Morgunblaðið - 28.02.1986, Blaðsíða 17
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR. 28. FEBRÚAR1986
17
NÁTTÚRUMEÐUL
GJAFAVÖRUDEILD
eftir Öm Svavarsson
Fáein orð til Guðjóns Magnús-
sonar aðstoðarlandlæknis vegna
greinar hans í Morgunblaðinu 20.
feb. síðastliðinn.
Þú byijar á þvf að fullyrða, að ég
hreyki mér af því að hafa haft vörur
á boðstólum án heimildar lyfja-
nefndar. Hér er ekki spuming um
að neinn sé að hreykja sér af neinu,
heldur er verið að vekja athygli á
ákveðnu ranglæti sem viðgengst.
Eins og ég hef bent á áður er
þetta spuming um að þjáð fólk og
sjúkt fái aðgang að þeim jurtameð-
ulum sem að gangi koma í baráttu
þess við kvilla og krankleika.
Eftirlit er nauðsynlegt, undir það
tek ég heiis hugar. En eftirlit sem
fyrirbyggir aðgang að skaðlegum
efnum er eitt, og það að meina fólki
aðgang að skaðlausum jurtameðul-
um sér til heilsubótar, er allt annað.
Þú hamrar svolítið á orðinu
skottulækningar. Þegar menn
reyna að réttlæta vondan málstað,
eða sverta málstað þeirra, sem em
á öndverðum meiði, em stundum
notuð niðrandi slagorð. En ég tel
þó víst að þú, Guðjón Magnússon,
hvort heldur sem einstaklingur,
læknir eða embættismaður hafir
ávallt fyrst og fremst áhuga á því,
að þjáður sjúklingur fái bata. Ég
er líka sannfærður um að þér sé
það ekki á móti skapi, að honum
Kvlkmyndlr
Sæbjörn Valdimarsson
BfóhöUin: Silfurkúlan ★ ★
Leikstjóri Daniel Attias..
Framleiðandi Dino De Laur-
entiis. Tónlist Jay Chattaway.
Handrit Stephen King, byggt á
stuttri skáldsögu hans, Cyckle
of the Werewolf. Kvikmynda-
taka Armando Nannuzzi. Aðal-
hlutverk Gary Busey, Everett
McGill, Corey Haim, Megan
Follows. Bandarisk, frá Para-
mount, 1986.
Stephen King fer vítt og breitt
á vísitasfu sinni um dularlönd og
skuggahliðar sálarinnar. Með
ólíkindum er orðið það gallerí af
mannskepnum, illfyglum, skrímsl-
um, djöflum og draugum sem
maðurinn hefur dregið fram úr
hugarfylgsnum sínum fram á
pappfrínn og þaðan á celllósann,
utan það ágætisfólk sem þar þó
oftast ræður ríkjum þegar upp er
staðið. Og ekki má gleyma mikil-
vægu hlutverki bama í flestum
bókum/myndum hans og sakleysi
þeirra og hreinleika sem hann
notar gjaman sem kröftuga and-
stæðu ljótleikans.
En á vegi Kings lenda einnig
kunnar persónur og fyrirbrigði úr
klassfk hryllingssagnanna, blóð-
sugur, uppvakningar og andskot-
ar og nú er röðin komin að varúlf-
inum.
Umhverfið er, eins og oft áður,
friðsælt þorp á Nýja-Englandi.
Bæjarróninn fínnst afhausaður
hjá brautarteinunum. íbúamir
halda að hann hafí farist af slys-
fömm en þegar grimmt áframhald
verður á óhuganlegum dauðsföll-
um breytist álit fólksins í hræðslu
við geðbilaðan morðingja.
Marty (Corey Haims), ellefu
ára drengur, bundinn við hjólastól,
sleppur fyrir heppni undan mann-
dráparanum sem reynist vera,
hvorki meira né minna, en varúlf-
ur! Og það fæst náttúrlega enginn
til að trúa sögu stráksa utan stóra
systir og drykkfelldur frændi. Og
brætt er silfur í byssukúlu ...
batni með hjálp jurtaupplausna
(jafnvel þó að jurtimar séu leystar
upp f áfengi), einkum þegar læknar
sem hafa leyfl, eins og þú leggur
áherslu á, jafnvel sérlærðir læknar,
fá ekki ráðið bót á sjúkdómnum.
Nú vil ég ekki að þú skiljir orð mín
svo að ég hafí vantrú á læknum,
þvert á móti ber ég mikla virðingu
fyrir starfi þeirra. Hinsvegar er
réttlátt að fólk eigi þess kost að
velja.
Ég skal segja þér að ósjaldan
kemur fólk til okkar f Heilsuhúsið
til að þakka fyrir einföld ráð, sem
hjálpuðu í viðureign við þráláta
kvilla. Þannig dettur mér t.d. í hug
að við höfum stundum bent fólki á,
þegar verkur vegna eymabólgu í
bömum veldur stöðugum óróa og
gráti getur verið gott að saxa niður
venjulegan lauk, setja í klút eða
grisju og leggja á hnakka bamsins
frá eyra til eyra. Ég viðurkenni að
þetta hljómar svolítið fáránlega, en
í flestum tilfellum em bömin sofnuð
innan lftillar stundar. Sumir myndu
e.t.v. kalla þetta skottulækningar,
en fordómalaust fólk er hrifíð af
að geta notað svona einföld ráð
náttúrulækninganna samhliða þjón-
ustu lærðra lækna.
