Morgunblaðið - 12.04.1987, Blaðsíða 64

64
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. APRÍL 1987
„Maður verður að
vera við öllu búinn“
Rætt við Geirmund Valtýsson, hljómsveitarstjóra og lagasmið frá Sauðárkróki
ÉG HAFÐI lengi ætlað mér að
hitta Geira að máli og spjalla við
hann um langan og litrikan fer-
ill í hljómsveitabransanum
svonefnda. Nú höfðu atvikin hag-
að því svo að hann var staddur
hér fyrir sunnan vegna söngva-
keppni sjónvarpsins og ég greip
þvi tækifærið mælti mér mót við
hann. Viðmælandi minn er Geir-
mundur Valtýsson, hljómsveitar-
stjóri og lagasmiður frá
Sauðárkróki. Hann hefur nú tvö
ár í röð átt lag í úrslitakeppni
söngvakeppninnar og hefur það
líklega vakið hvað mesta athygli
á honum, þótt ekki sé hann neinn
nýgræðingur i dægurlagabrans-
anum.
ÞETTA var morguninn eftir úr-
slitakeppnina og síminn hringdi í
sífellu. Umræðuefnið var alltaf það
sama, söngvakeppnin og úrslit
hennar. Geirmundur virtist hinn
hressasti þótt ekki hafi hann hreppt
hnossið að þessu sinni. Það lá þó
beinast við að spyrja hann fyrst
hvort hann hefði orðið vonsvikinn
með úrslitin:
„Nei, ég er alls ekki svekktur
yfir þessum úrslitum, skárra væri
það nú. Við verðum að taka tillit
til þess, að ég lendi númer fjögur
og er þarna í hópi tónskálda sem
hafa verið í fremstu röð um árabil.
Það væri því mikið vanþakklæti að
sætta sig ekki við þessi úrslit. Þama
voru menn sem hafa gefíð út lög í
tugatali og jafnvel hundraðatali
sumir og ég get því alls ekki verið
svekktur út af þessu. Ég neita því
hins vegar ekki, að auðvitað gældi
ég við þá hugmynd að verða aðeins
ofar og þegar maður tekur þátt í
svona keppni blundar alltaf innst
inni vonin um að vinna.
I svona svona keppni verður
maður þó að vera við öllu búinn og
það skiptast á skin og skúrir í þessu
eins og öðru. Ég var til dæmis mjög
hamingjusamur með að fá fullt hús
í mínu kjördæmi og er mjög þakk-
látur fyrir það. Og það má líka
koma fram að ég varð fyrir svolitl-
um vonbrigðum með útkomuna sem
ég fékk í Norðurlandskjördæmi
eystra því ég er búinn að spila þar
alveg þindarlaust í gegnum árin og
hljómsveitin mín hefur notið mikilla
vinsælda þar, báeði austur í Þin-
geyjasýslu og eins í Eyjafírðinum.
Það kom mér því svolítið á óvart,
að fá ekki nema ijögur stig þar.“
Geiri brosir þegar hann rifjar
þetta upp og greinilegt að von-
brigðin með afstöðu nágranna hans
nyrðra rista ekki djúpt. „En það
kom mér einnig á þægilega á óvart
að ég skyldi fá tíu stig í Reykjavík
og þetta sýnir bara að það er
ómögulegt að reikna út fyrirfram
hvar fylgið liggur, svo maður tali
nú eins og stjómmálamaður."
Var með keppnina í
huga
„Það er bæði skemmtilegt og
lærdómsríkt að taka þátt í svona
keppni", heldur hann áfram og seg-
ir svo eftir örlitla umhugsun: „Það
er auðvitað sigur út af fyrir sig að
komast inn í þessa tíu laga úrslita-
keppni. Ég komst það líka í fyrra,
af tæpum 300 lögum þá og af tæp-
um sextíu lögum núna, svo að ég
get vel við unað. En burtséð frá
því tel ég að þessi keppni sé mikil
hvatning og lyftistöng fyrir dægur-
tónlistarlífið í landinu, bæði fyrir
lagahöfunda og hljóðfæraleikara.
