Morgunblaðið - 22.08.1986, Side 13

Sí!t>í TííÚC'A ,SS flúiíAiIUTZÖ’J ,®QAJ9/1U080M
—TiORGUNBLAÐEÐ, FÖSTUDAGUR 22."ÁGtTST 1986
pósthús setja þeir þær í næsta póst-
kassa og fá síðan senda heim
kvittun og reikningsútskrift.
Þegar gagnaflutningsnetið verð-
ur orðið virkara og heimilin tengjast
því með almennri tölvunotkun verð-
ur unnt að framkvæma það sem
áður var lýst fyrir tilstilli netsins,
en grundvallaraðferðin verður í
raun og veru hin sama.“
En af hveiju er póstgiróþjón-
ustan hér á eftir öðrum Norður-
landaþjóðum hvað varðar
aimenna bankaþjónustu?
„Okkur hefur ekki verið leyft að
taka upp bankastarfsemi. Þær hug-
myndir hafa ekki fengið hljómgrunn
á alþingi."
Hvernig er stofnunin fjár-
hagslega á vegi stödd?
„Stofnunin hefur náð góðum ár-
angri fjárhagslega. Hún hefur verið
byggð upp á eigin íjármagni. Hvað
símann varðar kemur ijárframlag
frá símnotendum. Síðustu áratugi
hefur ríkissjóður ekki lagt neitt af
mörkum. Símnotendur eiga
símkerfíð. Það eru notendur sem
hafa borgað og borga rekstur
símans. Nefna má að skrefagjöld
hafa jafnað út símgjöld í dreifbýli
og þéttbýli. Samkvæmt nýlegri
könnun Siemens fyrirtækisins
þýska erum við nú með lægstu
símgjöld í Vestur-Evrópu. Póst-
burðargjöld eru einnig mjög lág hér
á landi."
Nú hefur verið talað um að
símann ætti að selja?
„Verði síminn seldur fara notend-
ur að borga kerfið á nýjan leik. Sá
sem kaupir þarf að taka af notend-
um. Síminn er sími allra lands-
manna. Ódýrast fyrir notendur
væri að NN yrði gefið kerfið. En
hófleg samkeppni er holl og það
fijálsræði sem hér ríkir í sölu
símtækja hefur mælst vel fyrir hjá
notendum.“
Það eru einkum ungir frjáls-
hyggjumenn sem hafa stungið
upp á því að selja símann.
„Að tala um sölu er fjarstæðu-
kennt. Með því að selja símann
þyrfti að hækka alla taxta. Þeir
þættir í símkerfinu sem þjóna mörg-
um kynslóðum eiga að vera í eigu
almennings. í löndum þar sem
fijálsræði rikir í símamálum hafa
símgjöld hækkað mikið á undan-
fömum árum og eru þau nú hvergi
hærri en þar samkvæmt fyrr-
nefndri könnun."
En væri ekki hugsanlegt að
stofnunin yrði laustengdari ríkis-
valdsinu en nú er?
„Stofnunin var sjálfstæðari áður
en hún var felld undir samgöngu-
ráðuneytið. Það hefði sína kosti að
stofnunin yrði sjálfstæðari, einkum
þegar vinna þarf hratt, stundum
eru tengslin of þunglamaleg. Allar
póst- og símstjómir þar sem ég
þekki til hafa meira athafnafrelsi,
en þurfa engu að síður að standa
skil á öllu til ríkisvaldsins. Okkar
ríkisvald hefur einkaréttinn, stofn-
unin er framkvæmdaaðili. Einka-
réttur Póst- og símamálastofnunar-
innar felst í þeim lögum sem alþingi
setur hveiju sinni og birtist í reglu-
gerðum ráðherra. Ráðherra getur
breytt reglugerðum, en alþingi lög-
um. Við höfum haft ágæt samskipti
við samgönguráðuneytið og ráð-
herra hefur sýnt okkur mikinn
skilning. Samstarfið við hann hefur
verið með ágætum."
Hvað um fyrirrennara þína í
starfi? Nú starfaðir þú með þeim
báðum.
„Guðmundur Hlíðdal og Gunn-
laugur Briem, fyrrverandi póst- og
símamálastjórar, voru báðir mjög
framsýnir menn. Þeir höfðu sínar
vinnuaðferðir hvor um sig. Það var
mjög lærdómsríkt að vinna með
þeim og kynnast þeim. Það var
sannarlega mikils virði fyrir ungan
Unnið við flokkun bréfa í Póst-
miðstöðinni í Reykjavík.
