Morgunblaðið - 17.02.1989, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 17. FEBRÚAR 1989
27
Umhverfísmál settu svip á þingstörfin í gær:
Frumvarp áhrifameira en
þingsályktunartillaga
- sagði Salome Þorkelsdóttir (S/Rn)
Sjö þingrnenn Sjálfstœðisflokks lögðu fram i upphafi árs ítarlegt
frumvarp til laga um samræmda stjórn umhverfismála. Sex þingmenn
Samtaka um kvennalista höfðu áður lagt fram tillögu til þingsályktun-
ar um umhverfismálaráðuneyti, sem mælt var fyrir í sameinuðu þingi
í gær. Þar að auki var í gær svarað Qórum fyrirspumum þingmanna
úr Framsóknarflokki og Samtökum um kvennalista, sem snerta um-
hverfismál. Segja má að umhverfismálin hafi verið sá málaflokkur
sem einkum setti svip á þingstörfin í gær.
Ráðuneyti umhverfísmála
Kristín Halldórsdóttir og Sigrún
Helgadóttir, Samtökum um kvenna-
lista, mæltu í gær í 'sameinuðu þingi
fyrir tillögu til þingsályktunar um
umhverfismálaráðuneyti. Tillagan
gerir ráð fyrir því að Alþingi álykti
„að stofnað. verði sérstakt ráðuneyti
umhverfismála sem fari með rann-
sóknir og stjóm náttúruauðlinda,
náttúruvemd, umhverfisfræðslu,
skipulagsmál, mengunarvamir og
alþjóðleg samskipti um umhverfis-
mál. Undir ráðuneytið verði fluttar
stofhanir eða deildir sem nú starfa
á þessum sviðum undir stjóm ýmissa
ráðuneyta. Stefnt skal að setningu
löggjafar um yfirstjóm umhverfis-
mála, segir í tillögugreininni, fyrir
lok yfírstandandi þings.
Líflegar umræður
Líflegar umræður urðu um tillög-
una.
Svavar Gestsson, menntamála-
ráðherra, sagði alla forvinnu að
stjómarfrumvarpi um umhverfis-
mál þegar unna. Málið strandaði
einfaldlega á því, nú sem fyrr, að
ekki næðist samstaða um að færa
alla þætti þessa víðfeðma mála-
flokks, sem heyrðu undir átta ráðu-
neyti, til eins og sama ráðuneytis-
ins. Sennilega væri auðveldast að
hrinda svo víðtækri breytingu fram
við stjómarskipti, þegar samið væri
um skiptingu ráðuneyta milli sam-
starfsaðila í ríkisstjóm. Menn yrðu
hinsvegar að gera sér grein fyrir
því að ef taka ætti á náttúravemd
og umhverfismálum með viðunandi
hætti kallaði það á aukið fjármagn
til að standa undir framkvæmdinni.
Salome Þorkelsdóttir, Sjálfstæð-
isflokki, fagnaði vaxandi almennum
áhuga á umhverfismálum. Hún
minnti á að ríkisstjóm Þorsteins
Pálssonar hefði látið vinna vandað
frumvarp til laga um samræmda
stjóm umhverfismála. Þeirri ríkis-
stjóm hafi hinsvegar ekki unnizt
aldur til að bera það fram. Sjö þing-
menn Sjálfstæðisflokks hafí lagt
framvarpið fram á þéssu þingi, lítið
breytt. Gott eitt væri um tillögu
Kvennalistans að segja. Framvarp
hefði hinsvegar meira vægi en til-
laga til þingsályktunar. Þingsálykt-
un, þó samþykkt yrði, hefði ekki
lagagildi.
Sólveig Péturedóttir (S/Rvk)
sagði m.a. að ef það væri rétt hjá
menntamálaráðherra að nauðsyn-
leg samræming á stjóm umhverfís-
mála myndi helzt hafa framgang
við stjómarskipti, hefði ein röksemd
bætzt við fleiri um nauðsyn stjóm-
arskipta.
Þorsteinn Pálsson (S/Sl) rakti
aðdraganda þess að fyrri ríkisstjóm
lét semja sérstakt frumvarp um
samræmda stjóm umhverfismála.
Hann sagðist hinsvegar ekki hafa
orðið var við neitt frumkvæði frá
núverandi ríkisstjóm í þessa vera.
Þingmál, sem vörðuðu umhverfí á
þessu þingi, væra frá stjómarand-
stöðu komin,-
Náttúruvernd og
náttúruminjaskrá
Svavar Gestsson, menntamála-
ráðherra, svaraði fyrirepumum frá
Sigrúnu Helgadóttur og Danfríði
Skarphéðinsdóttur, Kvennalista,
um framkvæmd náttúravemdar-
laga og um svæði á náttúraminja-
skrá.
