Morgunblaðið - 22.02.1989, Blaðsíða 27

Morgunblaðið - 22.02.1989, Blaðsíða 27
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. FEBRÚAJR 1989 27 Breytingartíllögnr við frumvarp um efhahagsaðgerðir: Féllu á jöftium at- kvæðum í efri deild Lög samþykkt með 9 atkvæðum í 20 mairna þingdeild Tvær af þremur breyting’artillögnm stjórnarandstöðu við stjórnar- frumvarp um efhahagsaðgerðir, sem samþykkt var sem lög frá AI- þingi í gær, féllu á jöfnun atkvæðum, 9:9. Þriðja breytingartillagan féll með 9:7 atkvæðum. Frumvarpið vár síðan samþykkt sem lög frá Alþingi með stuðningi minnihluta í þingdeildinni [sem skipuð er 20 þingmönnum], það er með 9:3 atkvæðum. Þijár breytingartillögur við renna sérstaklega framlag ríkis- stjómarfrumvarp um efnahagsað- gerðir komu til atkvæða í efri deild Alþingis í gær, en frumvarpið kom lítið breytt frá neðri deild aftur til efri deildar. Tillögumar fluttu Hall- dór Blöndal (S/Né), Eyjólfur Kon- ráð Jónsson (S/Rvk) og Birna K. Lárusdóttir, Samtökum um kvenna- lista. Fyrsta tillagan fól það í sér að 800 m.kr. lán til frystideildar Verð- jöfnunarsjóðs skuli undanþegið stimpilgjaldi og endurgreiðast úr ríkissjóði, svo sem vilyrði sjávarút- vegsráðherra stóð til. Tillagan var felld með 9:9 atkvæðum. Allir við- staddir þingmenn Sjálfstæðis- flokks, Samtaka um kvennalista og Borgaraflokks greiddu tillögunni atkvæði. Önnur tillagan fól það í sér að Byggðasjóður skuli sem Atvinnu- tryggingarsjóður og Hlutaijársjóð- ur undanþeginn opinberum gjöld- um. Sú tillaga féll og á jöfnum at- kvæðum. Þriðja tillagan fól í sér breytt ákvæði um hlutafjársjóð: „Við Byggðastofnun skal starfa hlutafjársjóður sem lýtur stjóm hennar. Hann skal afla fjár með sölu hlutdeildarskírteina og skal ríkissjóður tryggja verðbætt nafn- virði þeirra án vaxta fyrir allt að 600 m.kr. Til sjóðsins skal einnig sjóðs, ef Alþingi ákveður svo, ann- ars vegar til reksturs sjóðsins og hins vegar til kaupa á hlutabréfum. Hlutaíjársjóður Byggðastofnunar skal hafa sjálfstæðan íjárhag“. Þessi tillaga fékk 7 meðatkvæði, 9 mótatkvæði. Tveir þingmenn Borgaraflokks sátu hjá. Frumvarpið í heild fékk síðan lagagildi með 9:3 atkvæðum. ■-............... ~ -•■• ■- > | Halldór Asgrímsson, sjávarútvegsráðherra: „Enn þarf raungengislækkun“ Hækkun fískverðs innan hófsemdarmarka Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra, sagði í þingræðu i gær að enn þurfi nokkra raungengislækkun. Hann sagði og að fiskverðshækkun yrði að vera innan hófeemdarmarka, svo hún kalli ekki á launahækkanir þjá öðrum þjóðfélagshópum. Loks sagði ráðherra að ef sjávarútvegurinn eigi að rétta úr kútnum og rísa undir skuldum verði að búa honum þau skilyrði að hann hafi tekj- ur umfram gjöld. Sjávarútvegsráðherra sagði í umræðunni, að 800 m.kr. lán, sem deild fyrir frystiafurðir hjá Verð- jöfnunarsjóði fiskiðnaðarins tekur, samkvæmt 1. grein laga um efna- hagsaðgerðir, sem samþykkt vóru á Alþingi í gær, félli á ríkissjóð, verði það ekki endurgreitt innan 3ja ára. Ráðherra sagði það sitt mat að engar líkur standi til þess að sjáv- arútvegurinn geti endurgreitt lá- Guðmundur H. Garðarsson: Er steftit að breyttu eign- arhaldi í sjávarútvegi? „Ríkistryggður hallarekstur“ Þingmenn Sjálfetæðisflokks í efri deild Alþingis gerðu harða hríð að ríkisstjóminni, þegar stj órnarfrumvarp um efhahags- Akranes: Vinna við svæðisskipu- lag að heflast Akraoesi. • Akraneskaupstaður