Morgunblaðið - 13.05.1987, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. MAÍ 1987
Bandaríkjaf orseti:
Vísar ummælum
McFarlanes á bug
Washington, Reuter.
RONALD Reagan Bandaríkja-
forseti neitaði því í gær, að
hann hefði beðið eitthvert
þriðja ríki að aðstoða skæruliða
í Nicaragna og sagðist ekkert
vita hvort írönskum embættis-
mönnum hefði verið sýnt Hvíta
húsið að næturlagi.
Robert McFarlane, fyrrum ör-
yggisráðgjafí, sagði í yfírheyrsl-
um rannsóknarnefndar Banda-
ríkjaþings, að stjómvöld í
Saudi-Arabíu hefðu fallist á að
útvega skæruliðum í Nicaragua
eina milljón dollara á mánuði eft-
ir að þingið hætti aðstoðinni árið
1984. Síðan hefðu Saudi-Arabar
tvöfaldað þessa upphæð eftir við-
ræður þeirra Reagans og Fahds
konungs í febrúar 1985.
A fundi, sem Reagan átti í gær
í Hvíta húsinu með þingmönnum
Repúblikanaflokksins, inntu
fréttamenn hann eftir þessum
ummælum McFarlanes. „Ég hef
sagt það áður, að ég ætla ekki
að svara spumingum um þetta
fyrr en rannsókninni er lokið,“
svaraði Reagan og bætti við: „Ef
ég gæfi eitthvert svar við þessum
spumingum þá yrði það „nei“.“
Reagan kvaðst heldur ekkert vita
um skoðunarferðina með írönsku
embættismennina. „Við vorum
augljóslega ekki í borginni á um-
ræddum tíma,“ sagði hann.
Irarar skoðuðu Hvíta
húsið að næturlagi
- segir Richard Secord, mikilvægt vitni í vopnasöluhneykslinu
Washington, Reuter.
FARIÐ var með íranska emb-
ættismenn í skoðunarferð um
Hvíta húsið að næturlagi í sept-
ember sl. þegar þeir voru
staddir í Washington til að
semja um vopn í skiptum fyrir
gisla. Richard Secord, mikil-
vægt vitni í vopnasöluhneyksl-
inu, gaf ABC-sjónvarpsstöðinni
bandarísku þessar upplýsingar
í fyrradag.
Secord, sem er fyrrverandi
hershöfðingi i flughemum, sagði,
að Oliver North, áður starfsmaður
þjóðaröryggisráðsins, hefði leitt
írönsku embættismennina um
Hvíta húsið, þar á meðal „einn,
sem stendur nærri einum æðsta
valdamanni í írönsku stjórninni".
Sagði Secord, að Reagan forseti
hefði ekki verið í Hvíta húsinu á
þessum tíma en hins vegar hefðu
öryggisverðirnir vitað af skoðun-
arferð írananna.
Secord sagði, að tilgangurinn
með komu írönsku embættis-
mannanna til Washington hefði
verið að koma aftur á samningum
um að skipta á vopnum og gíslum
í Líbanon en fyrri viðræður hefðu
farið út um þúfur í maí í fyrra
eftir misheppnaða Teheran-ferð
Roberts McFarlane, fyrrum ör-
yggisráðgjafa. A nokkrum leyni-
fundum var síðan gengið frá
níu-liða áætlun um bætt sam-
skipti ríkjanna og í samræmi við
samninginn voru Irönum sendar
500 gagnskriðdrekaflaugar af
TOW-gerð. í staðinn ætluðu þeir
að tryggja frelsi þriggja banda-
rískra gísla en létu þó aðeins einn
lausan, David Jacobsen.
McFarlane breytir framburði sínum:
Viðurkennir fjárút-
vegun til skæruliða
Washington, Reuter.
ROBERT McFarlane, fyrrum
öryggisráðgjafi, viðurkenndi í
gær, að hann hefði tekið þátt
í að fá erlend ríki til að veita
skæruliðum_ i Nicaragua fjár-
stuðning. í yfirheyrslum í
desember sl. neitaði hann hins
vegar spurningum um þetta
efni.
í yfirheyrslunum í gær sagði
McFarlane, að yfirlýsingar hans
í desember hefðu verið villandi,
„ekki allur sannleikurinn eins og
ég vissi hann“. Ummæli hans þá
voru á þá leið, að hann hefði aldr-
ei beðið þriðja ríki um að aðstoða
skæruliða en nú viðurkenndi
hann, að land 2 eins og hann
nefndi það, almennt talið vera
Saudi-Arabía, hefði útvegað
skæruliðum rúmlega 32 milljónir
dollara og aðallega eftir að
Bandaríkjaþing bannaði aðstoð
við þá.