Ráðherra sagði að þjóðgarðar
heyrðu undir Náttúravemdarráð,
fólkvangar undir viðkomandi sveit-
arfélög og friðlönd undir Náttúra-
Verður sendiráðum í Osló,
Stokkhólmi og París lokað?
Þingmaður spyr utannkisráðherra:
Sendiráð í Japan í athugun
„Sendiráð: Kostnaður við leigu húsnæðis fyrir útsenda starfsmenn
verði endurskoðaður og komið á virku eftirliti. Staðaruppbætur
kannaðar með tilliti til hvort nettótekjur starfsmanna séu umfram
það sem ella gerizt hjá rikinu. Kanna þarf með hvaða hætti gert er
ráð fyrir lífeyris- og öðrum kjarabundnum greiðslum vegna staðar-
ráðinna starfsmanna. Kanna ætti hvort ekki ætti að loka sendiráðum
í Osló, Stokkhólmi og París, en efla starfsemi í Kaupmannahöfh
fyrir Norðurlönd og Brussel vegna Efiiahagsbandalagsins."
Geir Haarde (S/Rvk) las upp
framanritað sem tillögu Jóns Bald-
vins Hannibalssonar þegar hann var
fjármálaráðherra. Hann spurði Jón
Baldvin Hannibalsson, sem nú er
utanríkisráðherra: „Hyggst ut-
anríkisráðherra beita sér fyrir því
Seðlabankinn:
að einhveijum sendiráðum íslands
erlendis verði lokað í spamaðar-
skyni? Ef svo er þá hveijum.
Jón Baidvin Hannibalsson ut-
anríkisráðherra sagði m.a. að unnið
hafi verið að endurekoðun utanrík-
isþjónustunnar með hliðsjón af því
að ráðuneytið væri nú jafnframt
utanríkisviðskiptaráðuneyti. Við-
skipti okkar hafi vaxið við Evrópu-
svæðið (EB og EFTA) sem og Asíu-
lönd en minnkað við A-Evrópu og
N-Ameríku. Spuming væri t.d.,
hvort ekki væri tímabært að opna
sendiráð í Japan. Nú er mikilvægt,
sagði ráðherra, að skoða þetta mál
í heild sinni, og það verður gert,
áður en lagðar verða fram tillögur
er varða einstök sendiráð.
Geir Haarde sagði svör ráðherra
ekki afgerandi. Svo virtist þó sem
hugmyndir ráðherra hafi tekið
nokkram breytingum á leið úr fjár-
málaráðuneyti í utanríkismálaráðu-
neyti, a.m.k. að því er varði París.
angreindra orða formanns Alþýðu-
flokksins.
Jón Sigurðsson, viðskiptaráð-
herra, sagði m.a.:
„Svar mitt við fyrirepum 17.
þingmanns Reykjavíkur á þing-
skjali nr. 413 kemur auðvitað fram
í frumvarpi til breytinga á lögum
um Seðlabanka Islands sem nú er
til meðferðar í efri deild Alþingis.
Þar eru gerðar tillögur um þær
breytingar sem ég tel að svo stöddu
að gera þurfi á lögunum um Seðla-
banka íslands . . .“
Geir Haarde sagði það ljóst af
svari ráðherra að hann hafí ekkert
mark tekið á orðum flokksformanns
síns.
Ráðherra sagði Geir draga of
víðtækar ályktanir af svari sínu.
Rétt væri að framvarpið fæli í sér
þær breytingar sem hann teldi að
gera þurfí á viðkomandi lögum.
Hitt væri annað mál að eðlilegt
væri að ijalla um grundvallaratriði
sem varða stofnanir samfélagsins
og það hafi utanríkisráðherra gert.
Viðskiptaráðherra
annarrar skoðunar
en utanrfldsráðherra
- sagði Geir Haarde alþingismaður
„Er viðskiptaráðherra samþykkur þeirri yfirlýsingu formanns
Alþýðuflokksins í áramótagrein hans að „feriil Seðlabankans í
íslenzkri peningamálastjórn sé orðinn slíkur að ekki verði lengur
lyá þvi komizt að taka starfisemi bankans tii gagngerrar endurskoð-
unar; við þurfum nýja Iöggjöf um Seðlahankann þar sem hlutverk
hans og valdsvið verði þrengt og honum fengin forusta á faglegum
grundvelli“. — Hyggst viðskiptaráðherra beita sér fyrir endurskoðun
laga um Seðlabanka íslands af þessu tilefiii?"
Þetta er spuming Geire Haarde
(S/Rvk) sem hann beindi- til Jóns
Sigurðssonar, viðskiptaráðherra.
