Morgunblaðið - 05.06.1988, Síða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. JÚNÍ 1988
Stefna og staða
Sjálfstæðisflokksins:
Davíð Odds-
son skipað-
ur nefndar-
formaður
ÞORSTEINN Pálsson formaður
Sjálfstæðisflokksins hefur skipað
7 manna nefnd til að gera tiliögur
um stefnu flokksins fram til alda-
móta og kynna niðurstöður sfnar
á næsta landsfundi hans vorið
1989. Davið Oddsson borgarsijóri
er formaður nefndarinnar. Að
sögn Kjartans Gunnarssonar er
nefndin skipuð í tilefni þess að á
næsta vori er áratugur til alda-
móta og því tímabært að Qiuga
hvaða stefnu flokkurinn vill taka
inn i 20. öldina.
Kjartan sagði þetta framhald af
starfí sem hófst fyrir áratug þegar
unnið var að svipuðu verkefni. „Sú
vinna gafst ágætlega og var upp-
spretta mikilla skoðanaskipta," sagði
Kjartan.
Auk Davíðs Oddsonar eiga sæti í
nefndinni Einar Oddur Kristjánsson
framkvæmdastjóri, Flateyri, Sigríður
Þórðardóttir oddviti, Grundarfírði,
Valur Valsson bankastjóri, dr. Þor-
geir Pálsson verkfræðingur, Kristín
Kvaran, fyrrverandi alþingismaður
og Guðmundur Magnússon, aðstoð-
armaður menntamálaráðherra.
Morgunblaðið/Ól. K. M.
Fulltrúar Sjómannadagsráðs heimsóttu höfuðstöðvar Slysavamafélags íslands á Granda í gærmorgun í tilefni 60 ára afmælis félags-
ins og fimmtugasta sjómannadagsins.
Fimmtíu ár frá fyrsta sj ómannadeginum
FULLTRÚAR Sjómannadags-
ráðs heimsóttu höfuðstöðvar
Slysavarnafélagsins í gær-
morgun við upphaf hátíðahalda
helgarinnar i Reykjavík. Slysa-
vamafélagið fagnar nú 60 ára
afmæli og hálf öld er liðin siðan
sjómannadagurinn var haldinn
fyrsta sinni. í dag hefst dag-
skráin kl. 9.00 í Fossvogskirkju-
garði með þvi að sr. Ólafur
Skúlason vigslubiskup vígir
minnisvarða um óþekkta sjó-
manninn.
Keppni á seglskútum og kapp-
róðrabátum var meðal dagskrár-
liða á laugardagseftirmiðdag. Þá
sýndu björgunarsveitir Slysa-
vamafélagsins útbúnað sinn og
nutu til þess aðstoðar þyrlu Land-
helgisgæslunnar. í dag gefst þeim
sem keypt hafa merki sjómanna-
dagsins kostur á skemmtisiglingu
um sundin úti fyrir Reykjavík.
Samkoman við Reylq'avíkurhöfn
verður sett kl. 14.00 og hefjast
skemmtiatriði klukkustundu
síðar.
Undirbúin útgáfa orðsifjabókar:
Fyrsta orðabók sinn-
ar tegundar á Islandi
„Viðamikið og handhægt rit“, segir dr. Guðrún Kvaran.
Morgunblaðið/Ingvar Guðmundsson
Ungur maður, sem var með ólæti í Lækjargötunni, var ekki á því
að láta lögregiuna flytja sig á stöðina. Til að yfirbuga hann lögðu
niu lögreglumenn hönd á plóginn.
Rólegt að mestu
þrátt fyrir ölvun
ORÐABÓK Háskólans vinnur um þessar mundir að útgáfu viðamik-
illar orðsifjabókar (etymologiskrar orðabókar). Bókin greinir frá
uppruna orða og skýrir tengsl þeirra við önnur tungumál. Ritið er
sérstakt fyrir sakir óvenju mikils orðaforða. Fornu máli sem nýyrð-
um eru gerð ítarleg skil. Leitast hefur verið við að gera bókina
aðgengilega jafnt almenningi sem fræðimönnum.
LÖGREGLAN i Reykjavík þurfti
ekki að hafa afskipti af aivarleg-
um málum í fyrrinótt, þrátt fyrir
nokkra ölvun í miðborginni. Þó
meiddist lögreglumaður þegar
hann var sleginn í andlit, en
meiðsli hans eru ekki alvarleg.
Þá þurfti níu lögreglumenn tíl
að yfirbuga ungan mann, sem
var með ólæti I Lækjargötu.
Lögreglumaðurinn, sem var óein-
kennisklæddur, hafði afskipti af
ungum manni, sem hann sá sparka
í félaga sinn. Pilturinn sló þá til
lögreglumannsins og kom höggið í
andlit hans. Nokkur átök urðu með
þeim og rifnuðu föt lögreglumanns-
ins. Sættir náðust þó og er lögreglu-
maðurinn ekki alvarlega meiddur.
Undir morgun voru fimm ung-
menni, sem voru með ólæti í mið-
bænum, flutt á lögreglustöðina og
þaðan heim til sín.
Bókina samdi Ásgeir Blöndal
Magnússon, en hann lést á síðasta
ári. Hann var ritstjóri Orðabókar
Háskóians í rúm þijátfu ár, og um
tfma var hann einnig forstöðumaður
stofnunarinnar. Hann vann sjálfur
að verkinu í tuttugu ár, en árið
1985 var það tilbúið til vinnslu.
