Morgunblaðið - 05.06.1988, Page 4

ei ivtúi .ð fluoAaunviug uiaA.iaviuoflOM
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. JÚNÍ 1988
Pólsku tónlistannennimir koma sér fyrir á sviði Háskólabíós.
MORGUNBLAÐIÐ/ÞORKELL
Pólsk sálumessa íHáskólabíói
RÚMLEGA tvöhundruð pólskir tónlistarmenn fluttu
Pólska sálumessu, eftir Penderecki, í Háskólabíói í
gær.
Það voru Fflharmóníuhljómsveitin frá Poznan,
Fllharmóníukórinn frá Varsjá ásamt einsöngvurun-
um, sem fluttu sálumessuna. Stjómandi var Krzys-
ztof Penderecki. í dag flytja pólsku tónlistarmennim-
ir pólska og íslenska tónlist 1 Háskólabíói, undir
stjóm Wojciech Michniewski.
Stykkishólmur:
Margir héldu að
dauðsfall hefði orðið
„Það var mitt mat að þetta væri
óvirðing við þjóðfánann og brot á
fánalögunum og því hafði ég sam-
band við lögregluna, sem óskaði
eftir því við kaupfélagsmenn að
fáninn yrði tekinn niður,“ sagði
Jóhannes Ámason, sýslumaður,
en kaupfélaginu f Stykkishólmi
var lokað á miðvikudaginn og var
þá fáninn á kaupfélagshúsinu
dreginn í hálfa stöng, eins og fram
kom í frétt Morgunblaðsins á
föstudag.
Margir íbúa í Stykkishólmi spurð-
ust fyrir um hvort dauðsfall hefði
orðið í bænum, en að sögn Jóhannes-
ar er algengt að við slíka atburði sé
flaggað í hálfa stöng á verslunar-
húsum.
„Lögreglan gerir skýrslu um sín
afskipti af málinu og sennilega verð-
ur áminning veitt í framhaldi af því,“
sagði Jóhannes, „en ég hef enga
ákvörðun tekið um framhald máls-
ins“. Sýslumenn hafa bréf frá forsæt-
isráðuneytinu um að þeir skuli hafa
eftirlit með því, að borgaramir um-
gangist fánann með tilhlýðilegri virð-
ingu.
Sjómannablað Nes-
kaupstaðar komið út
Sjómannadagsblað Neskaup- arsson og Smári Geirsson.
staðar er komið út. Það er 11 ár-
gangur blaðsins, sem gefið er út
af Sjómannadagsráði Neskaup-
staðar. Ritstjórar eru Albert Ein-
Engar framfarir í lækningum
algengnstu tegunda krabbameins
- sagði Steen Olsen á fundi norræna krabbameinssambandsins
ÓGEÐFELLDAR tölur um æ fleiri tilfelli krabbameins vekja þau við-
brögð víða um heim að fréttum um nýjar lækningaaðferðir er slegið
upp og stjómmálamenn tala um stórstígar framfarir í baráttunni við
ógnvaldinn. Staðreyndin er hins vegar sú að undanfarin þijátiu ár
hafa engar framfarir orðið í Iækningum algengustu tegunda krabba-
meins. Stjórnvöld þurfa að horfast í augu við þetta og haga aðgerðum
sínum i samræmi við veruleikann.
að afrakstur hennar yrði hagnýtur.
Hún mætti því ekki einkennast af
villandi upphrópunum um ágæti
nýrra lækningaúrræða við tiltölulega
fátíðum sjúkdómum meðan stærstu
vandamálin væru svo til óhreyfð.
Stjómvöld í hveiju landi hafa að
Þetta kom fram í ræðu Steen Olsen,
fulltrúa danska krabbameinsfélags-
ins, á ársþingi norrænna krabba-
meinsfélaga á Hótel Holiday Inn
síðastliðinn fimmtudag, en þinginu
lauk á föstudag. Olsen sagði í við-
tali við Morgunblaðið að tíðni óal-
gengra krabbameinstegunda, eins og
bamakrabba, hefði minnkað um
2-3% á Norðurlöndum undanfama
þijá áratugi vegna framfara í með-
ferð. „En framfarir hafa ekki orðið
í lækningum lungnakrabbameins og
annarra algengra sjúkdómsteg-
unda,“ sagði Steen Olsen. „Auka
þarf rannsóknir á þeim og almennt
þurfa stjómvöld að athuga vandlega
hvar áherslur liggja nú { baráttunni
við krabbamein, hvort fé sé veitt til
verkeftia sem lfklegust eru til góðs
fyrir sem flesta sjúklinga."
