Morgunblaðið - 05.06.1988, Blaðsíða 30

30-
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. JÚNÍ 1988
Kókaín í frumskóginum: „hættulegasta vandamál Vesturheims."
Kólombískir hermenn við öllu búnir: árangursrík sókn. OCHOA-BARÓNARNIR (Fabio
eldri, Jorge Luis, Juan David og
Fabio yngri): selja þeir landar-
eignirnar?
EITURLYF eru mesta
áhyggjuefnL bandarískra
kjósenda samkvæmt síðustu
skoðanakönnunum og vænt-
anlegir forsetaframbjóðend
ur demókrata og repúblik-
ana reyna að færa sér það i
Andrés Pastrana í fylgd með hermönnum: bandingi kókain-mafíunn-
ar.
/ *v
EITURLYFJUM
nyt. Demókratinn Michael
Dukakis, ríkisstjóri Massac-
husetts, heldur því fram að
of lítill árangur hafi náðst í
baráttu, sem stjómin í Was-
hington hefur háð gegn eit-
urlyfjavandanum undir for-
ystu George Bushs varafor-
seta. Bush heitir hins vegar
sigri í þessu striði, ef hann
verður kjörinn forseti og
hefur lagt fram áætlun, þar
sem ganga á lengra en gert
hefur verið til þessa til að
leysa vandann.
Iáætlun Bush er gert ráð
fyrir fangelsisdómum fyrir
eiturlyfjaneyzlu og dauða-
dómum yfir „eiturlyfjabar-
ónum", en Dukakis er
andvígur dauðarefsingu.
Auk þess kveðst Bush
mótfallinn frekari viðræð-
um við Manuel Antonio Noriega,
valdamesta mann Panama, sem
dómstólar á Florida hafa ákært fyr-
ir eiturlyfjasmygl.
Bush lýsti sig andvígan hugmynd-
um Reagan-stjómarinnar um að fall-
Eitt helzta kosninga-
málið í Bandaríkjunum
i ' —ir ~i—v' -- . W y T|
Hræ bifreiðar sem var notuð til að ræna íhalds-
leiðtoganum Gómez: hefnd fyrir dóminn yfir
Lehder? Á innfelldu myndinni Carlos Lehder
Rivas: ævilangt fangelsi.
ið yrði frá ákærunum gegn Noriega,
ef hann færi frá völdum. Viðræður
um þetta hafa farið út um þúfur,
en Bandaríkjastjóm heldur áfram
tilraunum sínum til að víkja Noriega
frá völdum og hemaðaríhlutun hefur
ekki verið útilokuð. Sem stendur er
reynt að fá önnur Ameríkuríki til
að taka þátt í sameiginlegum til-
raunum til að knýja Noriega til að
afsala sér völdum.
Noriega virðist hafa verið viðrið-
inn eiturlyfjasmygl síðan hann varð
yfirmaður leyniþjónustu hersins í
Panama 1968. Hann hafði náið sam-
band við CIA, sem Bush stjómaði
um tíma, og hefur skákað í því skjól-
inu að Panama hefur mikla hemað-
arþýðingu. Bush neitar því að hafa
vitað um eiturlyfjabrask Noriega,
þótt vitað sé að einn helzti ráðgjafi
varaforsetans, Donald G.regg, stjóm-
aði Ieyniaðgerðum í Mið-Ameríku
fyrir nokkrum árum.
Glæparíki
Umsvif Noriega hófust fyrir al-
vöm um 1980, þegar kókaín komst
í tízku í Hollywood og á Manhattan
og byltingar breiddust út í Mið-
Ameríku. Hann þáði stórfé fyrir að
hafa milligöngu um vopnasendingar
til sandinista í Nicaragua og marx-
ista í E1 Salvador og gerðist um leið
hjálparhella og vemdari kókaíns-
myglara úr „Medellin-hringnum" í
Kólombíu, sem útvegar 80 af hundr-
aði þess kókaíns, sem neytt er í
Bandaríkjunum.
Þegar dómsmálaráðherra
Kólombíu var veginn 1984 skaut
Noriega skjólshúsi yfir menn úr
þessari kókaínmafíu og lét þeim í
té lífverði úr lögreglu Panama. Sam-
kvæmt framburði vitna þáði hann
mörg hundruð milljón dollara fyrir
að leyfa eiturlyfjasölum að nota her
landsins, fyrirtæki, banka og flug-
velli nánast að vild og gerði þannig
Panama að „glæparíki".
Hringurinn í Medellin, sem er
önnur stærsta borg Kólombíu, virðir
engin lög nema sín eigin og hefur
orðið „ríki í ríkinu" á rúmum 10
árum. Stjómvöldum hefur yfirleitt
orðið lítt ágengt í baráttu sinni við
kókaínbarónana, sem hafa einka-
heijum á að skipa og hafa verið
nánast óhultir á búgörðum sínum.
Leiguþý þeirra hafa myrt fjölmarga
embættismenn og kunna borgara,
m.a. ráðherra og tugi dómara, lög-
reglumanna, hermanna og blaða-
manna. í fyrra voru 3.000 morð
framin í Medellin og flest tengdust
eiturlyQum. Stjómleysi ríkir í
landinu og óttazt er að það verði
„annað Líbanon".
í janúar hleypti Virgilio Barco
Vargas forseti af stokkunum kross-
ferð gegn eiturlyflum. Kókainsalam-
ir svöraðu með þvi að ræna Andrési
Pastrana, syni fv. forseta, sem var
kjörinn borgarstjóri Bogota. Viku
síðar slepptu þeir honum, en í febrú-
ar rændu þeir Carlosi Maura Hoyos
Jimenez ríkissaksóknara og myrtu
hann. Þá hafði kókaínbaróninn Jorge
Luis Ochoa Vásqueas verið hand-
tekinn og látinn laus, en handtaka
hans var talin móðgun.
Það gerir stjómvöldum erfítt fyrir
að kókaínbarónamir hafa komið sér
í mjúkinn hjá bændum með því að
útvega þeim þak yfir höfuðið, leggja
fyrir þá vegi og greiða þeim pen-
inga. Núv. yfirmaður Medellin-
hringsins, Pablo Escobar Gaviria,
hefur látið gera knattspymuvelli,
komið á fót dýragarði og reist hverfí
ódýrra íbúðahúsa fyrir fátæka.
Kverkatök
Medellin-hringurinn færir sér í nyt
að því er virðist óseðjandi þörf
Bandaríkjamanna fyrir eiturlyf og
ber ábyrgð á auknum lögbrotum í
bandarískum stórborgum. Samtökin
hafa náð kverkatökum á efnahags-
og stjómmálalífí margra annarra
landa en Panama, valdið spillingu
og gert eiturlyf að einu hættuleg-
asta vandamáli Vesturheims. Þau
hafa sums staðar hótað stjómar-
skiptum og era orðin háskalegri fall-"J