Morgunblaðið - 02.07.1985, Síða 32

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. JÚLl 1985
Evrópubandalagið:
Saltfisktollar og
fundurinn í Mflanó
ÓZ
Útgefandi nÞIiifeft hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aöstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fróttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö- alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 360 kr. á mánuöi innanlands. f lausasölu 30 kr. eintakiö.
Raunsæi og skemmdar-
verk í stóriðjumálum
Birgir ísl. Gunnarsson,
þingmaður Sjálfstæðis-
flokksins og formaður stór-
iðjunefndar, er þungorður í
Morgunblaðsviðtali á sunnu-
daginn, þegar hann ræðir um
stjórnartíð Hjörleifs Gutt-
ormssonar, Alþýðubandalagi, í
iðnaðarráðuneytinu. Birgir ísl.
Gunnarssonar segir, að Hjör-
leifur Guttormsson hafi unnið
mesta skemmdarverk í ís-
ienskri pólitík á síðari árum
með störfum sínum sem iðnað-
arráðherra. í þessu efni lýsir
Birgir ísl. sömu skoðunum og
Morgunblaðið hefur haft á
ráðherrastörfum Hjörleifs.
Ber að fagna því að stefna al-
þýðubandalagsmanna gegn
stóriðju er sett í jafn skarpa
pólitíska birtu og Birgir fsl.
gerir í þessu viðtali, þessi
niðurrifsstefna þolir ekki það
Ijós.
Eins og sjá má á því sem
Birgir ísl. Gunnarsson segir,
er auðvelt að leiða að því rök
að neikvæð afstaða Hjörleifs
Guttormssonar hafi valdið
óbætanlegum töfum á fram-
gangi stóriðjuframkvæmda í
landinu. Af þessum töfum
leiðir að nú er óvissa um
hvernig staðið skuli að fram-
kvæmdum við Blönduvirkjun.
Tafirnar hafa það einnig í för
með sér, að nú er verið að
semja við stórfyrirtæki á
óhentugum tíma fyrir orku-
sala eins og okkur. Nú er
meira framboð á orku en fyrir
fáeinum árum og verðið á
henni hefur lækkað. Öðrum
þjóðum er það ljóst, sem
Hjörleifur Guttormsson og
skoðanabræður hans hér á
landi hafa aldrei viljað viður-
kenna, að það er margt annað
sem stóriðja gefur af sér en
verð fyrir raforku. Þar sem at-
vinnuleysi ríkir sjá stjórnvöld
sér hag af því að greiða niður
raforku leiði það til þess að
skapa atvinnu i iðjuverum.
Töluverðar vangaveltur eru
um það manna á meðal, hvers
vegna Aþýðubandalagið njóti
jafn lítilla vinsælda og raun
ber vitni meðal almennings. í
hugleiðingum um það mál
staldra menn helst við upp-
lausnina vegna öfgakenndrar
stefnu að því er verkföll og
kjaramál varðar. Ástæðulaust
er að gera lítið úr þeim þætti í
starfi flokksins en ekki er vafi
á því að niðurrifsstefna Hjör-
leifs Guttormssonar í iðnað-
arráðuneytinu kemur Alþýðu-
bandalaginu nú í koll.
Það er langur vegur milli
þess raunsæis sem kemur
fram hjá Birgi Isl. Gunnars-
syni, þegar hann metur kosti
okkar í stóriðjumálum, og
þeirrar pólitísku skemmdar-
starfsemi sem stunduð var
undir forsjá alþýðubanda-
lagsmanna. Grillur vinstri-
sinna í stóriðjumálum eru
orðnar dýrkeyptar fyrir þjóð-
ina. Vonandi fæst nú nægur
tími til að bæta um betur og
ná heillavænlegum samning-
um um ný stóriðjuverkefni.
Skuldasöfnun
og sjávar-
útvegurinn
Ein af ástæðunum fyrir því
að við hljótum að leita
eftir því við erlend fyrirtæki
að þau fjárfesti í stóriðju hér
á landi og leggi fram áhættufé
er sú, að tekið hefur verið
meira af erlendum lánum en
góðu hófi gegnir.
í ræðu í Varðarferð á laug-
ardaginn áréttaði Þorsteinn
Pálsson, formaður Sjálfstæð-
isflokksins, að íslenskur sjáv-
arútvegur ætti undir högg að
sækja meðal annars vegna
þess að óhófleg erlend skulda-
söfnun hefði skapað fölsk
verðmæti í ýmsum þeim at-
vinnugreinum, sem sjávarút-
vegurinn keppir við hér inn-
anlands. Formaður Sjálfstæð-
isflokksins sagði meðal ann-
ars: „Það er deginum ljósara
að atkvæði greitt með erlend-
um lántökum til ríkisins er at-
kvæði á móti íslenskum sjáv-
arútvegi, atkvæði gegn lang-
tíma sókn til bættra lífs-
kjara."
