landinu
fundinn.
Auk venjulegra aðalfundar-
starfa voru kjaramál opinberra
starfsmanna rædd á fundinum og
tóku fundarmenn undir kröfu
Starfsmannafélags ríkisstofnana
þar sem krafan um 20.000 kr. lág-
markslaun á mánuði var sett
fram.
f frétt frá Póstmannafélagi fs-
lands kemur fram að Þorgeir
Ingvarsson, formaður PFÍ, hafi
lagt fram eftirfarandi kjaramála-
ályktun sem var samþykkt ein-
róma á fundinum.
„Aðalfundur Póstmannafélags
fslands, haldinn 15. apríl 1985,
mótmælir harðlega núverandi
launastefnu ríkisins.
Aðalfundurinn mótmælir af-
námi kaupmáttartryggingarinnar
og 14.000 kr. lágmarkslaunum á
mánuði.
Aðalfundur Póstmannafélags
fslands krefst endurnýjunar kaup-
máttartryggingar og krefst þess
að lágmarkslaun verði ekki undir
20.000 kr. á mánuði.
Ráðist stjórnvöld gegn nýgerð-
um kjarasamningum með lagaboði
eða öðrum aðgerðum teljast samn-
ingar úr gildi fallnir."