Minni strengurinn er ljósieiðara-
strengur, hinn símastrengurinn
er af eldri gerð.
mann. Þeir voru báðir vel menntað-
ir menn og færir í sínu starfi, báðir
miklir málamenn. Erlend samskipti
hafa alla tíð verið mikil hjá stofnun-
inni. Það fylgir embætti póst- og
símamálastjóra að sækja alþjóðleg
þing. Bæði póstþjónustan og síma-
þjónustan eru alþjóðlegar í eðli sínu.
Islenska póst- og símaþjónustan er
með aðild sinni að Alþjóðapóstsam-
bandinu (UPU) og Alþjóðafjar-
skiptasambandinu (UIT) einn
hlekkur í hinu alþjóðlega póst- og
símakerfi og gerir þannig lands-
mönnum mögulegt að vera í póst-
og símasambandi við aðrar þjóðir."
Hafa íslendingar haft áhrif í
þessu samstarfi?
„Þessu samstarfí fyigja gagn-
kvæmar kvaðir um að veita þegnum
hverrar aðildarþjóðar jafngóða
þjónustu og um eigin þegna væri
að ræða. Akvarðanir og samþykktir
á alþjóðlegum ráðstefnum snerta
þjónustuna og þar með viðskipta-
vinina með einum eða öðrum hætti,
til dæmis hvað varðar verðlagningu
og gasði.“
Hvað geturðu sagt um nor-
ræna samvinnu í þessu sam-
bandi?
„Við höfum notið góðs af sam-
starfí í Nordpost og Nordtel.
Samstarfíð er náið. Norðurlönd
hafa oft samstöðu í alþjóðlegu sam-
starfí um póst- og símamál. Við
höfum verið fulltrúar Norðurlanda
í framkvæmdaráði Alþjóðapóstsam-
bandsins í Bem eitt kjörtímabil,
1974-1979. Við erum einnig í Evr-
ópuráði pósts og síma (CEPT) og
í Alþjóðafjarskiptasambandinu eins
og fyrr segir. Við höfum látið nægja
að sækja aðalfundi þessara sam-
taka vegna fjarlægðar okkar, en
við höfum fylgst vel með öllu sem
gerist hjá stofnunum eins og fjöl-
þjóðafyrirtækinu Intelsat og
Evrópusambandinu Eutelsat. Þess-
ar stofíianir hafa með rekstur
gervitungla að gera.“
Við höfum minnst á framtíð-
ina, víkjum að henni aftur.
„Enginn mun í framtíðinni geta
verið án virkrar og góðrar póst- og
símaþjónustu. Svipur símaþjón-
ustunnar hefur verið að breytast
með framförum í tækni, hún er í
sífelldri endurnýjun og sjálfvirknin
verður æ fullkomnari. Póstþjónust-
an byggir að mestu leyti á persónu-
legri þjónustu, mannleg samskipti
einkenna hana. Hún er í beinu per-
sónulegu sambandi við allan
almenning og viðskiptalífíð. Póst-
stöðvar eru alls staðar í þéttbýli,
landpóstar aka í hlað í dreifbýli og
bréfberar koma að dyrum fólks. Sú
staðreynd hve póstkerfíð er víðtækt
hefur leitt til þess að póstþjón-
ustunni er á hveijum tíma falin
ýmis verkefni sem kalla má
„aukabúgreinar". Þetta gildir til
dæmis um sölu verðbréfa í póst-
húsum. Reynslan hefur sýnt að
póstþjónustan á hægt með að taka
að sér ýmis aukaverkefni því að þau
samrýmast ágætlega eðli hennar
og starfsháttum. Póststarfið er
þeirrar náttúru að póstmenn eiga
auðvelt með að tileinka sér ný störf
og taka að sér ný verkefni."
Hefur þú hugsað þér að setjast
í helgan stein að loknu starfi
þínu?-
„Ég hef sem betur fer ýmis
áhugamál og hyggst sinna þeim.
Hugðarefni mín eru m.a. lestur og
tungumál; ég hef ánægju af að
glíma við tölfræðileg efni og bók-
band er góð tómstundaiðja. Svo er
ætlunin að ferðast, bæði innanlands
og utan. Samgönguráðherra,
Matthías Bjamason, hefur eins og
löngum áður sýnt mér mikið traust
með því að skipa mig formann
nefndar sem á að endurskoða fjar-
skiptalög. Það er mér fagnaðarefni
að takast þetta starf á hendur, það
sýnir að ekki er litið á mig sem
einskisverðan hlut sem búið er að
nýta að fullu.“
Mér heyrist að húmanísku
fræðin sæki nú á hjá þér?