og hrepp- arnir sunnan Skarðsheiðar hafa farið þess á Ieit við Skipulags- stjóra ríkisins að svæðisskipulag verði gert fyrir þessi sveitarfé- lög. Sveitarstjómimar em sammála um að brýnt sé að vinna slíkt skipu- lag fyrir svæðið og vilja að vinna við verkið heQist á þessu ári. Skipu- lagsstjóri ríkisins hefur samþykkt að taka verkið að sér og mun greiða 50% af kostnaði við það. Gísli Gíslason bæjarstjóri á Akra- nesi segir að það sem vaki fyrir sveitarstjómunum sé í fyrsta lagi að fá heildarskipulag fyrir svæðið og í öðm lagi að kanna sameigin- lega hagsmuni á sviði atvinnumála, útivistar, samgangna og menning- armála. Hér er um tímafrekt verkefni að ræða, því að mörgu þarf að hyggja. Nú er verið að skipa samstarfsnefnd hjá sveitarfélögunum og standa vonir til þess að því verði lokið á næstu dögum. - JG aðgerðir kom tíl lokaafgreiðslu í gær. Halldór Blöndal (S/Ne) mælti fyrir breytingartillögum, sem greint er frá hér á síðunni. Þing- maðurinn vitnaði til ummæla for- sjármanna í sjávarútvegi sem telja að sjávarútvegsráðherra hafi lofað því að 800 m.kr. lán til frystideild- ar Verðjöfnunarsjóðs verði greitt úr ríkissjóði. Taldi þingmaðurinn rétt að staðfesta þetta stjómarlof- orð með frumvarpinu. Gagnrýndi þingmaðurinn harð- lega þann starfsramma sem stjómvöld byggju sjávarútvegin- um, m.a. með of háu raungengi, sem reyndar væri viðurkennt bæði af forsætisráðherra og sjávarút- vegsráðherra, og stefndi þessari undirstöðugrein sem og atvinnuör- yggi þúsunda fólks í hættu. Guðmundur H. Garðarsson (S/Rvk) vitnaði til orða Skúla Alexanderssonar (Abl/Vl), þess efnis, að verið væri að ríkistryggja hallarekstur á sjávarútveginum. Aðgerðir stjómarinnar stefndu í breytt eignarhald á sjávarútvegs- fyrirtækjum sem og beina eða óbeina stjómun opinberra sjóða. Hér væri um grundarvallarsjón- armið að tefla að því er varðar framtíðareignarhald í útgerð og fiskvinnslu í landinu. Eyjólfur Konráð Jónsson (S/Rvk) vitnaði til orða Árna Benediktssonar hjá SÍS, en hann hafi dregið í efa að nokkurt eigið fé væri eftir í sjávarútvegi þegar á heildardæmið væri litið. Þingmaðurinn sagðist hafa lagt það til snemma liðins árs að geng- ið yrði lækkað svo, að sjávarútveg- urinn mætti rétta úr kútnum, en söluskattur lækkaður á móti til að spoma gegn almennri kjarar- ýmum vegna gengislækkunarinn- ar. Staðan væri betri í dag ef þess- um ráðum hefði verið fylgt. nið. Þessvegna sé nánast augljóst að það falli á ríkissjóð, að öðra óbreyttu. Hófleg hækkun fiskverðs Sjávarútvegsráðherra sagði það liggja ljóst fyrir að fiskvinnslan hafi enga möguleika til að greiða hærra fískverð við þær aðstæður sem hún býr nú við. Hinsvegar hafi útvegurinn, sérstaklega báta- flotinn, þörf fyrir nokkra fís- kverðshækkun. Loks sé það og rétt að fiskverð hafi aðeins hækk- að um 5% á 18 mánaða tímabili og nú um 1,25% 15. febrúar sl. Það era minni hækkanir en aðrir hafa fengið í þjóðfélaginu, auk þess sem aflarýmun hafí skert tekjur sjómanna. Ráðherra sagði því eðlilegt að til kæmi hófleg hækkun fiskverðs, „en hún megi ekki verða það mik- il að hún kalli á launahækkanir til annarra hópa þjóðfélagsins" og auka þann veg á verðbólgu og vanda sjávarútvegsins. Sjávarútvegsráðherra sagði orðrétt: „Ég er því enn þeirrar skoðunar að það þurfí að eiga sér stað enn nokkur raungengislækkun til þess Dómsmálaráðherra um áfengiskaupin: Ekki frekari aðgerðir Dómsmálaráðherra