Menn setjast frekar niður til að
semja þegar þeir hafa að einhveiju
að keppa og þannig tel ég að
söngvakeppnin hafí mjög örvandi
áhrif á tónsmíðar á þessu sviði og
það hlýtur alltaf að vera af hinu
góða.“
Var Lífsdansinn saminn sérstak-
lega með þessa keppni í huga, eða
var þetta bara eitt af þessum lögum
sem þú áttir í pokahominu?
„Ég get nú ekki neitað því að
ég var með keppnina í huga þegar
ég setti saman þetta lag. Að vísu
hafði ég ákveðnar efasemdir um
að ég gæti fylgt eftir laginu sem
ég sendi inn í fyrra, „Með vaxandi
þrá“, sem hefur gengið mjög glæsli-
lega síðan. Ég hélt að ég gæti ekki
náð aftur upp þessari sveiflu sem
einkenndi það lag þótt svona eftir
á sé ég frekar á því að_ mér hafí
tekist það að vissu leyti. Ég byijaði
í nóvember að gæla við þá hug-
mynd að reyna aftur þáttöku í
söngvakeppninni og gekk nokkuð
vel að koma laginu saman, svona
hráu, en var hins vegar lengi að
breyta því og bæta þar til það var
komið í endanlegt horf.
Ég vil Iíka taka það fram í sam-
bandi við þessi lög mín að ég er
með góðan textahöfund, séra
Hjálmar Jónsson, prófast hér á
Sauðárkróki. Okkar samstarf byij-
aði í fyrra, þegar ég ákvað á síðustu
stundu að taka þátt í keppninni þá.
Mig vantaði því texta í snarheitum
og leitaði til séra Hjálmars þar sem
ég vissi að hann er góður hagyrð-
ingur. Hann brást fljótt og vel við
og samdi textann „Með vaxandi
þrá“ sem mér fannst falla mjög vel
að laginu. Þessir textar hjá Hjálm-
ari eru vel ortir, koma vel til fólksins
og þeir falla mjög vel að lögunum,
sem ég tel vera mikið atriði í þessu
öllu saman. Ég vil því fullyrða að
séra Hjálmar á stóran þátt í vel-
gengni þessara laga út af textun-
um.
Nú eru þetta ekki fyrstu lögin
sem þú hefur komið á framfæri og
hafa orðið vinsæl?
„ Nei, ég byijaði að senda frá
mér lög á hljómplötum árið 1972.
Þá gaf Tónaútgáfan á Akureyri út
með mér tvær tveggja laga plötur.
Á fyrri plötunni var lagið „Bíddu
við“ sem varð mjög vinsælt, þótt
ég segi sjálfur frá. Eg man að lag-
ið var á toppnum á vinsældarlista
í „Lögum unga fólksins" alveg frá
því í júní og fram í september það
ár. Þá vorum við að betjast þar um
vinsældimar ég og vinur minn
Maggi Kjartans með lagið „My fri-
end and 1“ og ég held ég megi segja
að ég hafí haft vinninginn þar.
Seinna þetta sama ár kom svo lag-
ið „Nú er ég léttur" og það var
svona létt sveiflulag sem einnig
varð mjög vinsælt. Þessar plötur
voru ekki með hljómsveitinni heldur
skrifaðar á mig einan og það var
Gunni Þórðar sem sá um upptök-
umar og Trúbrot spilaði úfidir.