Geir sagði að ráðherra hafí í raun
þegar svarað þessari spumingu í
verki, er hann flutti frumvarp til
laga um Seðlabanka, þar sem í
engu hafi verið tekið tillit til fram-
vemdarráð og samvinnunefndir
sveitarfélaga. Hann sagði mikið
ógert í úttekt á náttúra, samkvæmt
náttúravemdarlögum, og á þeim
273 svæðum sem eru á náttúra-
minjaskrá. Hann sagði ennfremur
að ríkið hafi ekki nýtt forkaupsrétt
á viðkomandi svæðum.
Ráðherra sagði að Náttúravemd-
arráð væri vanbúið af fjárlagafé og
starfsliði til að sinna lögboðnu eftir-
liti, m.a. með mannvirkjagerð.
Landnýtingaráætlun
Svavar Gestsson svaraði og, sem
starfandi landbúnaðarráðherra, fyr-
irepum frá Sigríði Hjartar (F/Rvk),
um hvað líði gerð landnýtingaráætl-
unar, samkvæmt þingsályktun frá
árinu 1984. Hann sagði að séretök
nefnd, sem unnið hafi að þessu
þýðingarmikla máli, hafi fyrir
nokkra skilað áliti. Félagsmála-
ráðuneytið fari með skipulagsmál
og hann liti svo á að það væri þess
ráðuneytis að eiga næstu skref í
málinu.
Skógarnir lungu
jarðarinnar
Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra, svaraði fyrirepum
frá Guðrúnu Agnaredóttur
(Kvl/Rvk), þessefnis, hvort stjóm-
arráðið og Alþingi hafí tekið upp
notkun endurannins papplrs — og'
hvort ríkisstjómin hygðist stuðla
að slíkri notkun í ríkisstofnunum.
Guðrún sagði skógana, lungu
jarðarinnar, sæta eyðingu, m.a.
vegna ofnotkunar, og endurvinnsla
á pappír væri ein leið af mörgum
sem fara þyrfti til að hemja skóg-
eyðingu. Guðrún nefndi nokkra að-
ila hér á landi sem notuðu endur-
unninn pappír.
Foreætisráðherra sagði ríkis-
stofnanir ekki hafa enn sem komið
væri hafið notkun á endurunnum
pappír. Hér væri hinsvegar hreyft
íhugunarveiðu máti. Hann sagði að
sundurgreining á sorpi á höfuð-
borgarevæðinu, sem hugað væri að
I Reykjavík, gæti stuðlað að endur-
vinnslu pappírs í landinu.
Fyrirspurnir:
Afengisfræðsla
vegna sölu á öli
Meðal þeirra fyrirspurna, sem lagðar hafa verið fram á Alþingi
að undanförnu, eru þijár sem snerta áfengismál. Guðrún Agnars-
dóttir (Kvl/Rvk) spyr Svavar Gestsson menntamálaráðherra hvort
hann hafi beitt sér fyrir sérstöku fræðsluátaki vegna sölu áfengs
öls og Guðmund Bjarnason heilbrigðisráðherra hvort hann hafi beitt
sér fyrir forvamarstarfí af sama tilefni. Ingi Björn Albertsson
(B/Vi) spyr Halldór Ásgrímsson dómsmálaráðherra hvemig staðið
sé að þeirri fræðsluherferð meðal skólafólks, sem ákveðin var á
síðasta ári, um leið og samþykkt var að leyfa sölu áfengs öls.
Bima K. Lárusdóttir (Kvi/Vl)
spyr Steingrím J. Sigfússon sam-
gönguráðherra um uppsetningu
stafrænna símstöðva, sundurliðun
símreikninga og jöfnun á síma-
kostnaði. Bima spyr Steingrím sem
landbúnaðarráðherra um starfsemi
og fíárhag Jarðasjóðs og um gjöld
af innfluttu kjamfóðri.
Jólianna Þorsteinsdóttir
(Kvl/Ne) hefur lagt fram fyrir-
spum til Halldóre Ásgrímssonar
dómsmálaráðherra hvenær vænta
megi reglugerða um ökuferilsskrá.
Jóhanna spyr Svavar Gestsson
menntamálaráðherra um umferðar-
fræðslu í grannskólum; hvemig
henni sé háttað í efri bekkjum
grunnskólans, hversu miklum tfma
sé varið til hennar, hve miklu fé
sé varið til gerðar námsefnis I um-
ferðarfræðslu og hvort ráðherra
telji ástæðu til að efla þennan þátt
skólastarfsins.
Skúli Alexandersson (Abl/Vl)
spyr Guðmund Bjamason heilbrigð-
is- og tryggingaráðherra hvenær
vænta megi þess að framkvæmdir
heQist við hjúkrunarheimili fyrir
heilaskaðaða og hvort ráðherra
hafi áform um séretaka fjárveitingu
til þess verkefnis.