Morgunblaðið hefur vakið
máls á því áður og er ástæða
til að ítreka það nú, að Halldór
Ásgrímsson, sjávarútvegs-
ráðherra, hefur ekki haldið
þannig á sínum málaflokki í
ríkisstjórninni að störf hans
séu ekki verð gagnrýni. Hvað
sem því veldur þá sýnist ráð-
herrann festa sig meira í smá-
atriði við framkvæmd stefnu
en stefnumótun sem skapar
þessari mikilvægu atvinnu-
grein hagkvæm starfsskilyrði.
Um leið og Þorsteinn Páls-
son lýsti því í Varðarræðunni
að mál hefðu gengið eftir
nokkurn veginn eins og
sjálfstæðismenn vildu á síð-
ustu dögum þingsins, lagði
hann á það áherslu að efna-
hagslegar ráðstafanir verði að
miða við að auka framleiðni í
sjávarútvegi og koma í veg
fyrir að eigið fé fyrirtækja þar
rýrni. Þetta markmið næst
ekki ef stjórnarherrarnir fest-
ast í smáatriðunum.
— eftir Björn
Bjarnason
Frá upphafi hefur það verið
markmið með Evrópubandalaginu
að sameina aðiidarríkin í einskon-
ar samhandsríki Evrópu. Leiðin að
þessu markmiði er torfær. Löng-
um hafa aðildarþjóðirnar deilt sín
á milli um fjármál, tolla, landbún-
aðar- og fiskveiðimál, svo að að-
eins nokkur atriði séu nefnd. 1
fjölmiðlaumræðum um bandalag-
ið hefur oft verið látið að því
liggja, að síðasta stund þess sé á
næsta leiti. Bandalagið hefur ekki
splundrast enn. Á þessu ári hefur
stefnan raunar verið tekin í þver-
öfuga átt. Tvö ný rki, Spánn og
Portúgal, hafa bæst í hópinn. Evr-
ópubandalagið hefur áunnið sér
þann sess, að ekki er líklegra að
það leysist upp frekar en þjóðríki,
þótt íbúar landshluta deili um
áhrif (atkvæðisrétt) og fjármál.
Á föstudag og laugardag hittust
leiðtogar ríkjanna 10 sem eru í
bandalaginu á fundi í Mílanó. Þar
voru einnig forsætisráðherrar
Spánar og Portúgals, þótt form-
lega verði ríkin ekki fullgildir fé-
lagar í Evrópubandalaginu (EB)
fyrr en 1. janúar 1986. Á þessum
fundi ákvað meirihluti leiðtog-
anna, að innan fjögurra mánaða
skuli efnt til ráðstefnu á vegum
bandalagsins til að ræða Rómar-
sáttmálann, stofnskrá bandalags-
ins frá 1957. Bettino Craxi, for-
sætisráðherra Ítalíu, sem var í
forsæti á fundinum í Mílanó, greip
til þess óvenjulega ráðs að láta at-
kvæði ráða niðurstöðu fundarins
um þetta viðkvæmasta mál hans.
Þau sex ríki sem verið hafa í
Evrópubandalaginu frá upphafi
mynduðu þennan meirihluta. Þau
(Belgía, Frakkland, Holland, ít-
alia, Luxemborg og Þýskaland)
vilja að horfið verði frá þeirri
reglu að allar ákvarðanir innan
EB þurfi að njóta stuðnings allra
aðildarríkjanna. Þau vilja sem sé
afnema neitunarvald í stjórnar-
nefndum bandalagsins og gera það
að þeirri yfirríkjastofnun, sem að
hefur verið stefnt frá upphafi.
Stofnun sem geti bundið hendur
aðildarríkja án þess að þau sam-
þykki það sjálf.
írar, sem urðu aðilar að EB í
ársbyrjun 1973, stóðu með meiri-
hlutanum. Bretar og Danir, sem
einnig urðu aðilar 1973, lentu i
minnihluta i Mílanó og einnig
Grikkir, sem gengu í EB 1. janúar
1981. En forsætisráðherrar Spán-
ar og Portúgals lýstu stuðningi við
álit meirihlutans og vilja stefna
að sem víðtækastri pólitískri sam-
vinnu innan bandalagsins.
EINSTÖK
ATKVÆÐAGREIÐSLA
Það er einstakt að atkvæða-
greiðsla sem þessi fari fram á leið-
togafundum Evrópubandalagsins.