Síðan hafa komið út tvær plötur
með hljómsveitinni, tveggja laga
plata 1981, en þar átti ég sveiflulag
sem hét „Sumarfrí", sem gekk
ágætlega og eins lagið hinum meg-
in „Ferðalag" sem var eftir félaga
minn í hljómsveitinni Hörð Ólafs-
son. Árið eftir kom svo út 12 laga
plata með hljómsveitinni sem hét
„Laugardagskvöld" og titillagið þar
náði nokkmm vinsældum, að
minnsta kosti á böllum þar sem við
spiluðum.“
Þessum lögum þínum fylgir
ákveðinn léttleiki og það er eins og
hamingja og lífsgleði gangi þar í
gegn eins og rauður þráður. Ertu
léttlyndur og lífsglaður maður að
eðlisfari?
„Já, ég held að ég sé frekar skap-
léttur maður að eðlisfari og eflaust
má fínna eitthvað samhengi á milli
minnar skapgerðar og þessara laga,
þótt auðvitað geti fokið í mann
þegar svo ber undir. En varðandi
þessi lög mín ber þess að gæta að
ég er búinn að spila lengi á dan-
sleikjum og tel mig þess vegna fara
nokkuð nærri um hvað fólkið vill.
Það er ekkert launungarmál að ég
er búin að spila á böllum í 30 ár nú
í vor, og hef farið nánast um allt
land nema á Vestfirðina. Þar af
leiðandi veit ég nokkum veginn
hvað það er sem kveikir í fólki, að
minnsta kosti á svona almennum
böllum og ég er ekki frá því að það
komi fram í þessum lögum sem ég
hef verið að sjóða saman."
Byrjaði innan við ferm-
ingu
„Ég var nýlega orðinn þrettán
ára þegar ég byijaði að spila á
böllum", segir Geiri þegar ég spyr
hann hvemig hann hafí leiðst út á
þessa braut. „Ég bjó frammi í sveit,
á Geirmundarstöðum að sjálfsögðu,
og við bræðumir ég og Gunnlaug-
ur, höfðum óskaplega gaman af
músík. Við byijuðum tveir saman á
harmonikkur og fengum síðan með
okkur trommuleikara og svona
spluðum við í nokkur ár. Þegar frá
leið fannst okkur orðið einhæft að
hafa bara tvær nikkur svo að ég-
keypti mér gítar og eftir hálfan
mánuð var ég farinn að slá hann
undir á böllum. Svona gekk þetta
og við bættum síðan við okkur
píanóleikara. Þá hét hljómsveitin
Rómó og Geiri, því ég söng með
þessu líka. Við spiluðum mest þama
í kring og einnig mikið vestur í
Húnavatnssýslu, í félagsheimilinu
Víðihlíð. Þar er ég nú búinn að
spila hátt á annað hundrað sinnum.
Þeir vom svo vinsamlegir blessaðir
að þeir létu mig hafa fallegan skjöld
þegar ég var búinn að spila þar
hundrað sinnum. Og ég hef það
eftir óstaðfestum heimildum að þeir
bíði með annan, þegar ég stíg þar
á svið í 200 skiptið.
Við spiluðum saman undir þessu
nafni til ársins 1965. Þá hættu
þeir báðir, bróðir minn og Jón á
Fosshóli og ég fór að spila með
strákum á Króknum eitt sumar, í
hljómsveitinni Geislum. Um það
leyti var einnig starfandi hljómsveit
út á Krók sem hét hljómsveit Hauks
Þorsteinssonar og hann fékk mig
um haustið til að koma til sín. Sú
hljómsveit starfaði í eitt ár en þá
hætti Haukur í mússíkinni og við
hinir héldum áfram undir nafninu
Flamingo. Við spiluðum saman til
ársloka 1970, en þá hættu þeir hin-
ir en ég hélt áfram og fékk unga
stráka með mér.
Við byijuðum í janúar 1971 og
það var hljómsveit Geirmundar
Valtýssonar, sem hefur starfað
óslitið síðan. í henni hefur verið
með mér alla tíð bassaleikarinn
Hörður Ölafsson og mikið til sömu
Höfundar laganna 10, sem komust í úrslit í fyrstu söngvakeppninni vorið 1986. Geirmundur er fjórði frá hægri.