McFarlane var þá spurður hvort
hann hefði sjálfur átt þátt í að
biðja land 2 um aðstoðina við
skæruliða og svaraði hann því
játandi.
Robert McFarlane (t.h.) og lög-
fræðingur hans við yfirheyrsl-
urnar í gær.
Filippseyjar:
Reuter
Margaret Thatcher var brosmild þegar hún gekk út úr Downing-
stræti 10 á leið til neðri málstofu þingsins, enda virðist fátt geta
komið í veg fyrir að hún beri sigur úr býtum í þingkosningum, sem
boðað hefur verið til 11. júní.
Kosningarnar á Bretlandi:
Fátt virðist
ógna Thatcher
London, Reuter.
í UPPHAFI kosningabaráttunnar á Bretlandi virðist allt
benda til þess að Ihaldsflokkurinn verði áfram við stjórn-
völinn. Og Margaret Thatcher forsætisráðherra lýsti yfir því
í gær að hún hygðist sitja við stjórnvölinn til aldamóta.
Þó eru nokkrir þættir, sem skapað
geta nokkra óvissu í kosningunum
11. júní. Má þar nefna nýja kjósend-
ur, sem þekkja ekki annan forsætis-
ráðherra en Margaret Thatcher,
lausafylgi flokkanna og þrír flokkar
betjast um atkvæði kjósenda.
Verkamannaflokkur Neils
Kinnock þarf að bæta við sig 122
sætum á þingi til að fá meirihluta
og Bandalag frjálslyndra og jafnað-
armanna vantar 299 sæti til viðbótar
til að ná þeim árangri.
Svo virðist sem stjómarandstæð-
ingar geti aðeins huggað sig við
söguna.
Bretar hafa sýnt og sannað að
þeir eru færir um að fella leiðtoga,
sem virtust ósigrandi. Winston
Churchill tapaði í kosningunum eftir
heimsstyijöldina síðari og kjósendur
höfnuðu David Lloyd-George þvert á
allar spár árið 1922.
Auk þess hefur enginn forsætis-
ráðherra fengið umboð frá kjósend-
um til að sitja þijú kjörtímabil í röð
síðan núverandi þingiœrfi var komið
á árið 1832.
íhaldsmenn hafa 391 sæti á þingi
og ætla sér að halda sínum hlut.
Verkamannaflokkurinn hefur 204
sæti og Bandalagið 27.
í síðustu sex skoðanakönnunum
hefur íhaldsflokkurinn að meðaltali
notið fylgis 41 af hundraði. Það
nægir til að tryggja flokknum rúman
meirihluta, þótt flestir sérfræðingar
spái því að hann fái ekki svo mikið
fylgi. Samkvæmt þessum könnunum
Enrile sakar Aquino um kosirnigasvindl
Manila, Reuter.
STÆRSTI stjómarandstöðu-
flokkurinn á Filippseyjum hélt
því fram í gær að ekki hefði allt
verið með felldu í þingkosning-
unum, sem haldnar voru á
mánudag. Fylgismenn Corazons
Aquino forseta virtust hafa unn-
ið stórsigur i kosningunum, en
búist er við að það taki viku að
telja atkvæði.
Juan Ponce Enrile, fyrrum vam-
armálaráðherra Aquinos, sagði að
stórsigur hennar gæti leitt til auk-
innar ólgu á Filippseyjum. Enrile
er enn í miklum metum meðal upp-
reisnarafla í hemum og kom það
glöggt í ljós þegar utankjörstaðar-
atkvæði hermanna voru talin.
Flokkur Enriles, Lýðræðisbanda-
lagið (GAD), sagði að mikið hefði
verið um svik og pretti í kosningun-
um. Sagði Enrile að enginn fram-
bjóðenda GAD, sem næði hefði
kjöri, myndi setjast á þing.
Aquino hefur nánast virt þessar
ásakanir að vettugi, en háttsettir
aðstoðarmenn hennar hafa sagt að
fjölmiðlar ættu að rannsaka þetta
mál.
Ramon Felipe, yfirmaður kosn-
ingaeftirlits hins opin'oera, kvaðst
líta á ásakanimar sem tilraun til
að vekja athygli og kvaðst ekki
hafa fengið formlega kvörtun.