„Já, húmanísku fræðin vil ég
ekki vanmeta. Ég lít til dæmis á
málfræði og stærðfræði sem grein-
ar af sama meiði. Málfræði og
stærðfræði em skilningsatriði,
gagnleg þjálfun hugans. Ég hef
alltaf haft mikla ánægju af stærð-
fræði. Stærðfræðin örvar hug-
myndaflugið og gerir menn hæfari
til ákvarðanatöku. Það er hagnýtt
að geta reiknað og sett í formúlur
eins og nú er kennt, en ekki jafn
skapandi og gamla kennsluformið.
Það var miklu skemmtilegra, eink-
um geómetrían sem ég lærði. Með
henni fór fram í huganum sköpun
í Iínum og myndum."
SI
-----------—- —13
Mortan Nolsöe
heiðraður af
Norðmönnum
NORSKA rikið hefur sæmt Fær-
eyinginn Mortan Nolsöe orðu
Ólafs helga fyrir starf sitt að
menningarsamvinnu Færeyja og
Noregs og vísindastörf, en Mort-
en þessi er vel þekktur meðal
íslenskra fræðimanna.
Nolsöe var búsettur í Noregi í 25
ár og nam í háskólanum í Osló, þar
sem hann starfaði síðar sem skjala-
vörður við þjóðfræðisafn háskólans.
1972 var Nolsöe kallaður heim til
Færeyja til að annast samantekt og
skipulag þjóðfræða, þá sérstaklega
færeysku dansanna, sem er sérsvið
hans.
Nolsöe hefur verið einn af helstu
forvígismönnum þess, að færeyska
er viðurkennd í norrænum háskólum
sem fullgilt Norðurlandamál, og
þannig orðið til þess að Færeyjar
taka fullan þátt í samstarfi nor-
rænna háskóla.
Nolsöe er starfsmaður „Föroya
Fródskaparfélag" og hefur haldið
fjölda fyrirlestra um Færeyjar.
Rannsóknarráð ríkisins:
Kynningtir-
fundur um
alþjóðlega
áætlun um
hafsbotns-
boranir
Rannsóknarráð ríkisins gengst,
í samvinnu við NOS-N (Samstarfs-
stofnun norrænna rannsóknar-
ráða á sviði náttúruvísinda), fyrir
kynningarfundi um alþjóðaáætl-
un um hafsbotnsboranir („Ocean
Drilling Program“) föstudaginn
29. ágúst.
Kynnt verður fyrirhugað samstarf
Norðurlandanna og annarra smærri
ríkja Evrópu innan ESF (Europian
Science Foundation) um þátttöku í
þessari áætlun. Norðurlandaráð
samþykkti á síðastliðnu vori að
Norðurlöndin tækju þátt og þar með
gefst íslandi kostur á að vera með
í þessu viðamikla alþjóðaverkefni.
Kynninguna annast eftirtaldir:
Anja Borg, ritari NOS-N, Thorsten
Petersen, vísindarannsóknarráði
Noregs, Naja Mikkelsen, jarðfræði-
stofnun Danmerkur, Leó Kristjáns-
son, Raunvísindastofnun Háskólans.
Kynningarfundurinn er haldinn í
Borgartúni 6 frá kl. 9.30-12.00 f.h
og er öllum opinn.
Siglufjörður:
Byrjað að skipa
út nýja mjölinu
Siglufirði.
LOÐNUMJÖL myglar varla í
pokunum hér á Siglufirði því
þegar er byrjað að skipa út mjöli
frá yfirstandandi vertíð. Flutn-
ingaskipið Valur lestaði á
fimmtudag á milli 400 og 500
lestum af lausu loðnumjöli, sem
væntanlega hefur verið selt með
fyrirframsölu. Það vekur athygli
að nú eru allir starfsmenn Síldar-
verksmiðjanna við loðnubræðslu
komnir í hvíta galla.
Á fimmtudag var von á nokkrum
loðnubátum hingað til löndunar,
það eru: Magnús NK, Fífíll GK,
Svanur RE, Hákon ÞH og Ljósfari
RE. Geiri Péturs landaði hér um
50 tonnum af ágætis fiski á mið-
vikudag og fimmtudag. Hingað
kom Færeyingur, Múladrangur frá
Vogi, með veikan mann. Það mun
vera einasti færeyski handfærabát-
urinn hér við land nú, að minnsta
kosti fyrir Norðurlandi. Skipvetjar
segjast vera búnir að vera tvo daga
á veiðum og ganga veiðarnar all vel.
* - Matthías