Nú á öld upplýsinga og framfara
ætti fólk ekki að láta fordóma
standa í vegi fyrir þeirri jákvæðu
þróun sem óhjákvæmilega á sér
stað. Lyf em nauðsynleg og sterk
lyf með slæmar aukaverkanir geta
Þessi nýjasta útgáfa varúlfs-
sögunnar bryddar uppá fáum nýj-
ungum en svo virðist sem allir
hryllingssagnahöfundar telji það
heilaga skyldu sfna að leggja eina
slíka af mörkum. King beytir
gamalkunnum brögðum og stillir
upp vanmáttugum dreng f hjóla-
stól (reyndar véldrifnum) gagn-
vart ófrýnilegu skrýmsli Ramb-
aldis, og að vanda hefur slík
blanda tilætluð áhrif. Hér gerist
fátt nýtt en faglega er að verki
staðið. Virkileg spenna er ekki
fyrir hendi fyrr en síga tekur á
seinni hlutann. Nokkuð framan
af er auk þess ekki nægilega Ijóst
hvort á ferðinni er gamanmynd
með hryllingsívafí, eða öfugt, em
það jafnan hvimleið stflbrot.
Ástæða er til að hrósa góðum
leik Corey Haims f hlutverki pilts-
ins, galdrasmíð Rambaldis og líf-
legfri og kraftmikilli kvikmynda-
töku. Silfurkúluna ber að skoða
sem léttvægt daður meistarans
við varúlfsformið.
verið óhjákvæmileg, en það er
kunnara en frá þurfí að segja að
notkun á lyfjum, sem mjög oft hafa
leiðinlegar aukaverkanir, hefur þvf
miður viljað keyra úr hófí.
Noktun lyfla er þar ekki sér á
báti. Með tækni nútímans hreinsum
við mikilvæg næringarefni úr mat-
vælum okkar, bætum f þau sterkum
rotvamarefnum, kemískum litar-
og bragðefnum, úðum kemískum
áburði og hættulegu skordýraeitri
yfír jafnt skepnufóður sem mat-
jurtaíæktun og er þá fátt eitt
upptalið. Og nú erum við smám
saman að skera upp eins og til var
sáð. Þetta á sinn þátt í vfðtækri
útbreiðslu svonefndra menningar-
sjúkdóma.
Til að beina stefnunni inn á heil-
næmari brautir leita margir til
hollari næringarefna. Hérlendis
hefur t.d. orðið allt að því bylting
í brauðneyslu, þar sem gróf heil-
komsbrauð hafa að stórum hluta
leyst síður holl brauð af hólmi. Liður
í þessarí þróun er notkun náttúm-
legra bætiefna og mildra skaðlausra
jurtameðala í stað sterkra lyfja, þar
sem því verður við komið.
Spumingu minni, hvort ekki
væri rétt að liðsinna sjúkri mann-
eskju, svarar þú á þann veg að
vegna þess að ég hef ekki læknis-
próf hafi ég ekki leyfi til að útvega
sjúklingi það, sem hefur gagnað
honum og hann biður um. Eg hef
þá trú að þetta sé skrifað í fljót-
fæmi, en ekki af þeim hroka, sem
þessar setningar láta í ljós. Það er
rétt, ég er ekki læknir, enda lækna
ég engan. Það sem að mér snýr er
einungis að útvega fólki þau efni,
sem það vill fá til að losna við sjúk-
leikaogkvalir.
Spumingu minni, hvers vegna
þessi efni sú skaðleg fslendingum
á sama tíma og fólk annarra þjóða
notar þau sér til heilsubótar, víkur
þú þér undan því að svara, en slærð
því fram sem athugasemd við
spumingunni að hér séu skráð 650
náttúrumeðul. Þetta er nú ekki alls
kostar rétt, því lang stærsti hlutinn
af þessu eru bætiefni, vítamín,
steinefni og annar næringarauki,
sem sé fæða en ekki náttúrumeðul.
Enn á ný tek ég undir það, að
eftirlit er nauðsynlegt. Sú þróuna,
að fólk tekur ómengaðar náttúmaf-
urðir fram yfír þær, sem hlaðnar
em kemískum aukaefnum, verður
ekki stöðvuð. Sömuleiðis verður
ekki endalaust hægt að meina fólki
aðgang að skaðlausum náttúmmeð-
ulum sem valkosti samhliða hefð-
bundnum lyQum, enda margir
læknar, jafnvel hérlendis, famir að
benda fólki á þessi efni.
Er ekki aðaláhugamál þitt, að-
stoðarlandlæknir, að heilbrigt fólk
geti fyrirbyggt sjúkdóma og að
sjúkt fólk fái bata?
Höfundur er veralunarmaður og
rekur Heilauhúsið.
Þreyta eða sljöleiki?
Þá er heillaráöið
Oeöa oo
/Vlagna B
Lýsi hf. Grandavegi 42, Reykjavík, sími 91 -28777
STEFÁN
OG ÚLFURINN
PASKAR
ERU KOMNIR
í Vöruhús Vesturlands
sernhæ,aiZ Glit
Þákynnumviðundrarit-
vélina,reikri'vélinaog
teiknivélinaSiLVER
REED. Hægt er aö
vetia um stórt, títiö og
Við höfum þegar lokið okkar
páska- og fermingarundirbún-
ingi og erum reiðubúnir að
veita viðskiptavinum þá þjón-
ustu sem þeir óska.
Að því tilefni birtum við hér
örlítið brot af geysilegu úrvali
okkar af hvers kyns gjafavöru.
Því miður getum við ekki sýnt
allt en fullyrðum að enginn
kemur bónleiður til búðar.
Hvað þýða orð?
Enginnþarfaðvellqast
' vafaumþað. Við
riofum allar helslu
orðabækumar. Ferm-
'ngargjafir sem nýtast
alla ævi.
Lífgið ul
með belgí:
og Él^sée'pennaseOlekpennar, kúlupennar
og skrúfblýantar.
Vöruhús Vesturlands \jj$
Borgarnesi sími 93-7200