„Ég trúi ekki að þeir gefi þing-
sæti sín upp á bátinn," sagði Felipe.
„Þetta er blekking. Þeir vilja ekki
horfast í augu við ósigurinn," sagði
hann við blaðamenn.
Þegar talið hafði verið í sólar-
hring bentu óopinberar tölur til
þess að samsteypa Aquinos, Lakan
ng Bayan (Kraftur fólksins) myndi
vinna stórsigur í öldungadeildinni.
Ef þetta breyttist ekki fær flokkur
Aquinos 23 af 24 sætum í öldunga-
deildinni. Joseph Estrada vinnur
samkværnt því eitt sæti, en hann
býður fram fyrir GAD og er fræg
kvikmyndastjama í sínu heimal-
andi. Enrile virðist ekki hafa unnið
þingsæti en talið er að það muni
breytast eftir því sem líður á taln-
inguna.
Sérfræðingar en leiddu getum
að því að mikil kosningaþátttaka
hefði líkast til reynst vatn á myllu
Aquinos.
Eftirlitsmenn á kjörstöðum sögðu
að reynt hefði verið að svindla og
bera fé á menn hér og þar og her-
inn kvað 20 menn hafa beðið bana
á mánudag vegna kosninganna.
Þrátt fyrir ásakanir um kosn-
ingasvindl segja fréttaskýrendur á
Filippseyjum að þessar kosningar
séu þær „bestu og réttlátustu" síðan
Filippseyingar fengu sjálfstæði frá
Bandaríkjamönnum árið 1946.
styðja 31,6 af hundraði Verka-
mannaflokkinn og naumlega 25 af
hundraði fylgja Bandalaginu.
I bæjar- og sveitarstjómarkosn-
ingunum 7. maí fékk íhaldsflokkur-
inn um 39 atkvæði af hundraði,
Verkamannaflokkurinn 31 af hundr-
aði og Bandalagið 26 af hundraði.
Búist er við að flokkamir beini
allir spjótum sínum að „Thatcher
kynslóðinni", sem svo er kölluð. Hér
er átt við tæplega 16 milljónir kjós-
enda, um 16 af hundraði atkvæða-
bærra manna, sem náð hafa átján
ára aldri síðan Thatcher fyrst komst
til valda árið 1979. Um þijár milljón-
ir unglinga hafa náð kosningaaldri
síðan síðast var gengið til kosninga
á Bretlandi.
Verkamannaflokkurinn etur ekki
aðeins kappi við íhaldsflokkinn í
baráttunni um völdin. Hann berst
einnig fyrir því að halda sessi sem
stærsti stjómarandstöðuflokkurinn.
Fylgi flokksins hefur fallið úr 48,8
af hundraði í kosningunum 1951 nið-
ur í 27,6 af hundraði í kosningunum
í júní 1983 og hefur flokkurinn aldr-
ei goldið meira afhroð en þá. Þetta
fylgishrun flokksins stafar meðal
annars af því að fækkað hefur í
verkamannastétt á Bretlandi.
Verkamannaflokkurinn getur
hrósað sigri ef hann kemur meira
en 250 þingmönnum að. Eftir tíu ár
í stjómarandstöðu telst allt annað
hrun.
Margir frambjóðendur Verka-
mannaflokksins eru til vinstri við
forystu hans og Bandalagið leitar
stuðnings kjósenda, sem standa mitt
á milli hinna flokkanna tveggja.
Kosningalög á Bretlandi kveða á
um að sigurvegari í kjödæmi hreppi
þingsæti og atkvæði greidd þeim,
sem lúta í lægra haldi, hafa ekkert
vægi. Sérfræðingar segja að Banda-
lagið gæti fengið allt að 29 af
hundraði atkvæða og þó aðeins kom-
ið 32 mönnum að.
Stuðningsmenn Bandalagsins búa
vítt og breitt um Bretland og það
þarf að komast yfír 37 til 38 af
hundraði atkvæða til að vinna þing-
sæti í einhveijum mæli.
Verkamannaflokkurinn hefur aft-
ur á móti sín vígi á Norður-Englandi,
Wales, Skotlandi og í iðnaðarborgum
og getur því unnið fleiri þingsæti
með minna fylgi en Bandalagið.
Aftur á móti gæti Bandalagið
komist í oddastöðu, þótt hann komi
aðeins 30 mönnum að, ef mjótt verð-
ur á munum í kosningunum og
hvorki Thatcher né Kinnock ná meiri-
hluta á þingi. Og það yrðu söguleg
tíðindi á Bretlandi.