hefur svarað fyrirspurnum frá Stefáni Valgeirssyni (SJF) um áfengis- kaup handhafa forsetavalds og hlutverk Ríkisendurskoðunar. Samkvæmt svari ráðherra standa ekki til frekari aðgerðir af hálfii ráðuneytisins vegna áfengiskaupa handhafa forseta- valds en þegar hafa verið gerð- ar. Stefán Valgeirsson spurði m.a. hvort áform væru uppi hjá dóms- málaráðherra að láta rannsaka þessi mál til hlítar og gefa Alþingi skýrslu um þau. Svarið var nei. Ráðherra segir í svari sínu að Ríkisendurskoðun heyri undir Al- þingi. Þess vegna sé ekki rétt að beina fyrirspumum hana varðandi til dómsmálaráðherra, en þingmað- urinn hafði spurt hvenær Rikisend- urskoðun hafi fyrst vitað um um- talsverð áfengiskaup handhafa forsetavalds. „Fyrir liggur", segir í svari ráð- herra, „að Ríkisendurskoðun hefur gert athugasemd við áfengiskaup eins af handhöfum forsetavalds en ekki annarra". að laga stöðu sjávarútvegsins, en tel slíka gengisbreytingu, eins og hér hefur verið minnzt á [10-13%] ekki þjóna hagsmunum hans [sjáv- arútvegsins] ..." Rýrnun eiginfjár í sjávarútvegi Sjávarútvegsráðherra sagði eig- ið fé í sjávarútvegi hafa verið í árslok 1986 18 milljarða og 260 m. kr., en árslok 1987 22 milljarð- ar og 810 m. kr. og nú í febrúar 1989 20 milljarða og 860 m. kr. Rýmun sé frá 32% 1987 í 22,4%. Þessi rýmun stafí í fyrsta lagi af taprekstri, að sínu mati um nálægt 3 milljarða, en í öðra lagi af fjárfestingu sem fjármögnuð hafi verið að allt of stóram hluta með skuldum. Hluti fjárfestingar- innar hafí að vísu verið nauðsyn- legur en hún hafi hinsvegar verið úr hömlu. Vandi smábátaútgerðar Ráðherra sagði Byggðastofnun hafa farið ofan í vanda smát- bátaútgerðar. Niðurstaðan hafi verið að þar skorti 400-500 m. kr. til að koma málum í höfn. Ráðuneytið getur hinsvegar • ekki mælt með slíkri flárútvegun. Hinsvegar hefúr verið fallizt á að Byggðastofnun megi taka 100 m. kr. að láni til að framlána til grein- arinnar, til að leysa brýnasta vand- ann. Lausnin heitir hagnaður Loks sagði ráðherra að eiginfj- árstaða í sjávarútvegi væri of veik. Hún verði að styrkjast. Lausnin þar, sem og að því er varði rekstr- arvandann, sé í raun ein: að þessi undirstöðugrein fái að skila hagn- aði, fyrirtækin að gærða. Ella lognist þau út af með viðblasandi afleiðingum fyrir þjóðarbúið, sjáv- arútvegsplássin og fólkið, sem sæki lifibrauð til veiða og vinnslu. Ráðherrann sagði mikilvægt að sjávarútvegurinn geti sjálfúr stað- ið undir skuldbindingum sínum. Ríkissjóður geti ekki hlaupið þar undir bagga nema að takmörkuðu leyti. Færeysk og grænlenzk fískiskip: Fái að landa afla hérlendis Fram er komið frumvarp til breytinga á lögum um rétt til fiskveiða f landhelgi íslands. Frumvarpið veitir færeyskum og grænlenzkum fiskiskipum undanþágu frá ákvæðum 65 ára gamalla Iaga sem banna erlend- um fiskiskipum að landa afla í íslenzkum höfhum nema með sérstöku leyfi ráðherra. Það era þingmennimir Ólafur Þ. Þórðarson (F/Vf) og Kjartan Jóhannsson (A/Rn) sem flytja framvarpið. Flutningsmenn rökstyðja mál sitt með vaxandi samskiptum og viðskiptumíslend- inga, Grænlendinga og Færey- inga, sem hafi gagnsemi í för með sér fyrir þjóðimar þijár. Þeir segja og hagkvæmt fyrir íslenzk sjávar- þorp, fískvinnslu og margs konar þjónustufyrirtæki við útveginn ef færeysk og grænlenzk fískiskip landi hér afla, eiknum loðnu og rækju.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.