Tók það tvö ár að tölvufæra rit-
ið, og á sfðasta skeiði las dr. Jörund-
ur Hilmarsson verkið yfír, undir
umsjón höfundar. Sjálfur náði Ás-
geir að skrifa inngang, áður en
hann féll frá. Segir þar m. a.:
„Þessi orðsifjabók er fyrst og
fremst ætluð þeim íslendingum sem
hafa áhuga á uppruna og tengslum
íslenskra orða og orðmynda — og
þá eins þeim sem ekki eru lærðir í
málfræði."
Verkinu ritstýra dr. Guðrún
Hvammstangi:
Barátta við mannýgt naut
MANNÝGT 500 kílóa naut gekk
laust á Hvammstanga á föstu-
dag og tók það 8 manns tvo
klukkutíma að fanga það. Nau-
tið reif sig laust úr böndum er
verið var að færa það til slátr-
unar og tók á rás um bæinn
með 10 m langan kaðal í múl.
Ekki var neitt „uppgjafarbaul"
f nautinu er loks tókst að koma
böndum á það og færa i slátur-
húsið.
Ula hefði getað farið, þar sem
böm voru að leik í þorpinu og
nautið vippaði sér auðveldlega
yfír þær hindranir sem fyrir voru,
að sögn Karls Sigurgeirssonar,
framkvæmdastjóra Sláturhússins,
en hann var einn þeirra er þátt
tóku í að fanga nautið.
Það hljóp um götur Hvamms-
tanga með 5 manns á hælunum
auk nokkurra bama og unglinga
sem hugrekki höfðu til. Aðrir
flúðu nautið, sem þeysti norður
fyrir bæinn og til sjávar. Þar lagð-
ist það til sunds og gerðu heima-
menn þegar ráðstafanir til að sjó-
setja bát, minnugir þess er kýr á
Vestfjörðum bjargaði lífí sfnu á
sundi. Ekki kom þó til þess, þar
sem nautið sneri fljótlega til lands.
„Við náðum þá í kaðalinn en nau-
tið lagði til atlögu við okkur og
einn hlaut slæma byltu í viður-
eigninni við það. Þá höfðu 3 bæst
í eltingarleikinn og var nautið
bundið við staur. Það sleit sig
laust aftur og réðist á einn mann-
anna. Það fylgdi því óneitanlega
nokkur óvissutilfinning að elta
nautið þegar í ljós kom að það
væri mannýgt, en þetta hefði get-
að farið mun verr,“ sagði Karl.
Kvaran og Gunnlaugur Ingólfsson.
Þau hafa lesið ýfir handrit síðan í
fyrrahaust, og miðar verkinu vel.
Aætlað er að bókin komi út strax
í byijun næsta árs. Að sögn Guð-
rúnar verður bókin að umfangi svip-
uð og Orðabók Menningarsjóðs, eða
stærri, en sú bók er um 1300 síður.
Áður hafa komið út orðabækur
sem ná einnig yfír fomt og nýtt
mál, og má þar helst nefna bók
Alexanders Jóhannessonar. í þeirri
bók eru settar upp rætur orða, og
er hún mun erfiðari í notkun en sú
sem hér um ræðir.
Bókin er þannig uppbyggð að
getið er elstu dæma, og sfðan merk-
ingar orðsins. Síðan er könnuð sam-
svörun í skyldustu málum, norður-
landamálum, og ef skyldleiki er
annar og meiri yfir í germönsk
mál, eða jafnvel allt til indóevróp-
skra mála, s.s. baltnesku, slavnesku
eða sanskrít, em honum gerð góð
skil. Greinum lýkur á því að vísað
er í skyld orð, sem em annarsstað-
ar, til frekari fróðleiks.
Höfundur umskrifar grísk og
slavnesk orð til að þess að verkið
sé enn aðgengilegra, og á þennan
hátt nýtist hún lærðum sem leikum.
Ef orð em staðbundin er það sér-
staklega merkt.
Metsala í vikunni
á Faxamarkaði
„ÞAÐ virðist ekki vera nægur áhugi á þvi að selja fisk á markaði
fyrir norðan, þetta eru allt aðrar aðstæður en hér,“ sagði Andrés
Hallgrímsson hjá Faxamarkaðinum þegar Morgunblaðið spurði hann
hvort lokun Fiskmarkaðar Norðurlands hefði nokkur áhrif á markað-
ina syðra. Andrés sagði að I þessari viku hefði verið metsala á Faxa-
markaði, 720 tonn. Þvi væri ljóst að lokun Fiskmarkaðar Norður-
Inndfl segði ekkert um almenna stöðu fiskmarkaðanna.
Einar Sveinsson, framkvæmda- að það væri engin ástæða til að
stjóri Fiskmarkaðarins hf. í Hafnar-
fírði, sagði að lokun Fiskmarkaðs
Norðurlands hefði engin bein áhrif
á aðra markaði, en sér þætti miður
að þessi tilraun hefði mistekist.
Hann sagði að það virtist sem aðr-
ar aðstæður væm fyrir norðan og
sagðist efast um að nokkur vildi
missa fískmarkaðina syðra. í maí-
mánuði hefðu farið 1766 tonn í
gegnum Fiskmarkaðinn hf., þar af
933 tonn af grálúðu. Það sem af
er árinu hefðu 8391 tonn farið í
gegnum markaðinn og sagði Einar
kvarta.
Fiskmarkaðurinn í Hafnarfírði
tók til starfa þann 15. júní á síðasta
án og er hann elsti fískmarkaðurinn
á landinu, um viku eldri en Faxa-
markaður.
0
INNLENT