Þeir, sem urðu undir, kunna að
draga réttmæti málsmeðferðar-
innar í efa. Á næstu mánuðum
mun athyglin þó beinast að öðru,
það er að segja hvaða afstöðu ein-
stök aðildarríki taka á hinni fyrir-
huguðu ráðstefnu.
Þjóðverjar og Frakkar komu
sammála um framtíðarstefnuna
til Mílanó. Þeirra sjónarmið um
aukið samstarf á sviði utanríkis-
og öryggismála og öflugra sam-
starf aðildarþjóðanna varð ofan á
i atkvæðagreiðslunni. Francois
Mitterrand, Frakklandsforseti,
sagði í Mílanó, að bandalagið
kynni að skiptast í tvær deildir, ef
svo mætti að orði komast, í ann-
arri sætu þeir sem vildu víðtækt
samstarf og fráhvarf frá neitun-
arvaldinu, og hinni þeir sem vildu
ganga skemur á samstarfsbraut-
inni.
Bretar hafa gert tillögur um
málamiðlun milli núverandi skip-
unar og þeirrar sem meirihlutinn
vill. Líklegt er að leitast verði við
að sættast við Breta, en á hinn
bóginn njóta Danir og Grikkir
minna álits hjá meirihlutanum.
Grikkjum verður vafalítið sagt, að
þeir verði að gera það upp við sig,
hvort þeir vilji vera með í banda-
laginu eða ekki. Danir hafa tekið
upp sömu starfshætti I EB og í
Atlantshafsbandalaginu að færa
fyrirvara sinn vegna ákvarðana
meirihlutans fram í neðanmáls-
greinum við einstök ákvæði í sam-
þykktum bandalagsþjóðanna. Er
utanríkisstefna Dana því kölluð
„neðanmálsgreina-stefnan" af
sumum og þykir hú ekki sérstak-
lega einörð eða afdráttarlaus.
Eftir Mílanó-fundinn sagði
Margaret Thatcher, forsætisráð-
herra Breta, að hún teldi fyrirhug-
aða ráðstefnu um stjórnskipulag
EB alveg óþarfa. Miklu nær væri
Morgunblaðið/Júlíus
Fjöldi gesta var viðstaddur opnun hinnar nýju vörugeymslu Eimskipafélagsins í Sundahöfn. I bakgrunni
myndarinnar sést hillukerfi, sem er í hluta hússins og bætir nýtingu þess og alla vörumeðferð til muna.
Eimskip:
Bætt aðstaða fyrir útflutn-
ingsvörur í Sundahöfn
EIMSKIPAFÉLAG íslands tók sl. fimmtudag í notkun við hátíðlega
athöfn nýja aðstöðu fyrir geymslu og meðhöndlun i útflutningsvörum í
Sundahöfn. Þarna er um að ræða 10.000 rúmmetra húsnæði í Sundaskála
4. Þar verður nú á einum stað starfsemi sem áður var dreifð um athafna-
svæði félagsins í Sundahöfn.
í hinu nýja húsnæði verður
safnað saman vörum frá fyrir-
tækjum í Reykjavík og nágrenni
og vörum sem koma utan af
landi með strandflutningaskip-
um félagsins, og þeim komið
fyrir í gámum til útflutnings, en
meginhluti af flutningum félags-
ins fer nú fram með gámaskip-
um.
í ræðu sem Hörður Sigur-
gestsson forstjóri Eimskipafé-
lagsins hélt við þetta tækifæri
sagði hann meðal annars:
„Vegna þess hve útflutningur í
gámum hefur aukist á undan-
förnum árum var orðið nauð-
synlegt að koma upp sérstakri
aðstöðu til að taka við og af-
greiða útflutningsvöru. Áætlað
er að útflutningur um Sunda-
höfn á þessu ári verði um 180.000
tonn eða rúmlega 70.000 tonnum
meiri en á síðasta ári. Það sem
ráðið hefur þessari þróun, er að
yfirleitt er hagkvæmara fyrir
kaupendur erlendis eða útflutn-
ingsfyrirtæki hér, að senda
smærri farma í einu og hafa
sendingarnar tíðari. Áður fyrr
var þetta illmögulegt en með til-
komu gámanna er þessi flutn-
ingsmáti algengur í dag.“
Eimskip hefur að undanförnu
unnið að ýmsum fleiri endurbót-
um á aðstöðunni í Sundahöfn
m.a. með byggingu frysti-
geymslu. Þá hafa starfsmenn
fyrirtækisins hannað nýja og
handhæga gerð kæligáma, sem
notaðir eru við útflutning á
ferskum fiski, sem hefur aukist
mjög að undanförnu.