Sameiginlegt átak
Norðurlandanna
Á ársþinginu var talsvert rætt um
sameiginlegt átak Norðulandanna
gegn krabbameini. Olsen sagði siíka
samvinnu fyrst og fremst stjóm-
málalegs eðlis, en nauðsynlegt væri
Davíð Oddsson:
Hvernig verjast
má krabbameini
Tuttugu gullnar reglur
Einstaklingar
Sérfræóingar á vegum Evrópuráösins
hafa sett saman lista meó tiu hollráðum
um hvernig hver og einn getur varist
krabbameini. Danska krabbameinstélagift
Otbjó tíu heilræói til viöbótar og eru þau
ætluð stjómvökJum.
Stjórnvöld
Sumar taqundlr krabbamelna
ar hngt aö foróast
■ Reykiö ekki
■Dragiö úr áfengisneyslu
■For&st óhóflega mikil sólböö
■Gætið fyllstu varúöar viö notkun
krabbameinsvaldandi efna
■ Neytiö ríkulega af ávöxtum,
grænmeti og trefjaríkri fæöu
■Foröisf offitu og fitumikla fæöu
Mestlr mögulelkar aru á bata
grelnlet krabbameln snemma
■ Leltiö læknls ef þiö takiö ettir
hnútum, breytingum á fæöingar-
blettum eöa óeöHlegrí blæöinau
■ Leitið læknis ef þiö hafiö þrálátan
hósta, hæsi, meltingarvandamál
eöa ef þiö léttist snögglega aó
ástæöulausu
Konur athuglö
■ Fariö reglulega í skoöun vegna
leghálskrabba
■ Leitió reglulega aö hnútum f brjósti
Heimild: Evrópuráóió gegn krabbameini
■ Reykingavarnarstefna er
algjör nauösyn
■ Neyslustefna er nauösynleg
■Einkenna þarf krabbameins-
valdandi efni
■ Koma þarf í veg fyrir alla
óþarfa geislun
■Tryagja þarf nægt fjármagn til
meöferöar
■Auka þarf stuöning viö sjúklinga
■ Rannsaka þarf aukaverkanir vegna
meöferöar
■Athuga þarf gildi þess aö geta valið
milli meöfería á krabbameini
■Skipulögö krabbameinsleit er
nauösynleg
■ Styrkja þarf krabbameinsrannsóknir
Danska krabbameinsfélagiö
mestu í hendi sér hvort afrakstur
fyrirhugaðrar samvinnu Norður-
landa gegn krabbameini verður hag-
nýtur. Frumskilyrðið er auðvitað
aukin fjárframlög til rannsókna, for-
vamarstarfs og annarra aðgerða, en
fleira kemur til. Danska krabba-
meinsfélagið hefur samið tíu boðorð
fyrir sljómvöld, boðorðum heilbrigð-
isstofnunar Evrópuráðsins til fylling-
‘ar. Hin sfðamefndu beinast að ein-
staklingnum, en eins og við vitum
þarf samræmdar aðgerðir stjóm-
valda til að ná verulegum árangri í
baráttu við jafn víðtækan vanda og
krabbamein er.“
Sjómannadagsblað Neskaupstaðar
er litprentað að hluta til og er yfir
100 blaðsíður. Höfundar eftiis eru
margir, en af greinum í blaðinu má
nefna Tækniþróun í sjávarútvegi eft-
ir Magna Kristjánsson, Björgunar-
starfið eftir Margréti Halldórsdóttur,
Um helgihald á sjómannadaginn eft-
ir séra Svavar Stefánsson, Brimsalt-
ar sögur eftir Smára Geirsson,
Slðasta ár Vonarinnar og smíði ís-
lendings eftir Guðjón Símonarson,
Fiskur og menntun eftir Albert Ein-
arsson, Heiðurskarlar 1987 eftir
Ragnar Á. Sigurðsson, Hvarf Norð-
flarðar eftir Smára Geirsson Fiski-
og strandgæsluskip í fimmtíu ár eft-
ir Guðmund Sveinsson, Fiskveiðar
Mjófirðinga fyrr og nú eftir Vilhjálm
Hjálmarsson, Fyrstu fjarskiptin eftir
Einar Vilhjálmsson, Ut á land eða
borgarbúgí og landsbyggðarskottís
eftir Albert Einarsson og Haíís við
Austfirði 1846 til 1987 eftir Pál
Bergþórsson. Auk þess er í blaðinu
ýmis annar fróðleikur. Loks er þar
minning um Ragnar Á. Sigurðsson,
sem var einn ritnefndarmanna blaðs-
ins frá upphafi útgáfu þess.
