Morgunblaðið - 18.03.1989, Blaðsíða 16

/
16
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. MARZ 1989
FJOLSKYLDUMALTIÐ
FYRIR FJÓRA MEÐ
GOSI, SAMTALS KR.
Að sjálfsögðu geturðu einnig
valið einhvern af okkar 15 sér-
réttum og farið á salatbarinn.
NÓATÚNI
URvALS
MALTIÐ

KRONUR

Veldu einn af fjórum
aöalréttunum.
" HAKKABUFF
■ LASAGNA
■■ PÖNNUSTEIKTAN KARFA
■■ RÉTT DAGSINS
súpa og kaffi fylgir,
allt þetta fyrir kr. 470—490
Barnaskammtur kr. 315—330
... á við bestu galdraþulu!
Ef þér finnst eitthvað vanta upp á bragðið af
súpunni, pottréttinum, heitu sósunni, saiatsósunni
eða ídýfunni skaltu einfaldlega bæta við
MS sýrðum rjóma, 18%. Það er allur galdurinn.
Hitaeiningar MS sýrður rjómi Majónsósa
18% (Mayonnaise)
1 tsk (5 g) 9.7 37
1 msk (15 g) 29 112
100 g 193 753
Ferðaþjónusta —
vaxtarbroddur í
íslensku atvinnulífi
eftirKarl
Sigurhjartarson
Ferðaþjónusta
í Morgunblaðinu 23. febrúar sl.
er grein eftir Pál Richardsson um
ferðamál. Þó greinin sé fróðleg og
að mörgu leyti ágæt, finn ég mig
knúinn til að gera athugasemdir við
sumt af því sem þar kemur fram.
Fyrst vil ég endilega biðja Pál
um að nota heitið ferðaþjónusta um
þennan atvinnuveg sem við báðir
vinnum við. Það heiti er nú almennt
notað og lýsir best eðli atvinnu-
greinarinnar.
Eins og heitið ber með sér er
ferðaþjónusta þjónusta við ferða-
menn og gildir einu hvort tekið er
á móti erlendum ferðamönnum hér
á íslandi eða hvort þjónað er
íslenskum ferðalangi til ferðar í eig-
in landi eða erlendis. Það er áreiðan-
lega ekki hagsmunum þessa unga
atvinnuvegar til framdráttar að
þeir sem við hann starfa skipist í
öndverðar fylkingar þar sem hvor
reynir að gera hina tortryggilega.
Þáttur ferðaskrifstofa
Þjónusta við erlenda ferðamenn
skapar dýmætan gjaldeyri og hlut-
deild ferðaþjónustu í verðmæta-
sköpun þjóðarbúsins hefur aukist
gífurlega undafarin ár og mun auk-
ast enn á komandi árum. A eftir
íslensku flugfélögunum veija engir
eins miklu fé og orku til að fá ferða-
Gljáandi
HARKA
með
Kópal
Geisla
Veidu Kópal
með gljáa við hæfi.
menn til íslands eins og íslenskar
ferðaskrifstofur, og nemur sá
kostnaður mörgum milljónum króna
á hveiju ári. Islenskar ferðaskrif-
stofur hafa verið í fararbroddi við
uppbyggingu þessa útflutningsat-
vinnuvegar sem þjónusta við er-
lenda ferðamenn svo sannarlega er.
Islenskar ferðaskrifstofur hafa
einnig verið óþreytandi við að leita
nýrra og ódýrari leiða fyrir íslenska
ferðamenn og í því samhengi má
ekki gleyma að Islendingar ferðast
einnig,_ og í vaxandi mæli, um eigið
land. Óhjákvæmilega verða þó ut-
anlandsferðimar meira áberandi og
ég held að enginn efist um hve
mikil nauðsyn það er fyrir okkar
fámennu þjóð, eftir margra alda
eingangrun úti í miðju Atlantshafi,
að heimsækja önnur lönd og blanda
geði við fólkið sem í þeim býr. Og
þó okkur þyki hvergi betra að búa
en á íslandi, þá er það nú einu sinni
svo, að hér er veturinn langur,
dimmur og oftast kaldur, en allra
veðra von á sumrin. Það er því
ekki að furða þó þeim fjölgi sem
sækja suður á bóginn í fríinu sínu.
Og þetta er ekki séríslenskt fyrir-
brigði, þetta á við um alla Norður-
Evrópu.
Flestar ferðaskrifstofur á Islandi
fást við hvort tveggja; móttöku og
þjónustu við erlenda ferðamenn, en
einnig skipulag og þjónustu við
íslenska ferðamenn til ferða um
útlönd eða á íslandi. Þó þessir þætt-
ir vegi misjafnlega þungt eftir því
hver ferðaskrifstofan er, hef ég þar
aldrei orðið þess var, að önnur
greinin teldist óæðri hinni.
Tilgangslaus samanburður
Samanburður á kostnaði vegna
utanferða íslendinga annars vegar
