Morgunblaðið - 05.01.1989, Síða 26

26
MORGUNBLAÐÍÐ FIMMTÚDÁGUR 5. JANÚAR 1989

Útgefandi tnftiafeife Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri HaraldurSveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aðstoðarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Askriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 70 kr. eintakið.
Eignaskattar
Ríkisstjómir og Alþingi
hafa hvað eftir annað
tekið ákvarðanir um fjár-
hagsleg málefni, sem gjör-
breyta öllum forsendum fyrir
ákvörðunum og ráðstöfunum
fólks í ijárhagslegum efnum.
Hinn sérstaki eignaskattur,
sem Alþingi ákvað að leggja
á hluta þjóðarinnar nokkrum
dögum fyrir jól er glöggt
dæmi um slík vinnubrögð. Til-
laga um skattinn kom fram
undir lok ársins. Hún var sam-
þykkt án þess, að þingmenn
hefðu tækifæri til að kanna
þessa skattlagningu og áhrif
hennar að nokkru ráði. Allt
gerist þetta örfáum dögum
fyrir áramót, þannig að fólk
hefur enga möguleika á að
brejda fyrri fjárhagsráðstöf-
unum sínum.
Þegar um er að ræða veiga-
miklar aðgerðir í fjármálum,
sem skipt geta sköpum fyrir
einstaklinga og atvinnufyrir-
tæki á það að vera sjálfsagt
og eðlilegt, að Alþingi fái tíma
og tækifæri til þess að fjalla
rækilega um slíkar tillögur.
Ef þingið að lokinni slíkri at-
hugun vill samþykkja laga-
frumvarp af þessu tagi á það
að vera regla, að það taki
ekki gildi fyrr en ári síðar.
Ef meirihluti Alþingis á annað
borð vildi samþykkja tillögur
ríkisstjómarinnar um aukinn
eignaskatt var það út af fyrir
sig lýðræðislega kjörinn
meirihluti. Hins vegar hefði
verið eðlilegt, að þessi skatt-
lagning tæki ekki gildi fyrr
en í ársbyrjun 1990 þannig,
að fólk gæti á þessu ári tekið
mið af hinum nýja skatti í fjár-
ráðstöfunum sínum. Þetta er
því miður ekki í fyrsta sinn,
sem löggjafarvaldið kemur í
bakið á almenningi með þess-
um hætti en það er vissulega
tími til kominn, að við tökum
upp siðaðra manna hætti í
þessum efnum.
Eignaskattar eru mjög
umdeildir af þeirri einföldu
ástæðu, að í þeim felst
tvísköttun. Fólk er búið að
borga skatta af þeim tekjum,
sem notaðar voru til þess að
afla viðkomandi eignar. Út frá
þessu sjónarmiði eru eigna-
skattar afar hæpnir svo að
ekki sé meira sagt. Þá segja
talsmenn eignaskatts, að
eignirnar hafi orðið til að ein-
hverju leyti vegna skattsvika.
Það má vel vera og raunar
ekki ólíklegt, að töluyerðar
eignir hafi orðið til á íslandi
vegna skattsvika. Það hefur
lengi legið hér í landi, að
menn greiddu ekki skatta af
öllum tekjum sínum. En það
nær auðvitað engri átt að
refsa þeim, sem alla ævi hafa
greitt skatta af öllum tekjum
sínum með því að leggja á
eignaskatta í von um að ná
til þeirra, sem hafa svikið
undan skatti. Skattayfirvöld
verða að hafa hendur í hári
skattsvikara með öðrum hætti
en þeim að refsa samvizku-
sömum skattgreiðendum.
Hafi það verið markmið
ríkisstjórnarinnar og meiri-
hluta Alþingis með þessari
skattlagningu að ná til stór-
eignamanna fyrst og fremst
hafa þau áform runnið út í
sandinn að verulegu leyti.
Þessi skattur brennur ekki
aðallega á stóreignamönnum,
heldur á ekkjum og öldruðu
fólki, sem hefur komið sér upp
eignum á langri ævi, en hefur
takmarkaðar tekjur til þess
að greiða slíka skatta. Að
þessu leyti má segja, að þessi
skattur sé einhver óréttlátasti
skattur, sem lagður hefur ver-
ið á hér árum saman. Töluleg-
ar upplýsingar um, að einung-
is fáir einstaklingar lendi í
þessum skatti gagna lítt. Fólk
þarf ekki annað en að líta í
kringum sig og innan eigin
fjölskyldu til þess að átta sig
á afleiðingum þessa skatts.
Það er hægt að hafa mis-
munandi skoðanir á því,
hversu réttmætt sé, að dug-
miklir einstaklingar geti safn-
að miklum eignum. Islending-
ar hafa hins vegar alltaf virt
dugnað slíkra manna. En hver
sem skoðun manna er á mik-
illi eignasöfnun er auðvitað
engin sanngirni í því, að þeir
hinir sömu verði að greiða
allt andvirði eigna sinna til
baka til ríkis og sveitarfélaga
á einum og hálfum áratug!
Víglundur Þorsteinsson,
formaður Félags ísl. iðnrek-
enda, færði rök að því í ára-
mótagrein hér í Morgunblað-
inu, að þetta gæti gerzt í
ákveðnum tilvikum. Hvað
halda menn að verði um fram-
takssemi og dugnað einstakl-
inga í þessu landi, ef við eigum
að búa við slíka skattlagningu
í framtíðinni?
Eftir því, sem leið á daginn, magnaðist eldurinn og ljóst varð að viðbyggingunni yrði ekki bjargað.
Eldsvoðinn á Réttarhálsi
Hrólfiir Jónsson varaslökkviliðsstjóri:
Tvímælalaust eiim mt
bruni sem orðið hefi
„ÖFLUGT úðarakerfi í húsinu
er það eina sem hefði getað
bjargað í þessum bruna, ef það
hefði verið til staðar. Okkar
slökkvilið með okkar mannskap
og tækjabúnað ræður ekki við
bruna af þessari stærðargráðu,“
sagði Hrólfur Jónsson vara-
slökkviliðsstjóri eftir brunann á
Réttarhálsi í gær. Hann sagðist
efast um að nokkuð slökkvilið
hefði náð að hefta útbreiðslu
eldsins í byggingunum, einkum
vegna þess að skömmu eftir að
útkallið kom hafi orðið gas-
sprenging innandyra og stór-
magnað eldinn. Auk þess hafi
ófiillkominn eldvarnarveggur
látið undan og slökkviliðið hafi
hreinlega ekki haft tíma til að
koma tækjum sinum og slöngum
fyrir áður en eldhafið var orðið
óviðráðanlegt. Hrólfur segir að
þessi bruni sé tvímælalaust einn
mesti og æstasti bruni sem orðið
hefur hér á landi.
Hrólfur segir að það sem hafi
haft afgerandi áhrif á að slökkvilið-
ið fékk ekki við neitt ráðið var að
um 20 mínútum eftir að eldurinn

Lögreglan girti brunastaðinn af skömmu eftir að eldsins varð vart.