Ritnefnd blaðsins skipa Guðjón
Marteinsson og Magni Kristjánsson
og er blaðið unnið í Nesprenti. For-
síðumynd tók Albert Einarsson og
er hún af Loðnuverksmiðjunni í Nes-
kaupstað.
Sj ómannadags-
blað Vestmanna-
ejja komið út
Morgunblaðið/ÞÞ - BS
Sjómannadagsblað Vest-
mannaeyja 38. árgangur er kom-
ið út. Meðal greina í ritinu má
nefna nær aldargamla ritgerð
eftir Sigurð Sigfinnsson, hrepp-
stjóra, þar sem hann fjallar um
sjómennsku og öryggisatriði sem
og gerð skipa.
Fjallað er um lyfjakistur fiski-
skipa og löggildingu þeirra. í tilefni
Listahátið:
Ráðhúsið á ekki að sjá
hverfinu fyrir bflastæðum
„Engin forsenda er fyrir þvi
að ráðhúsið sjái öllu hverfínu
fyrir bílastæðum. Við munum
líklega óska eftir viðræðum við
félagsmálaráðuneytið til að fá
frekari skýringar á hvað átt sé
við,“ sagði Davið Oddsson í sam-
tali við Morgunblaðið, en félags-
málaráðherra hefur óskað eftir
upplýsingum frá borgarstjóra
um hvernig leysa skuli bilastæða-
vandann f suðurhluta Kvosarinn-
ar.
„Það er viðurkennt að stæðin 130
eru fleiri én starfsemi ráðhússins
kallar á, svo að þar munu bætast
við stæði fyrir hverflð, alls rúmlega
50%, sem er einstakt," sagði borg-
arstjóri.
Dagskrá
sunnudag
KI. 14.00 Kjarvalsstaðir
Opnun sýningarinnar “Maðurinn
í forgrunni". íslensk fígúratíf
myndlist 1965-1985
Kl. 16.00 FÍM salurinn
Opnun sýningar á verkum How-
ard Hodgkin
Kl. 17.00 Háskólabíó
Fílharmóníuhljómsveitin frá Poz-
nan, Fflharmóníukórinn frá Var-
sjá, einsöngvarar og einleikari.
Stjómandi Wojciech Michniew-
ski
Kl. 20.30 Listasafn íslands
Kolbeinn Bjamason
Samtímatónlist fyrir flautu
Dagskrá
mánudag
K1 20.30 Háskólabíó
Jazz tónleikar
Stéphane Grappelli, fiðla
Marc Fossit, gítar
Jack Sewing, bassi
af aldarminningu Páls Oddgeirsson-
ar, frumkvöðuls að gerð minnis-
varða í Eyjum um drukknaða og
hrapaða, er viðræðuþáttur við Einar
J. Gíslason, sem í 30 ár hefur flutt
minningarorð við varðann á Sjó-
mannadegi, og birt er grein eftir
Halldór Guðjónsson, fy. skólastjóra
Bamaskóla Vestmannaeyja, um
víglsu varðans 1951.
Sjómenn eiga að venju sína þætti
og greinar, m.a. Georg Stanley, sem
minnist sumarúthalds með þeim
Einari og Óskari Betel. Sigmar Þór
greinir frá sínum fyrsta túr sem
vélstjóri á Gullborginni með Binna
f Gröf. Guðmann í Sandprýði segir
frá tveim svaðilfömm, en hann hef-
ur verið vélstjóri til sjós í fimmtíu ár.
Fjölda styttri greina er að fínna
í ritinu, sem á einhvem hátt tengj-
ast sjónum og sjómennsku, og
minningargreinar eru um látna.
Ritið er tæpar 150 lesmálssíður
og að venju gefíð út af Sjómanna-
dagsráði Vestmannaeyja. Setning,
skeyting og prentun er unnin í
Eyrúnu. Prentsmiðjan Oddi sá um
litgreiningu og Bókfell um bókband.
Umsjónar- og ábyrgðarmaður er
Hermann Einarsson.