og hins vegar gjaldeyristekjum
vegna komu erlendra ferðamanna
til íslands er alveg út í hött vegna
þess að þessar stærðir eru óskyldar
og engin ástæða til samanburðar á
þeim. Það hvarflar ekki að Svíum
eða Þjóðveijum að setja ferðahöft
á sína landsmenn af því að gjaldeyr-
istekjur þeirra af ferðaþjónustu eru
tiltölulega litlar. Og þá ekki Spán-
veijum að leggjast í flakk af því
þeir hafa miklar tekjur af ferða-
mönnum.
Fyrir okkur íslendinga er sjálf-
sagt að setja markið hátt varðandi
móttöku erlendra ferðamanna.
Möguleikamir eru miklir. Og jafn-
framt að hvetja landsmenn sem
mest til ferða um eigið land. En
þau markmið eru alveg óháð því
hvemig við hyggjumst veija þeim
gjaldeyri sem þar aflast eða sparast.
Ef menn vilja samt endilega gera
samanburð á þessu tvennu, þurfa
þeir að vita hvaða tölur þeir em
með í höndunum og hvað þær inni-
halda. Því miður er langur vegur
frá að Páli takist þetta.
í fyrsta lagi íjalla tölur Seðla-
bankans, sem Páll vitnar í, um
gjaldeyrisyfirfærslur vegna ferða-
manna, innlendra og erlendra, og
er alls ekki ætlað að sýna heildar-
gjaldeyristekjur og -útgjöld vegna
ferðaþjónustu. Inní þá mynd vantar
a.m.k. gjaldeyristekjur flugfélag-
anna vegna flutnings erlendra
ferðamanna til landsins.
í öðru lagi gefa gjaldeyristekjur,
þó allt væri tíundað, ekki rétta
mynd af verðmætasköpun íslenskr-
Karl Sigurhjartarson
„Flestar ferðaskrifstof-
ur á Islandi fást við
hvort tveggja; móttöku
og þjónustu við erlenda
ferðamenn, en einnig
skipulag og þjónusta
við íslenska ferðamenn
til ferða um útlönd eða
á íslandi.“
ar ferðaþjónustu, m.a. vegna ferða
íslendinga um eigið land.
I þriðja lagi þurfum við að gera
okkur grein fyrir því að stór hluti
þess ferðagjaldeyris sem íslensku
bankamir selja fer til kaupa erlend-
is á vörum sem ella væru fluttar
inn í landið og seldar þar, matar-
og drykkjarvörur ekki undanskyld-
ar.
Áhugaleysi stjórnvalda
Frá upphafi hefur uppbygging
ferðaþjónustu í öllum meginatriðum
verið í höndum einstaklingsfram-
taksins, án ríkisstyrkja, og verður
svo væntanlega framvegis. Þar hef-
ur margt verið vel gert, en þó oft
gætt meir kapps en forsjár, eins
og íslendingum er tamt. Meðan
atvinnugreinin var tiltölulega smá
í sniðum gekk þetta þó stórslysa-
laust fyrir sig.
Eftir því sem ferðaþjónustu hefur
vaxið fiskur um hrygg hafa við-
fangsefnin orðið stærri og flóknari.
Hin allra síðustu ár höfum við orð-
ið vitni að fjárfestingarslysum sem
undirstrika nauðsyn þess að þekkja
forsendur, marka stefnu og gera
langtímaáætlanir sem hægt er að
styðjast við þegar teknar eru
ákvarðanir um ijárfestingu. Hin
slysin eru ekki jafn augljós en
kannski mun algengari; þegar tæki-
færin glatast af því ekki var fjár-
fest á réttum stað eða stundu.
Ég vil að endingu taka undir orð
Páls um skilningsskort íslenskra
stjómvalda á mikilvægi þessarar
atvinnugreinar fyrir íslenskt at-
vinnulíf og möguleikum hennar.
Þetta kemur m.a. fram í árvissri
skerðingu á lögbundnum tekju-
stofni Ferðamálaráðs, vöntun á
stefnumörkun og langtíma áætl-
anagerð. Við þurfum meiri festu í
ferðamál og skýrari línur um rétt-
indi og skyldur þeirra sem að þeim
starfa.
Við þurfum að gæta þess að er-
lendir aðilar í ferðaþjónustu gangi
ekki inn í okkar störf hér á ís-
landi. Við þurfum að huga að mark-
aðsmálum, m.a. vegna EB 1992.
Alþingi og framkvæmdavald verða
að vakna til vitundar um þessi verk-
efni og takast á við þau. Það er
mikið í húfi.
Höfundur er formaður Félags
íslenskra ferðaskrifstofa.
BÍLL FRÁ HCKLU BORCAR SIO
IHIHEKLAHF verd frA
BlLaugavegi 170-172 Simi 695500 KR. 884.000.-
...
1 ' '1